Ka Oiaio, Volume VII, Number 17, 28 June 1895 — Page 2
This text was transcribed by: | Leimaile Ku?upolialoha Barrett |
This work is dedicated to: | Pilialoha Kuʻuleiola Nathaniel and Walter Iokepaokalani Barrett |
Ka Oiaio.
NUPEPA KA OIAIO.
J.E. BUSH, Lunahooponopono.
O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA.
POALIMA, IUNE 28, 1895.
Ke hoohalahala nei kekahi poe no ko W. R. Kakela hookohuia ana he Kuhina ao Hawaii ma Amerika. Ma ka hoomaopopo aku i ke ano o ka poe kupono no ia wahi, e wae ia aku no kela oihana, me he la, ua lawa loa ia Mr. Kakela ka hana ma kona ike, kona ano, a me kona kulana.
OOLEA na kalai manao ana a ka Buke Diocesan, o ka Hoomana Bihopa Enelani, e pili ana i na mea i hookumuia ai o keia aupuni Repubalika o Hawaii. Ua pololei no na kanaka maoli e malama a e hookele i ko lakou aupuni iho. He mea oiaio no hoi, aole loa e ike ia ana he pomaikai a he holomua kuonoono a mau e loaa ana ia Hawaii mamuli o ke ano o na hana i hookah@ ai kulana aupuni e ku nei, ke a@ ia @ ko ke akua ana hoopono, aka, oiai keia he aupuni no keia noho ana o kanaka, malaila ua lilo na ano a pau o kona hookumuia ana he mea kupono no i ka makemake o ka poe e hahai ana ma na rula o kanaka, ka poe i hilinai mahope o ka lakou hana he pono, a i kapae hoi i ko ke akua leo ao. Ko ka Diocesan manao kalai @, me he la, ua kukuluia ma ke ano ahewa i ke aupuni e ku nei, oiai aole i kukuluia mamuli o ka makemake maoli o na Hawaii, na kupa hanau o keia Paeaina
KE ALAHAO O EWA
I ka makahiki 1890, o makou kekahi i holo balota no ka Aha olelo, a o kekahi o na kumuhana a makou i hoakaka ai he mea kupono e kohoia ai makou, no ke kokua ana i ke alahao a hiki i ka apo ia ana o keia mokupuni o au alahao la. Ua kue pilikino mai la kekahi poe iloko o ka Hale Ahaolelo i ke kokua ana ia Dilingham a me kona mau hoa i kana alahao, aole hoi e kokuaia, aka, na pio na keakea, a pau, a eia keia Hui ke hoonee aku la i kona laina alanui hao, ma ka apana akau o Waianae, a he mau la wale no koe hiki loa aku i kahi o ka mahi-ko. I ko makou manao e hele ana no keia hana, malaila aku a ma Waialua aku, iloko o keia mau mahahiki mamua pono iho o kakou.
Ua nui no ka hooikaika ana a Mr. Dillingham i keia hana, a au pono no hoi e kokuaia oia e ke aupuni a e ka lehulehu ma na ano maikai a pau, i loaa ai ia ia ka lanakila a me ka hooko ana i ka hana ana i hookumuia no kona pono a me kona mau hoahui a no ka hooholomua ana hoi i na pomaikai o ka lehulehu ma na kuaaina.
KA POE AKAHI.
Pomaikai ka poe akahai, wahi a Iesu, ma kana haiolelo mua ma keia ao, i hoopaaia ma ka moolelo hemolelo. Ke ike nei makou i ka oiaio o keia i kela a me keia la, oiai, aole i ike ia ko ke Akua pono ma ka hookiekie a kanaka, a aole no hoi e pomaikai kanaka ke huhu koke. Ua lohe mai la makou, me na manaolana he oiaio ko makou lohe, e huikalaia ana kekahi o na pio aloha aina, o ka poe nae i wae ia no ka malama i na kanoha a pau me ke akahai o ka olelo a me ka noho ana. No keia hana i manaoia e hoohana aku, au hiki loa ia makou, ke puana ae, he hana naauao loa keia a na poo aupuni e hana ai, oiai o na hana oluolu no ka mea nana e hookupu ae i ka oluolu, a e hookahuli hoi i ka inaina mawaena o kanaka. Maikai wale keia lokomaikai, -- e like me ka olelo, "e aloha i ko'u enemi," oia maoli no ke ana e hiki ai ke ike ia ko ke Akua nani e hana ana iloko o ka naau o kanaka, a e kohu ai ia kakou ke i iiao, ua malama kakou i ke kanawai o ke Akua, a ua manaoio hoi i ke ao ana a Kana Keiki Makahiapo. Ke Aloha i ke Akua, ua aloha i ke kanaka! o ke aloha no ka oi!!!
KA PAIO ANA.
Oiai kanaka e paio ana no na pono pilikino, a no ia kumu e pepehi, po'a a e kaua ana lakou ia lakou iho, he mea hoohauoli hoi i ka hoomaopopo aku eia no hoi ke ulu pu nei no na hana aloha a ke Akua iwaena o ka lahui kanaka ma o kana mau kauwa. Ke pahola nei ke ino a me ka make aka, eia no ke hele pu la na hana hoola kino a me hoola uhane. Ua ikaika no na aoao elua e paio nei iloko o keia mau la, ka Uhane Hewa e hoowalewale ana i kanaka e lilo no ka make mau, a o ka Uhane Hemolele e kokua ana i kanaka e oluolu ko lakou noho ana a e ola mau loa hoi. Nui na hana kokua manawalea e ikea nei no ka hana a ka Haku, a he nui no hoi na puali haipule e hooikaika nei iloko o ka mahina-ai, aka, aole i lihi launa aku ka aoao o ka hana maikai mamua o ka mea e hana ia nei ma o ka hana hewa. Ia makou i hookuku iho ai i na huahelu i houluuluia no Amerika i kekahi makahiki, penei ke kulana o na aoao make.
Waiona 900,000,000
Paka 600,000,000
Ki Kope a me Opiuma 200,000,000
Haina 1,800,000,000
AOAO O KE OLA
Na Misionari Karistiano 5,500,000
Uku o na Kahuna 12,000,000
Na Hoonaauao ana 96,000,000
Haina $113,500,000
Ma keia kakou e ike ai, ma na hana a kanaka, e like me ko lakou makemake iho, ke ike pu iho la no kakou, ua oiaio ka Olelo, ua alii io no ka Hewa no keia Honua. He hookahi biliona he ehiku miliona i hoolilola ma Amerika no na anoai a me na mea e make ai ke kino a me ka uhane o ke kanaka iloko o hookahi makahiki, a o ka oi aku no ka alakahola a me ka paka. Ma na wahi a pau o keia poepoe honua o keia ka na agena nana i hooulu nui ae i na mea ino e noho kuko ana iloko o ka naau o ke kanaka e hoolilo ana ia ia i mea pelapela a i mea like me ka makua o ka mea nana keia hana, he diabolo, ka me pepehi kanaka mai mua loa mai.
E na wahine opio, na makua aku o ka lahui, na makua hoi o @a hana maikai a pau, ina e aloha oukou i ka Makua Lani, ka mea @ana kakaou i hana mai, aia ia oukou ka pono, a aia ia oukou ka hewa o keia mua aku o keaha la ka oukou e koho ai. Ua hoomanao makou i kekahi wahine opio i hoonauaoia ma ke Kula Hanai ma Kohala, i kona pane i ka wa i hoolaunaia aku ai e ke kane; he kanaka ui, aka he inu nae, a no ia kumu ua lilo ka opio a me ke kanaka maikai i ke kane i mea ole i ko ke kina o ka waiona a me ka pelapela o ka paka, a no ia mea, ua hoole loa oia i kekahi mea oia ano e lile i kane nana, a o keia kaikamahine ua hoopomaikaiia oia ma ka loaa ana o kekahi kane opio, kanaka makua, a oluolu o kona an@, he Karistiano a he kapu hoi ia ia ka waiona, a e mare ana oia i keia mau la iho.
E na makua, a e ka lahui, ke ike pu ae la no kakou, aole kakou i nele i ka waiwai a me ke kumu e ola ai ka noho ana, mai ka honua mai, a ka Makua i hoolala ai no kakou a pau, aka, ua hoilihune iho la no kakou ia kakou iho no ka lilo mahope o na moai lapuwale e hoomake ana i ke kino. He mau hana hoowahawaha keia i ka Makua, a e hoomake ana i keia kino o kakou i hana ia ia Kinohi e like me ko ke Akua nani. Aole kakou i ilihune a i nele ia hai, i hune, i nele, a i make no kakou kanaka ia kakou iho mamuli o ka kakou mau hana, nolaila, i mea e pau ai keia mau poino a pau i ka lahui kanaka, ano, o keia ka manawa e hoololi ai ko kakou noho ana, a ike no anei kakou e ulu ana na pono a me na pomaikai ai o na a pau o ke kanaka ana i moeuhane ole ai mamua. O ka lohe ke ola a o ke kuli ka make.
Ka Hoike o ke Ki@
Aia i ke Ehuehu
Huliamahi Kaleponi.
I NA PUUKANI HAWAII.
(Hoomauia).
O na wahi manao mamua loa au e ike aku ai i kahi loihi loa, e maalo ae ana lakou mahope o ko makou mau kua me ka hikiwawe loa, a iloko o ka hapalua hora a oi, ua pau keia mau mile he 50 a oi i ka holo ia, a ua hiki aku la hoi makou i San Jose, kahi nona ke kono i na opio Hawaii e hele aku ilaila.
Ua hookipaia aku la makou ma kekakhi wahi i hookaawaleia no makou, a ua panaiia mai la hoi na mea e oluolu ai ka manao, a ua hooko aku la makou e like me na haawina pomaikai i loaa mai.
He elua po a ka Bana Lahui Hawaii i haawi mele ai ma keia wahi, a e like no me ka lakou mau aha mele i haawi mua ai ma ka Metropolitan, pela no hoi ma keia wahi, a me he mea la he oi loaa ae paha ka nui o na kanaka ma keia wahi i hele maoli mai e i na hana noeau a ua poe keiki lae ula la mamua o na wahi mua.
I ka pau ana o na hana ma keia wahi, ua hiki loa mai la na kono he lehulehu wale ma kela a ma keia wahi mai o ka mokupuni nei o Kaleponi, ua haalele koke aku la makou ia San Jose, me ko laila mau ulua nui nepunepu, e eha ai ka maka o ka hai keiki.
Ua hoi mai la makou a pau no ka wehe aha mele ana ma Cliff House malalo o ke kono a kekahi poe waiwai, a he elua hora wano o ko lakou puhi ana malaila a hoea mai la he kono mai Stockton mai, he kulanakauhale keia aia iuka, a me he mea la he 150 a i ole, ua 200 mile no paha ka loihi mai ke kulanakauhale aku o Kapalakiko, a ma ka mokuahi lawe ohua makou i laweia aku ai maloko o ka muliwai.
He malino lai pu ka waiho ana o ka wai, aole hoi he aleale e like me ko na moku holo ma ke kai, a ke hooha@ike ae au ma ke ana ana, au like no paha mai Honolulu a hiki i Hilo ka loihi.
Ke nana ae ma kela a me keia aoao o ka muliwai, he piha pu wale no i na hale, a ke hoopii aku nei hoi ko makou moku, a ke hooiho mai la hoi ko uka, he ku i ka nani ke nana aku.
Ua hoonaneaia ka poe o luna o ko makou moku e holo nei, me na leo mele honehone o na kileo o ua poe keiki nei i kokua puia me ka leo o ka lakou mau pila gita, vaiolina, a pela aku.
Ua hoopihaia no na aoao a pau o ka muliwai e ka poe makaikai he lehulehu wale, e kiani mai ana me ko lakou mau hainaka, a ke ike pu aku la no hoi makou a pau i na huapala makaonaona e peahi mai ana me ko lakou mau lima, e ani mai ana hoi me na hainaka.
Ua kaohiia ka ono o ko makou mau puu, oiai ka huila o ka mokuahi e nome hala ole ana i kela a me keia sekona, aole hoi he manawa no makou e panai aku ai i kekahi mohai o ke aloha mai ko makou mau puuwai aku.
Aka, ua koho no nae oloko o makou, aia no he wa e hoea mai ana, a e ai no makou i ka momona oia mau hua apala i kukulu lalaniia ma kapa o kela muliwai malihini a makou e ike nei.
He mau minute keia a kakou e hoonanea nei, i hoopihaia me ka hauoli nui o ka manao, mamuli o ka oluolu o na ea e pa mai ana ma ka aoao o makou Nautilo lawe muliwai.
I ko makou pili ana aku ma ka uapo o ke kulanakauhale o Stockton, kahi hoi a'u e kakau aku nei i keia leta ia oe no ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu, e lawe ana i ka kakou mau nupepa punahele.
Ua hele a piha pu ka uapo i ka poe makaikai, e ake mai ana, o ka ike lihi mai i na opio Hawaii Imiloa, nana e haulani aku na alu me ka ihona pali o ua aina kamahao la o Kaleponi.
Ke alawa aku ma kela a me keia aoao o ua alanui, ua hele a pili me he poe manu ai raiki la pipili iluna o ka hua raiki, a eia hoi na ipo lima palupalu ke hookokoke mai nei ma ko makou mau aoao, e hiki ai ia makou ke hoolakalaka aku ia lakou me he poe manu la.
Ua alakai loa ia aku la makou a hiki i kahi i hookaawaleia no ka Hui Puhiohe Lahui, a malaila i hoomaha iho ai ko makou mau pauku kino.
Aole makou i liuliu iho o ka hoomaha ana, au hoea koke mai la na kono, ua makaukau ka makou mau mea ai, no ka hoopiha ana i ko makou waihona mea ai, e like me ke ano mau o ke kanaka.
He meaoiaio, o na kono a na kamaaina mea hale, he mea kupono ia makou ke hooko aku i ko lakou mau lokomaikai palena ole, o i ia mai auanei hoi makou he poe makamaka @, ma ka huelo ka ike.
E like no hoi me ko kakou ano mau ko kanaka, aia no a pau pono na i@iha, alaila lawa ke koii koi pela no hoi makou e iho palua nei, hele ka ke kanaka ma kahi aoao, a iho hoi ka ka haole ma kahi aoao.
Ua hoopiha iho la makou a hiki i ka lawa mai ana, koe aku hoi na kuineki o luna, a e like no hoi me ke ano mau o na mea ai haole ke kikookoola o ka maona.
Aole hoi e like me ko ka poi maona, ke piha aku no, he mau, aole hoi ke olewa a hikiwawe hoi ka ohaka.
I loa no a pau ka makou ai ana o ka wa koke no @ o kela a me keia i nalo iho ai, hele ae ia i kana, a pela hoi na mea a pau, a no ke ano maaamaalea iki ana iho hoi paha kahi i keia aina, he keu a nanaau o ua poe keiki nei.
No'u iho, aole o'u wahi kokoolua ma ko'u alahele e kuoe hookahi nei, aka, o ko'u hele ana nae ke hoomaopopo ala i na mea ano nui a pau o ko'u maka e ike ai, a oia mau mea a pau, ua maka iho la au iloko o ka'u wahi buke hoomanao, i ole ai hoi e poina ia'u no kekahi manawa a'u e hoea mai ai ma keia wahi.
O keia wa a makou e auana hele nei i o a ia nei, mawaena no ia o ka hora 7 a me ka 8, a ke ike aku nei au i ka maaloalo o kela a me keia mamua o ko'u alo.
Ke ike aku nei hoi au i ko'u mau hoa luu loli eia lakou ke komo kauhale nei, e ake o ka ike wahi omoomo palaoa hou, makepono ka hele auana ana oia ahiahi, ke pomaikai hoi, a ke hui ole hoi me ka makapaa.
Ua komo aku la au iloko o kekahi hale inu rama, a e piha pu ana no hoi oloko i ka poe sahiohio, ua hele a malule ke kino, i ka ua mea o ka noke hookina i ka inu.
Ia'u e noho ana iluna o kekahi noho, ua kauoha aku la au e lawe ia mai ona omole gini no'u, o ke ano maikai loa, oia hoi ka omole gini nunui lapalapa, e kuai ia ai ma Honolulu no ka $2.50 a ka $3.00 o ka omole hookahi, a maanei nei, he 50 keneta wale no.
Ma ka la onehinei, mamua o ka holo ana aku o Mikahala na mahui mua iho la kekahi kiai o ka hale dute oia o Kale Kakina, aia he puolo opiuma iluna oia moku, nolaila ua miki aku la oia a loaa aku la he 20 tini opiuma iloko o ka rumi o ke ku@akaho, mawaena o ua ukana e ae i waiho ia aku ma kona mal@. O ka maka mwaho o ua puolo la, oia o M. K. Waimea. Ua nui no ka nana o keia mea nana keia puolo opiuma.
NA KAUHALE KAHIKO
LOAA HOU I KEIA MANAWA
KA IMI HOU ANA MANA AINA
KAMAILIO IA MA KA BAIBALA
MOKUNA V
O THEBES KA NO AMONA O KA BAIBALA
O Thebe o na Ipuka he Haneri-- Aole ona Mau Pa aole hoi he mau ipuka-- Aina o ka Poepoe Honu Eheu-- Na Heiau Kelakela o Ka@k@ a me Luxor-- Ano like me ka luakini o Solomona-- Na Kii o Aiguita-- Na Moolelo Kahiko i kalai ia ma na pohaku-- Medeenet Haboo-- Ka Ramesium-- Kii Nui o Ramese II.-- Ke Ku Leo Kani Memmon-- Na Hina o na 'lii.
I na luakini a pau ma ka hema o ka muliwai Nile, ua kukuluia lakou ma kahi o ke kiekiena ana wai hu mau o ka muliwai, ma ke kae o ka waoakua, a ma kahei o kumupali o ka lalani mauna o Libia. E like me Memepe, pela maanei, ua paa pono ka waoakua i ka lua ilina o ka poe make, kahi o na miliona e waiho la i make a ia loa ia, e kali ana i ka leo o ka anela nana e hooala hou mai ia lakou mai ka luakupapa@ mai.
Aia hoi iloko lilo, a iluna ma ka aoao pali, ma ke poo o kekahi awawa, mahope ponoi aku o keia mau lua o ua kino ialoa ia o ka poe make, he awawa ahiuhiu, hohonu a pakaawili o ka moe ana, i kaawale loa aku hoi mai kahi o ke kula uliuli i piha i na hiona ulu a mea ola, malalo o na lae aa e kiei iho ana maluna me na lapa pali noho mau maluna iuiu iho, e ku ana na hale ilina o na lii aimoku o Aigupika.
Ua kalai ia lakou a pau mana aoao pali iloko o na pohaku pau o ka mauna, o kekahi hoi o lakou ua eli ia iloko o ke alopali me ka hohonu loa, a no lakou hoi na rumi he lehulehu wale i kalaia a nani me na kii a i penaia me na kii pena maikai e hoike ana i ke ano o ka noho ana o ka mea nona ia ilina, a eia no ke mau nei ka makmaka hou o ke pena a hiki i kekahi la e like me ia i kinohi.
Aole he pilikia nui o ka loaa ana aku o kahi e komo ai i keia mau ilina hale--ana, aka, ua aneane e hiki ole ke loaa aku kahi i huna ia ai o ke kino o na 'lii ialoa ia. Me he la he mea weliweli loa ka loaa ana aku o ke kino kupapau o ke alii make, i noonoo o na lii Parao, (e like no hoi me na lii kahiko o Hawaii nei) a hooni ia lakou mai ka moe make ana. Ua imi lakou ma na ano a pau e na lowale loa ko lakou wahi i kanuia ai. Aole paha i io aku ka paa a me ka pohihihi o na laka o keia mau la, mamua o ka pohihihi o ka hoonalonaloia ana e alakomo maoli o keia mau ilina. Aka, ua oki makou maanei, i ka hoike ana i ka nani o na mea i hoohanaia no kahi waiho mau o na kino o Parao o ka Aina kahiko o Aigupika. He mea oiaio hoi, he nui ka hanohano a me ka waiwai i huna ia ma keia mau lua o ka mea make! He mea oiaio loaa no hoi "e nalo aku no na ano a pau o keia ao." Ua lilo hoi o Thebes i kinohi i ua Babulona, a mahope iho i na Peresia malalo o Campyses, A. M. 525, ka poe nana i luku a hoomainoino i na kia hoomanao lehulehu o ko Thebes naauao. Mahope hou mai ua lilo pio hou hoi ia Alekanedero ka nui, a mahope loa iho hoi o ka hoopuniia ana ua lukuia e Plolemy Lathrgrus mamua Karisto S1.
Na keia kaua hope loa hoi i hoopau i ka noho ana kulanakauhale poo aupuni ma Thebes, a hoonee ia aku ma Bulastis i kinohi, a i Alekanedero aku; o ka make loa ana keia o Thebes ke eapitala o Aigupika Luna, a haaleleia ai hoi kona mau luakini nani i mau hale noho no pueo, ua ili-hae, na haina, ka mea e noho mau ana i ka po ma kona mau haina alanui a me na wahi i noho ia e kauaka mamua.
O na olelo wanana e pili ana i keia kulanakauhale o Nopa o ke Baibala, me he la e hoike mai ana e loohia ana kekahi pilikia ulia mai na mana uwili mai o ka Lani: Ke i mai nei o Iehova o ka Lani. E hokai au, i na @kua liilii, a e hooki aku au i na kii mai loko aku o Nopa; * * * * E hoopai hoi maloko o No. * * * E e oki aku au i ka lehulehu o No. A e hoomahae pu ia o No. "Ex. 30:13-16. Ma ka hikina ponoi aku e ka Ramesiuma, aia hoi na kii kalaiia o na Lii, na kii nui kaulana o Amunoph III., na kii elua i koe e ku la o na lalani kii lehulehu i kukuluia me he poe kiai la no ka luakini. I mea e hoomaopopo ai ka nunui o keia poe kii, ke haawi aku nei makou i na ana o kekahi mau wahi o ke kino, penei: he 18 kapuni 3 iniha mai kahi kipoohiwia kekahi; he 19 kapuai, 8 iniha mai ke kuli a ka poli o ka wawae; he 10 kapuai a me 6 iniha ka loihi o ke kapuni wawae; a ka lima, mai ka poohiwi a ka welelau o na manamana lima, he 34 kapuai 3 iniha. He 70 kapuai huina pau mai kahi e ku ana a ke poo kona kiekie. E noho ana hoi, ke kulana o ke kii o Amunoph me kona makuahine a me ka wahine ma kona mau aoao.
He kanalima kapuai ke kaawale o ke kukuluia ana o na kii, e huli ana na maka i ka hikina, me he la e hoomana ana i ke Akua La, nona mai ka la e hoano ia nei ma ka inoa la o ka La (Sunday.) O ke kii ma ka lihi Akau loa oia no ke kii kaulana o Me@on, no ke kana leo mele, i oleloia hoi e kani mele mau ana hoi i kela a me keia kakahiaka i kona makuahine ia Kealaula wanaao, e hoomaikai aku ana iaia' Ia makou e makaikai ana, aole hoi ua kii pohaku la i hoohikilele ae ia makou me na leo kamahao i hoike kaao ia ma na moolelo kahiko. Ina ua kani io keia kii pohaku, alaila, ua hanaia aku la kekahi kaula uwea mai kahi lima a kekahi lima, e like me na pila hapa, oiai ua kamaaina hoi na Aigupika ia mau ano mea kani. Ua hiki loa ke loaa ke kani leo mele ana o na uwea e like me ko na hapa eolia ke pa ia iho e ka makani
Ua hoike mai la o H. H. Dombay, kakahi kahunapule o Enelani, ma kana buke "Ka Hoopai o keia Hope," aoao 107, penei:
"Aole loa e hiki i ka noonoo maikai ke hooia mai he mea ola mau ke kanaka. Ua hiki ia kakou ke komo iloko o ka luakini nui o ke ao holookoa, ua hiki ia kakou ke keehi me ka eehia i kona papahele, a e nana ae hoi iluna o kona papa-lani i kahikoia me na hoku o ka lewa, aka, ua hamau ka leo o ka hoikeana i ka kakou mau imi a me ka kakou ninau i hoopuaia me ka iini nui, a ua waiho iho la kakou me na haina maopopo ole," e hoopohihi ana ia kakou.
A heaha hoi ka mea i hiki ke hoike ia mai e ka poe i ike ole i ka ke Akua Olelo a i ike paha, aka, ua haalele hoi i ka malamalama i loaa mai ia lakou? E hoolohe iki kakou i ka lakou olelo, ka mea e hoike mai ana i ke ano o ka ike i loaa ia lakou. O Socarates, kakahi o lakou ia ia i lawe ae ai e inu i ka laau make (hemlock) puana ae la i keia mamua o kona inu ana: "Eia au ke haalele nei i keia ao, a o oukou ke hoomau aku ana maanei nei; aka o ka mea o kakou e oi ana ma keia mau mahele noho ana, he mea huna ia i na mea a pau, koe hookahi ke Akua."
Mahope o ko Cicero, helu ana i na ano manao a pau o na loea he lehulehu e pili ana i keia mea ua hoohanee like iho la hoi i ko lakou mau manao a ka ili-hookahi ma keia olelo: "O ke aha hoi o keia mau manao kai pololei, o ke Akua hookahi kai ike, a o ka manao hea la o lakou kai ane pololei he ninau kanalua nui no ia.
Ia Seneca e kaana ana i na manao kalai-kumu o ka poe loea o ke au kahiko ma keia mea, ua oelo ae la hoi: "O ke ola mau loa, ka mea i manao nui ia hoi, aole loa i hooiaia mai aka ua olelo ia mai la he mea i hoike wale he mea e loaa aku ana, wahi a lakou.
A o Hobbs, ka mea hoole i ka ke Akua, i ka wa a ka make e onou aa ia ia mai keia ao aku, puana ae la me kona hanu hope me ka naau i hoopiha nui ia e ka pohihihi. "eia au ke lele aku nei iloko o ka pouli!" na huaolelo i hiki ole i ka poe e like me kona ano manao ke lawe ae mai ka waha o ka mea ma ke kowa o ke ola a me ka make, he mea e loaa ai ia lakou ka manao hoomaha a e kono mai ana ia lakou e ukali aku mahope o kona mau manao hoole akua.
O keia iho la na manao o na kanaka naauao kanaka o ke ao nei. E hele ana no lakau me ko lakou mau manao kanaka, me ka hookae i ko ke Akua leo hoomalamalama ma keia mea, a hiki mai ka lima menemene ole o ka make, alaila, iloko o na olelo pokole, ua hoopuka ae la lakou i ka manao kanalua no ka lako mea i ao ia ai, me ka olelo maopopo ae no aole lakou a pau i ike aka, hookahi wale no mea oia ke Akua nana ana na mea a pau.
NU HOU KULOKO
E holo aku ana o Sequa no Hilo i keia mau pule iho.
Eia no o Sam Kaanaana ke noho Luna Lawe nupepa nei no Ka Leo.
Ua nui loa ka ka eleu o na makai kau lio a Kapena Kuke e ao mai ne i keia mau la.
Ke pii mau ae nei ka oluolu o Willie Greig e waiho mai nei ma Haukipila.
Ohuohu pono ka oneki o ke Kinau ina ohua malihini, a me na haumana kula o na kula i hoomaha iho nei.
He elua wale no po o na loea hookani pila Hapa, e hoikeike ai i ko laua noeau maanei, a holo loa aku ma ka Manowai i keia pule ae, no ka hema.
E pau ana na hemahema o ka laina alahao e hoomoe ia nei i Waianae ma keia Poalima a e kono ia ana na hoa pai nupepa e holo makaikai i ka ehu kai o lalo e ka Luna Nui o ka Hui kaa Ahi.
Ma ka Poakahi mai e hoomakaikai ai ka Luna Hooponopono o ka Hui alahao B.F. Dillingham ia Mr. H. A. Widemam a kona ohana i keia alahao e holo loa ana a hiki i kona mahiko ma Waianae.
Ua hoopai ia he $100 o Mahelona no ke kuai rama me ka laikini ole, a ina e kaa ole kela mau dala, alaila e hoi ana oia i Kawa
Oiai kekahi wahine opio e holo ana maluna o kona kaa hehihehi wawae, ua hookui ia mai la ka hila o kona kaa e kekahi kaa lio, a kiola ia aku la oia iluna o ka lepo me ka ikaika. Laki nae i kona eha loa ole ana.
Ua komo aku o Maukoli ma ka haleaina Pake e hoodiha ai i kona opu, ai kona maona ana ua noi mau ka Pake i ka uku ia wa ua kau koke aku la oia ia ke pihi makai, ma kona umauma. Ua lawe ia ua kanaka la i ka halewai, a kaili ia aku la ke pihi, a hopu ia oia no ka ona rama.
Ua hopu ia o Jim Kupihea kekahi makai o aupuni Repubalika. He Pake ka mea nana i hoopii no ka aihue, a o keia no hoi kekahi o ka poe Pake i hopu ia ia ka la pule nei no ka pili waiwai, a ma kana olelo, ua aihue ia aku he $20.00 mai kona apo ili opu aku e keia Kupihea. Ua hoopau mua ia no ka keia makai mamua no ka hana pono ole.
Olelo Hoolaha
Ke hoolaha aku nei na mea nona na inoa malalo iho, ua hoohui ia laua iho ma kekahi hui no ka lawelawe ana i ka hana kaa lawe ukana ma Honolulu nei, Oahu, ma ka inoa nui o Sanders Express, e malama ia ana ma ke Keena Hana ma Alanui Moi.
D. MCCORRESTON
F. H. FOSTER
jun 20 1wkdly.