Ka Oiaio, Volume VII, Number 12, 24 May 1895 — APERODITE Ka Mahina Piha o Iopa-Ka Oiwi nona ka Ui a me ka Nani, i oi aku i ko ALIOPE Ka Moiwahine o na I'a o ke Kai. He Moolelo Kaulana NO OPERIA. Ka Eueu o Aitiopia A ME [ARTICLE]

APERODITE Ka Mahina Piha o Iopa-Ka Oiwi nona ka Ui a me ka Nani, i oi aku i ko ALIOPE

Ka Moiwahine o na I'a o ke Kai.

He Moolelo Kaulana NO OPERIA.

Ka Eueu o Aitiopia A ME

O keia niau 01010 a Operia i kamailio aku ai i kana wahino, e noi ana i kona olnolu o hookuu'ia ke o!a o kēia poo i nmkaukau o ale ia e ka opu o ka honua. Ua lilo knja mau oielo i raea maikai i k.i manna o luina waliine, aua aponi) koke aku la ōia i ke nōi a kuna kaiK . —t ko laua pili ana aku ma ka aouo oua poe moku nei, e hanakuli lei me ko lakou mau leo nui e hauwa aau nei. Kahea aku la o Operia me ka leo nni, oiai, ua pipili aku la kepau a ke akamai iua poe moliu nei, me ka i puaku: E hoopau fko oukou maii manao alunu ame ka hao wale, a e haalele koke ilio i na kapakai o keia wahi me ka hookaulua ole. Ao ka mea o oukou e hooko ole ana i k<i'u kauoh*, e lilo no oia i pio na ka mana o kuu pahikaiui. E hoolohe koke i keia kaaoha, oiai, o ka mea hiki wale no ia ja*u ke hoike aku ia oukou i keia manawa, ma ke ano eao aku ana ia oi\kou e hoopau ina liana ino a e malama i ka īioho ana maluhia mawaena ona aoao elua. K ka hehena, nawei i hookonokono ia oe e hoopuka mai i kela mau huaolelo ano ole nmi kou mau lehelene mai. Oiai, ua hoomakapo ia paha oe i ka wa a kou alelo i hoopv.ka mai k i kela mau huaolelo. Wahi a kekahi leo i pane pakike mai ai. Aoie nau makou e ao mai, oiai, lie opiopio oe, aua lawa ole ka ikaika hoohana na kou oiwi e hoohana iho. 0 keia mau olelo e hoopuka ia la, nole >» »» ki> ofeoa, ak? ( aa ia aliliikaua no ia, ka mana nui Loi maluna o kem mau aumoku liuī e leu aei iloko o ke awa, Na keia pane a Opei in i lohe aku la, mailuna mai o kekaJii moku kaua, 1 hoomaopopo iho ai oia, na ka alihikaua ia niau 01010. la wa i pane aku ai o Operia me ua lniaoleio koh a ntc ka wiwo olo; K aho au o hopu pio aku i« oukou a a haawi akn i ko oukou mau ola iloko ona lima o ka mana hoovnalu o keia aupuni 1 loa no a keia mavi kamaUio ana a (>pm'ia \ia pii koke aku la oia ihuia oka oneki o ka moku e pili aua iim ko lauu akau Me ka omoole nui, \m pan loa uku loa aku lo na nioa a o luna ok moku i ka jvaa pio, A o ke k-uu*ku hopo Kva i loaa aku iaia v ku ana iac koua kahiko aliikoa i hoohiiuhilu ijt»ue na }H>haku luakaniae o kt-la iinie keia ano, K kakooia ai;4 kolia haiioliaiio e kona hhui ukum ho 24, e Uoo|>u«i aua ■ ma kona iuau Jw>ao a mo ka k j koti muu jwluKfUK» e kaiewa ai\, nui ko lukou maulaotv\, Oia no ko kju:\ka \\a«a \ hvv»p\>ka uku na hoolu\»bhono ma-; mua ilio. j. I Mo koua nuH uli.uu niua ole ; i'.a kokoke loa kona hopena ma | kaua iuau huua. O keia kiokie. ;\ alihikana uui hoi maluu4 o keia mau numoku,' lu l kauaka pu;\aliolo loa oi& i ua au-j |nnii hui ia o B< iwnia ma.

E laa ka lona pinepine arm o uu kaua lanakila um na wai • ka nioaua aua lilo oia i weliweli nui ia e na mea a pau, i ike ma kdiua mau lawelawe ana ina mea pili i ke kaua. Nō ia kumu, ua kauohtt ae la iia moi ekolu o keia mau aiipuni, e hanaia i pahikaya nani loa, i uhi ia me ke daimana holookoa .i aVili ole ia me kekahi mea okoa e ae. Ua hooko io ia kela makemake o kela mau moi, a eia hoi c>ia ke kahiko nei i ua makana ia i lojaa mai iaia, mamuli o koua liooikaika ana no ka pono o kopa mau haku. holoholo ana oia imua a ihope elike me kona ano mau, fye alakai a he poo maluna keia mau riiokū. I kona huli hou ana mai e hele no inua, ua hopu aku la o C>peria iaia nia kona mau lima, a pane aku la iaia penei: ! Owai ka mea nana i hopkonokonoi ia oe, e hele mai i keia ainia malihini, I a e hao wale i ka waiwai o ka poe i'li-1 hune a nawalīwali. ■! 1

Ke ole au e kuhihewa, ke hoike mai nei kou kulana ia oe iho, o oe ke poo nui maluna o keia ina]u moku kaua, a na ka hanohano i k()no ia oe. e haalele i kou aina ponoi, | a e hele mai i keia aina nmlihini. t Nolaila, o ka -wa kuponjo keia"e hi_ki ai ia oe ke.hoopakele i kou ola iho ame na kanaka a pau o jluna o keia mau moku. !

A ina aole he haawina ikaikn ma wnho ae o keia. alaila. i;e noi aku nei au īa oe. e haawi pi|j koke mai i kou kino a me na moku © ku nei iloko o ke awn. ; A iiia ua manao oe, ua lawa kou ikaika e hoopakele ai n<> kou o!a a me kou poe kanaka, eia ua manawa la. ■ . |. 0 keia maii olelo a Otieria i pane aku la )inua o ua alihikaua nui la o na aumoku. Ua like ia me kekahi puupuu ikaika i nou ia aku ma na inaka o ua kanaka la e ku ana uie kona piha haaheo. I Huli ae la oia me kona manap. e haawi asu i na kauoha uo ka hopu pio ana i ka inea nana : keia ma;t olelo huokouokono e haaWi pio koke aku | Kia ka ma k»hi o kai>a kauoha Hole hookahi uiea e ku īanakila ana me kona mau liuia i ka paa i ka hao umii hookalakupua a ke ke īki Operia. | Hu'.i ae la oia me ka manao e holo aku no ka haawi ana i na Kauoha iiw kekahi niokii okoa aku e uilipu wia me keia tndku. Aka, na-paa ia rnai la| kona mau iima e Operia. a pau« aku la iaia me ka hoike pu aku: Aole au e hoooau manawa wale m* ke ka>uailio aua. Aka, e hooko aku aaa au i ka hana i haawi ia uiai na'u e; hana A e ike koke n.o oe m|e ka loaa hou'ole aku īa oe he maiiawa nau e ho.oiohiiohi ai, J 1 k«a wa koke no i |iili inai &i ua kaiuka nei i kana pahikaua e hulili ana i Ka ia, o ke poo u Operia, me kona uianao, o kaiia »i hoopau Jo» ia a hoolana kona | hoa paio iloko o ka opu , ana ole o] k& moiua, kihi h<ū a « ka t«i ? a kamailio no ko I*u» dau kuleana | paknhi. ! } 0 keia ka manawa a Operia i pa-| k a« ai iue ka ikaika nui o kona] wau hma, a haulo akula ka p&hi kaua a kona hoa i»aio iluna o ka ] papaheio. j ! lioko o kela wa i pane aku ai o j Operia i kona boa paio,. me ka i pu' aku: .. | - | Ua lawaae la kou inauawn no' ka hovihan.t ana i kou vahi ikaik* ' « m« kou ak*mai pal»u-| ♦<Ka no ka hooko «»a i k ( a nukoum-. k« o kou mau haku puiiiko\o a mo ka p\ha alun«. ' , | Ue kauaka no ua hanaik e ka' momoua o ko lakou lokotuatkat Me kou manao. aoh h« mea uaiia « kaili aku ia mao pomaikai mai a' oe aku, a kau n*u i kau niau h.un> una m,i keia hopt» ako. ' ! Aoleloa o hiki k« ho<W;o U kela! ni;i« manao paUuAleio 'ou, no k » n\t»a, aole o h\ki k > m»Ka o k*. pv | lukaui au i kaoua ai, a! nu» ka ika ikn o kou l«o ko ae ia oe: mailoko aku o ka'u upi|ki. 1 keia wimue, e htv)|ito aku au* au ia oo i aioa paahao i|\ak»ka o k*; mniumalu <» kuu UaleUua, kuu ne-' ne auka» lioi o ka moana. ( A ok aUiUoi kv>u wahi e paa i", a' hiki i ko kakou aua aku j ka! iln.i, oi* kc»*i\ wa e haa «ku ai ia iloko o «a Uiua o ua l[ui o ke au-' puuu j I loa ao a pau k#la wau ol«lo a

Fiopu aku Ia oia 1 na liina e ua kanaka la me ka eleu nui. A hoonaaaku h i kona ui.au lima me ki'.na hao umil hoopaa lima a hoihoi aku la iaia īluna e ko laua ha'e|ana jae ka ike ole mai o kana | wnhine i keia mau mea. i Hoopaa aku la oia, iaia uiakekaj hl ruuii o ko .laua halelana, a puka j ho« aku la oia a hele no kah! e paa j ana o kela poe n, j Ano kona inakemake e pau e kia hana mamua oko taua pae anji i ika aina, nolaila, ua pii hou ak'u la oia iiuna o kekahi uian moku hou aku. Aole no hoi oia i hoohakalia wale iho ika lawelawe aua i na hana. elike iii6 Vana i ha«a ai i ka moku mua. īloko wale no o ka hapalua hora a oi. ua pau na mea a pau I ka hana ia. fne kn holo pono. Matcaisai ae la oia i na mea a pau a ike iho la oia. ua ko kana men i lini ai e hana uialuna o *ke:a poe pakaha. me ke kali hou ole iho, uahuki ae hi eia i kekahi nui. mailnna aku o ka moku o ka alihikaua.

E hoike «,ku aua i nii niaun 1111-! pnui o uk,t o ka aina, i ka hae lioailona o ka hanwi pio. l, 1 Joa no a pnlelo k«īa hfie ilana o ka hu ni o ke kia waena o ka inoku kaua o ka alilukaua nui o na moku kaua o ka euemi. Ua ike eokei i tual la ia e ka p^e 0 uka o ka aina. A oia hoi ka wa i holu koke ae ai na inanao kaialua iloko o kela' a me keia mea pakahi o ka Aha Kuhina, a me na hoa o ka Ahakukamalu o ke aupnni- . Ue mnu Laua apulii wale 110 paha keia na ko lakou inau enemi. AokT no lakou i pulale leoke aku a ka hooiuia ana aku i na eiele, a hui i ko lnkou wa i ike hou aku ai. un !w.i a }>m\, < Aia hoi na moku kaua pau o ka eneiui, e aahu. aiaa me na kahakahana lole hoailoua o ka aaawi pio; holookoa. j Ua kuk« ae la na Kuhiiia aj 1 me na hoa o ka Ah'aKukauuilu i ka j iakou mea e liaua ai. ] j Ua hooholo koke iho la lakou e | I hooona ia kekahi elele kiekie, e ni-1 nau pono ma pah», ua haawi pio io mai iakou. . j Ua hookohuia aku la kekuhi ala kieki« o ka aina i elele e holo ai il«na o na moku, uie ka haawi ia o ka mnna piha īaia pouo o ka ama a me ka iahui. O ka elele i hookohu īa aku la ? na Foo Aupuni o ka: aiua, he Keik | Aln opiopio loa oia, nona na makahikihe2oaoi. Aka nae, ne kanaka oia i uiahalo uui ia mt kaua mau tnwelawe aua uo ka uono a 01« ka holouiua o kona aiua hanau. Lawe ae la oia i ke kulana elele, luaniuii o k& makemake o ka Aha Kuhina a u»e na hoa hoi o ka Ahakukamalu. Ua hoohanohano ia ka huakai a ka eiele aie kukahi mau ukah piīikino o ka Moiw»hioe. A ke nana aku i ke kulana o ka elele e iawej»ti i ke kulana houko kaueka, ua heiea linohau. Haaieie iho ta oia i ka halealii uie ke kulaoa hiehie ini), a kanioe ) *.ku {« uo k*v\ i o ka uapo. | I kon* hiki aua mas«iUv u.i i«- | w«j kok«s ia. a.ku 1«. ui» a uv*> ( mau ukaii e na wāapa »o!«> i hu* j no ka hookoana i ke kauoha 110 sa j uana poao aua i ua uiōku e j *uat U T na« Uonilona pio. i Hoio poiotei aku la ka waapa o j k* ei«U a hiki i knhi o ka hae nuij« k»u aua iiuua o kskahi moku »ue I iiona Uivhiona e hoīke u\ai ana he l |*lo ola. i l Fu kok« aku la oia luma o ka 1 uioku ka hookauku 010,, I Aia iioi, ua hoo|Hii wa ia kona lu (iiaikehaia i koua ike makaana aku ii* e uiuu uiokaki nuuana iut ksna I U« pau o luna o ka moku ka I o k\» lakou n>au au a : ka hao s hoopaa liuiH, „ I 'Oa Uiki «5e īhh i«ia ke nv>MUA(>i)to> owat iA. ha UuN-i naua i I Ua*\* kvia h«ua tuo ka v»ou mn } ae U \>ia niai »ui,t a hii ki * Uo|*? o k«'tA uu«ku» «um» l«.vt o j Uik« i ua k« U<«»uw>tKHK» ih-\ o ka i (M«* U«>* ia kaoa e h*n:i i akaka ; «i Uot kn iue* t U*ua nto ka I.ui- ■ l'* liaaW» koke iho U osa i kvi» ; mh4u a ikn? hou aku U ota ht* om»j ku hou, me koua akenu" o lu'aw , pu me ka Mie* naiiA i V j liana koki;a i ks , Ua h<vifcaUa nu. oU e h«vko i !k*iittiaiu ī k:i moA u«»na kf?ii , nwu koku.* nmww :u:\o , I konahik; an* ? V.-* iwio'.m No 1 lo« o »4 inoku v»\\ * I*>«a sku UU tv.*s «i-b ' « e

hele ana paliii me 'kh paa ole o ki — na mau lima i ka liao. I kona hiki ana i ka panina hcI>6 loa 0 kaiia mau haua e liiwela«ve ai majuna o keiu mnu moku, kauoha ae la oia > na hot3 waiipn e hoihoi aku iaia no uk.a o |ka aina rae kana hoike e pili ana po keia m;iu j moku k?iua a me k,o lakou uihu hHe I l)aawi pio e pulelo haaheo neii ka j makani.