Ka Oiaio, Volume VII, Number 14, 7 June 1895 — Untitled [ARTICLE]

Ua lohe. mai la makmi e hookuuia ana ka Moiwahipo ame kekahi mau pio plohā aina. ika wa i hanau ai ka Repubalika o līawaii oia hoi Jca la 4 o īulai. Ho mea maikai keia ma ka aoao o ke-au- % puni. a li3 kninu no'o oluoln ai ka lahui Hawaji. Ua holo aku k o W. N. Armatrong (Limaikaika) no lapana e makaikai ai i ke kahua koho o na Innahana maikai o lauann, nia kona ano he Komisina no ka Papa Limahana o Hawaii. Ka manao o kekahi poe i hoi aku la oia i lapana e noho Kouiisina rio Hawaii malaila. Ua hoi aku la hoi o Mr. Hitclicock, a noho he Makai Nui no Hawaii, eai nlii ai i kona moku e like paha me Kuakini. He kohukohu no o Hikikoki iko Ililo ])00. He okoa ke kiaaina Nowlein i hoakohu ai, a he pkoa hoi keia i hoi aku la noHawaii, aka he mau Hilo no nae hoi laua o ka mea e hoi la e ai i ka aina, a me ka mea i manaoia ai-

He mau la hauoli keia o na puali koa. A imi iho la lakou, a ai hoonuii, a mare. a hana i na liana lealea, a hilu mai la ke kai o ka hinalii, a make iho la lakou. Koe akn la o Noa, ke'kanaka hoopono hookahi, me kona ohana. Pela ke āno o keia man hana. he hoaiiona no ka la a ke ahi e ai mai ai, e like nie ia ia Lodoraa a me Gomorah, Ma ka mipepa Avataipii i paiia ai na olelo mai na nnpepa Wasinetona, o ka la 21 o Mei iho la, e olelo ana, e manaoia ana kahea ana pnhn | keaupuni Amenka ia Kuliina Willie e hoi aku. oke ku-j mu i ulu ae. ai o keia manao,! mamuli no ia o ka Hteokohu| ole ia o ka mea e noho oihana la no Hawaii ma ke kulana i oi ae i ko ka Luna Malama Oihana wule no. He kanalnn nae makou i ka oiaio o keia kumu;ina io e haalele mai ana o Kuhina Willis malia paha he kurou e ae a kakou i maopopo ole ai.

He nui na mea hou, wahi a kekahi mea i puana aeai, aka o kaoiaio la aole he hikike hWiaia. He oiaio keia oīeJo No ko makou kanalua i ka . o : ;iio o na olelo e pakaukauia nei e na aloha aina, ua hoo- 1 Kaulua īho la makou i kahoo-' laha aku, a akaka pono ae la' ke kumu. Ua nui ka oleloia; e hiki mai ana ka mokukauaj Beritania Eoyal Arthur, aka, aole nae oia i hoea inai a ke 1 aneane anei e piha ke eotuV mahina inai kona lohe muii ia| ana e hiki mai ana. Pela no paha na mea e olelo liele ia ' nei. He okoa ke kumu o kal olelo he okoa loa aku hoi ka' ka ahaioiolo, a pela <? pelu n e' hoohakni ai ka olelo a lilo puu iki he kuahiwi. : Ma ka nupepa ' Knokoa liaole, o ke kakahia-;

■u nei, ua hoopūka ia mai kej kumiioKuhinaGreshāmihoo-! pau mai ai i ke Knhina Kakiiaa. mai fcona noho.oihana ma Wnsinētena. He ano liko no me ia i hoolats mua ia ai i ka wa i hoi yiai ai o Mr. Kakiim i k;i houie nei. — Ua minamina o Mr. Kakina no Kaiulani, lie m;yiao iiiaikai no kona 110 itl lede opiopio, a e kokua-ana no oia ē loaa kekahi linawina notia mai ka waihona ae, ke noho mai ka Ahaolēlo o kaKepuhalika. Ua hooholo iho la ka Papa Ola e kauohii liou akn i na laau a Kauka Gotto,' no na niai Lopela. Wahi a Kauka Oliwa a me kekahi boe e ae, he poinaikai no ko na mai lepera ahe maikai hou ae o ke kino, koe aku paha keola maolhma. He hoonanao ka kekahi o na wahine o ka .Hui Aloha Aina no Ai*thur Peterson i inake mamuli o kona kakoo i ka aoa) o na Hawaii. Pela no hoi ka na wahme o ka ripnbalika no Kale Kaaka.

Akahi no a maopopo aenei, ma ka hoike anaa Kakina ma kana haiolelo mai a Kuhina Kamika aku ka a ia Keoni Likikini na olelo, i lohe ia ae ai i Maui. eia o Kakina ke koi nei e hoihoi i ke aupuni moi. Ua hoolaha aku la makou i ka mea i lohe ia, me ka hilinai ole nae ha oiaio, oiai aole makou i manao hekanaka o Kakina e hoi hope ana mai kana liana i hooikaika ai no na makahiki loihi, mai ka 1887, a mamua aku, e l'keme ka |iki ole iaia ke kua. ; iaia iho inailoko ae a waho. Ma ka haiolelo a Kakinna, ua olelo ae oia aole he makemake o ka Ona Miliona Spreckels i ka hoohui-aina a me ke aupuni ripubalika, nokona ike aole e oi ana kona pomaima ia mau hoolilo ana i ka noho aupnni o Hawaii. Nana loaa no o ka haole la. 0 keia la, e hooko ai o ka

poe hoomanao, i na ma'kaniaka 1 hala aku i ka make, niii na hoolaa ana i na pua maluna oko lakou mau ilina. He hana aloha keia, a he hana kupono © komo kina na mea ■■31 pau e hana. me ke aloha i na mea a pau i»e ka nana ole ji kona aōao, kalaiain;), oiai oia e ola ana. Aole e loihi ka manawa raa keiahope aku,ma ka makou hoomaopopo aku, alaila e kakaiia akn Hiia keia pae aina a rae na paemoku e aku o keia moana me ka a'wa tolegarapa moana, me lie kakaiapola la i kekalpupe nui— o Amerika Akau ke * o o ka lul>e o na mokupuni e moe lalani ana ke kakaiapola, a o Ausetera«.ia ka piko a nie ka pu'apu'a oke kakaiapola. ,

j Eia lioi iwaena o kakou kekahi agena no keia hana mai Ausetera- ! lia mai, a he mea maopopo loa ! ua hiki ole i keia aupuni ke ku a | uahoa wale aku i ka hana hooulu ! kalepa o na aupuni liui e manao" I uei e kukulu i keia liana, e like : me ia i hoole ai i ka hana e hoo-! I holomua ai i ka pono o ka lahui! I kanaka holookoa o, Hawaii nei ! I j Eia ke hoike mai nei ka nupe- - > Kuokoa haota o Keoui Likekoua o Maui, e i ana' he oiaio ole ka hoole .*Mia ;v Ka-' mika Loio Kuliina i kana mea! i kamailio akw ai ia Keoni Likekona, e pili ana i ka mahae o ke anpui>i, *a i kf\ like ole ma ka

1 hoohui-ain&i E e ana kein unpopa ke hīliinaī hmko-n ili ka hoopunipuni īhalnna o na ioin l liilii ekolu i haiolelo ai—om lioi [O jKakina, Kamika, ame Haki. |Ua olelo hoi o ?jTr. Kamika ua j "hoopuoipuai'' o Likekona, iaia i olelo akea ai na kne o Kaniika i ka hooliai-aina. "Wfthi akoKuoJcoa haole, ua kakan mai la o Keoni Jjikekona o Mani i knkahi; mākamiikā olia inā ttonolulii liei i ka malama o Maraki i hala, a maloko oia leta oia i olelo mai ai ua kamailio pu oia me Kamika, ia ia i kolo aku ai nia Maiii, a mai aia i loa mai ai ka 01010 e ao ana aole he mea waiwai no Keoni e hoohni' aku i kona kuleana me na haoh • liki, waha—nui oka lioolmi—aina, na haōle i punuku ole ia o koa ana i ka po a me ke ao no ka hoopio ana i ke Kuakoa o keia aina. MA-kekahi itamu i hoolahaia rfia na nupepa o Nu loka, m«i Otta*a, ke Jt»pitala o na Panalaau o Canada, «a laha ae la keia : "Ua hiki hoi ke hooiaioia he mea oiaio he Beritania ana ke telegai'apa ma na ano nui a pau, e like me ke ano nui o ka poe nana i hookuuiu. Malalo o kana kuikahi Amenka Iluipuia, ke hoole la o Hawaii aole e ae aku i kekahi mana e, e loaa kekahi lihi o ko Hawaii lionua aina.

"Mamuli o ko Amerika pane kue ana akn ia Beritania Niii i kona nianao kekahi lihi o Neckar a me Mokupuni Manu i walii e kamoe ae ai ka laina uwea telegarapa, nolaila, e laweia ana ke alanui moana ma Moknpuni Fanina. oka liui ana oka hookui ma keia mokupuni a Vitoria, he 800 mile hoit aku ka loihi i ka Mokupimi Neckar aku, aka, aole, wahi aka mea i ike ia, he me'a e pilikia ai o ka laina uwea telegarapa. Ua haawiia keia hooiaio aole he pilikia ma na hoolaha e kāhea ana i ka poe hui e kolio ana 1 ka lakou uku e kaki ai no ka hoomoe ana i ka uwea telegarapa. No Beiitania Mokupuni Fanina a nnlaila, e mue ana ka laina u wea īna na aina wale no o Beritania." I ' Me he la e haaleleia ana kakoiu i ke anuauu, aolo e pili telegarapa ana me ke ao, mamuli o ka lioole ana a ke aupuni Hawaii ia JBeritania. Nele ae la no ia Enēlani, ke oki loa iho la no ia, diai ho alalai wale iho no ka Amerika ma ke ano lili, a pili wale akunei hoi kakou oha la. Ua auo like keia hana me ka ke kanaka i oki I ai i kona ihu i ka ukiuki i kona helehelena maka. Uahalakawa' ke nee ala ke au imua, aokaanee I

malie no ka Hawaii me he honu la, « kali ana o ka hanaia mai o Panama a moku ke Alawai, o ka hanaia o ka nukuawa o Puu]oa,a o hanaia mai i uwea te]egarapa mai Kaleponi, e ka poe Amerika. I ko makou manao, aole loa he hookahi e ola nei ma ke ao e ike ana i ka hanaia o keia mau hana ekolu, oiai aole he pomaikai iloko o lakbu a ekolu, no na kanaka ia lakou ka haawi ana o ke dala e liiki ai. O keia mau lolie a kakou lohe aku nei no ka hana a Amei'ika, a pela-aku, he j īnau olelo uiakani a pau wale ao no. Ma ka moku-mahu o kaPoaono nei, ua loheia mai la, ua nonoi aku la ka Hui Oihana Kalepa ma Ladana i ka Aha! olelo o Enelani, e hookaawale' |ae i kekahi nku kokua o' $375,000 o ka makahiki 1101 kekahi laiua hoio loa o na laina holo loa o na moku-mahu e hoolalaia nei no ka laiua I mai Enelani a Canada ma ka 1 Alelanika a mai a na Panalauu o Au?>otoralia a I me Nu Zi!ana ma ka moana| Pakipika, o ka iaina e liolo t nei i keia wa. Aukalana akn; e hoolioloia ai kekahi lala la- 1 ina moku-mahu no Piji. Ma; keia kakou e iko aiaoieno' paha he lahui eleu e ae ma'

na hoohana ona i w\ linna ka-i lepa e like me ko ISeriiania | -Xui, .a mai kona lahui*aku ko' Amei-ika ka* elen a ano hoopono e ikea ])ei*a c loheia ana i ke Wiena no P>eritariia Nui īiini ko lnkou mau knpuna. ■ ■ ■ ";: f Ua malania ihoJa he elima hanerlTukiki, me na kahiko kulaia, Ike kāu- niua o ka Ahaaina o ka La o ka Uhane Hemolele, he la i malamamua ia i kela a me keia makahiki ma Potugfila. ITe nui ka poē i makaikai i ka l.malea.i; . ]>oo e hele. ana ma kaln o ka kuahu ahaaina. ma Panahou. Ua hoomaka ka lakou hana lealea, a pela aku, maka 1:30 p.m. la Kapule, a ua hooinau ia aku la a ka 0:30 o ke ahiahi. ]\lalaila ka T3ana Conoordia, i hoonanea ai ī na hoa o keia mau hoakanaka o ka'kou. Ua kukalaia ae la hoi kekahi mau mea ai. a l a lilo lio ke knmukuai kiekie, i hookupu nokekahi puu elala i malamai:i no na lilo o ka ahaaina o ka makahiki e hiki mai ana. Ua ho'aia naihoiho kukui ma ke kahua a ma na hale noho ma ka po ana iho. He la leulaia keia o ka hooniana i kapaia ka Makuahme mai o na hoomana lehulehu, nona ka.aahu j>oni, a me kē ka.hiko gula, a me na pohaku momi, me ke kialui a kona iiana hewa a «ne konapaumamaele iloko oka hewa. 0 keia aku ana na hana hoomana ulunui o keia hope aku. Ua oleloia e alakai ana oia a hiki i kona lawe pio ia ana i ka hopena o ka manawa e hookokoke mai-nei.