Ka Oiaio, Volume VII, Number 8, 26 April 1895 — NA KAUHALE KAHIKO I LOAA HOU KA IMI HOU ANA MANA AINA I KAMAILIO IA MA KA BAIBALA. [ARTICLE]

NA KAUHALE KAHIKO I LOAA HOU

KA IMI HOU ANA MANA AINA I KAMAILIO IA MA KA BAIBALA.

MOKUNA li:. 0 HKLfOrOLiS A MK.NA ?lIIEMII>A Ka Om o ka Palupak I : >molele— | ka Luakini Naui Nui o a La— ko I kaluia Kaliiko o ka Hoonaauao— ka moolelo kaao o ka Phoo«ix— Houkaln no Kia Pohaku e kn uoi ilvoc—Na Piro»vi<ln o Olw.oh — \ Ko lakou kunni na hō»>i mii ia o ka | Pohihihi— ifanao walo ia ho Hale Iliim no na akna a niō na 'lii—Na ' Manao Kohokoho IlopoW—Ua : likoo Ohoo>w wo losoi>;i.. ka Hol>o- | ra— Ka l'uim Kamika wohowoho j ana—Ko Kiikalai jhv kanaka nui i Na Moololo Kalnko—Na Manao j noonou iao, j A o koia mumi i kukuluii, ua kapili | ii» mo )i;i pohakn «nimi lanna o!o, a i hvoo}\-\a ia iw na pnna ]>sw i i j ka liuiua mo lio liookHlii v>h ; ik i ho- : lookiv<. Mai ka iwakalua kc kana--1 koh> kapuai ka loloa o kokalu o m | j\ohaku, a ō toli «na »uai ka okolu « j ka oliiua kaj>uai ka i kaUi : ia a ihwai liko a ia u\o ! ka juma |ma uw ka nioo ana liko l'a lawa ili»ko o na mo;> i knknluia ai ko ia j\iiviv,Ma ko kukuluia ana o koka lū kalanakanhaU- o Hko ka nui nu j \\ astnotona, i hui j>u ia iuo wa hah HMpuui a ]vok V. liko nio ka Ho»\' ilot us i oh»lo \\\s\i ai, lu oha hanofi 1 tHus;t iH ka «iii o na ka »aka mna 1 I kukulu i koia kia U-uiiuaiiao hooknhi 1 iloko o ivvi,kalv.a nwkHhiki. lTa ku-

! k\ilu ia bo ])o: LLni ;i pin maloku q ! na ruk ano nni hoolealli ; it;v i:v.ikulu « iia lioi me ka hoohaliu j>ono in ;nia n 1 :uu paia iAo. ke.-knpoiolei ]o;i i na ku O ku hoiiu», me nfi nuiiī :i ;;io ua nn iloko ponoi o k<! kinu, u , m% )jōokulii silo"k(jiijīo o. liiki Jli.' l.if! ..lii ua- kukuluiii keiii pirenu-] 'ela i ilimi e waiho in ai ko kino liialie 0 ko lokou inan akua a.j«e na alii oi- • a,i lukou īm kukuhii;i iwaeiiii o ji:l ili- [ ua luii o im kino make o iia kauaka o I i ialoa ia. Aīa iio lioi la-1 kou a })!iu i kukuluia tu !ua ka aoao*| komohima o ka īnuliwai Kilea kahi i i olelo ia he aiiiat) k:a make; ma ua pi-| i-emiila a pau 1 i huli ia ua loaa alu Li Jm-pahu kupapan uumii a m« nn kiuo ] 1 loaa aku ua wahi ia me na*iipana lo- j le.; maloko o ke.eilii, ua loaa aleu 3a bc liipi- k(-a i ialoa ia*. ' 1 O i.a pnka komo i. ku Pin;m'ula >Tui, kn poliaku kihi o ko kakou au īualamalama, i ka uiea i paui paa ia" ' kiuolii loa uu«,- he puku oololi wale I no he ekolu . kapuiii he elima iuih'J ke aliea, a he ekohi liapuai ii me unii-1 kumamakahi iniha ke kiekie, ma ke ] alopaia e huli aua i ka akao, he <&iriii' kapuai malima ae o ke kumu d ka 1 ph'emiila, i . ■ ■ / Me he la ua oki ia keia nialiope iho o ka paa aua oka pir<!miila. Ike komo anii aku ma keia alokomo e iho ana oe ma ke kamoe o iwakaluakumamaluku cleyere lii'o -nneaiio hookahi hanoii kapuai, a nīā" ia wahi ua kea paa poleole ia mai Ia lioi ka mea komo e kekahi kiki paui poliaku e paiu paa aua i ke j vla komo. ] Ma keia wahi e alo ae ai i keia alai i paa, e hoaui ae ka liele nia ke komo! ana i ka akau ma na kuli a me na li--1)1(1, ame ka wawalu ana maluua i na pohaku i iiohaha, au b kolo hele ai uia kekalii puka nmiknmamaha inilia wale no ke ana waeaa, me ke kukui malainaliima nia leou lima a me ka pau iio lioi o ke aho, me lie la e lele ae ana ka liami, hoAo aku la oe e pii m a kekalii puka kaiuoe iluua, e like ao me ke alo komo ma ka moe iina ame nni, a hiki aku la me ka hooikaika nui iloko o kekahi nuni nani e alakai ana i ka mea maikai a komo aku la iloko o ka rumi o kii MoiwahineamokaMoikauo; ka nimi' keiu he kanakolukumamaha kapuai ka loihi, he umikumiunaliiku ke akea a Jie uinikuiuamaiwa ke kiekio, i ho«v nani ia na paia me na pohaku mahala ulaula i auaanai ia a hulai e like me lie aniaui la ka mania, a i uhi ia hoi ma kauj>oku ona rumi la nie na poliaku oia ano hookahi mai kekahi paia a kekahi paia me ke kui ole. Aia keia nimi malalo o ka piko poo o ka pirenncla, a he ekolu lianeii a ine ke kanalima kapuai mai ka ipuka komo'mai mawaho loa; ahe mea ano e no hoi, o keia hookahi o na piremi<la ka luea he elua niau ruiui o lo ko e like me keia niau nuui ke ano; me ke ala e lioopii aku ai ka Iio!o ana ehikiakuai ilaila. Aole hoi he knpono i kekahi mea ke lioao e konio iloko o keia ala liele e hiki aku ai i na rurui, kohu lua paahao pouli, ke ole he koaka naau. Aole no lie kanalua ana, lie mii na ulia a me na make maoli ana uo o kekahi poe iloko o keia wahi; niamuli o ka piha niakan i ke aiioano weliweli a me ka ikiiki o ka ea o keia hale'lii o ka make. Hookalū wahi "o ko makouJioahele i ]iapai hele '•> a hen.o aku la i waho me ka aneaue uuike i ka ikiiki i ka ea ole e ola ui a me ka loohia aua lioi i ke ano mai 1010. Aole no lioi kokahi niea i loaa aku la iloko o keia pii-emiila i ka manawa i weheia ai o ke 'lii Kalipa Malimouda A. D. Soo, aka o ka pihu kupapau wale no aole kino e loko, aole he paui, he paliu o kekalii 'lii koikoi ī ike ole ia i keia ka nu-a lioi uana i kukuln ī keia h.ileilina kupapaū nui .liewahewa hu olemakeao nei. Me ke kokua ana a kekalii mau Arabia, elua a ekōlu jwiha liiki kekahi meake pii a luna •> ka piko < ka Piveuii<la Nui o Clieo]>s, a hoohia laai lioi i kekahi o ua īiaiuiīnn nam « ike ia ana ma ke ao nei. Aia malah ma kou ikena maka e moe lolii un< ua kino make o na keneturia he ka naha. Ika akau lun e ike ana oe ka uioe kahe ana oka wai, me he onina la a ka pulii o ka muliwai kaulan? o ka Nile, mō he kahaw;ii Ia malunii o ka nluli o kanioeana o ka aina uli mau ma na uuku lohuU lm o ka umll wai; a nia ke komoliana e waiho jvi hola mai ana ka waoakua ka wa«v» k«A nui o A evika - kekahi kii lu»o haHke o ka aina kula oneaiu-a luwpi Uaiku i ka noonoo; nia k» lioma ho ke kulanakauhalo o Moniopi auu- ko na mau kia pimui.ia, kahi hoi o To i nol.o av a i vula iua\ a\ ika av na nwUalo }H>ito iho o ka Pa\no man; l «wi a naauao pookela o Ai^upika,» tua ka lnkiwa hoi, na l»il;i no ia oo k< ike aku i kalvi īuokupuui uukn o Uo da, kahi i 01010 ia ai i)aila i hxaa aki; o e nialie atiai'.oko o k;' akaakai nia kona kapa wai, a m: o aku ona lioi o Kaīix\ me kona uuhō halo pooa a nvo na oioiNia halo lie \o hulehu walo; ame o hou aku no ho' kn kiai kahi o na km \U r u lwka i lukn ia aī ioa Vo lienuMia a Ma honw>ta Ali, Mai-aki \, ISII. A o kokahi o»;oliia lvo- o ka moa n>akaikai i koia >ko'na a ka maka ns Kooiuu ia ao ta o na liooniauao ana i ua uioa ana i loho ai a i holuhelu ;v hoi i na moa o pili ana i kana n-i a * iko aua. K ku ana oia iwalmia a ka piko»' kikahi o na kia k.Hin:th.so okoao no w iKOia ri\oololo i ajv> hoi iloko oka ponli O }v-hihihi, \ hiki ko hookolo ia akh koua iko hoomaopopo raus ia awa rpa ka n»ooVlo i ko au o «a inakua kahiko o fco ao

c il< Inu lioi i ua kaua e hoopio^p^ i i ka aina i £ia kaua.aiia'B>oji a • I u me Ak;kaāftd6fo; !o[' mea^.. ! ?K|i i lilu i liiiiau ano .pohilnhi*ī iia / — ! loea ia Shal>ora me He- * \ rod()t nsr n;i l.i;v i kukuluia e D.i Kalt;opat:i,~iia Ftolorne, a me Ka.iseni i i .<. I<- ple ai ka makaikai aoa me ke kn pahaoliao lioi i ka ik<; ana aku; na kia hoi nana i liooulu ae ika ma- " nao ikaika iloko o ka houpo o na koa o 3s'apoleona ka Nui ia lakou e kau^, aiia nia Jcrt lulu o kona man paia kiekif. He nxii na manao kohokolio i waiho iaae epili ana i ke kphiko a me ke knniu i ku ai keia piremida. Ua manao o losiiplius a nie kekahi poe kalvau moolelo e ae uji kukuluia kekahi o keia inaji pii emkla e ka poe Hebera i ko lakou \va e hoolulii la ana, a lie mea auo polalei lioi ia i ka naiui ilio, oiai kekahi mau kia e ku kakuke nei i Memepi ua kukuluia mui 11 a poliaku kawili i hana ia me ke ))ili olt*. O kekuhi olelo lioi ua kukuluia ka 3?ireimda '< ui o lof>epa i koiiawae uaho kiauiua aiui uo Aigupika. Ua loua aku la, uo hoi.i ke kanaka kaulaua akeakamai, Colouel,a HowarJ se, kekalii mau hua kahakalia ia i kulike i ke ano. o ka inoa o Slioofoo —-i unuliiia e Herodotus nia ka inoa o Cheops, a nia ka Menetho unulii ana o Supliis, aka o ka pololei' maoli o lowepa, ka Hefw;ra. Nolaila, ua uianao"Wirte ia ia ua kanaka e losopa, iloko o ke.kau wi loi-" hi o ka aina i ka nianawa ona i hoakoakoa ai i na kanaka iloko o ke kulauakauhalo, a ua kouo .ia hoi e ka pilikia o ka lehuleliu e hanai aku a e hoolako aku i hana na Likou, a o ua hana la oia no ke kukulu aua i keia mau lioailona kia lioomanao kelakela malie palia no na liaua kilokilo ina t mea o ka lani, a i ole lie walii malanuilama palaa e maluhia ai na moolelo o ka lani a me na iko i loaa ia lakou; amauiuli hoi o ke kauqha a Pamo, ua kauu ia o losepa ma, keia kia hoomauao ano e, a i ka wa i hoi ai o kona mau lioohanau no Kanaana mahope uiai.ua lawe ia aku la lioi koua kiuo i alolia ia, e like me kana i kau- . olia aku ai, oia ke kumu i loaa aku ai o ka pahu alii e waiho ala Uoko o ki ī'uiui mabala uLiula nani maloko o ka Piremida o Cheops, aole he kino, aole lie pani, a ua paui jiaa ia lioi ka puka koiuo a liiki. wale ; i keia niau. makahiki i ikea kona hemo liou aua ae u ei. Eia liou no lioi kekalii mea ano nui o ka like o ka hoite ana a Herodotus • i kakau ai no Cheops me ko J.ot>epa ke ano pili pololei loa ; ka uiea hoi wahi a Herodotus, nana i pani na luakini o na Aigupika. a lioi-' hoi ia hoi lakou e kukulu i keia j»remida; a o ka like loa hoi o ka lei-alii kau poo o ua alii i loaa atu la maluna o ka rumi e waiho ai a i loaa aku ai ka pahu sakopega (pahu o na 'lii) ina ka piremida me ka lei alii oiaano like loa nie ia i loaa aku ai ma Wady me ka inoa SupLis, ma ke alaiiui hele o na Iseraela i hele ai ina ka waoakua o Siuai. Ua kamailio hoi o loseplius e pili ana i ka poe kahiko i ko lakou kukulu ana he elua kia lioouiauao no ka mal&ma īualuhia ana o ka nioolelo mua loa qka lionua uei, a me ko lakou ike i na niea o ka lewa; liookahi ma ka pohaku, oia palia ke kia piremīda nui, a o ka lua lie kia i kukulu ia nw na poliaku kaw ili i liana ia e like me fea ua Iseraela ī hana liooluhiia ai, "ma ka aiua a Siriad." ka uiea paha e kuhikuln aua oia ka Luakini o Belus. A oiai lioi ua liooulii pfta ia ia iho la ke kino maoli oka PirenMda o Cheops me ka poliaku mabala a i kahakaha ia me ua hoailoua kii, huaolelo, a pela ftku. aole a nei e hiki' ke manao ia aku ua kukulttia hoi no ua manao palua lie elua hale ilina a i wahi e waiho ia ai na a me& e ae e hoopaa ai mē ka maluhia i na moolēlo a me ko ke- " ia lalmi ike ma na mea kahiko a me na nicti o ka haku o ka lewa iaui a me na iko i loaa aku hoi ia lakouo na moa maa niau, a i na hoi e luku liou ia ke ao e- bi wai a me ke alii paha e koe iho no hoi kekahi Luau mahele o na o ke ao nei a me na īuea i liana ia e ke kanaka ? () ua piivmida e ae, na moa i !tukuhi ia !io wa mahopo mai.' iue he la \ia kukuluia uia ka h.»halikt like aku i ko ano o koia p!n\mida, a me he ta Uo vvalii ilina no na 'lii.