Ka Oiaio, Volume VII, Number 18, 5 July 1895 — Page 1

Page PDF (1.10 MB)

This text was transcribed by:  Kristine Wong
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Oiaio.

 

HE MOOLELO HOONANEA

NO

EVALINA,

 

Ke Kukui

Uila o Dubelina,

 

A O KE ALOHA KAKIA I KA

 

lWl

 

A ME

 

HAROLANA,

 

Ka Eueu o na Kuahiwi

 

A O KA

 

Hoonenoia no Ka Leo o ka Lahui

a me Ka Oiaio.

 

          Komo pu aku la oia @loko o ke ehuohu o na mea kaua a k@na man enemi, e hoopuni ana iaia.

          A mamua ao hoi o kona puka ana aku mawaho o kekahi @aina o kona mau koa e noke ana i ka hakaka me ka enemi.

          aia hoi, ua loaa mai la kona umauma i ka pahuna ihe a kona mau enemi e hoomakakio ana iaia. ma kekai wahi o-pu nahelehele @ pili koke ana ma kapa o ke alanui a kou makuakane e aele aku ana imua.

          A pela iho la i haule pio ai kou kauaui aloha, i alo m i ai iloko o ke ia ululaau waoakua kanaka ole

          He luahi na na enemi pakaha, i akenui hoi e noho hoomalu maluua o ka lepo o Irelani.

          Ao'e loa e hiki ia lakou ke hoao mai e hana pela. oiai keia mau aa-koko e ku aku la imua ou, ua ma-kaukau mau e hakoko no ka hanu o ka aina hanau.

          O keia mau olelo a ke Kenela opio e kamailio nei i kona haku alii opio.

          Ua lilo ia he mea e hoehaeha ai i kona manao a iho mao ole mai la na mapuna waimaka ma kona mau lihilihi.

          Ua hiki ole iaia ke pane aku i hookaui huaolelo i kona hoa kuka a hoa kamailio hoi.

          Oiai hoi na halialia hoomanao ke ulu mau mai la iloko o kela a me keia manawa.

          Aka, elike me kona ano mau, ka hoomanawanui ma ka numi ana io i na mano e puapuai mau ae ana maloko.

          Pela i@o laa laua i hoomau aku ai i ka laua huakai kaahele awiwi, e haunaku nei o keia po.

          Me ke a@enui aku hoi o ka ma-nao, aia ka pono o ka hui aku me ko laua mau pua@@koa pilikia e kali mai la mamua.

          I ka wehewehe ana mai o kaiao o kekahi la @e, a ke pahola ae la hoi ka malamalama o ka la, maluna o na pae puu o ke kuahiwi.

          Aia hoi, na hoea aku la lakou ma kekahi kiekiena e ike aku ai i kahi hoolulu o ko lakou mau pualikoa @@@e.

                Aia hoi na hale lole e ku kawala-wala mai ana mao a maanei o kahi hoomeana o na koa Irelani.

          I kela wa i hui ae ai ke Kenela opio a paue aku la i kona haku moi;

          E na @a i kela mau lele o waiho kawalawala mai la, oia kahi hoomoana o ko kakou mau wahi koa @uku e hoomanawanui mai la.

          A ke manao nei no hoi au, me he mea la, na pau lakou i ka hiahiamoe.

          Oiai, aoe maaloalo kanaka ma mawaho.

          Oiai no nae la@a e kukai olelo pu ana, me ke kuhikuhi pu ana hoi i na kahua kaua o na aoao elua.

          Aia hoi, ua ike ia aku la kekahi mea e holo mai ana maluna o ka ho.

          A e kamoe pololei mai ana hoi kana huakai no kahi a lakou nei e hool@lu nei i@@@a o ke kiekiena.

          A e kuupau ana hoi oia i ka holo o kona lio. me he la, e hei hei ana oia me ka maka@@.

          Ma keia wahi, e hoike aku au ia oe e kuu makamaka heluhelu, o ke-ia la, oia ka la ho@e loa a ka a@@i-kaua nui o na pualikoa Irelani i kali ai o ka hoea aku o na kokua.

          A ke hoea ole aku kekahi mau kokua mai ke kulanakauhale mai o Dubelina, alaila, au manao oia, au make kana elele I hoo@@@ mua ni. @@@@ hoi me kana elele h@pe, ke Duke o Tent.

          A o kana wale no i manao ai, oia kona haawi pio ana iho ia lakou a pau imua o ko lokou mau enemi.

          E laa hoi ka nele a me ka pololi i ka ai, he elua la, a me ka welu-welo o na wahi aahu o kona mau koa.

          O keia hoo@na ia ana mai la o keia mau elele, e holo mai e nana i keia poe iluna o ke ahua

          He wahi hookana aho hope loa ia i ko lakou ma@@@ana, a ke nele ia, ua ha@le pu ko lakou manaoiana ana.

          H @@nololei mai la oia ma kahi a ka moi opio a me kona Kenela e hoomaha nei.

          Iaia i hookokoke loa mai ai, au ike maopono mai la oia, o keia poe e kuku aku nei iluna o ua kiekiena la.

          Aole ia he poe okoa aku, aka, he noe kokua ia no lakou i hoounaia mai e na @oo o ka oihana kaua.

          Oiai hoi na hae Irelani e welo ana i ke aheahe lau makani, iwaena o na pualikoa kaua lio e ku puuluulu ana mahope aku o na mea elua e ko a@a iluna o ke ahua.

          E na hoaloha o Irelani, ua hiki nai anei ouou no ka hoopakele ana ae @ ke ola e ko oukou mau hoa make iloko o ka inea.

          E @@@a a@a na hale loli ke wai-ho kawalawala mai la.

          Ua pau ka hapanai i ka lilo ilo-ko o ka lima@@@@@ @iohae omokoko

          Sekotia a me K@@@@@@ni.

          Nolailla, ua @@@@@@ ia mai nei @u, e hele mai e @@@@, ina paha o @ukou na hoaloha o ka lahui wiwo @le o Irelani.

          Nolaila, na lilo keia ninae a ua wah@ elele nei @ mea maikai i ka maao o ka moi.

          Huli koke ae la oia a kamailio aku la i kona hoa@ele, a hoa kuka @oi ma na hana, e pane aku i na ninau a pau a ua wahi elele nei.

          Oia hoi ka Kenela opio i pane mai ai imua o au wahi elele nei.

          E nana mai ia@u, aole anei owae ka mea i hoouna ia ai i ke kuiana-kauhale o Dubelina, no ka imiana imau kokua hou no ko kakou mau puali.

          I kela wa i nana pono mai ai au wahi elele nei, a pane mai la me ka @eo ala@ine o mea i pina i ka pihoi-hoi:

          Oia! Oiaio no!

          Huli ae la oia me kona manao e hoi hope aku no kahi ana i hele mai ai.

          Aka, ua pane koke mai la ke Kenela opio me ka ninau ana:

          Pehea la @e ano o ko ouko no@o ana a hiki i keia manawa a lakou i hui iho la.

          Ua hoike mai la oia, au pau ka lakou wahi ai, a he elua la ko lakou noho wale ana@

          Ua pau kekahi hapa @o na koa i ka loaa i ka mai a ke moe nei lakou maiako o na hale lole me ka pilikia nui.

          A ke hala keia la, au lilo makou a pau i poe pio na ko kakou mau enemi.

          Oiai e pii paumi mau ana ka he-luna kokua o na enemi i kela a me keia la mamua o ko makou wahi heluna @@ku.

          He mea hoohaeha kela i ka manao o ka moi opio a me kona alii-koa, i ka lo@e @@@@ ana i ke ano o ke kulana o ko lakou mau koa iluna o ke kahua kaua.

          A oia hoi ka wa i haawi koke ia ae ai na kauoha no ka nee ana aku imua me ke kali ole.

          O ke kauoha i haawi ia aku la no ka hoonee ana i na koa imua, no kahi o ka hana.

          Aia na@mea a pau ke hele la no kahi @ @a hale lole e kuku mai la, mamua aku o lakou.

          A iloko wale no o aa minu@e he umi, ua hiki aku la lakou ma kahi o ka ahhikaua @ui @a pualikoa o Irelani e hoomoana nei.

          Ua lilo keia i mea hauoli i kona noonooo a ua lilo ka pololi a me ka new o na la i kaahope aku i mea hauoli nui iaia iloko oia mau minu-te o ka pihoihoi.

          Me kona leo aloha. kahea aku la oia i kona mau koa e waiho a mai ana no ka pololi a me ka makewai iloko o ko lakou mau hale lole me keia mau hookauaaho ana:

          E aa koa kupaa a wiwo ole o Irlani, ka poe hoi nana i alai aku na ala hele a pau o ko kakou mau ene mi e loaa ai ka lanakila ia lakou me ka mealahi.

          Ano e ala ae mai ko oukou mau wahi moe ae, a e hoolana i ko ou-kou mau manao.

          Oiai, ua loaa na apono@a ana mai o ka kakou mau hua pu@e. e ka lo-komaikai palena ole o ke Kahikolu Mana Loa.

          Ei ae ko kakou mau pualikoa kokua ke hele mai nei e hoopakele i ko kakou mau ola.

          Mai na hoopoino wale ia, a mai ke kae mai hoi o ka luakopapau o ka make a ka pololi ai, a me ka ono a ka wai.

          O keia leo kahea a ka alihikaua nui iloko o na hale loie o kona mau koa nawaliwali.

          Oia ka wa a ka poe hiki ke ala ae me ka hoomanawanui e hoolohe aku i ka leo kauoha a ko lakou ala-kai.

          A o kekahi poe no hoi, mamuli o ka hiki ole ke hoomanawanui. ua moe malie no lauou me ka manao ole ae eia ae ke ola a hiki mai.

          Oiai hoi na koa kaua lio e holo aku nei, oia no ka wa a ke Kenela opio i pailaka aku ai i ka moi opio no kahi o ka alihikaua nui e ku ana iwaena o ka pohai o kona mau wa-hi koa nawaliwali.

          Me ka leo o ka hauoli nui, i nane mai ai ua alihikaua la, i kona wa i ike mai ai i kana elele opio e holo aku ana, me kekahi keiki ui opiopio l@a e ukali pu aku ana iaia.

          E k@u hoalaoha opio, ka puuwai wiwo ole nana i alo aku aku nei iloko o ke aiwaiwa o na pualikoa ki@ o na enemi.

          Ka mea hoi a'u i koho ai, na pio, ai ole, ua make@aha oe @ma kou alahele e hiki aku ai i ke kulana-kauhale alii.

          E kau haku, m@mua ae o ko'u hoike ana aku i na mea a pau. e haawi ae oe i kou aloha pumehana i ko kaua haku moi e ku pu nei me a'u. ko keikialii Uilama ka Eha-eha.

          I keia wa i kukuli iho ai au kanaka nei ilalo me ka hoopuka pu ana ae i keia mau huaolelo ohohia.

          E ola loihi loa ka moi opio o Irelani ka mea nana i pani ae la i ka makalua o kona makuakane i haule make aku ilana o keia honua lepo o ka popilikia.

@ele iho la ke ke@ela opio mailuna @ho o kona lio a lalau aku la oia i kona haku opio no ka hookuu ana iho iaia mailuna iho o kona lio.

          aka mamua o ka hiki ana iaia iaia ke lalau aku, aia hoi, ua lele e iho la oi mailuna iho o kona lio. a lalau aku la aio i na lima o ua kanaka la, a pane aku la.

          He like wale no na mea apau i mua kou ale a mai kapa mai oe iau ma keia mua aku he haku a i ole paha he moi.

 

          E haawi ana o Mrs. Junis Kaae he paina komo hale no kona hale hou ma kapalama ma ka po poaono @e nei.

          Ua loaa mai he $400 ma ko Mr. Wary Taylor lima i keia manawa. Ua ohi ia keia puu dala i mea kuai i mau lako hoolele ahi, no ka la 4 ae nei o lulai, e hooikeike aku ana ma Halealii ae nei.

          He mau pahu kupapau ano hou loa keia, e hoolaha ia nei e Mr. Uilama ma, o ka Hale kuni lako Hale ma Na'e iho o ka Hale Kuai o Ma-k@@kaea. Aole i loi@ loa kona laha ana i Hawaii nei, a me he mea @@ o ke kumu okeia, no ka pii o ke ku mukuai. I mea hoi e loaa ai keia pono nui i ka poe hapa mai o ka hi loaa, a i like no hoi ke aloha i ka mea ihaalele mai i na hoa loha me ka poe waiwai. Ua hooikaika Mr. Uilama ma, eloaa na pahu ano hou loa. me ka emi loa o ke kumu kuai me ka hiki hoi ke ike ia ino ka he-lehelena o ka mea make, mahope i ho o ka paa aua iloko o ka holowaa a noia kumu, ua hana ia keia ano pahu me ke aniani, ma ka hapa o ke pani ma poo o ka pahu. Neiaila e m@au mua ka poe i pilikia. a i pi ha i ka luuluu, ma kahi okeia Hui ma Alanui Moi, e pili ala i ka Hale kuaimea ai o Kakin@aea.

 

Ka Makai Kiu

 

Lau Omaomao.

 

K@k@@ei o ui ki@@@ pali ni-honiho o Misouri.

 

KA MEA NANA I HOOOKA KA PO-

WA IEKE A ME KKONA

PUALI HOLOKOA.

 

A I OLE:

 

Ke aka Kino wailua o ke kuluaumoe

 

KA MEA NANA I HOOPAKELE NA KAMAHELE O KA PO.

 

Ka mea no@a ka ipu kukui ka-m@@ao @a oe.

 

          I ka kaui ana o ka hora 1 oia a@ina la, na liuliu ae la ka huakai no ka nee ana aku imua.

          Ma ia wahi aku, ua kaa aku ka manele ia ana o ke kino wailu o ke Kiaaina i na makai, a hoomaha ae la hoi na kanaka o Mr. Paka.

          Ua hoike mai la o Keoki Lineko na ia Lau Omaomao, he ekolu mile i koe mai keia wahi aku, e halawai no kakaou me kekani p@ali koa nui no lakou kahuina o 2,000, aia pu i aila ke kaa hoolewa a me ka lehu-lehu o na makaainana.

          Oiai ua puni ke kulanakauhale i ka lohe, ua loaa ke kino wailua o ke Kaaaina, a noia kumu ka hele ana mai o na mea a pau e hooha-nohano i kona k@no make.

          Ua nee mahe aku la ka huakai a hi@ i ika hora 3 o ia a@ma la. ua halawai aku la lakou me ka puali koa, a me ka lehulehu o na makaainana, ua hele hoi a heewai ka ua mea he nui o na kanaka.

          I kela wa, ua neeaku la ka huakai iloko o ke anoano eehia, a hookomo ia aku la ko kino o ke Kiaaina iloko o ke kaa hoolewa, a hoomaka hou aku la ka huakai e nee hou imua, i ka hora 6 pono oia ahiahi, ua komo aku la ka huakai iloko pono o ke kulanakauhale. a motio pololei aku la na ka home o ke Kiaaina, aia hoi ilaila na lima au@uni a pau kahi i kali mai ai.

          He hapalua hora mahope iho, ua hiki aku la lakou a pau i ka home oua Kiaaina la. aia hoi ka romi hookipa nui o au hale ala, ua hele a lehau i na poke pua, a pela pu h@i ka "ha-ka" e kau iho ai, a he mau hora ia o ke kupilikii a ka ehaeha, oiai na mea a pau iloko o ke kumakena ana.

          O ka poe p@wa hoi; ua hoihoi loa ia aku la akou no ka hale paahoa. a ua kaa aku la ko lakou malama ia ana malalo o ke aupuni, a k@@ hoi ka l@hi o ka Makai Kiu, hookahi wale no mea i koe aole i paa, oia Keoki L@melaka, na hookuu ia no oia mamuli o ke kauoha a ka Makai Ki@ Lau Omaomao

          Iloko oia mau la, e lohea mau ia ana ka leo kalahea e i ana, e @@ ko-ke ia ka powa Rob@ne Huka a me kona poe e pono ai, oiai, he mo ka na i hana ai, ua lokahi na mea a pau ma ia olele, aka, aole ia noonoo iloko o ka puuwai o ka Makai Kiu.

          He ekolu la mahope ih@, ua malama ia ka huakai hoo@ewa o ke Kiaaina, iwaeoa o na @@@sa@i leo e ikuwa ana a au malama @@ hoi kaua huakai hope loa me @ke anoano eehia, a hiki i kona wa@o ia ana iloko o kona hale lua, @@@@  @@@ la ka hopena a no hana i hana ia.

          He elua la ma ia hope iho, ua liuliu ae laka Makai Kiu i kana huakai e hoihoi ai i na pio i Nu Ioka ka panina hoi o kahi o ka hana i waiho ia mai ma kona lima nana e hana.

          Aka, mamua nae o ka hoea ana mai o ka la e haalele iho ai ka pu-alu Makai Kui i ke kulanakauhale o Misisippi. ua haawi aku la ka Makai Ki@ Lau Omaomao, i ke kau@-ha i na hale humu lole a pau o Misisipi e hana ia me ka hikiwawe i mau paalole like loa ke ano, a oia hoi ka ulaula a me ka b@l@ e lawa ai no ke kanahiku kanaka.

          A ua ae mai la na hale humu lo-le a ua hele hou aku la oia no na hale hana papale. e haua ia i mau papale like loa. me na hulu elua. oia hoi ka ulaula me ka hoiu.

          A ua hiu aku la a lawe a @lo ua noe nei i ka iakou apana hana, a hele hou aku la keia no na hale hana gula, no ka hana ana i mau hoku gula, me na inoa pu, a me kainoa o ka Makai Kiu Lau Omaomao a ua go ia ia lakou ma na an@ a pau.

          I ka pau ana o keia hana a ka Makai Kiu, ua huli h@i aku la oia no kauhale.

          Iaia i hiki aku ai, au kauoha aku la oia i @a mea a pau e akoakoa mai imua ona. aua h@oko ia kana kauoha.

          Ia lakou a pau imua one, ua pane aku la oia ia lakou, a no, i keia wa, ke hoike aku nei au ia oukou he eha la i koe mai keia la aku. @ haalele@ho ai kakaou a pau i ke kulanakauhale o Misisipi nei, a motio aku ke kakou alahele no Nu Ioka ka pahu hopu.

          A ua makemake au e haawi aku ia ou@ou me na kea hoohanohano o na ano like ole. a pela hoi na aa-hu, mamua ae o ko kakou hele ana.

          I ka pauana o kana olelo ana, au huli ae la oia a pane aku la ia Ke oke Lamelaka. i ka i ana aku, a no, e ku'u hoaloha e ae ana anei oe e lawe i ka hoohiki malalo o ka oi-hana Makaki Kiu, ma kamoa o Lau Omaomao?

          Ae, ua ae au e lawe i ka hoohiki malalo o kou inoa no ka make, a me ke ola.

          I kela wa, ua lawelawe ia ka oi-hana hooko, hoohiki. e like m@ @a mea i ike ia i na helu i hala.

          I ka pau ana o ka hoohiki ia ana o Keoki Lamelaka, au kono ako la oia ia Paka e haele lana no ka hale paahao i ike oia i na hiohio@a o na mea a pau, a ua ae mai la oia, a haele aku la laua. no laua hoi ka hele. ua ukali aku la kana wahine, a me na kaikamahine, a o Henele Boe ma kekahi.

          Ia lakou i hiki aku ai i ka pa o ka hale paahoa, ua kikeke aku la ka Makai Kiu Lau Omaomao mawaho, a oia no ka wa @ wehe ia mai ai ka puka pa, o komo aku la lakou nei a pau iloko.

          I kela wa, ua pane aku la ka Makai Kiu i ka luna paanao, ua makemake e ike i na p@e pio a pau i keia wa.

          Ae, wahi'a ka luna kiai, oia no ka wa i hookuu ia mai ai lakou a pau iwaho.

          Ia wa, kauoha aku la ka Makai Kiu i ka luna kiai, e olelo aku oe ia lakou a pau e hele mai imua o'u. au makemake au e kama@io pu me lakou.

          Ae, wahi a ka luna kiai, i pane mai ai.

          Ia wa koke no, ua kauoha ia aku la lakou a pau e hele ae imua kona Makai Kiu Lau Omaomao, a ua hele ae la lakou a pau imua ona, me na nanaina hahoa o ka mea pina inaina, aka, aole e hiki ke pane mai.

          I na pio imua o ka Makai Kiu, ua ninau aku la oia ia Robine Hu-ka, ko lakou alakai i ka i ana aku. e ke kanaka puuwai eieele o ke al@-ha o@e, i na hoa kanaka i like me oe ke ano, a me au nei, a me kakou a pau, ka mea hoi a ke Akua i hana ai e like me kona ano, e ninau aku ana wau ia oe, a e pane mai oe. i ka haina o ka'u ninau, a oia keia.

          He makemake anei oe e ola oe, a me oukou a pau?

          Ua kali ka Makai Kiu i ka haina o kana ninau a hala na ninuteelua, aole he pane ia mai, aka, o kana e ike ana @ia na maka o na powa ala ke lena maiia malalo o kona k@e-maka. me ka piha inaina.

          No ka pane koke ole ai mai o ka na ninau, ua kauoha koke aku la oia i ka luna paahao, e hoihoi aku iaia e hoopaa iloko o ka rami p@u-lii, e wiki! mai kali.

          Ua hooko koke aku la ka luna paahao i keia kanoha, oiai, aia @loko ona ka makau a me ka weliweli.

          He mea oiaio, ua paa aku la ua powa ala iloko o ka rami pouli, e like me ke kauoha a ka Makai Kiu Lau Omaomao.

          Mahope iho o ka paa ana aku o Robine Huka iloko o ka rami pouli, na hoomaka, aku la ka Makai Kiu e ninau pakahi i na poe powa e ae a pau, me kela ninau hookahi no, aka, aole lakou i nane koko mai i ka haina.

          Iloko oia wa, olilo hou aku la ka Makai Kiu, i na aole oukou e pane mai i kau ninau i keia wa, alaila. o ka hoopai i loaa i ko oukou alakai, oia no ke loaa naa ia oukou, a hiki i ka wa au e lawe aku ai ia oukou no Nui Loko.

          Ma keia mau olilo a ka Makai Kiu, ua lohea ka leo o kekahi mea i ka pane ana mai, ke makemake nei au e ola au.

          Owai ka mea n@no kela leo i pane maila, wahi a ka Makai Kiu ninau aku ai?

          Owau, o Hale Wepa, kekahi lala o ka hui powa o Robine Huka.

          E hele mai imua ou, wahi a ka Makai Kiu.

          He mea oiaio, ua hele @o mai la au powa ala imua o ka Makai Kiu Lau Omaomao, a kukuli iho la ma na wawae o ka mea nana ke kauo-ha.

          E ku ae iluna ma kou kapuai pono, a e pane mai i kau ninau.

          Ae, wahi a Have Wepa, i pane mai ai, me ka leo haalulu.

          Ua ike no anei oe i ka uka o ka hana au i hana ai malalao o Robine Huka.

          Ae, ua ike no au i ka uku oia hana, oia hoi he make.

          A in a he make, alaila, makemake no anti oe e make oe.

          Aole au e makemake e make, aka, e noi aku ana ia oe e ola au.

          Pane hou aku la ka Make Kiu Lau Omaomao, i ka i ana aku, @ ae ana anei oe e lilo i lala no ka hui Makai Kiu Lau Omaoao.

          Ae, ua makaukau au e lawe i ka hoohiki, i na he mea ia e pakele ai o ko'u ola mai ka make mai.

          Pane hou aku la ka Makai Kiu, o kou manao io anei kena e hoike mai nei imua o'u i ikei wa a no?

          Ae, o ko'u manzo io noia, e hoike aku la imua ou e ke koa wiwo ole.

          E ae ana a nei oe e hoohiki iluna o ke ahi i keia wa a no?

          Ae, ua makaukau loa ia wau i keia wa a no, e lawe in a ano hoohiki a pau.

          Me ke ka@ ole ino o ka Makai Kiu, ua liuliu koke ae la oia i kana apana hana, oia hoi ka hoolilo ana ia Hale Wepa i lala no ka hui Makai Kiu Lau Omaomao, ma o ka hoohiki ia ana, iluna o ka mana o na mea kaua, a me ke ahi.

          I ka pau ana o kana hoohiki ana ia Hale Wepa, ua kauoha aku la oia i ka luna kiai. e hoihoi aku i ke koena o keia peo powa a pau, iloko e ko lakou mau rumi, a e kiaia ia hoi me ka makaala loa.

          Ae, wahi a ke kiai, a kaa aku la na hooponopono ana malalo ona, a o ka Makai Kiu hoi, a me kona poe, aia, lakou a pau ke motio ala no ka Hotele ka pahu hopu.

          I ka piha ana o na la i kauoha ia ai na hale hana lole, papale, a kea hoi, ua hiki mai la na ona aou mau hale ala, a me na kanaka pu e lawe ana iua mau okana la imua o ka Makai Kiu Lau Omaomao.

          Ua aanaiho la oia in a mea a pau a ua ku like me kona makemake, a oia kana i hoomaikai aku ai ia lakou, me ka ninau pu ana aku, he aha la ka aku a oukou i manao ai. no kela a me keia pakahi a oukou i hana ai.

          Ua hoike koke mai la lakou i ka uku o na mea a oau, a oia no ka wa o ka Makai Kiu i uku koke aku ai me ke kali ole, elike me ka me i hoike ia mai iaia.

          I ka pau ana o na mea a pau i ka uku ia. ua haawi mai la lakou i na hoomaikai ana a hoi aku la.

          Ia lakou i hala aku ai au kauona koke aku la ka Makai Kiu i na lala a pau o ka hui Makai Kiu, e hele mai imua ona, a au hooko ia ia leo kai oha.

 

          Eia o Miss Robinson iloko o ka mai'kulipolipo e waiho mai nei, no ka ua Kanilehua o HIlo keia Robinson.

          E kipa nui ae e na makamaka. e kani i na kamaa aulii ma kahi o Makanani, alanui Papu, he oluolu ke ku kumukuai.

          Ua hala o Keoki Puaa ma kela huli @ ka poepoe ho@@@, e kauo-h@la kona mai i make ai, o kekahi keia o na keike kaeaea o kauwapo o Honolulu nei. i na ia ae oia, ua wehe mai la i ka pilua me na hoa a niau hookahi aku la; aloha wale oia.

          Ua hiki mai o Mr. Kauimakaole ma ka makou Keena nei, a ua hoi ke mai no hoi ia he oia mau ke ohohia o na kanaka o Hamoa i ka nupepa " KA OIAIO". Oia ka makou luna maia wahi, a ua ike makou iaia he eleu me ka hoop@n@ ma ka lawelawe ana i kana hana.

 

 

HE MOOLELO KAAO HAWAII

NO

LAUKAIEIE.

 

Ke Kino Kamahao Iloko

O Ka

Punohu Ua-koko.

 

Ke Kahulileol'a o ke

Kuluaumoe o

na Pali

@

Wapio Hawaii.

 

@@hi P@ @ o@e Manu no "KA LEO

 

          I ka pau ana o keia mau olelo a Laukaieie i mua o Makanikeoe a ma hope i ho o ka pau ana o ka aiana ua hai aku la oia i mua o na ohana a pau o laua.

          A i ko Lihau a me Kaulaailehua. kaui o Kalaupapa aia hoi ua kulu iho la ko laua mau waimaka me na puawai i piha i kealoha no ke ka-a alii haku lani nana kahuakai i ike ia'i o Kauai maia ano i ninau aku ai o Makanikeoe ia laua.

          He waimaka aha keia e hoopulu nei i ko lua mau lihilihi Wahi a ka laua pane no ka ninau.

          No ke aloha i ka haku lani alii o kakou ka mea hoi nani kahuakai i heie ia mai ai na aina a me na kai malalo o kou mana nui me ka eleu.

          Ika pau ana o ka laua olelo ana au pane koke aku la o Makanikeoe a penea ko olua manao anai keia wa

          a koke aku no o Lihau me ka ui o Molokai me na leo maopoopo ano ke manao nei no ma@a i na laua e kaawale aku ana mai keia wahi aku alaila e ol@olu mai no oe e ko makou kaik@nane haku o maua pu no ke kahi e hele pu.

          Malia ai ku no ma keia hele ana aku o kahuakai ne mau mea no e haule aku ai i na lealea a me na makemake ana o ke koko lana o ke kino elike me ke kahi o ko maua mau hoa ua ike oe ia mau mea a me na haku lani o kakou aole hoi maua manao pela.

          Ma keia mau olelo a Lihau ma ua holo ae la ia mea ia Makauikeoe a ua liuliu ae la oia no ka hoihoi ana i kona kaikuahine me kaua alii kane no kahi ana i manao ai e hiki ilaila

          A ma mua ae o na omou ana o na haawina a kealoha o ka mea nona keia nanea me na ohana a e na kamaaina o ia mau pali kaulana mai kahiko loa mai ka pali nihoniho hoi a ke la eu a kaeaea e hoho mai nei i keia mau makahiki

          Oia ka hoomaka ana o ke anue-nue e ka pio aku mai kalae aku o Makuaiki a hiki ma kahi mokupu@i @uku o lehua kahi hoi o Kawelona akalailehua i noho ai me kona mau makua hanai Kawaihoa me Ualalii i noho aku la i Waipio i kona mau la

          Aia nae i keia manawa i hiki aku ai ke alii aimoku nona ua wahi ei-lana @@ku nei o kahi ana no kahi o ke ku no a kahale na hihii@ eka Punawelewele ka puka o kahale.

          A oia ka mea nana e hai mai i ka mea heuhelu i keia mele malalo iho nei.

Aohe kanaka aia i Mana.

Ua Hoohia e kaiaiki.

Ha@ ke koolau pau na mea aloha.

Ahu ihela ka pua wahawaha i Wailua.

            I keia manawa i hiki aku ai ka mea nona keia mokupuai me kana alu wahine kiekie me ko laua mau ukali maluna o Lehua me ka hoohui no ke ano o koaa hale a me na pono apau a oiai oia e nalu ana iaia iho.