Ka Oiaio, Volume VII, Number 17, 28 June 1895 — Page 3

Page PDF (1.05 MB)

This text was transcribed by:  Szuki
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Oiaio.

                     

 HE MOOLELO HOONANEA

                     NO

               EVALINA,

 

Ke Kukui

    Uila o Dubelina,

 

A O KE ALOHA KAKIA I KA

                IWI.

          

              A    ME

 HAROLANA,

 

Ka eueu o na kuahiwi

 

             A O KA

Hoola o ka Lehulehu.

 

Hoohenoia no Ka leo o ka Lahui

          a me Ka Oiaio.

 

     Mai ka Aoao Ekahi Mai.

   Ua eleu koke ae la laua me ka laua mau o-le e ka @i kapalili ana o keia  aumoe, no ka hoala ana aku i na koa lrelani a pau e hiolani la iloko o na hale lole.

   Ua puoho mai la kela a me keia mea mai kona hiamoe mai.

   A me ka eleu nui, aia lakou a pau ma kahi o ko lakou mau lio e ku ana.

   Me ka lakou mau mea kaua hoi i makaukau no ka hoohaiau ana i ka wini oi o ka maka o ka lakou mau pahikana pakahi iloko o ka puuwai o ko lakou mau enemi me ka hakalia ole.

   I kela wa koke no i pa-e koke mai ai ka leo o ko lakou Kenela opio, me keia mau olelo:

   Ana, e o'u mau hoa iloko o ke ohuehu o na mea kaua, ka poe hoi i hilinai ia aia iluna o oukou ka lanakila kahi i hekao ai.

   Ke kauoha ia aku nei oukou a pau, e kau maluna o ko oukou mau lio pakahi.

   A e holo aku imua o ke kahua hoomoana o ko kakou mau enemi, e hoopue mai la mamua.

   O ka pouli o ka po a me ka iniki nuihui o ka hau e pahola nei, oia hoi ka mea nana e hoopakele ae ia kakou.

   Mai kali, o hala e auanei ka wa kupono no kakou e hana ai i ka kakou mau hana me ka hole pono ole o na hana.

   Ano, imua hele.

   O keia leo kauoha a ke Kenela opio imua o kona ma @ koa e ku makaukau n@i ma ka aoao o ko lakou mau lio, me ke kali anu i ke kauoha.

   I ka wa i hoopuka ia ia ai ka huaolelo ka @oha e nee imua, me ka nana ole i na alalai @ keakea mai ana ma ko lakou mau aoao a pau e hele ai.

   Oia ko lakou wa i hooko koke ae ai me ka@kalia ole.

   Ma ke k@u ana o kela a me keia koa maluna o kona lio iho,a holo aku @a imua me ke kali hou ole iho.

   O ka nakeke o ka lakou mau mea kaua, a me ke kamumu o na kapuai o ko lakou mau lio e holo nei o kela au moe.

   Oia ka Kenela opio i kuupaa aku ai i ka holo o kona lio, mamua o kona mau koa e holo nei.

   I kumu hoi no lakou e ike ai a hahai aku mahope o kona meheu e holo la mamua.

   He mea oiaio, elike me ka noonoo o ko lakou alakai opio, ma o kona kamaaina la i na alahele o ke kuahiwi me ka maalahi.

   Pela oia e alakai nei ia lakou ma kahi e hoea aku ai i kahi a ko lakou mau enemi e hoomoana ana me ka nanea.

   He manawa pokole wale no keia holo ana aku o lakou, aia hoi, ua ike koke aku la lakou i ka aa mai o na ahi hoopumehana o na koa.

   A aole loa hoi he mau kiu i halawai iki mai me lakou i keia mau hora o ka po, oia, ke ane e hana io ana i ko lakou mau pauku kino.

  Ma keia wahi i huli ae ai ke Kenela opio i kona haku moi a pane aku la:

   Eia kakou imua  ponoi o ke alo o ko kakou mau enemi, a ke makaukau nei hoi kakou no ka lele poipo ana aku maluna o lakou.

   O ko'u makemake wale no, e hoop@ni koke ia lakou, i keia manawa me ko kakou akamai e hoopakele i ko lakou mau ola a pau, me ka manuheu ole maluna o ko lakou mau kino.

   E hooko koke no makou a pau elike me kaa kauoha e haawi mai nei i keia wa.

   E hooko koke no makou a pau, elike me kau kauoha ia makou i na wa a pau.

   Ke ole lakou e hoopilikia mai i ko kakou mau ola, a me ko kakou mau kauwa hana pu hoi kekahi.

   Oia hoi ko kakou mau holoholo na e kau nei, ka poe nana i lawe mai @ kakou ma@ kahi loihi mai me ka hoomanawanui.

   He mea oiaio kela, wahi a ke Duke o Tent i pane mai ai.

   Nolaila, o ka kakou hana wale no i keia wa, o ka hoopuni ae ia lakou a paa @ kahi hookahi, a nonoi aku i ka lakou mau lako kaua a pau e haawi pio mai.

   A ina aole lakou e ae mai, alaila e hooko aku i ko kakou mau manao no ka pono o ko kakou aina.

   Oia ka pono, a e hooko aku kela a me keia elike me na kuhikuhi i hoikeia aku la.

   A elike me keia leo kauoha, pela ke@a a me keia i hooko koke aku ai i ka leo o ko lakou aliikoa opio.

   O ka nakeke a me ka halulu o na kapuai lio, ua ne i ka honua i ko lakeu mau kapaai.

   A ua like hoi ia manawa, me kekahi hekili ku'i pamalo e kani alapine ana iloko o ka Makalii.

   Na keia halulu, i hoopuiwa aku i na koa Sekotia a me ka poe Pelek@e pu hoi, me ka halo ana mai mawaho o ko lakou mau hale lole.

   Mamua ae o ka hiki ana ia lakou ke lalau aku i ka lakou mau mea kaua no ke kue mai.

   Ua pau iho la lakou i ka hopu pio ia, me ke kulu ole o ke koko o kekahi koa mawaena o na aoao a elua.

   O na mea kaua a pau e paa ia ana iloko o ka lima o na enemi, ua pau loa mai la ia i ka lawe ia mai ma ke ane he waiwai pio.

   O na koa pio hoi, hoopaa ia ae la ko lakou mau lima, a kukulu ia aku la na koa kiai no ka malama ana i na pio.

   I ole ai hoi lakou e mahuka mai ke kahua kaua aku, no ka hoopakele ana i ko lakou mau ola.

   O keia ka wa i @hele hapa ia ae ai oa koa, no ke kiai ana i kekahi hapa, a no na hele ana imua kekahi hapa.

   I ka pau ana o na hooponopono ana, ua hoonoho ia iho la ke Duke o Tent no ka malama ana i na pio.

   Liuliu ae la hoi ke koena iho o ka puali no ka hele ana imua, a i hakalia wale no i ka pane mai o ka leo o ko lakou alii no ka hele, a o ka manawa no ia e nee ai.

   I ka pau ana o na mea a pau, ua hoomaka koke iho la no ka hele o ka huakai no mua.

    Ia lakou ma ke alahele, ua pane aku la ke Kenela opio i kona haku moi:

   I ke kakahiaka o ka la apopo e ike ai oe i ke kahua kaua a kou makuakane i paio ai no ka pono o kona aina aloha, a me kona lahuikanaka.

   Maluna o kekahi wahi ahua i ku iho ai kou makuakane a nana aku la i ka hakoko ana a kona mau koa imua o ka enemi.

   Mamuli o kona ikemaka ana aku la i kona mau koa, e luku ia mai la e na enemi.

   Ua ulu mai la na manao aloha iloko ona, a me ka ehaeha o kona puuwai, ua haalele iho la oia i ke ahua ana e nana nei.

   A holo aku la oia me ka hikiwawe loa, me kona nana ole ae i na poino e hekau mai la.

   Ua paikau ae o Col. McLean i kana mau koa ma ka po nei, no ka ike i ko lakou eleu no ka la 4 o Iulai ae nei. Ua lohe ia e  paikau aku ana lakou imua o Mr. Dole ma ia la.

 

Ka makai Kiu

Lau Omaomao.

K@ pali nihoniho o Misouri.

 

KA MEA NANA I HOOOKA KA POWA IEKE A ME KONA

PUALI HOLOKOA.

     A I OLE:

Ke Aka kino wailua o ke kuluaumoe

KA MEA NANA I HOOPAKELE

   NA KAMAHELE O KA PO.

 

Ka mea nona ka Ipu kukui kamanao lua oe.

 

Mai ka Aoao Ekahi Mai.

   Ua pane aku la ka Makai Kiu i kona hoa'loha, i ka i ana aku, a no, oia kaua ke ike noi i na waiwai a pau i loaa mai loko mai o ke koko, ka mea hoi i huli ia e kekahi poe me ka hou hoi o ko lakou mau lae, a oukou hoi i apahu wale ai i ko hai ola.

   A no, e ninau aku ana wau ia oe, oiai, o ka wa pono wale no ke @ai hoike mai ai oe i kau mea i makemake ai, a heaha la ia.

   Nana ae la na maka o Keoki La melaka ma na paia a pau o ua lua nei, a ike aku la oia i ke kea hoohanohano o kona luaui amakuakane, i make i ka powa Robine Huka, e kau mai ana ma ka paia, a aia pu hoi na hoku daimana he 12 e hoopuni ana i ua kea ala, i hoopaa ia i luna o kekahi lei daimana.

   Oia kona wa i pane aku ai, aia ka'u mea makemake, me kona uwe pu ana iho.

   O ka mea hea, wahi a ka Makai Kiu i ninau aku ai?

   O kela kea e kau maila, me na hoku he 12, a me ka lei.

   Ua pane aku la ka Makai Kiu, ae nou ia, a ke ninau aku nei au ia oe, he aha ke kumu o kou uwe ana?

   Pane aku la o Keoki Lamelaka e uwe ae ana wau i kela kea'au i olelo aku nei ia oe, oia hoi ka'u e hoike aku nei ia oe.

   Aole no'u ponoi, aka, no ko'u makuakane ponoi, nona kela kea, a ua make oia ma ka lima o ka powa Robine Huka, oiai ko'u mau la opiopio loa.

   A ihea kona wahi i pepehi ia ai e ka powa?

   Ma keia wahi no, a iloko pono: no o keia hale.

   Pane hou aku la ka Makai Kiu, e ku'u hoa'loha maikai, aole kaua e hoopau manawa wale i ka olelo, aka, e awiwi kaua a pau ae ia hoi aku kaua.

   Ae, wahi a kona hoa'loha i pane aku ai.

   Ia wa koke no ua kii aku la ka Makai Kiu i ua kea ala, a hookau aku la iluna o ka umauma o Keoki Lamelaka, a pane aku la oia, nou keia no ka wa mau loa.

   Iioko oia manawa, ua hele aku la laua e huli ia loko o ua lua nei, a hiki i ka loaa ana o ke kuka hulu holoholona o ke Kiaaina i make, kana pu panapaua, a me kana pahi kaua, ua kuni ia keia mau mea a pau i ke kuni oihana o Amerika Huipuiia.

   I ka loaa ana o keia mau mea a pau, ua pane aku la ka Makai Kiu, e hoi kaua, oiai, ua pau ae la no kau hana ma keia wahi, aole hoi he hana i koe.

   Ua pii ae la laua a hoea iluna, o ka waha o ua lua nei, oia ka wa o ka Makai Kiu i pane aku ai ia Keoki, i ka i ana aku.

   Pehea la auanei e paa ai ke pani o keia lua?

   E huki hou mai iluna, a e wili ae i ke kui pine ma ka akau, i eli ma wili ana, a pela no hoi ma ka hema a kaomi aku ilalo i ekolu kaomi ana, a huki hou mai iluna, a i kani mai ka hele no ehiku manawa, alaila , ua paa.

   Mamuli o keia kuhikuhi a Keoki Lamelaka, ua hooko aku la ka Makai Kiu.

  He mea oiaio, ua paa io iho la no ke pani o ua lua nei, a me he la ma ka nana iho, aole i wehe ia ua lua  nei.

   Ua pii loa ae la laua a hiki loa iluna, a nana iho la ilalo, a hala he mau setona, ua lalau iho  la na lima wikani o ka Makai Kiu i ke kia pohaku e waiho ana ilalo, a hooala ae lailuna, a hapai ae la a hookono iho la iloko o ua lua nei, a hoi hou ae la e like me kona kulaua mua.

   Hana iho la laua a paa pono, a u hoi aku la no loko o ka rumi hookipa, kahi hoi o na mea a pau e luana ana.

   Ia laua no i komo aku ai, ua hoopuiwa ia na mea a pau, i ka ike ana mai e kau ana ke kea hoohanohano iluna o Keoki Lamelaka, aole hoi oia wale, aka, he pahi kaua hoi ke kaei ana ma ka puhaku i ka Makai Kiu, me kekahi kuka hulu holoholona e kau kepa ana maluna o ko na poohiwi akau, a e paa ana kona lima hema he pu panapana kumu gula, eia nae aole loa he leo pane o na mea a pau.

   Ua hele pololei aku la ka Makai Kiu, a ma kahi o ke Kiaaina e waiho ana, ua kau iho la oia i na mea a pau maluna iho o ke pahu, oia no ka wa o kana kaikamahine i ike ai, o na pono io noia o kona makuakane, oia kona wa i hoomaka hou ae ai e uwe no kona makuakane.

   I ke kani ana o ka hora 12, ua hele aku la lakou e paina a i ka pau ana o ka lakou ai ana, ua hoi ae la lakou e hoonanea hou, a hiki wale i ke kaalo ana aku o ka la ma kela huli o ka poepoe honua, ua hoopiha hou iho ia lakou i ka lua o ka maina, a hoi hou ae la hoonanea, a hiki wale i na hora liilii o ke kuluaumoe.

   Ua hoi aku la na mea a pau e hooluolu, a o ka Makai Kiu, aole loa oia i ae iki e u-poi iho i kona mau lihilihi maka, a hiki wale no i ka oili ana mai o ka la i ke kakauia ia.

   I ka hora 6 ponoi, ua liuliu ae ai lakou no ko lakou paina kakahiaka a i ka pau ana o ka lakou ai ana, ua kauoha koke aku la ka Makai Kiu i na mea a pau, e hana koke i na lio, a me ka manele pu, o ke Kiaaina e auamo aku ai.

   He mea oiaio, ua hooko ia ke kauoha a ka Makai Kiu, a emoole aia na mea a pau ua makaukau, a i hakalia wale no ia lakou.

   I ka makukau ana, ua kauoha aku la ka Makai Kiu, i na kanaka, kona hoa'loha, i ka pane ana aku, na oukou e auamo ke kino make o ke Kiaaina, ua ae mai la lakou a pau.

   Kauona pu ia aku la  lakou, e hoolohe i na olelo a pau a Honele Boe, oia ko oukou waha olelo, a o ka mea kue o uokou, e nele no oia i ka uku ole mai au aku.

   Ua ae hou mai la lakou a hoomaka @ aku la e hele.

   Hui ae la ka Makai Kiu a pane ae la ia Keoki Lamelaka, ua makemake au ia oe, a me ka mea lawelawe o loko nei, a na hoi e hele ae e ki i na rumi a pau o ka Hotele nei.

   Ae, a hele like aku la lakou a ki i na rumi a pau, a hiki i na hale lio.

   I ka paa ana, ua hele aku la lakou ne kahi o ko lakou mau lio e ku ana, a kau ae la, a hoomaka aku la e hele, ua kauoha ia aku la o Keoki Lamelaka, oia ke kiai no na poe powa a pau.

   Ua hoomaka lakou e hoi no ke kulanakauhale o Misisipi, a i ke kani ana o ka hora 12 oia la, ua hiki aku la lakou i ka hapalua o ke alahele, a hoomaha nui iho la, no ka paina ana, i ko lakou aina awakea.

   Ia lakou no e ai ana, ua lohe ia aku la ka halulu mai o na kapuai lio ma kahi mamao,a oia ka na mea a pau i hoolohe ae ai he poe powa ae paha keia.

   Pane aku la ka Makai Kiu, aole keia he poe powa, aka, he poe makai ae keia, me Keoki Linekona, oiai, ua kauoha aku nei au i ke keena Makai Kiu e m@aala mai lakou ia kakou.

   He manawa pokole mahope iho, na hoea mai la na poe makai, e alakai ia ana e Keoki Linekona, no lakou ka huina o 150, a hui ae la akou, a haawi ia ke aloha mawao lo lakou, me ka Makai Kiu Lau Omaomao.

 

HE MOOLELO KAAO HAWAII

                     NO

LAUKAIEIE.

 Ke Kino Kamahao Iloko

                  O KA

 Punohu Ua-koko. Ke Kahuli@ol'a o ke Kuluaumoe o na Pali

   Waipio, Hawaii.

Unuhiiae Mose Manu no "KA LEO

 

Ka huakai hele makaikai a Laukaieie me kana Aliikane-Lilo o Makanikeoe me Hinahelelani i mau alakai ma ka aina a me ka moana. Ike ia na laa hohonu maloko o ke kai a me ka aina nei-Hele pu me na ohana ponoi-Hoonohoia o Laukieleula i Ihikalani- Ulu ka ieie ma keia mau mokupuni-Lilo i mea hoomanao ia e ka Lahu Hawaii nei.

 

   Aia nae ia lakou e nanea naei ia po ua hoohakui i hola na leo na koloko lo o Kahekili i ka wa hookahi me Kaikaika.

   A na ia mea i hoolele ae i kahauli o ka manao o na mea apau a meha i hola ka leo o na mea apau a meha pu i hola nohoi me ka lele ana mai o ke ahi mai luna mai o ka pua o kamaile.

   Mahope iho o ka mao ana ae o na leo hekili ua anapu ae la he malamalama an@e a ike ia o Laukaieie me kana alii kane e noho mai ana i loko o na ao kaalelewa i hoopuni ia e ka Punohu ua koko.

   A e iho malie mai ana i loko o ka lewa me ka eehia nui, o na mea apau.

   I keia manawa i kukuli hoomaikai aku ai na ohana apau i mua o ko lakou mau haku alii mena kulu wai maka a ke aloha.

   Oiai, he mau minute ia no kaehaeha e hana aia i ka Puuwai, me ka haawi anaku o Laukaieie i na hoomaikai ana maluna o na kaikuahine o Kalaeohia a me na mahoe a peia nohoi me na ui nohea Oahu nei.

   A no ia mea na loaa ia lakou na noonoo maikai ana me ka olioli ana pololei hoi e like me ka Makanikeoe mau olelo ao ia lakou mamua.

   Nolaila, na auhee a nalowale loa akula na manao makau i loko o lakou.

   Ma keia mau papa leo ana a na mahoe me ko lakou lani wahine, a kahi no a loaa ka manao a me ka ike ia Kaohaiula ma me ke kihi o ko laua mau hoa aole i haule i ka haumia, eia ka ke hana io nei ke kai i kahaka lewa o Nualolo.

   Alaa wale no ka hoi ke ahi lele o kamaile.

   Ua inu i kawai kuauhoe a kalawaia.

   A he wa hoi keia no na haawina ka eehia i kau iho maluna o nakamaaina no ua puu o ahi la o Kamaile i ka ike pono ana mai i na hiona nani o ka mea nona keia nanea aole he loa e like ai.

   Aia hoi ua hoi hou maila ka malu o ka po elike me kona mau, a oia no ka manawa a ka hueuo Waipio i hiu aku ai no luna o ka puu o ahi o Kamaile.

   A hoanoe aku la i na ike a me na noonoo o ka poe kanaka pana e pahu mai i ka auhau a lile aela ko akou ano apau ne he mau kii ala.

   A ike ole lakou i ka Makanikeoe mea e hana ai ia po.

   Aia ma ka poho o kona mau lima ka hana o keahi ia po, ke iho ala kaauhau ma kahaka a ke hoi aela ka papale ma kalae o Makuaiki.

  A o ke ahi hope loa i ike ia o ka ka nani a me ka haaheo i ka pili o ke oo ia po.

   Oia no ka lawe ana ae o ka eueu i na au@au me ka papala me ke ahi e aa lalapa ana ma kona mau lima a lele pu mai la oia m@ia mau ahi @ pau i ka lewa me he manu ala.

   A @u pakani ae la oia i ke ahi i o a ianei me he ma@ hoku la n@ ka paia lani e imoimo mai ana ko lakou mau o@o iluna lilo @ like me ko lakou ano mau i ka po pou@i ke uana aku.

   A na keia hana pahaohao a Makanikeoe i hoopau ae i na hana lealea oia po ma ka piha nui lealea o na mea a pau me ka ike ole ia na ke kamaeu o Hawaii keia hana.

   I ka pau ana o keia mau hoike a ka eueu, ua hoi mai la oia a hui pu me kona kaikuahine a me na ohana a pau.

   A o keia ku wa ike iho ai ka poe o luna o ka puu.

   Aole he auhau i koe a ke moku mai la ke alaula o ke ao, oia ko lakou wa i kuehu hope loa mai ai i ka momoku ahi he mea e hai mai ana i poe malihini na pau na hana o ia po.

   A ua ike ia aku no hoi ko lakou mau lamalama pakahi e paa ana ma ke lakou mau lima.

   A e kai lalani mai ana ko lakou mau ahi maluna o ke kualapa nihoniho o ka pali.

   A e nalo ae ana me ka emoole loa a iho ana iluna o ke alanui ha@ ka a ua hiki aku la i kahi o ke anaina.

   I keia manawa poniponi oia kakahiaka ua hookuu ai aku la na malihini o na maka malihini e hooluolu me ka aina uhane o Niolopua me na keiki kanaka oi wale ola ai na kaulana i oleio ia.

Kau hana maalea ia

O ka mikiala ilaila

Na'u i kanaenae

I ka @wi o Manookalani.

    A o na kamaaina hoi i kela wa, aia lakou a pau ke liuliu ana i na pono ai o na ano a @au no na malihini, oiai, he mea nui na malihini a ko Kauoi poe.

   A o ko lakou mau maluhiluhi oia po i hala iho la ua kaawale aku @a mai a lakou aku.

   Ma hope o ko Kaohaiula a me Papukanioe ala mua ana a@ mai k@ laua hiamoe ana aia hoi ua hele mai a ke kaikuahine nana i @ookipa @a lakou a alelo maila me ka leo malie.

   E oluolu mai olua e ou mau haku ua makaukau na mea ai no keia kakahiaka a no la e kali auanei kakou @ ala mai na haku lani alii o kakou me na ohana mai ka hiamoe ana mai? Pane aku o Kaohiula, ua ala oia i na wa  a pau e makemake iai, aole a laua mea e olelo mai ai he mea nui na mea a pau i mua olaua. A no keia mea, @a puana koke aku la o Pupukanioe ma ke mele hoala hiamoe.

   Kiekie kalani koiuiu ke ike aku

   He aha ka hana a ka la iluna

   E hiolani nei me ka mahina

   E ka lele nei i ke kihi o ka malama

   He malama ua hoala hiamoe

   Ua ala kauwila ke anapu kei

   Na ka hekili leo nui e hoala

   Ka hiamoe o kuu haku lani

   O Laukaieie i ka pali o Waipio--

                                      E ala.

   I ka pau ana o keia mele hoala a Pupukanioe, auwe, ka e moole o ka owaka anae o kauwila o ka hoomaka koke iho la no ka ia o na leo nakolokolo o ka hekili e amaamau ana me ka ikaika nui.

   A i ka mao anae, ua ala mai la ka hiamoe  o ka mea nona keia moolelo me kana alii kane a me na mea a pau a ua hoonee koke ia mai na mea oi o na ano a pau e na kamaaina.

   Ika wa a na mea a pau e haupa nei i na mea ai aia hoi ke ike aku la o Laukaieie a me kana alii kane i na helehelena o ka ha@oli maluna o ke kahi o kona mau hoa hele.

   A pela no ka ike a kona kaikunane aiwaiwa ka mea nana i alai a palepale loa aku i na manao kupua apau aole hoi he mau mana e ae e ae e lanakila mai maluna o Makanikeoe.

A mauli o kona mana pina ua hiki ole loa i kahi mau mana e ae ke hana mai maluna o kona ohana a pau a me kona kaikuahine haku l@i a me kona kaikoeke alii he like lakou me ka opala.

   A oiai na mea apau e ai an@ ua olelo aku la o Laukaieie i mua o kona kaikunane.

   Ano mahope iho o ka pau ana o ka kakou ana i ka lokomaikai o na kamaaina he mea pono e hoihoi mua ae ia maua a noho ma koia nei wahi aina i loaa ai ia oe mamua alaila e hookuu aka oe i na ohana apau o k@ua e hele makaikai ia Kauai nei a pa@i.

   A @u e h@i aku ia lakou i k@ kakou wahi e hui hou ai oiai aole au mea @ hana aku ai na lakou.

   No mea ua hele mai lakou apau ma hope o kaua nolaila o na mea apau e hana @ana ua ahuwale ia mau mea apau i mua ou.

 

He Leo Kahea.

    Ke hoike ia aku nei ka lohe nu Luna lawe pepa a pau o KA NUPEPA KA OIAIO, iua he mau helu koe o ka Helu 1, 3, 4, me 5, ma k@ oukou lima, e hoouua koke mai oukou i keia Keena, me ke kakau ana penei:

                                                                         NUPEPA KA OIAIO

                                                                                 Alanui Pai Palapala

                                                                                      Honolulu Oahu,

   Oiai, ua nui na kauoha nupepa i hiki mai i o makou nei, a no ia kumu keia e kauoha ia aku nei ia oukou.

                                                                                   MA KE KAUOHA.

 

GABERIEL K. KEAWEHAKU

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

   Ua makaukau ma ka hana ana i na palapala pili Kanawai a pau. A he oluol@ no hoi ka auhau ma na kuka olelo ana.

   KEENA HANA: Aia ma ke Keena Loio o George A. Davies ma Alanui Kalepa, ma ka Halepohaku o Kakalaika (A. J. Cartwright).

                                                                                                                                                                       jun 24 3m@sd.

 

Olelo Hoolaha.

   I ka manawa e hiki mai ai o na mokumahu o ka Hui Mokumahu Waila, (i kaupalenaia) aole e ae @a kekahi mea e p@i aku iluna o ka moku a pau mua na ohua iuka o ka aina, me ka loaa ole o ka palapala ae mai ke Keena aku: ke ole hoi @a loaa ka ae ia e na luna moku.

                                                                                                                                                C.L. WIGHT,

                                                                                                                     Peresidena o ka Hui Moku   Waila. 

                                                                                                                           jun 12 tfd.

Laau Bama Kunu A LOGAN,

 

No na Mai Kunu,

No na Ma'i Hano,

Na Mai Punia'

              etc.   etc.

  He laau hopo ole keia no na Keiki opio a me na kanaka makua.

  I hoomakaukau wale ia no e

            BENSON, SMITH & CO.,

                          jun 10 tfd

 

Haule, a i ole aihue ia

             Paha.

   Ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea a pau, i na o ka mea, a mau mea paha iaia kuu pine gula niho puaa i haule, a i ole, i aihue ia @aha, he pono ke hoihoi ae ma ke Keena o KA LEO. I ka po Poaha a ao ae Poalima, ka lilo ana mai ko'u hale noho aku. Ua hoailonaia keia pine gula niho puaa me keia mau hua palapala: H.M. A., a iua hoi aia i kekahi o ko'u mau hoaloha, e hoihoi ae ma ke Keena o KA LEO, a na'u e uku kou luhi o ka malama ana, a me keia hoolaha ana.

   A ke noi pu ia aku nei na hale hana gula a pau, i na e ike oukou i kekahi pine gula niho puaa, me kela mau hua inoa i hoike ia ae la, ua loaa ka mana ia oukou, a i kekahi paha o oukou, ke h@pu mai i ka mea nana e lawe aku ana ua pine 'la.

                                                                                                       Owau iho no.

                                                                                                                     MRS. ANE HULI.

                                                                                                       Apua, lune 17, 1895.

                                                                                                        jun 17   1wkd.

 

Olelo Hoolaha

 NA MAKAMAKA HAWAII.

   Mamuli o ka pomaikai nui i loaa mai ia 'u ma ko'u hanau hou ana i k@ keiki, mahope o iwakalua makahiki o ka noho pa ana, ua ulu ae ko'u manao e hoike aku i ke kumu o keia pomaikai o keia mau la, penei: He iwakaluakumamalua ko'u mau makahiki hanau iho la ka'u hiapo, aole nae i ola ke keiki. Mai ia wa mai, no ewalu makahiki, e noho mau ana ka ehaeha o ka'u kino,- @ nanahu aua ka opu, @ aaki ana ke kikala, a e loli ano e ana ka wa mai o na wahine, me ka heleiki ana mai o ka wai. No keia kumu ua hele au ia.

 

Kauka Akina Alanui

    Hotele Helu 317,

a ua lapaau ia au e ia, a ua hoi hou mai ko'u ola kino maikai, me ka like o ka manawa mai wahine a me ke ku pono hoi.Mahope o kaua l@paa a ana @a hoowaiwai ia mai la ko'u puhaka, a @a loaa ia 'u kekahi keiki kaue maikai me ka'u kane mare. Nolaila, @a nui ko'u mahalo @a Kauka Akina, a ke paipai aku nei au i na wahine a pau i p@ino @ like me ko'u noho ana mua, e hele ia KAUKA AKINA, ma ALANUI HOTELE e pili la me Kepahoni, HELU 317, a e hoopaa ia no ko lakou pilikia me ka lohi ole a e pomaikai koke no hoi lakou i ka hua hooulu e like me ke kauoha ma ka Buke Hem@lele, e hoolaupai i ka honua me ke kanaka. O@au no ko oukou makamaka aloha

                                                                            MARY KAM CHUNG,

                                                               Alauu@ Maunakea, Honolulu Mar. 19

                                                                 march 19-3@

 

 

 

 

 

 

 

  

   

 

 

 

 

 

 

                    

 

s