Ka Oiaio, Volume VI, Number 51, 21 December 1894 — He Makai Kiu Iloko o ke Ehuehu. NA PAKA UA E LOKU ANA A ME NA Hihio Iloko o ka Pololei. Na Hooheno o ka Pohina Uakea o ke Koolau. [ARTICLE]

He Makai Kiu Iloko o ke Ehuehu.

NA PAKA UA E LOKU ANA A ME NA Hihio Iloko o ka Pololei.

Na Hooheno o ka Pohina Uakea o ke Koolau.

[K&kauia. mai no_ Ka L&o a me i Ka Ōiaio.] . Oiai na pakaua e loku ana, a € lalapa ana boi na ahikao uwila o ka lewa-nuu me ka mama nui, aia hoi ke kino uhaue o kekahi mea ola, e huli papu ana kona alo i ka heina hikina o ke alanui Mol. a e kahei ana malun» iho o na mauu'okona poo, he wahi papale muou'ou hele po o ka poe waiwai, a malalo iho o kona _pauku e aahu ana oia he lole holoku holookoa. e ljke me ke ano kahiko o k"a poe Inia. Taia i kokoko aku ai i ka puka pa Kauikeaouli, oia hoi ka puka ma ka aoao makai o Halealii; ua awihi lihi aku la kona mau maka hookolohe i ke kii o ''Na Mahoe" o kau ana me ka laua īnau ihe e paa ana ma ko laua inau lima. Hookokoke loa aku la oia malaila nona hoi ka mamao mai iaia aku he hookahi wale no kapuai, ike aku la oia i ka helehelena haikea o kekahi wahi Pukiki maloko, a oia hoi ke koa e ku kiai ana i ka maluhia o ka pa alii ia wa. No kona ake nui e ike maopope j ka wa o ka wati ia wa, ua hooninau aku la oia i kahi koa Pukiki me keia mau hunolelo e hiki ai iaia ke m&liu '&iai : E ka hoalo&a o kfiia po a ka ino nui wale i noho ai, e ma!iu mai ans anei oe ia'u ke ninau aku an ia oe i kekahi aiea i maopopo ole ia'u i keia wa? I kela wa i pane koke mai ai ka]i: koa me ka hoanau ana ae i konā pauku kino i o a ia nei; he oluoh: lo» au i na noia pau ika ole nialale o na tql» o ka'u oihana, koewale ne kaua © wala-walaao nui, aka. e hunau kaoa iloko o ka hawanawana malie me ka palanehe. Ae, ua pono e fcuu hoa alo anu r keia po a ka ino nui i noho ai--0 ka hora eha la hoi keia? Āobe no ka hoi ou Ike ako i ka manamana kuhikuhi hora o ka wati 0 Aliioiaui Ilale ? H kala mai oe ia'u e kuu hoa'loha, oiai o kekahi maka o'u ua pahu ia e ke dainam>ta i ke kaua o WiHkoki o 1889, a ma he mea !a, aole no paha oe i poina no ia meaA o k<A lua o kekahi maka o'u ua ku pahia 1 ka pahikaua a ka alihi kaua o ka 1893, oiai maua e papa lealea ana me ia maloko o ka Hale Holohau o manamana. Nolaila. i£a ia naau kumu e pono oe e kala n>ai ia'u *»» )» u>ea, a oi» boi ke knmu o ko'p ike ole akuPaue mai la ua »abi koa al& o ka hapalua keia o ka hora ewa, Haawi aku la keia 1 kona aloha hope a rse« aku la kona aUhele no ke Alanui. liikelike, huli mauka a hui pa me tte alahele Alii. 1 keia wa, eia na pakaua o Kulanihakoi ke hana mao ole iho nei maiuna oaa, ā aole hoi he\rahi ana e alo ae ai, i pakeie oia mai ko la kou ia&iua tpai. Holo aku ia oia a maUlo o ka maiumalu o k<?kahi kumu ohai, I iho 1& oia no ka wa pc>keV | Aka, he eanu sekov\& *ate> no ko- »» « oee aua malaUa t ik« aku la oia h® «kolu poe h*ola « kau ana maluna o ua līeu a «lnwelawe ana »« ko lakou aoao pakahi, he mau | k*hfta pu |»anAp«n». ! piha pono j me na ukana awahia o ka make. I (H«i na p*k« ua e uok» hala ofe |ana malunao k* ilihonna na kamoe | lo« mai 1» ko lakou alahelo so k« j kuwu ohai ana e anaj Ua i k& aos <} ku ana \kf» ! ai\a oia * k*fa nniaiU o 'kaua han» walle no ? Wahi no »a «p«k«!e ai mai ka iko la mai e { k«ia poe kiu p ka po o ka huua iaia | ilto naai ko llakou mau *e. j Nolaila me ta eleu uui ua pinaua j a« la oia ma kek«hi Ula o ua kumu ohai la i h<?le ailuhe kotu uaau !aU 1 ka hooTsa a iwlo ak\t 1a .na iloko j

0 ke «huehn o na !au e uhala ani malunß īho ona. - īaia. e -kau hool&i ana waluna o uakomu laan la aik hoi ua hiki iho la ua ppe nei malalooun kumu laau la a aia he mau- huanl«]o e leukai ia ana maw|'ena o lakou i kela wa. " .. L I ua«a nona e lohe pono aī i ka lakuu mau kukaī olelo ana hoalu hou iho la oia i kona kulana mua a 1 kahi kokoke iki maiuna pono ae oke poo oua poe auwana ta o ka po a awihi lihi mai la kona mau maka kolohe maluna oua poe la a 6ia no hoi ka wa i pane ae &i o feekahi o ua poe nei i ka i ana ae. Nani mfioli ka hoi kou pake!e mai haule iloko u kekahi lua au i uianao ai he imu nan&hu ia na Nalua tua >na paha ua paha ua pau pu au ine kuu iio i ka hakikahi na a-u. . Ia wa i pane mai ai keknhi o lakou aole ia he lua no kekah) imu nanahu ua lohe au he lua ia nokekahi poe hana poka 0 keii mau la no ke kue ana i ke aupuni e ku nei.

A o kekahi lioi ua lohe au mailoku aku oua lua la e loaa nei ke ta helu ekahi noJja hoopipili aoa i ua uapo o kakou i keia mau la e hele nei. Nolaila ea e bn maua hoaloha ūa iaki oe o kakou ua halawai oe oie d& ulia oka Uki ma kau" huakaī luii mea hou o keia po Ia lakou « noke nei i ke kamailio aia ia wahi, ua hoopuKa hou la kekahi o lakou, ua manao au aia * aku īa iloko o kela lua. he mau la* ko kaua kekahi na ka i>oe aloha aina ake manao paa nfei au e loaa ana no ia kakoo he mau hoike oiaio 00 ia mea a'ue haupu nei. Ua pono io kela manae ou, a e pooo k&kou e heie hou ilaiia i ike io ia ai na iuea huna o loko o kela wahi. Mamua ae o ka hoeu ana ae o ua poe nei e hele e iaii j na ix>?£. kaua iloko o keia lua, oa hala moa iho la fca mea e kau nei iiuna o ka l«Ia laau. ma \ekahi aoao, Die ko lakou 1 ike ole mai. ; Ua hiki mua iho oia innmua o ika hiki ana aku oua poe .ia, a pee |ae la oia uiahope o kekahi pa pine, i palulu ia ae mamua o kona alo. laia uo hoi a oalo aku, kapalulu ana ua poe pei aie na kopala a vtw na k!r>fkua ma ko lakou mau limi a haukawewn āna he mau iniha wale no ka niamao ae ma| kahi ana e Pee aua. Ua kopao koke iho la iloko ona ka hoohuoi mai hea mai la i loaa mai ai keia lako paahana ia iakau iioko o keia wa pokole. Leie iho ltf lakou mai luna iho o ko l-»kou mau lio, a me ka emoole kioe iho la kekahi o lakou i ka aoao 0 ua lua ala, a ia wa 1 poha ae ai kekahi ao uliuii mai loko ae o u# lwa la. 0 ka mea i kokoke loa ak'i 1 kahi 1 poha *e ai o ua ao uliul| la. ua paumaele ae la kooa mau līhīlīhi maka, a ua paku'i hoi kona aahu me ka hohonu o ka uahi e pohai ana ma ia wahi. 1 kela wa, ua eeko ae Ia ua po* poe nai aku olohelohe iho la m« k \ pane leo ole, Olai, ua hekftu iho U k« ano ilihia m&luna ,o lakou, no se anq o keia uahi e pahola. am., Oiai oae lakou e ku aoa ma la~ wihi, ua hoonakeke ae U kek»hi lakou 1 kana kopala, a me ka īioohakalia o!e, ua i>ae!i koke iho 5* lakou i ka iakou mau kipikua,. is. ke akenui e lo&a kekahi maa lako kana a ka poe aloha aina. Ile hapalua hora & oi ko laloHĪ uoke ana i ke kuekaa i na lepo pipil'. ukelekele 0 'ua lua hoahu nanahu pouli U. aole h» meheu o ka oom&ikai mamuli o keft b*tia ana iho la a lakou. Nolaila kopekope iho la lakoū i ea maka 0 ka lakou mai kopata j<ue na kipikua. ano ka piDĪIi paa i loa ua anai i<w la lakop uie ka !&• 'kou mau lioia jvnoi a \vo kā nu\ ! loa o la hoheno o ka lopo e papaa ku ana. Nolaila honi maoH iho la kekah olafcou i koi»« liina & puana a« 1« oia we kā W nui e hīki al ke kyhe »ku e ka rue« e pww ana ma kohl lakoō i ka 'akoii" mau I hana htx)kalakupna 01« £k>. | Ae?e hoi ha loa he iuau n&- | nahu. aka ke koho pono uei au ai« ka hoohewaliewa eie, he lua ta hooi **ioUi kepau kei* iva ka pe< kepaul a i ole. na kata*lii fcotohe o Rtwaiahac« ae nel i Kofct ole no hoi Vn.u kausdtfo *iva uola ui&muli au&uei koohea* I«M>* «o kau k«,tr »itīO *CA pMla. Aul>«paha ta h« m«a a k!i U ai 0k& kikou po" Va ■w», i««a oko* kau e \oho?r*W WM* *h# BMft okoa hoi k» k stou • ik« uei. NV.a»la mai I kou <Ba»*o no k» »e& h<> #14 heU ia ka uiokuahao» maw».«>iYi ? m e hoomnn »aa t jjt* kiki Mt i kt&u maoao \uh!h«w* « Mk« aw kau « h*u>« i>«i i ket« w&.