Ka Oiaio, Volume VI, Number 52, 28 December 1894 — He Moolelo Kaulana NO OPERIA. Ka Eueu o Aitiopia A ME APERODITE Ka Mahina Piha o Iopa-Ka Oiwi nona ka Ui a me ka Nani, i oi aku i ko ALIOPE Ka Moiwahine o na I'a o ke Kai. [ARTICLE]

He Moolelo Kaulana NO OPERIA.

Ka Eueu o Aitiopia A ME

APERODITE Ka Mahina Piha o Iopa-Ka Oiwi nona ka Ui a me ka Nani, i oi aku i ko ALIOPE

Ka Moiwahine o na I'a o ke Kai.

Auwe a Poakahi r>ukft ak« ua mele nei, na baki iho !a ka penikala a Moaemanu, ma keia walii. 'Kahelna a •wahin© i ka p»li, I ka luna o Piiholo i Aiola, , 0 Lauhaki n»a iaua o Kilioe." Mahope ijbo o na ku Hai pJglogna na hala aku la o makanikeoe maloko no o keia lua a na, wahine moo i haio ai a.pu.ka tna Waialaia. Ua hookolo aku la ke kanrtahele i keia lua mai uka niai malaio o ka honua a hoea inakai o Mahko maloko o ke kai ualalo pono o ka lae ma ka aoao Hikina, aole he mau mea ano nui loa o loko o keia mau lua, o keia ka palena o Hamakualōa ooe Hamakuapoko, ' i Aia ma keia wahi i hnii aku ai be alahele o ke kamahele moana e ike i na mea mamua o Kuau a me Paia, ua hiki oia ma waho ae o keaau naiu uiaka puka ulua, oia ma waho ae o ke kuaau nalu ma Kanuaanla, oia ka palena o Hamakuapoko me Waiiuku, pia hoi, ua. ke iho la o Makauikeoe he wahi lua e luilo ana ke kai ilalo o ka hohonu o ka moana, nolaila, ua mik'koke ihola kelu iUlo oia wahi» a ua lo9a aku la iaia ke alahele poleloi lea o keia waW lua a hoea oia ma loko o Kanaha me Maaoni, kela mau loko kaulana kokoko loa maKahului, hookalii no ano o keia lo.' ko, aia nae ma ka hanaia ana e na makaainnna nte ke'hi Kihapiilani t kuapa mawaena o keia lekowa* 1 ke au kahiko oia ka mea 3 kapaia ai na inoa elua maniua n'e nei a be mau loko i'a keia i ka wa mai mua aku nei pehea la i keia wa? Ma keia hosa ana aku la o lea eu eu ma [oko o Knuaha ua loaa iain| kahi o ka i'a Anae i komo ai mai loko mai o ke kai a ua iike keia lome waiapele ma e like u>e na holke mamuaa'ē'nel o keia nanea. Aia i keia wa ua nalo hou aku la o Makauikeoe mailoko aku o kanaba a puka mawaeaa o ke kula o ka Maomao ua p»ni ia iho i keka&i; pohakn. A iaia i wahe ae ai ua pohakn nei ua ike iho la oia he. wahi wai e hkna ana maluna o ka lua o ka pohaku. A!a afawa a6 la kooa mau maka mao a maanel uei, aohe.nae ho kl- j no kanaka ana i ike aku al ma )ca-; hi aka ieo i pa-e uiai ai, | Noiaiia hoomau īho la oia nsa iana bana mua.ine kona nana liou ■ oi« ako 1 kahi e. I T keia wa t uui ai ua ieo ia o ka lua ia i ka i ana msi I ' | B aha ana o« ma keia wahi' 1 E wiki njai hōohakalia nia ka\i kuakai no ka uiea aia aiau ua ulia j o ka pomaikai k me !snaki!n raa | kou aoao. j £ ku kok« ukk hele aku »o ka' hakoko ana me na po* i hoopiha ia ' ko lakou uiau |muw*i iim ua haua [

pepehi kāt*aka, a me ka aihue wai j wai. • • ■ : A kahi do a hoom«opopo iboo| Operia o keift leo ana e īohe nei ; aole ia uo ka niea okoa aka/,0 ka leo no ia o kona makuahine. Kuhi iho la kona waioaaka oiai ke aloha makua • hakokoan* ipe ka ikaika Hokn ona ilpko oia wa o ka hoomanao poina ole ana. Ua ae koke aku la oia ji ka hooko ana a keia leo kauoha, ae la oia i kuua ma-u wahi mea &i ilokoo kana wahi kihene kaahele, a fca moe ake la kona alehek po k« ala,loa. laja i Inki aku ai tft»,Vpkahi aoao o kekahi kahawai alce« aku Ia oia i kekahi kaikamaMne e hee puuwai ana, me kona iko ole ae eia kekahi mea ke nana aku nei malu- . ua ona. ■ ! Ku īki iho la o OP 61 " 1 » e noonoo | no kana mea e hat>a aku ai maluna ,o ua kaikamahine la, Ua hooholo iho la oia iloko ona e hele aku no oia e ninau heaha U kana hana malaila ia wa, He kulana hōehaeha puuwai no ko keia kaikamahine 1 ka maka ke aa'na aku maUma o kona pauku

kino a mn kela aina nnh A oīa ka ka raea kakau mooīelo i hoomanao ae ai i ke mele lahui o Helene 5 ke au kahiko Joa penei: "I he!e a puia i ka naiii o Piiholo 1 ka lapa koi ae no ia loko, No loko ka manao hookikina Ē kii au e ak'o i kanani eia pua, Knhea aku Iu o Operia rae ka leo nahenahe e hiki ai i ka pepeiao oua kaikamahi ne nei la ke lohe mai i kana mea e kahea aku ai. E ka ui nohea o keia kahawai uliuli ka hiea uona ke kuleana e hiki ai ke manao ia he'W.aiwai hōoihna keia mai kou mau kupuna mai ke noi aku nei au i kpu oluolu e ku kai olelo pu kaua. 1

Heaha kau hana nui p ka nrh<? mehameha aua ma keia kahaw.^i? I kela wa i huli mai ai «a kaikamahine nei, a nana mai la maluna o ka oiwi oka kakdu opiōe ku aku nei imua o kona khonohi maka i hele a puaena lamaulā i ke ku a ke kaūaka maikai. Ua minoaka iho la ua kaikamahine a'la,pane mai la i ka hoaolelo © hiki ai ke hoohuh pu l' ko ke kanaka kupaa. E hoomaemae ana au i k'o'u pauku kino nei. mamua ae o kou hoea atia mai la. No ka mea he inau 1« i hala ae nei, ua hoike mua ia mai ia ia'u ma ka hihio e hoea uiai ana he kanaka ui ma ko 7 u walii nei, i Hke ka u!a ohelohelo o kona mau pipalina. me he pauktt haō enaena la'a ka mea kui hao. 1 Aka, aoie ho au i hoomaopopo loa ia mAU olelo, a i waoao iho \ | la, ua ioaa ia'u he hihio.i e hele mai! ; au e kah nou uia keia wahi a kaua e kamailio nei. A oia ka'a e kali aku la ia. oe, o ka hiki mai, a ua mauao no hoi au naoa e ako mua ka opuu pua o keia kihapai. M« keia mau olelo hooibalii# a ua ka?kamahine ui nei o lTe kauawai. ua heoe iki iho la ka aka a ua opio. nei ka mea hoi nona kela uioole walohia, au hoi eka iuea heluhelu e haupa nei. ;

ī kela manawa, a ua mau opio oei e ku kai oielo ana, .«>« hoi, ua hoeiiaeha loa ia ka mauao aua kaikamahine nei, no ka ui o Healia la hoi o na oh\f au i kacusili(j aku ueli&oa liio i mea e ehaeha fti o kou mauao. STo ka n\oa he u\au u|lelo kaliamaha wale mo ia uo ka liaawi aua aku i manawa nou e aoojioo ai. j Na keia mau olelo hou i hookaakaa ae ī ka powehiwehi <J ua o Op«iria a paue aku la <»a me ka j l«o noakaka o k* oluolulpeuei | kala mai iau • ka ui waiuahia; oMa kahawaī uKul! i kahiko la e| ua lau uluwehi o ke kuatiwi. j He mea hoapahaohao ijau ka ha-. !awat aua aku o kou mat| , aaaka īue k on uun ul «'

noho. mehauieha ina keia walii kanaka ole. ' ] liawai l'a i aa e hana pela. oia.i | kou oiwi kino palupalu he hema hema loa ika malama ana i na ime» « hpopakele ai i kou rla mai i na hoopilikia wale ia mai e kekahi t naea kino e ae raaw«ho ae o kaua t' l?olkfkL k« neī au aia he hana nui nana i kono ia op te hele mai ma keia wahi tne- ka nanaoieaeina pilikia e hekan ana ma fcou alahele " I ka pau ana o n<i olelo a Operia ia wa 1 paue hou mai ai ua kaika■mahine la me keia mau e lelo e hoonlaiau ai i k« waihoaa noonoo o ke luuoahele. I kekahi mau po mamua aku tiei o kou hoea ana maī nra keia wahi moe iho la au oia kou wahi moe a iwaenakonu o kou hiamoe ana aia hoi ua hoopui*a ia koo noono ika ike ana aku 1 kekahi keiki kattajka ui e hele ae ana ma kedahi kakai pali me kana pahi kauaeiewalewaana ina kona p> haka.

Nana aku la ko'u uhane iaia me ;ka ono o ko'u mau onohi maka, ! Heie mai )a oia a kaalo ae la ma j <uua o ko'u wabi e noho ana, awihi maila Kona mau maka hookolohe %daluha o ko'u mau nana ana iaia--1 A ka aolo oia i nana loihi loa mai ia'u no ka mea aia he mta nui ilo ko 0 kona mau maka, oiai oia e au aua mao a maauei me kana hoike mai ma kona mau helehelena. aia he hana nui kana e anoi ana « lawelawe e hooko. No kona nana loihi loa mai ma'una ou ua hookomo koke ia ko'u j noonoj « »» manao hoohuoi, aia he hana nui a koikoi paha kana e makemake ana e hanaia is. manawa, | Noiiila ua ninau aku la ko'o j uh*at iaiJb me ka leo | o ke kupilikii.

B ka hoaloha ano, e hoike mai i katt hana 0 leou hoea mahhini ana raai ma keia wahi. Nolaila i na he m«a ia e hoopau ia ai na hoonaulu āna iloko 0 to v u waihona noonoo. He manawa aumaume ia loawaena o na a uie a'u eo ko'u ake nui 0 loaa pono mai ka haina ō kau ni.iati.mai kona mau lelelehe ponoi tniii aole hoi me ka manao pupuanuln 0 ka awiwi. Aka iloko oke aheahe nialie o ke a ka hele, a mē ka anoi o ka hoo koia. Akahi no hoi au ■ ike aku v aia he mau hloua e hiki ai ia'u ke raaoaolana ae e hooko ia aoa ko'u mau makemake a pau, a kaa ana hoi ka powo ma kou aoao, a he niea oiaio, pela io uo. I kela wa nohoi au i ike ak\i :ii i ka owaka ana ae o koua mau letieleheapane mailn. Aoleipau.