Ka Oiaio, Volume VII, Number 15, 14 June 1895 — HE KIKO WAENA O HAWAII [ARTICLE]

HE KIKO WAENA O HAWAII

. Na na oihana kalepa, he oiaio he kiko waenn o Hawaii no k» moaua Pakipika nei, a e'lilo aku ana no oia he wahi kipa o luoku kalopa a i»e na moku kaua ma keia hope. i oi i konamanawa mainua aku nei, ejike nie.ka ulu aaa o ka oihana kalepa a me ke kaahelfc ana o na phua nw o a maanei no ka makaikai a no ka hana, no ka imi ana i wahi e noho aku ai a i wahi e hookuinn hou aku ai i ka oihaua imi waiwai no iakou ilio. Eia ka maka o na aupuui ke nana nei i ka mea mamua aku o lakou ma na aina a pau i inea e pono ai-ko lnkou 4a--hui kanaka, a ma o lakou e hooulu uiau ia ia ka waiwai no ke utipuui. lS[o keia kumu eia na aupuni o Europa ke mahelehele uei i mi honua no lakou iho, o na aina oi loa aku ma keia hana oia uo o Enelani, Busia, Geremania, Farani, Ilalia, Potugala, a noe D«aemaka. Eia hoi o Amerika ke hoeueu nei e hoohalike aku uie ko Europa. Eia hoi o lanauh ke alamai I»ke imi hou aku la. e hoomohala hou aku i kona kahua hooulu lahui a hooulu wai-

wai, a he mea maopopo loa, eia ke aupuni liae degona, Kiua, ke ike nei ua hala ka la ona e kipu kuhihewa ai, ua hiki ia ia ke noho pale mai i ka nee ana a ka malamalama, a ehoole i ke komo. pu ana e hoohalike i kana mau hookele aupuni ana me ko na aupuni e holo nei ma o a maanei o ka honua i na lahui a me na aina « hiki ana ia lakou ke lawe no lakou iho. Ua ala mai la ka uhane kuko o ke diabolo iloko o na lahui kanaka, e liao, e powa, e pepehi a e luku aku luku mai mamuli o keia mea he imi waiwai, a i ka wa e ike ia ai o keia uhane ino iloko o ko ke ao, oia no ka.hookoia &na o kela olelo eia ke diapolo ke hoowalewaleia nei i ko ke ao e like mo he liona la. Ua komo mai la keia uhane kuko, a ua liaalele mai la hoi ka uhane maikai iloko o kanaka, ka mea e kaohi ana ia kakou mai na manao kukowale mainuli o ka manaoio aku i ka olelo Akua. Ke haaleleia nei ka manaoio, hele nei ke kanaka ma o ka gehen°, a no ia mai ke kumu e pakaha waieia nei na aina ona aupuni liilii a me na aupun; Kahiko o Aigupika. Abe--Binia, Morocco, Nubia, a me kekahi mau wahi uuku e ae. Ke ike ia nei keia ailiue o na aina malamalama o Hawaii nei a me na mokupuni' a pau o keia moana, mai ka Akau a ka Hema, mai na aekai -ma ka Hikina a me ke Komohana. Aole wale hoi i | ka Aia keia uhane, aka, ua komohia puia iloko o na haipule, a ua lilo o lakou ka poe. oi loa aku, ka paionio nana e komo na ainae like me na kiu e komo ana i kanaana, ana la.kou e hoike aku i ka waiwai a me ke kulana o kanaka, a e hoolaha i na hanapakaha wale me ko lakou mau aupuni. Ua komoia mea iloko o kaia lahui, he haole, he kuko e lawe wale ana ina e hiki i ka wa a; koua maka e ike ai i kekahi aina; uiaikāi, & mea luaikai e ae paha. o «la » ua mea! nlu a rae k» hpuua, Koe aku la' ka poe haipulo mauaoio maoli, a! oia poe aole paha ho 100,000 ko' lakou mu iloko o ka 1,500,000,000 iloko o ka huiua nui o na kanaka o ke ao.

Mamuli o koia manao hapuku o k;i liapa o koia kou*turia, ua lilo ko kakoukulana kiko \va eua V mea i mauao uui ia e ua lalml ikaika o ko ao, a uo ia mea oi.H hoi uo i» jiouiaikai nui i loaa ia kakou, ua Hlo iioi Ue uiea e hooj>i!ikia ui i ka Lahui Hawaii

Poiioi. l'a ane like kakou īue ! Abereharaa, # ua lilō ka ui o kaua | wahiue, he • niea popilikia ia ia iwa'ena o ko laiia uoho aua iwaeua oka p6e ole. I'ela o Hawaii i keia hi,* ā pela no 'ua -wahī e at,_ a na lalmi'nuuui a ikn-i ika e ike ai he uāui, aho iuea,e poiuaikai lakou". Ua loli ko au'o ka uohoaua. ua piha ke ao i ke ino, a uo ia kumu eia kfe honkokoke mai nei kona palena e" hiki ai ke hoomauawauuiia, a noaa ka hopena e ike wa-" leia nel e hiki niai aua iloko o keia mau makahiki pokole e wauanaia nei. •