Ka Oiaio, Volume VII, Number 7, 19 April 1895 — Ka Makai Kiu Lau Omaomao. Ke Kaeaea o na kakai pali nihoniho o Misouri. KA MEA NANA I HOOHOKA KA POWA IEKE A ME KONA PUALI HOLOKOA. A I OLE Ke Aka kino wailua o ke kuluaumoe KA MEA NANA I HOOPAKELE NA KAMAHELE O KA PO. Ka mea nona ka Ipu kukui ka mahao o lua oe. [ARTICLE]

Ka Makai Kiu Lau Omaomao.

Ke Kaeaea o na kakai pali nihoniho o Misouri.

KA MEA NANA I HOOHOKA KA POWA IEKE A ME KONA PUALI HOLOKOA. A I OLE Ke Aka kino wailua o ke kuluaumoe

KA MEA NANA I HOOPAKELE NA KAMAHELE O KA PO.

Ka mea nona ka Ipu kukui ka mahao o lua oe.

MOKONA IV. Ka liami ana o ka Makai Kiu i ka meheu e l«>a» ai ka lima koko nūna i pepehi ke Kiaainp. 0 MisiKipi, a me ka īnea nana i aihue i ke kmo o kana kaikamahin % a uie ka mea nana i a'iliue i ka waihona o ke aupuni Ka loaa nnn o paapio oia amekona poe he 300. Ka lilo am o ka Makai Cju i wa hine lualiine. i'a lohe anao ka Makai Kiu ua mahuka o leke mai ka hale paahno aku o Misoun. Kona hoihoi ana 1 na pio 1 Nu loka. Kona huli h u ana •ia, leke, Kipo ia oia make awa wa o ka make, a pakele no osa. A.liuliu iho la keta a me keia nona iho. nia ka hoomaeaiae ana hoi i kona kino iho, ma aa kahiko ana hoi i ko lakou mau aahu like ole.' A i ka pau ana. ua naue aku la lakou no ka ruini aina «o ka hooj>iha ana hoi 1 ka Tua o ku inains, a hiki i ko ]ak»u manona ana i na j mea ono like ole i hoaiuakaukau ia no ko iakou paina kakaliial-'a. I ka pau ana o ka lakou ai ana, ua hoi nku la iloko o ka rumi hoo-| kipa o ua kakela ala a lakou e !ua-> na ala, a malaila lakou i hoonanea ikt iho ai. Oia no ka wa o ka Mnkai [Kiu I Lau OnaaoniHO i kauoha ai i na ia-' 1h o ka oih;tna makui kiu e akoa- : koa inai lakou a pau imua o koua ! alo, a ua heīe mai lakou a pau ' I kela wn, ua kauoha aku ia ka ■ Makai Kiu l.au O naomi.o nele Bo»\ KeoKi Lineki tia, a me; Lalaulaula. ' E hele pu ana hoi oukou me : a'u no ka hu!i ana hoi i ka p>u>, nana i peneln i ke kiaaina o M!sisi-; pi, a me k uia kaikamahiue i r.ihu«?j ia, a me ka niea naua i aihue i ka ! ; waihonu dahio 6e aupuni, nolaila,: e hel» 1 oukou e hoomakaukau i ko ; oukou mau lio, a me ko'u lio pu mai: hoi kekah:. j A « oukou hol e na hoa o\i i km\; e noho malīe oukou a pau, a me kaj malaiua pu hoi i ka maluhia o na'

wal'ī a'pau o ka hot«le nri, a a pa- ! 1« atu -hoi oukou i nn, enemi a pau e h»ile m&i ana. ! A -oia l?a oukou hana e noho iho ai mahope nei, a hiki i ko 1 u hoi ana īnai me nahōa o kakou, I leela wa, ua huliu ae ia iakou iko lakou mau lio paKahi, e likp me ke kauoha i loaa āku īa lakou īwa', ko I: kou haku aku, oia hoi ka Mf.kai Kiu Lav Omanmno. . 1 I kela manawa a ]akou luakaha ana i ka oki ©ko lakou home, aia : hoi, he maii sptona ia o ke kupilikii j o ke aloha i ka ipo, i ka ipo, oiai e ; liele ana lakou ma ke alahele i maopopo ole kona hopena. Oiai hoi, aia na waimaka o ka ur koaa mau papalina noh?r ohea no ■ kana ?rw lanae, hoa aloalo pu hoi. ona iloko o na poino he nui i h&la mua aenei. A he niea hiki ole hoi i ua nohea nei.. aka mea nona keia nanea knmahso ke uumi iho ī kona waimaka, oiai; ua alo pu ia e laua ke aiiu j a iiio ke koekoe*. o na la e noho ana | » ua nohea-nei malalo o ka malu o ka powa puuwai eleeie īekei' ' Aka, aole wala no hoi o ua nohea j nei, ka mea i lei i ka ki o ke aloha no ka Makai Kiu Lau Omaoman, aka. ona mea no a ptu e liiakaha pu ana me lakou, kai auamo pu i na kipona waianuhea o ke aloha no ua eueu n**i o kahi kauhaleo Lama, ka mea hoi nana i hoopahaohao aku ia lakou iloko o ka hale h< okc!oko!o me kona kino ana hoi i hoololi ai 1 kona kino kane, a lilo i wahine, iloko o ka i;:>o ana a

ka maka. I fee kani ana ae o ka hora 9 'oia ; kakahiaka, ua kau aka la lakou aj pau iluna o ko lakou mau ]i«, a haawi ia ke aloha hopn mawaenn ō, lakōu a pau, me iia kulu waimaka i e hoopnlu ana 1 kb lakou mau lihi-i libi maka iloko oia manawa. j A oia tio ko lako« v,'a i hooiebaka! koke aka ni e motio ' .o ko lakou i alahe'e huli mea pohihi, a aia ka j i pahu hopu o Misisipi. 0 ka pau ana keia o n.a hoakaka ana i na manao kalai e pili ana no keia mokuna ekolu • ka trioo!elo o ka Makai Kiu, ke aiwaiwa hoi o nii mea huli pohihi o kahi kauha]<> o Lama, e n«n akii ana kakou no ka mokuna olia o kei- r i wonMo, Ma k«in w.ilii <■ na makamaka heluhelu o ka nu <*lo hoonanea o j kn kaeaea o na p::l. nihouilio o Mi80un, kahiapaioie « na hana hookalakupua, ka mea hoi nana i lomi limaina powal:Rulana o ka wao akua o Mieouii ameko Misisipi. E ike akn ana kakou i Kana mau hana aiwaiwa o ke koa a me ka wiwo ole. a oia ka wa e hoike piha ai oia i ka wikam o kona mau aahuki ma ka hoolei puupuu ana lioi me ka hieua o Misipipi. 1 ka Ia o ka Makai Kiu a me kona mau hoahele i haalele aku ai i Mieoun, aia hoi, ua hele a piha kui | na huina alanui i na kanaka o na ! ano like ole e hooho ana me na leo huro. a eo ana hoi ko lakou mau leo hauoli iluna o ka lewa lani mc na leo i pilia i ka hauoli nia " a maanei o ke alahele. Ma keia huakai a ka Makai Kin : ke ukaii pu nei .io me'ka ui Meli-> aka, a me kona mau makuakane, j a me kona mau ho.i o Ua oihanaj ! makai kiu a me ka lehulehu pu. * ■ j hiki j ka w&» ka lai kupono ai i ka j j 1010, a kahi no a ma.w\ie ia. : ! A h i niai la ka ui Meliaka a me , kona ms\u hon, a he!« (a ka ' Mak&i Kia a uie kona maa hoa no. ko lakou alahele. j A ua hoomau aku no*ka holej ana o kh Makai K3ijl a me kon\i' aiau hoa ma ia laMma ko lakou ! alahele, a hiki i ana o ka ; hora 5 oia ahiahi, a hoomaha iho ■ la lakou. j Ma keia wahi e ka makanukn heluhelu o keia moolelo, eauiikij ie kaua no ka ui Meliaka, oiai hoi ; lakou e hele pu ana me ka Makai | Ki'i, he ia 110 ke kupilikii o ua | nohea nei. [ A i ka niawehe ana ae o ka he:e ana a ua nohea nei me kana ipo la-: uae o makana, ua hu ae la ke aloha o ua nohenohea nei no kana ipo.: oiai he uiau setona ia e niawehe ana i na maawe o ke aloha tnawaena o ua mau opuu puaa rvise nei a kaua e ka mea heluhelu. A i ka hoi niai o ua Makai Kiu nei. ua loaa ilvo U\ īaia ehia vlia opiopio, a i kona hiki ana aku makahi o koua aiau hoa e hiolani ana, aoh« lakou i ala. I wa koke no, ua lo!e koke īho la ua kaeaea nei i ua niau wahi dia uei a hiki i ka pan ana. Ua hoa ae la oia i ke a_i, a pukUu aku la i uiau i o dia ua lakou, e paina iho ai kakahialia. 1 ka nioa ana, ua hoala sku la ' oia i konu mau hoa. o aki lukou ; e ai, [ ko lakou aiu;v kakahiiika. 1

I īko hkou puoho ana ne nuu" ko! j lakou hiamoe ne, ua honi koke aku la lakou i ke ala o ke e-hu o ke elia ! i pnlehu ia. A pane iike aku.la lakou ia Lafi Omwomao, ua kokoke loa pnha kakou i nekahi hftle hanai haloholona, ke hola mai nei ke aia oke dia i pulehu ia. i'ane aku ln o Lau Omaomao, ao- | le, aka, o ke ala o ke e-hu dia a on[kou e honi ala, aole ia na hai aku. j Akf>, na kakou no ia } ao ko kaj kou aina kakahiaka iā, a aia ma-o | ua mo'a. Nolaila e hple k:ikoir f-ai. a pau. alaila. hele aku kakou ma ka kakou huakai. . -—Ua hrlft aku la lakou~a"āi ihō""la, ja oia no ka wa a kona mau hoa i i niiiau aku ai iais. Na wai keia dia i lawe mai nei? Na'u no i helo aku nei e pepehi iloko o keia ululaau eku mai nei. I Auwe! Aple ka paha oe i hiamoe i no ka hooluolu ana ia pe iho? | Aole au i moe, oiai, aole ia o ka'u | hana he hiamoe. | Ik» pau nna oka lakou ai ano. . u.i mnhelehele aku la o Lau Onoao- ! mao i Tia wahi koena dia i koe 1a | lakou a pau, a hoomaka nui aku Ia i e hele- * ■■■' ■ '-. Ma keia kele ana ma keia huakai he ekolu ao, a me eha po, a komo iakou iloko o ka hu'a o ke kuiana kauhale o Mieiaipi. I ka hora 12 o ke ahiahi o ka ha oka po, ua hiki aku Ia lakou i kekahi hale hanai holoholona. eku ana ma kahi mamao mai ke kulanakauliale inai.

j Ua hele pololei aku la lakou a j hiki mawalio o ka pa p ua hale ala Ua kauoha aku la o Lau OmaoJ mao i kona maa hoa e ku oukw j inawaho nei, a owau hoi ke komo j ae e hoala i kamaaina o keia hale. i Ua ae mai la kona mau hoa, * komo aku la ua Kiu nei a kaua 'e j &a mea heluhplu, e hoala i na k&j īiiaauia.. j laia i hiki aku ai nia ka puka, ua kikeke aku la oia mawaho o ka puka o ua hale nei, a ua ninau mai la ke kamaaina owāi mawaho? 0 Lau Omaomao wahi a ka pam* a ka maiihini i ka ona nona ua ble :lln. , Ua wehe ia mai la ka puka, a ike ia mai la keia e ku aku Oia no'kona wa i haawi aku ai i. i kona j\alapala, e liae me na mea i ike'mua ia ma na helu i hala mua aku īiHi. Ua la-lau mai la ke kamaaina a nana iho la, a ike koke iho la oia i na hua palapaia i kakau ia me na hna gula moakaka penei: Ka Makai KiU Lau Omaomao o kahi kauhale o Lama. 1 kela wa koke no, ua hookipa koke mai )a ke kamaaiha īaia e komo aku maloKo. Pane aku la keia, "he mau hoa i hele ko'u, a aia no mawaho me na j lio o makou. j l kela wa koke no, uakaoml aku la ka ona hale ī ka bcle. a holo aku !a ke kaai iloko o ka hale moe o na kauwa lawelawe. Aoiakolakou wa i puoho like ae ai, a holo mai la i fca hale o ko i lakou hakn, me ko lakou manao j he poino, eia ka auanei o ka olali o ! Misouri. i la lakou i hiki aku ai imua o ko l lakou hakku ; na.pane ak-u 1» oiN, e i hoa ia na kukui a pau oloko o ko'u ' haie neī. i A e hele aku kekahi o oukou e : hoala i ke kuke, a me ke kuene, e j hoomakauknu koke i mea ai, na ! ka'u niau ma'ihini kiekie. A o kekahi poe o oukou, e hele ® wehewehe i na lio o na malihini, a 1 ' j e hook<)i»o ae iloko o ka hale lio, a ua hooko īa kana kauoha. ■ Iloko oia wa, ua nele aku la o j Lau Omaomao a mc na kauwa la- ! weiawe. a hiki ma kahi a kona mau hoa * kali tnai ana i ua, ua pano aku la oia, e lele iho ilalo, a e ukali mai mahope o*u, « ou mau Uoanlo. alo o ke kula loa. I kola wa" koko ua hoala īa »k« la ke kuke a me ke kueno, e hana i mau mea «i na nA malihin?. 1 ke kani ana o ka hora 1 oia po, ua maka\i na mea ai a pau v a ua hek> aku la lakou e paina a me k« kamaalna »u nona hale nla.a lakou « lualai ala i ka olu. I ka pau aua o ka lakou p*iaa aua, iloko o na hora pouiponi o ka p:>> ua hoi aku 1» lakou hoonanoa

iki nia ka mmi hookipa r> ua ha!ej ne.i no kekahi m;ui iijinute' .1 ke k<tni ana o ka hora 2 oia wanaao, ua hoi ako la lakou eho oluolu, oiai, ua hole a maluhilohi ī ka loa o ke ai;Jicle o ka hc-' le ana mai a h(ki j MiKĪsi{». I iawa no a kan 'ke i>ot> i l>a i)!»na o Wolehu ka .u\cvlama, ii niau loa aka la no Jae Niulopua i kft aiDft moeuhane. Mamua oka hoea ana uiai o ka la ike kakahiak>?, urr al.i rrnia ae ' la no ka Makai Kiu Lau Om»omao. ■ A holoholo aku»la īloko oka naa- ! l'apua akc kamaam.i. e hanu anai hoi i na e-a huihuio K3 ala waianuhea o aa pua like oi? o ua malapua ala. I ke ala ana uiai o ke Kamaahiii, ua ike koke aku la oia v kekahi kanaka e hele holoholo aiift iloko o ka j malapua, ua hele koke aku la ouv e! nanaikanamau malihim. j A ike aku la lia os*a nona ua ho- i me ala, o ka ruuii o \a Lau Omae.-1 imao ke hamama ana. a hooman3oj ae la ka ona halp ou* eueu ala no'j īa o kahi kauhale o Lama. I I kela wa ua puka aku la oia iwa-1 ho a hui aku la rae ka Makai Kiu, | a panai ia'ke aloha kakahiaka niu-j waena o laua. ' I I kela wa.ua pnne aku la ke | kaiaaaina, aole pabaJoo i moe j kwa! po, a ao ae uei? J Parib aku la ka keia eueii, ua! mo£ no au, no elua nora nae. I Auwe! ua lawa iho la no ia mau \ liora nou e moe ai? j Ae, ua nui loa kela. ua like rxie 24 hora ia. a'u i moe āi. Pane aku ia ke kamaaina, eho kakou e ai, oi«i ua makau kau na mea ai. Ae, wahi a Lau Omaomao i panē aku ai. a hoi aku la laua. Ia iaua i komo ai īloko o ka hale, ua liele loa aku la oia e hoala i kona mau hoa, e ala ae e hoomaemae, a hele aku Kakou e paina. Ae 4 wahi a koua mau hoa ī pane aku ai. Ika pau ana oka laleou al ana ua hoi aku la lakou a n>»ho iloko o ka runai hookipa, a malaila lakou i luana iho ai. I Kela wa, ua nuiau ak ula ke kamaaina, e ke kanaka i kau ia ka weli eka poe haihai kanawai, nau anei e hooko ana ka hanae pili aua i ko makou kiaaina i makel Ae. eia ka'u hana i hiki uiai nei i Misisipi neiAe. he mea oiaio, ooelo no ka mea « loaa ai aole he uiea e :u\ mai, ua noke iho hei na uiakai o Mu loka i ka lu>(\ aohe Ue ioaa iki iloko o ekolu mahimu ī hala iho nei. Ano ia nele kou kauoha ia ana aku nei e hele *nai, oia ko.'n lohe. Ae. oia no. aka, e lioike aku ana 'wan īa oe, aole o'u makemake thai aku i ka lohe i kekalii mea, ua hiki uiai au i nei, a hiki i ka paa pio aua o kela poe kolohe ia'u, Ae, aol<* au e l|oike aku, oiai, ua hele makou e u<j>ho nei a kau ka weli i na powa o:Misisipi nel. A ua manao U no, na ia poe no i pepehi i ko Ki»aiua,.a na lakou no i aihue i kana k4ikanv»lune, a pvk pu iuo ka wailioiia oke aunuai. | I T Aole i pau, —..™ Ko iko pu akh la'no Iwi hh ika ! Noio uukai. o |poh|i ana, mo ho. kaulu la, t; la au i ke ouo hAiuui, ko pohai mai ka Noio i kahi liookalu, aia ho j Aku o lalv\ a kvna a ka manu o polmi noi., ua nuuiao ;tn, ! aia ho Aku o