Ka Oiaio, Volume VII, Number 13, 31 May 1895 — HE MOOLELO HOONANEA NO EVALINA, Ke Kukui Uila o Dubelina, A O KE ALOHA KAKIA I KA IWI. A ME HAROLANA, Ka Eueu o na Kuahiwi A O KA Hoola o ka Lehulehu. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA NO EVALINA, Ke Kukui Uila o Dubelina, A O KE ALOHA KAKIA I KA IWI.

A ME HAROLANA, Ka Eueu o na Kuahiwi A O KA Hoola o ka Lehulehu.

Iloohenoia, no Ka Leo o I:a Lahui a i/tc. Ka Oiaio.

jNo ka poenaikai o ko makou maa niakainiika.heliilieKi, e lawe ana i ke kino lnah'ia o Ka Leo a | me Ka OiAio, uakukkai iho ma-[ kou iloko o na ume hoonanea o ko j ke kanaka ola ana, a usv loaa. ia' makou na wuinohia hooni 'puuwiii, i e hiki ai ke hooia afen, nia'kahi o' ke kaumaha a me ta ehneha, e ku-j lu ana kou aiau waioiaka. a e pij lupe ana h.)i kou hainaka i na ke-; hau huekoni oloko olea punwai. A'j ma kahi hoi oka hauoi; & nie ka lealea, e ahuwale an-". na papa au wae o kou maa rYiho, '.o ka mikeLlohua o na noinainau'an'a

0 ka mooielo hou a mak.ou e pahola aku ne?, oia noke kaikau>ahine a!ii o Evaiina o I)ūbeHna. ka ka inea i hoohalika ia kolia īli k.i u.lme ka ohia nala o ke kuuhiwi; i» o ka mea i hoohenuia e k.a poe loea haku inele, 'Ke Alōhn Kakia i I ka Iwi;' a roe ka Eueu o na kuahiwi. a o ka luapele okooko ula o na mauna.] 1 keln wo knhiko loa. i ka w» e hoopunana ana Ka hau ioiki lii muli iia o na pnlen.i o ka homin, a (> ka wa hoi ia e hooieoieolii ana na eloelo lanipili o ka hooilo na kela a me keia w;ihi ilīhualula o ka aina. Aia hoi, e lioho nna kekahi in.)i opiopio Io«, nona na miikahiki he 18 wale no, nialun'a o ka nohoalii o ke aupuiii o li-elaui, a e hoomala aua hoi oia maluna o ka lahuinanaka nowa ka huina o 30,000,000. 1 kona wa heehiku'niakahiki, uh uoake ilio la kona makuakane, uiainuli o kona hele ana i ke kau'a me ua aiipuni o Sekotia a ine Enelani. j A ua hoihoi ia mai la hoi koaa j kino wailua mai ke kahua kaua mni j iioko o na kulu waimaka paumakō o.kon vix?au pualikoa i hoehaehaia. A oiai kona huakai manele e ahai ; ia mai ana e kekahi hapa o kona mau pualikoa mai ka kahua kaua mai o ka poino. i Aia hoi. ua ahni ma/na ia akula' ka lono iloko o ke kulanakauhale o | Ouhelina. e hoike afeu a.n«, o ke k'-| no wailua o Karemane, ei ae ia n.aj ke alahele o hiki tnai ai i kona kuianakauhale alii, ma ke ano. ua hala k'a uhane, ka hoa kuwili o kona ; kino. | I ka wa i poha aku ai keia 1000 0 ka ehaeha iloko o ka pohai o Koija j inan alii hanau o ka «ina, na lunn J koikoi o kona aupuui. a uie ka po£iai o kona mau makaainnna e noho ana iioko o ke kulauakauhale. . Aia hoi, uaolowalu kog;e īnai !a ko lakou mau leo uwe, e haehae ana hoi i ua ao opua o ka lewa, i!o--ko o ko lakou mau leo pihaiku o ke kaumaha. Ua panikn īa ae la na lmle oihana o be aupuni, a ua hoohapa ia ae la na hao o na pahu hae, no ka heike ana mai i ke aloha welawela i ouiau ih ilokoo ka puuwai o ua kivnnka lrelani »o ko lakou m<ū aMia 1 hala aku la ma ka Aha Hooko hope loa o ko ke kiuo ola ana. Aole hoi o n* hole oihana aupuni wule uo kai paniku ae i ko lakou mau haU oihana, aka, ua komo pu uiai la na poe Kalepa nu', a me na phe piepieioiloko oia haawiiu hoo-j kahi. a e paa ka puka o ko lakeu' ni iu hale oihana a niki i ka wa ej hoea in»i ai ke kino wailua 6 ka 1 moi o ke kulanakauhale. j I'oko o na IJT htle elima, oiai hoi i lte ala « hoihoi ia n*i ka Moi' o ko-j ua aiua hanau» iloko o ka- loihi, a j 'nii' ka hiikukele i na kapuai o na Ho, o huakai knahele, i maalo* mua iho, i lia wa o na pualikoa e, Uoihoi nei i ko lakou aln. ! I ka wa v kiei mn o ka huakai] manewanewa a ka Moi Kareuiao« i j na puoa wiuiwan o k» hak alii o

Di>be!ioa. aia ku oninka wflimftka o kona r»au k-»a ke* h;iiiiui l.i iluiui .<> ka iionna iiK! ii«":n;tu wni ua la no IT;i iinin, r ai.'i hoi.fea~ki.iu niea 'kakau f īie ai. ,Un mi:c h «»htt ke i!.!oh:% ' . t Ua h«'U i;i H/le i ka MiM Me he in;imleli'le l.i i k;i o(Hnt līe IV,-». ho manewHiM W;! Hh-. h;i:-l!.h'i wal<f jl Ui- ,io:n i;. i~(! ! Uoio !!-:iiiii:ine Jn n:i I ii'.o iloko o jke kui:in.!k'Hvbu!« kn liikou" 'Moi' : »lcha P'* oni'ko .koiuo.Dku o 7i.i :j3 !cn:v waho lon o n;i rtluivehi • n KO If •«I • *r» H-k :S tl b-:i 1* i,i! i. !v u !i?:k i '■!<• ,l;i na ho'.na iiui;iu M n'u na noi u iiu huie» ua hele Jt lehau ina uuik.iaiiuna opualoha alii, e.haiHUUiU anu iloko o na Viiiinaka o ka eliaena. 0 ka MoiwaiiiD.e Kmaluino, a me )ca laua keiki : kamakiihi, kā m«a hoi iuma na makaiiiki ehiku ia «a, a nona lioi kaiooii o t> ana inalunu ona, ke kamanlii \V»!e, a o ke keikinlii Uiliunn o ka ehaeh.i. Eia laua ke-hooiiuni in nei laua e ka Aha Kuhina o ke »npur>], iva alii hanau oka ama. n;t lioi o"k» Ahakukamalu na nlii o ka Ahaololo na Lunaniakaaina ia na Lnna aii' punikoikoi o na aina e, a me ka p< - Jiai o na makaainanu i hele a piii, n.e he niei la, i plihin :\kiv e,na makani Koii"., ka hele a hookeke i ka mukaha. 1 ka wa i koiuo mai ai o ka huakai iloko o k?i i>a alii, a oia l;o ka wn i honho ae ai o na mea aii;. u, elā~ ae ke ki.no wailua o Kaiani k; komo uiai nei, i hoopnni ia e ka pnhai o kona m,iu maka» ; nina ma oo alii. Dia no hoi ka \va i hauH aku ai o ka moiwahiiie-'Emahnii'ii.uuao.kii papaheleo ko laua h lealii, a hoo puka ae oia i keia,mau huaolelo walohi hope loa niai kona m:iu lehelehe ;ie. i ka i ana ae:■ »

A'.»Je lou au eae īke aku ike kino >n:uiaonao o ku« aloha, maaiua o koh;i kojuo ana mai ilokoo r>;i kcc<m o ko uiann hnlenlū nei, oiai ko oli. e pih iina i kuu kiuo. ! Niilaila. e aho au e mnke. iloko o k;i m;ike ana oka rj e;i kupāa no i ka nlohn kupouii, no konu iuoi.kona hoola. a • kona hoopakele ika : I ihui'knnaka. ' 10 kuu keiki al-»ha ka epuu :naknniae hoi o ko maoa puliaKa, oi ii ua hi heu ole o ko uiaua maa kino. Ano, Ke lipokokoke loa aku nei :iu i ka h'>pcna o na raea apau 'ma keia ao a oiiii au e uhaiaholo aku anama na iweheu a kon luaiu m:skuakane i imi aku la. he raeft miikehewa ia'u ka hooman ana iho ika iii.ho pn ;>na'ilio me oe, no ka tnea ua noha kuu puuwai a aole lon he mnoa ma ka honua, e hiki ai ke hoōpaa hou &e i keia puka liu i eo'ha ;• kn lu. Noiaila, e kuu keiki aloha. ke kamn'iii o Wale. ma keia hope ak.u, e k.ipa n.ai kou ipau makaainana a uau ia oe, m i ka hookahi wale no o Ui'aina ka Ehaeha," mamuli o ka unhoana o ka puuw ii o kou makuahine no ke aloha kuponli i kou ■nak' iikun.. Al uiainua ae'o !c\ le!e !oa ana ae 0 kou aho, e hoomanao' mua aiiu an ia oe, ina e ae ke nkua e hooloihi mai i kou o!a, a hiki ; 1 leou wa e ;ji:<re ai i ka wahine, a i loaa ka hua mua mai kou puhaka aku, e hoouaanao iho. i na he keikikane. t fcapaia oia ma ka inoa o kou makuakane. A ina hoi he kaikamah'me, e hooma.iao iho, :i e kapa ih« i keia inoa kaiiinhno o Evalina he aioha uakia 1 ka i« i. I F hoopaanaau i keio. ia mau ka | uoha 11 kou makuanine. a e hoohlo hoi i mau ninau helu naau iloko oj k& poo, i na la a pan o kou ola ana. j A e h"Oinanao oe, ua oi akn ka | nui o keia mau mea elua au e wai- j 00 aku nei iloko o kou lima, nia-j mna o ka hehnia o 30,000.000, o; kou lahuikanaka e noho hoonlalu j aku ai. i Nolaila, e aloha auanei oe r.o ka \va mnu loa, a hni hou aku kakou ma kela ao rr<a ke Kaiiaami hou. I k» wa i lrooi»;ika aku ai ke ikialii e knnnnlio ;sku i kon.a' maku«hine, ma ka ni!tiiiioJe ka-ua aku e noho mai no laua. Oia ka wa o k« kiuo wailua o te moi, i hookouuua mai ni īloko o ka r«mi hookipa nui o ka halealii, uialalo o n;v hoopoaopono aua a ka Ponku o ka :»oi i niake, a me kone Ahakukamal", a me ka j»ohai o kona mau KuhniiHe nakulu »«;«, he ne-i ans, a he holoke «na iluna a iialo o ua ruuii k;ipu o ka haleaiii, aia hovua poiui hou mai la he mj»u Uo kuan#kenao ka ehaeha, e hoiko »iai ana, «ka aioiwahine Kmaj»aiua, ua mai la oia i keia <!>lh «ina, mamoli o Kn mokumokuahiu* o kona r>uuwai Ike aloha no kat»a kane, ua moku na mea p,\ahann;o na aakoko. Mamuli o keiajm;iu haawinaehaeha i kau 'ho maluna oka Uhvii Ir*>lsni, ua lilo ia i mea e hookauiAaha loa ia ai k4 imuwai o ke keikialii opio, aia hoi oia e hakoko" an;* mawnena o na kino wailu* elua o koua man maku% e moe «ni ojp a«a i Ka a liooilo. i lleko o na !a He kaiwko!u|l maiama »Uo ai ka Uhui iwUow; i kv kanikau ana r,o Ho Ukou ma|i moi. A ho!« loa hoiihe hana i Uwelaw» ia iloko;oia mau aka s oka nioa kiup inaha. u* oia m«vu k* maluhia iloku o >Bioa, uu 4 he moa !a. ;ūu no ka nu« ke noho hoomala la n;.imn;i o kona la hiukanaka, ~ - ' •:* ♦ — A ka l\v»ksh? ie ho!o »i ka Au§e