Ka Oiaio, Volume VII, Number 11, 17 May 1895 — Page 3

Page PDF (1.09 MB)

This text was transcribed by:  Kerri
This work is dedicated to:  no na kupuna

NUPEPE KA OIAIO

 

HOOKAHI NO HIHIA ELUA NAE OLELO HOOHOLO.

 

            Ma ka noho, ana iho nei o ke jure e hoolohe i ka hilhia oliumu kipi o Mr. J. E. Bush a me Nawahi, i kela pule aku nei, na ike ia ka hopena o ko laua hihia penei:

            O Nawahi, na hookuu ke jure iaia, a o Bush hoi, aole olelo hooholo, a ma ia mea i ike ia ai, he elua olelo hooholo o ka hihia hookahi hookumu i kekahi a kaohi hoi i kekahi, oia hewa hookahi no nae i hopu ia ai, a hookolokolo ia ai, hookahi olelo ike a na hoike, a hiki wale i ka pau ana, i ka puka ana mai hoi o ka olelo hooholo a ke jure he elua olelo hooholo.

 

KA MOKUAHI ALAMEDA.

 

            I keia kakahiaka poniponi wale i kapalulu mai ai ke oeoe hoailona moku o kahi o Luka, e hoike mai ana, ei ae ka ihu ekueku o ka Alameda ke hooiho mai nei no ke awa lulu o Kou.  Ua hui mai la oia me ka mokuahi Australia ma ka po nei, a ma o ka oluolu o ko makou makai Kiu, ua hoike ano nui oia, he maikai ke oia o na keiki ai pohaku ma ka oneki o ka Australia, he hakaikahi ka poe polnea o lakou, nolaila mai kaumaha ka manao o na wahine a me na ipo a ua poe la, hoomanawanui iho, ke puanuanu o keia mau po, e hiki mai ana no o papa.

 

UA HOOPAI IA.

 

            Ma ka noho ana o na jure ma ka hihia popehi kanaka o Paterika Kalena, o Waiahole, Koolau ae nei, mai ka Poalima mai a hiki i ke ahiahi Poaono nei, ua hooholo na jure e ahewa ana iaia ma ke degere ekolu o ka lawe ola.

            Nolaila na hoopanee ia ke kau ana mai o ka Aha i kana hoopai, a hiki ma ke kakahiaka o nehinei a ia wa i kau mai ai ke Kahu o ka Aha i kana hoopai, oia hoi he elima makahiki ma ka hana oolea.

            O ka hua keia i loaa i keia kanaka opio, mamuli o kona hoolilo ana iaia, i mea mohai na ka ikaika o ka wai hoomalule noonoo o ka Alekohola a hoolilo hoi iaia i mea pupule a noonoo olalau.

            A o ka hopena, na ike ae la kakou, ua u@ahu mai la na lima o ke kanawai maluna o kona kino, i mea pa@ai no ke ola makamae ana i pakaha ai, me kona lia mua ole, e kau mai ana ka hopena ehaeha maluna oia hana manaonao ana i lawe ai.

            Nolaila, e na kanaka opio, e lilo nui nei ma keia hana e hoilihune ai i ka noho ana o ka ohana, a e ulu mai ai na haunaele pepehi kanaka, o keia ka wa kupono e noonoo ai o kela a me keia nona iho, oiai, he mea makehewa ka hoopapau ana ma keia mau hana ino, aole he mau hua o ka pomaikai e loaa mai ana, aka, o ka nele ka makilo, a me na hana ekaeka e ae oia ka mea e loaa mai ana.  O ka lohe ke ola, a o ke kuli no ka make.

 

HUNA HUNA MEA HOU.

 

                        Kula, Maui, Mei 10, 1895,

            Eia ka Hoku kaahele ma na ae kai o Kona, ke haiolelo nei ma na Hono-a-Piilani, maloko o na halepule Kalawina a ma na halepule o ka hoomana o na la-hope.  O keia ke kahunapule nana na haiolelo lalapa ma Kona, i ka 1895, i aui aku la.  He haiolelo ia a na kamaaina o na Kona e poina ole ai.  Ua kapa ia mai oia e kekahi o kona mau hoa kahunapule e noho ana ma Kona, he pupule, ma ke ano o kana mau haiolelo ana.  Ua hookolokoloia oia e ka Aha Euanelio o Hawaii, a ua kau ka lakou olelo ahewa ia ia, e hoihoi ia oia ma ka Hale Pupule e hoomaluia ai, ma Honolulu, no kana mau ano hana.

 

KAMEHAMEHA.

 

            Ua haule o Kamehameha i ka Hoku, he 17 kue ia 9.  Ma ka malama ia ana o ka paaui kini popo mawena o ka Hoku a me Kamehameha ma ka Poaono nei, ma ke kahua kinipopo, ua ike ia ua lanakila ka Hoku maluna o Kamehameha.

            A e ike ia na puni i holo ia e na aoao elua penei.

            Hoku, W, Wild 2 Wodehouse 4 Hart 3 Woods 3 Angus 2  C. Wailder 3 huina 17.

            Kamehameha, Pahau 2 Crowell 3 Lemon 1 Bridges 2 Davis 1 huina 9.

            O keia ae la na mea i ike ia ma ke kahua o Hinakahua i ka wa i kakele ai na aoao elua, no keia kikina.

 

KO IAPANA KULANA.

 

            Ma ka POaono nei, ua malama ia e na makaainana o ke aupuni o ka La Hiki Mai, a Emepaea hoi o Iapana, ke kilakila a hanohano o ko lakou la kulaia aupuni, me ke kai huakai ana ma na alanui o ke taona nei.

            Ma keia la kulaia, ua ike ia ka hanohano maoli no o ke kulana o Iapana, oiai hoi, ua hoike mai la na makaaina@ a kupa oia aupuni i ke kulana i'o maoli no ka hana ana o ke kahua kaua o ka aina, a me ka moana.

            Oiai hoi, o ke kaua moana, ua hoikeike mai la lalkou ma o ke kii ala o ka moku kaua Naniwa, a me na koa, a pela pu@ no hoi me ke kaua aina, ua mahelehele ia iloko o na puali like ole, he elima, a ua hoike mai la no hoi lakou i ke kulana o na koa kahiko o Iapana.

            Ma ka nana ana i ke kulana o keia lahui, he lahui naauao maoli no, a holo mua hoi, iloko o na la pokole loa o kona ao ia ana.

            O kahi mua o keia poe i hoikeike ai ia lakou iho, imua no ia o ko lakou Kanikela, a mai laila mai, na iho ae la lakou ma ke Alanui Nuuanu a hiki i ke alanui Moi, a mai laila aku no ka Kuokoa Paka, mawaho o Kewalo malaila kahi i malamaia ai na lealea kulaia, a hiki i ke ahiahi ana a huli hoi mai la lakou.

            Ua malama ia @ ka maluhia o na kanawai @ aina e lakou, aole hoi he mau @aunaele i ike ia a hiki wale i ke kaalo ana aku o ka La makela o ka poepoe ho@na.  Nolaila, i na e like ko kakou ao me lakou, i na la, aole lakou e ku-leleiaiwi, aka, no ka kakou ao palau eka ia ana, pela kakou i ike ole ai.

 

I HOOKAHI KAKOU E PONO AI

 

            E na hoa makaainana aloha ka poe hoi iloko o ka moto oiaio ou e Hawaii Aina, Hawaii Lahui, a me Hawaii Aupuni 'lii.  Welina oukou a pau loa.

            He mau la li'u wale kai ani a kula, o ko kakou noho ana iloko o ka inea, ka hune a me ka nele, a o kakou hoi ka lahui i hoouaaikola ia ai, e na ilikea he pohaku ka kakou ai e ai ai, aka, aole nae pela ka manao o ka Haku Kiekie Loa.  A no la e na hoa makaainana alo@a, mai ni-ha oukou, mai paupauaho, e paa i ka olelo Hemolele a ka Haku Iesu Karisto i waiho mai ai i ke ao nei, e i ana, o ka manao i'o o ka manaolana, a me ke aloha, oia ka mea i oi mamua o na mea a pau.

            A eia hou wahi a Solomana, o ke aloha, aole loa ia e mokuhia i na waikahe he nui, he mea kue ole ke aloha, a aole hoi he mokuahana iloko ona, aka, aia iloko ona i pu ka hou mai ai keia olelo o ka Buke Nui, nani ka maikai a me ka Hemolele, o ka noho lokahi pu ana o na hoahanau.  A eia hou keia kauoha i waiho hou ia mai ia kakou, e hooko aku ai i ko keia ao, ma o kona kanawai la.

            "E malama oe i kou makuakane, a me kou makuahine, i  loihi ai na la o kou noho opiopio ana, maluna o ka aina a Iehova kou Akua i haawi mai ai ia oe."

            A e hoomanao kakou a pau ma keia olelo, aole he makuakane e ae, aole hoi he makuahine e ae, aka hookahi no ia oia hoi ka lepo aloha o Hawaii, a pela hoi me na lahui e ae o ke ao nei, mai ka lepo mai kakou a pau, a o ko kakou mau makua ponoi uo ia no ka wa mau loa.

            Nolaila, ke kauoha nei ka Haku ia kakou a pau, e aloha i kou hoakanaka, a o ka lua e aloha i ke Akua.

            Nolaila, ke papa mai nei ke Akua Kiekie Loa, aole kakou e ku makaia i ko kakou aina makuahine, kahi hoi o kakou a pau i hoea mai ai, a i na kakou e ku makaia ana, alaila, ua haalele kakou i kona aloha i kinohi, e like me ka olelo e hoike ana, he mea no nae kau ia oe.  Nolaila, e na hoa makaainana aloha, e leha aku i ko kakou mau maka i na mauna mailaila mai hoi ke kokua e hiki mai ai, oia pu auanei me kakou a hiki i ka hopena.  Nolaila, e ku kela mea, a me keia mea maluna o kona noonoo ponoi iho, a ke Akua i haawi m@   ia, a e lawe ae i ka laau o ke aloha, a kukulu mai imua o kona alo, hopu a paa puana a paa i mau ai ke-o ana o kela olelo kaulana  ako kakou nai aina i olelo ai penei:

            "E nai wale no oukou i kuu pono aole e pau."  I nui ke aho umia ka hanu no ka aina kulaiwi.

                        Aloha nui,

                                    D. M. PUNINI JR.

            Honolulu, Mei. 13, 1895.

 

HE LONO ANO NUI

 

He Hoike na kekahi o na Makai Ki@.

 

Kakau ia maluna o ka Oaeki o ka Mokumahu Kinau.

 

(Hoomauia).

            I keia wa maua i haawi aku ai i ko maua aleha hope i na pio aloha aina, a puka aku la maua no waho o ka halepaahao, a aia no hoi ka lehulehu oia mau wahi e haia@ ana no mawaho oia mau wahi me ke ak@nui @ ike a e lohe pono hoi pehea aku la ko lakou noho ana aku la iloko oia wahi.

            A oiaio hoi o maua wale no na mea i ae ia mai mawaho ae o na luna aupuni e komo ana e ike maka i ke ano o ko lakou noho ana, nolaila, ua hiki ia ma@a ke hoike aka ia lakou apau, he maikai @o lakou malama ia ana, a aole he mea e hopohopo ai e hana ino ia aku ana lakou.

            Aka ma ka maua hoomaopopo aku e lilo aha lakou apau loa i poe keiki hanai na @a luna paahao oia wahi, a me he mea ala e oi loa aku ana ko lakou hauoli maanei, mamua o ka noho ana ma Honolulu, ma ke ano oluolu o na luna paahao ma ka maua ike aku.

            Ua lilo keia mau olelo a mana i mea e hoopau ia ai na manao pilihua o kekahi poe.  A o kekahi poe noi, ua haawi ae la lakou me na huaolelo kahoahoa i na mana lani, e malama maikai ia mai na pio, i ole ai e hana ino wale ia lakou e na poe nana e hooko ka mana o ke kanawai.

            Iloko o keia wa, ua nui a lehulehu na makamaka o keia wahi i hele mai e noi ia wa@ e hoi ma ko lukou wahi e hooluolu ai no ia po a hiki i ke ao ana, a ua ae aku la au ia mau kon@, a ua hoi aku la muua i ka hale o kekahi ohana i piha i ka oluolu a me ke aloha.

            E like no hoi me ke ano mau o ka hiki malihini ana, pela no hoi keia poe i hoomakaukau mai ae i na mea e @ono ai a e oluolu ai o na kamahele, e laa na mea ai a maua i halawai mua ole ai ma ke alahele.

            Ua hoohuu iho la i ka lokomaikai o na kamaaina a hiki i ka maona ana, ua lilo mai la hoi au i mea nui i na kamaaina o maua, hookahi no a lakou mea nui e ninau mau ai pehea la ko Wilikoki ola i ka wa a makou i haaie@e aku ai ia Honolulu, na ano nawaliwali paha oia aole paha?

            Ua hai aku la e like me ka'u i ke ai, he oia mau no kona @a, a aole hoi he wahi manao hopohopo nona no kona hookau la'ela'e ia ae mai na hoopa'i a ke kanawai e h@ka@ nei maluna o kona kino.

            Ua piha loa ia lakou a@au i ka hauoli, mamuli o ka'u mau olelo i hooia aku ai i ke koa o na keiki aloha aina, oiai, he mau haneri ka nui o ko lakou mau e@   ko lakou mau wahi huina uuku i helu ole ia.

            Ua hoohala ia e @kou ia ma@ hora loihe o ka po, a hiki i ka hora elua o ka wanaao me ka hialaai i na hana a ke aloha aina i hoal@  i i ka lu@a o Daimana Hila a me ka n@i ia ana o na ala kikeekee K@ ihi, ke alanui hoi i alo hoa@  ia mai ai i ke awawa o Ma@   Aloha @  mau la mea @ lo-ia ana.

            A kahi no a loaa he walu wa e hooluolu ai i ko laua mau kino, e laa keia ala loihi a kokoke wale ae no i kau wahi o ke ao.

            A e like me ka, pokole o ka manawa pela ka hikiwawe o ko mana hooipo-ana aku iloko o na hooipoipo ana me na moeuhane o ka o ka po e hoonanea ana hoi ia mau hora, me ka hialaai nui ia.

            Iloko no hoi o keia hiamoe nui aia ka manao aole i poino, e ake ana-no e ala koke ae mai ko'u wahi moe ae, a me he mea la, i hoala ia ae au, ua puiwa ae la au, aia ka ua wehewehe kaiao.

            O ko'u ala loa ae la no hoi ia a komo iho la i ko'u mau wahi aahu, puka aku la iwaho e holoi i ko'u mau maka, a e kahi hoi i ko'u mau lauoho, no ka hele koke ana aku i ka halepaahao, no ka ike hope loa ana aku i na paahao mamua o ko'u haalele ana aku ia wahi.

            I ko'u hiki ana aku, ua hui mua aku la au me ke kiai puka, a ua nonoi aku la i kona oluolu, e hele aku e noi i ka luna o ka halepaahao e ae mai iaia e komo aku iloko e kamailio pu ai me ia no ka ike hope ana aku i kona mau hoaloha pio.

            Ua wehe mai la oia ia'u i ka puka o ka halepaahao, a komo aku la iloko a nolio iho la iluna o kekahi noho no ke kali ana aku i ka luna oloko, i kono hou mai paha ia'u e ike hou aku i ko'u mau hoaloha opio.

            Aole no i liuliu iho, ua hoea io mai la no ua luna la, a ua ae mai la ia'u e hele aku au e ike ia lakou a pau e like me ka makemake.

            Ua hookuu pau ia mai la lakou a pau, no ka hele ana mai e ike ia'u, a pela hoi au ia lakou, he wa keia e aumeume ia ana o na manao aloha mawaena o makou pakahi.

            A aia hoi ko makou kulu waimaka ke hoohanini la i ke kaha o Kaunalewa, me ko'u hoike pu aku ia lakou e haalele ana  au ia Hilo nei i keia la, a e kau aku ana au ma Laupahoehoe, i ka auina la o keia la.

            Nolaila, mai hookaumaha i ko mau naau, oiai, aia no he kokua ma ko oukou aoao, nolaila, o ka hoomanawanui, oia ke alahele e loaa ai ia oukou o ka noho oluolu ana ma keia aina malihini, kahi hoi a oukou i moeuhane ole ai, e Inakaha ana oukou me na kupa o keia aina a oukou i lohe wale ai mai ka lehelehe mai o ka poe kaahele.

            I ka pau ana o ka makou kukui olelo ana, ua liuliu mai la lakou no ka hele ana e hooko i ka mana o ke kanawai, a aia hoi ka wa oi loa aku o kupilikii o ko makou mau houpo, me he mea la e wawahi okoa ae ana no ia loko o ka iwihilo.

            Haawi aku la au i ko'u mau puili hope ana me John Lilikoi, James Bush, John Wise, Kaneuu a me ko lakou heluna no a pau, a haawi mai la lakou a pau i ke aloha i ko Honolulu nei poe a pau.

            I keia wa i huli hoi aku ai i kauhale no ka liuliu ana no ka'u huakai hele mauka o ka aina.

            Ua makaukau mua na mea a pau o ka hale i kamaaina, a i hakalia wale no i ko'u hoi aku e like no hoi me ke ano mau o na kamaaina heahea pela no hoi lakou i kaohi hou mai ai ia'u e noho hou a kekahi moku aku au e hoi mai ai a na lakou au e malama ma na ano a pau.

            Aka, na pane @  aku la au ia lakou, aole e hiki ia'u ke hookaulua hou aku no kekahi moku okoa aku, no ka mea, aole ka'u hele ana mai mamuli o ko'u manao iho aka, na kai i hoouna mai ia'u, a oia ko kakou launa ana ma keia aina malihini.

            No ka maopopo i na kamaaina aole au e noho ana, ua liuliu koko ae la no ko makou paina kakahiaka, me na mea ai momona, i oi aku i ko ke ahiahi iho, ua ai ilio la au me ka hopuhopuahulu, no ko'u manao, o ku e ka moku i Laupahoehoe mamua o ko'u hiki ana aku.

            I ka pau ana o ka makou paina ana, ua hoolale koke aku la au i ko'u kokoolua e hele maua a haawi i na aloha hope i na kamaaina a o ko mana kamoe aku la no ia no ke awa o Laupahoehoe.

            He maiaki ke alanui a he uliuli no hoi ka aian i ka nana aku, i ka uluwehiwehi ia e na laau o ke kuahiwi, he aian nani maoli no keia oluolu maikai ka maka ke nana ae mauka a makai o ke alanui.

            Ua hiki mua mana mamua o ke ku@ana o ke Kinau, a me he mea la, he elua hora paha a oi ko maua noho ana i kauhale kamaaina, hooho ia ae ana ke Kinau ke hooiho mai nei, a o ko'u wa hoi keia i liuliu ae ai ia'u iho no ka uapo.

            Ua haawi aku la ke aloha me ka poe o kahi a maua i kipa aku ai, a pela hoi me kuu hoahele o na kuahiwi a me na pali o Hilo aloha no oia.

            Ma keia wa, ke hookomo mai nei ke Kinau, no ke awa, a eia hoi au ke kali aku nei no ka waapa, he manawa ole no hoi, ua hoea mai la ka waapa, a kau iho la kahi Makai Kiu no Honolulu.

                                    Aloha nui,

                                                *   *   *

Honolulu, Aperila 11, 1895.

 

LIKE OLE KA MANAO.

 

            I keia wa ke ike ia nei ka like ole o ka manao o na mana aupuni e lawelawe nei i ka hooponopono ana o ke aupuni.  Mamua he hoohui -aina ka papa hana a lakou, i keia wa ua loli ae nei, a he Ripubalika Hawaii.  Ke kue nei hoi o Kakina ma me kekahi hapa o ka poe hookahuli aupuni, a paakiki nei no e hoohui aku me Amerika.  Aia hoi ka poe mahiko ma ka aoao kue hoohui-aina, koe kakaikahi aku kekahi o lakou.  O ke kumu o keia like ole, he mea maopopo ke ike iho, ua pi@i no ia i ka pomaikai o ka poe waiwai.  I na e hoohui-aina ana, ua pau ke kii ia ana o na la hui-asia e komo kauwa limahana mai, oiai, he kapu loa ia mea ia Amerika.  No keia a me kekani mau kumu e ae, he mea maopopo Iea, aole no e loaa ana ka moe oluolu i na poo oihana aupuni e noho nei i keia wa.  Ua ulu nui mai ka hina o ke poo o kekahi o lakou mamuli o ka luhi i ka noonoo nui no na mea e hoea mau ana m@ he Akua lapu la.  Pomaikai ka poe hoohaahaa, no ka mea, e mau ana lakou ma ka aina, a no lakou aku ana keia Paeaina mahope o ka pulumiia ana o na mea ino a pau e ke ahi nui aia ae ke hookokoke mai nei, wahi a na kilokilo a me na ake akamai, e hiki mai ana mawaena o 1898 a me 1900.  Auwe ka poe puni i na mea o keia ao, ke pokole mai nei ko lakou manawa.

 

KA POE HOOHIKI.

 

            Ina e puunaue ia ka poe Hawaii e hoohiki nei, a oia ke ana o ka manawa e pau ai ka lahui Hawaii i ka hoohiki i ka Repubalika Hawaii, alaila, o pau ana ka milema, a koe aka no kekahi hapa o ka lahui, mamua o ka hoohiki ana o kekahi hapa o ka lahui.  Aneane anei he mahina i hala a akahi no makou a ike hou i kekahi mau Hawaii e hoohiki ana, he ekolu ko lakou nui.  Ma keia ana aole e piha he kanaha Hawaii o ka makahiki, a oiai he 10,000 ka nui @ ka lahui, ke heluia ka poe opio me kanaka makua, aole e pau ana he 1000 makahiki, -- Ke ae hoi ka lahui e hoohiki.

 

HOOHIKIWAHAHEE.

 

            Ua hoopaiia kekahi hoohiki wahahee e Lunakanawai Cooper, me ka oolea.  He mea kupono loa keia, oiai, o makou kekahi i hoopilikia ia e kekahi mau kiu o ke aupuni ma ia ano.  Ina ua hoopaiia ka hoike a mea e ae paha, mamuli o ko ke aupuni hoopii ana, pehea la i hoohana like ole ai ke aupuni i kona mau kin, a luna e ae paha, e imi hoopunipuni ana e hoopilikia wale aku i ka lehulehu.  I ko makou manao, he hana maikai ole hoi i ke aupuni, ka hoomau ana aku i kekahi kanaka kaulana o kona inoa, moekolohe, hoohikiwahahee, a pela aku, e lawelawe ma ka oihana o ka lehulehu.  Ina ua hiki ole ke hoopiiia, he kupono no e hoopauia, a he oi loa aku hoi ke kupono no ka hoohikiwahahee mamua o na hewa e ae.  O keia kekahi mau hana a ke aupuni repubalika e pani nei i ko lakou maka, e alo ana i ka hana hewa a kona mau hoike, a e hoopii ana hoi i ka mea mahalo aku.  He mea no keia e hoowahawaha ia ai o ke aupuni i ka poe e nana aku nei me ka naau hoopono i kana mau hana, oiai oia kekahi kahua o ke aupuni e ku nei i keia wa, he aupuni hoopono.

 

UA HOEHA IA.

 

            Mai ka hoohohuia ana o Kapena Kuke i Kapena no na Makai kau lio, ua ulu ae la ke ano kuee mawaena o na haole Geremania o ia puali makai o ke aupuni.  I kela la aku nei, ua hoopau iho la ke Kapena i kekahi makai malalo iho ona, oia o Nelsona ma o kona hewa ona rama mau, a no ka piha loa o keia Nelsona i ka huhu i kona hoopau ia ana, nolaila ua kakali iho la oia ma na alanui Kalepa i ka po nei i ka maalo ae o kapena Kuke ma ia wahi alaila hooko mai oia i kaua mea i hooholo ai iloko iho ona.  Ma ka hora 8 oiai o Kapena Kuke e huli hoi mai ana no kona home, na lele koke mai la o Nelsona maluna ona me kekahi pauku laau ma kona lima, a hoomoe aku ma ke poo o kona enemi, a hili hou aku la ma kona poohiwi.  I kona ike ana ua ko kona inaina ua holo aku la oia, a loaa aku la hoi i na makai maloko o ka hale aina Pake, a mailaila aku, lawe loa ia i ka halewai.

            Ua hopu ia iho la kekahi makai, mahope iho, oia o Wishart, me ka manaoia ua komo pu laua iloko o ia manao pepehi i ko lakou Kapena, oiai ma ka hoike a ke mea i hoohaia, i ka wa a Nelsona e pepehi ana iaia, e ku aku ana no o Wishart a nana maka aku la no, me ka haawi ole aku i kekahi kokua.  O ka hopena aku ana ia o Hawaii nei, o ka pilia i nahaole o na aina e mai a he ulu mai koe o na aihue, powa, pepehi kanaka, e like me ka mea e ike ia nei ma na ama e.

 

ONENE KAUA.

 

            Ke olelo nei na Kahunapule o kekeahi mau hoomana, ua akaka loa eia ke au o ka manawa ke kokoke mai nei i ka hoopena i wanana ia, he wa e komohia nui ai keia poepoe honua iloko o ka poino nui weliweli.

            Ina kakou e hoomaopopo i ka m@le o ka ike, oia hoi ka moolelo a ke Akua, e loaa ana no ia ka kou ka moolelo o ke ao a hiki i hopena o keia au a kakou e noho nei, he moolelo i hoike mua ia mai e kona mau Kauwa, na Kaula a me na Kahiko.  Ua ike mua ke Akua i ka mua a me ka hope o na mea a pau, a mamuli o k@  aloha i ke kanaka ana i hana ai, ua hoike mua mai la oia i ka moolelo o na mea a pau e hoohana ia ana ma keia poepoe hoana, i kumu hoomauao ia kakou, ina kakou e imi ana i ka oiaio e ka mea i olelo ia mai e ke Akua @ hiki mai ana, a hiki wale i ka la e hoopauia ai ko ke a@, me he aka la, a ku mai la ke aupuni o ke Akua mahope aku.

            Ua ike makou ma ka imi ana i ka olelo hemolele a ke Akua, a hoohalike me ka moolelo o na mea i hana ia, i ka pololei o na mea a pau i wanana ia e hiki mai ana i ko ke ao nei.

            Ma ka wanana loihi o 2300 la (makahiki) i oleloia ma Daniela 8:14, ua hoike ia mai la ka ike i ke Kaula, mai ka anela Gaberiela mai, aka, ua maule e iho la o Daniela, pauku 27, a aole i loaa ka wehewehe piha ana o Kahihio moeuhane ia ia, a hiki wale i kona pule hou ana aku i ke Akua e loaa ka wehewehe ana, (Mok. 9:3-19).  I ka pau ana o ka pule a ke Kaula, hoopaa mai la ka anela Gaberiela, ka anela no ana i ike mua ai ma ka hihio (Mok. 8:16 ia ia e pule ana ma ke ahiahi, me ka i ana mai, (Mok. 9:22-27).  "E Daniela ua hele mai nei au e haawi ia oe i ke akamai a me ka naauao.  Ma ka hoomaka ana mai o kou noi i puka mai ai ke Kauoha, a ua hole mai la hoi au e hoakaka ia oe; no ka mea, o oe ke kanaka i aloha nui ia; no ia mea, e ike oe i ka mea, a e noonoo i ka hihio."  Ma keia kakou e ike ai ua hoike ia ke ano o ka hihio ia Daniela mamua o ka hooko ia ana (A.M. 538) o ka wanana.

            Ma Ezera 7 e ikeia ai ka wa i hoopukaia ai ke kauoha i oleloia ia Daniela Mok. 9:25, oia ka wa e hookumu ia mai ai o ka helu o elua tausani ekolu haneri la o ka hihio, oia ka A.M. 457, e hoomaka ana penei:  Ehiku hebedoma, 49 la makahiki, kukuluia na alanui a me na pa o Ierusalema i na manawa popilikia.  He oiaio ma ka moolelo maoli, he 49 io no makahiki o keia hana a Ezera i hana ai.  Mai ia wa mai he 62 hebedoma wahi a ka wanana, oia hoi, 434 makahiki, hiki aku la i ka Mesia.  Ke hui ia ka 49 me 434 makahiki, ua piha 483, mai ka 457 mai, a ua komo aku la hoi i ka A.D. he 27 makahiki, a oia no ka makahiki i poniia ai ka Mesia e ka uhane o ke Akua me he nunu la ia ia e bapetizo ia ana ma ka muliwai Ioredana (Mareko 1:10,17) o ka pololei nae o ka A.D. 30 1/2.  A mahope iho o ka ehiku a me ke kanaono kumamalua hebedoma, oia hoi ka 483 makahiki e pau ana ma ka helu hewa A.D. 27, ua okiia ka Mesia, (Dan 9:26) aole nae nona.  I ko Karisto poniia ana, akahi no a heluia oia he Mesia, a he 3 1/2 makahiki mahope o kona poniia ana, na oki ia oia a kau ia ma ke kea, "aole nona iho," e like me ka wanana e oleloia nei, aka no kakou no ka poe hewa.  A he oiaio no hoi, pauku 27, ua hoopaaia ka berita me ka Indaio, hookahi hebedoma iwaena o ka hebedoma, o ehiku makahiki ua okiia ka Mesia, a he ekolu a me hapa makahiki i hoomauia ai ka berita i ka lahui i wae ia, i piha ai i ka hailukuia ana o Setepano, a mai ia wa mai, ua kuu akeaia ka berita a keia la i na lahui kanaka a pau, aole ma ka hanau ana mai o Aberehama, aka, ma o ka hua o ka hoopono, oia o Karisto.  Ia Setepano piha ke 70 hebedoma, i kona wa i ae ai me ka hebedoma a me ka olelo i like me kona Mesia, "e ka Makua e kala ia lakou, oiai aole lakou i ike i ka lakou mea e hana nei."

            Eha haneri me kanaiwa makahiki i okiia o ka elua tusani a me ekolu haneri o ka wanana a ka anela Gaberiela i wehewehe ai koe iho la he 1810 huiia me A.D. 34 i piha ai ke kauahiku hebedoma ua hiki aku la hoi i ka A.D. 1844, a o ka olelo Gaberiela no ka hihio o 2300 la, pauku 17 o Daniela hapa hope:  "E ike oe e ko keiki a ke kanaka, no ka mea, a (huli i) ka manawa  o ka hopena o keia hihio, a ma ka pauku 14, hapa hope ke pau keia mau makahiki, alaila, e hoomaemae ia kahi hoano."

                                                Aole i pau.

 

            Ua nui ke koe ia o Kakina no kona makemake i @a h@.  Ua lohe @  ia ae ua @ @make na @a mahiko e ike iaia e kaawale aku mai nei aka.  Mokuahana ana nei kana ka @ like ana e na hoahanau.