Ka Oiaio, Volume VII, Number 14, 7 June 1895 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulieol'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Wapio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulieol'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Wapio Hawaii.

ūnnhi»«e Mone Manu no "KA LEO' Ka hualiai hele maknikai a ie me kana Aliikaue—Lilo o Makauikeoe me Hiualielelaui i maui alakai raa ka aiua a me ta liie ia na lua hohonu maloko o ke kai a me ka aina nei—Hele pu me na oliaua ponoi—Hoonolioia o Laukieleula i Iliikalani—"Ulu ka ieie ma keiamau mokupuni—Lilo i iiiea hoomanao ia e ka Lahu Hawaii nei. '

Ano ka uhi pra ia o ka hale o na alii e noho ai e na lala o na kui inu lehua nve ko lakou niemele a ■Uaulau, nolaila, ua kaoaeia kainoh 0 Kahalelehua. Aia" no keia wahi kaolnna ke waiho nei a hiki i keia wa, a ualoli ae kona ano i keia wa i koua kulana muH, o ka p"e he!e kuahiwi makaikai me na kamaai.ia ka poe e ike i keia'wahi, a ke tnatu>o nei ka mea kakau. Oka Woi wahine Emma Kaleleonālani ke alii wahine hoge loa'ka niea nana i hele makaikai ī keia mau wahi. i>»na a- kaūlaūa ma ke kuahiwi o Waialeale a hiki 1 Kilohana e nana iho la ia llanalei ma ke ala mai Waimea r uai a fioia huakai u Emma keia mele kaulana i na ta ī aui aku la, aloha no na »Jii hanau oka aina mai ka po nuai, e like me Liliiiokalani. A Kiiohiina o Kalani N'ana i.i Hiinalei {) ka lae hala e Nauwe , A!ai ia e.ka noa • ; OMaunahina ka'i luna O ke Ala knhikuhi lima Uli ae nei Ema- Lani Mahea ke ala kupono— Mahopa iho o ko Makanikeop kilohi ana ia l'ihanaakalalii uahu ii laeukona alahele a haalele aku la la— ' , Maikai Kāuai hemoleie i ka malīa ; Kupu ke'akela ke j»oo o Waialeale kela i ka lani Kilakiln kawaiki*M kano Kaheiekua | A ua hiki mai la'oia nialuna o Kalalea, a ua huli aku la kona nanaiaa a īke aku la be wahi puka o ke kau wahi lua ē hamaiua uaa\ aua mawaena o ka ī>ali, a uu komo aku oia e ike pono i kona ano. .A iaia i ho<ikokoke ai. aia nae, ua hiilHWiu mai la oia uie na lole lit oui wale e noho ana, a e holo a e paani aua a like me ko lnkou makemak?.

A uh ioaa aku hoi iaia kahi e nuka aku ai o keīa lna mauka ae o ke ala'nm helft n>a Moloaa ma kahi i <apaia o Kealaakaiole Kona inoa* &Ia keia wahi u& iole kupun kahi ; noho ai, a mai kpia \tahi aku r heleakn ai a noho aku ai oaa Keia mau mokup'.ini. A eia no tna ka moolelo o Pikoiakaalala, a uo keia wahi Ka iole i hahai ai 3 fcek»hi kanaka noahiai uala o Kauaī a hiki I ka pahoehoe o Kukalaula uia Kau Hawa|i. A e hke no hoi me k»la iole pua puaienalena o Kauai i imi'ai i kon l.oa kaapuni a loa» oia Hawnii. Ka mea hoi nana i pii a» ik» pali aiaiua a loaa o Kil\*tju uialu-, o ka heiau maiuna o Kahofeuwe-? lowelo ina Waipio Hamaku Hawaii kahi hoi o keia kup««» Makanike- j oc e huli nei in» moa pohihihi ma | ka rio,ui:i <i tne keia m»« uaokwp» f ni, a e like rae ke ona wl*i j noho >«a kela wahi luai ka waka-| h.i«o uiai. I A ai hon ua hi>olah» kahii aiea i iko pono um Ka 1 «nua aku nē<, oa hoise ae ta ua P°e' iole hookalakuoua nei o Kau*i e! Hke uie na hoakaaka a ka me* e j ; kakau uei. Noiaila e hooae aku - kakon imua i ke k#wahelc. j ! Mai k*ia wahi i oiti aku aku «i o' Makamkeoe me he maiui koae alae lele an« me ka luoukea i ka ]e\vs 4 ■ e huli'ana kona mau nana aaa m o a maanei ra« l\e pueo io nui hoo-> ala, ka n»ea nana e pop>oi J ke aewa o ka lani. j A na ise iho la oia i knhi i ulu ai j 1 o kela kot o Kahihikolo, akē klai \ 1 Uu» i# k«k i kaiii noUo oka , 1 Oloue uia ke kualūwi o Koolau,: X na hiki K>i aku oiaun* ke ku-f mu o ka wai N'amolokama t»a Ha-| «al« atna ua nm a hanohano hoi «r ivk« uv« k* m<ik» I A bsa i hiki ai ma trahi ua' ! nwi n« ina i lo»a ia>a xba ia heie': ana, a ua halakau *ku !a «la m"i!u »: aku o ia kuahiwi a hlkl oia na Ohia o Kupakoiii. | A «* ioaa iaiah« lua huna « ana a hoea ma hal o k* luullwĀi o Waipio. A '4a hoi kakahi wahin*?, piU loa i ko Ka|K>ulakinaa t»au k*-,' kaina portoi. ]