Ka Oiaio, Volume VII, Number 21, 26 July 1895 — Page 2

Page PDF (1.05 MB)

This text was transcribed by:  Kate Motoyama
This work is dedicated to:  in celebration of the life of dale a meyer

Ka Oiaio.

 

NUPEPA KA OIAIO.

--

J. E. BUSH, Lunahooponopono

-

O KA PONO KA ALIALII I

OLA AI KA AINA.

--

POALIMA, IULAI 26, 1895.

--

KU KUMU O KA MANAOLANA.

--

            O ke ale@ ke kanawai o ke Akua, wahi a ka Haku, e aloha i ke Akua me kou iini a pau, a i kou hoakanaka e like me oe ia oe iho.  He olelo paa keia; o ke kahu keia o ke kanawai o ke kanawai o ke Akua, a ma ka hooko ana i na olelo a pau o ke kanawai alii, ke akanawai o ka lanakila, me ka paewa ole, e loaa ai ia kakou ia pomaikai a ke Akua i olelo ai, o na pono a me ka pomaikai o keia aupuni o ke ao nei a me ke aupuni lani, e like me kana ao ana mai, e imi mua i ke aupuni lani a ku kulana, alaila e loaa wale ana no ko ke aupuni o ke ao nei.  He mea oiaio loa keia olelo, aole e hala ana, o ka lani ame ka honua ke nalo ana, aka, o ka olelo hemolele a ka Makua aole e hala ana.

            Nolaila, i na ua makemake ka lahui Hawaii e hoi hou mai ia lakou na pono a me na pomaikai o ka noho ana o keia ao, e hoi ana no, malalo nae o ka malama aua i ko ke Akua makemake, aole ma kekahi kumu e ae, a o kona makemake aia a pau mau on a kanawai hemolele, nona na mahele elua i hoikeia ae la mamua.  Ma ka malama ana i ko ke Akua makemake e ko ai ko ke kanaka manaolana.

            Mamuli o ko maou lohe mau i na kanaka Hawaii e kau nui ana e hoihoi hou ia mai ko lakou mau pono a me ko lakou mau pomaikai ma keia mua aku, ua hoopihaia makou i ke aloha no ko makou manaolana, no kamea, ua pololei no kona akenui ana e hoi hou mai kona mau pono a me kona pomaikai i haalele mai ia ia; he haawina maikaiia o ka lahui, a i na he manao pui io kona no na mea o keia ao i lilo aku mai a ia aku, ua kupono no kona kuke ana e hoi hou mai kona mau pono a me na pomaikai i lilo aku, oia mea, aole he mea e ahewa a e keakea ia ana.  Ua hooluia mai la nae ko makou aloha no ka hoakanaka ma ka nana aku i ke ano o kana mau han aa me ke alanui ana i manao ai e hookoia ai kona manaolana.  He kumu ko na mea a pau; ma ka noonoo mua ana, i hookumuia ai a ma ka hookoia ana ma ka hana e hua ai a lilo ai he mea waiwai ole paha.  Ina e maikai ke kuko a maikai kahanaia ana o ke kuko, aole no e nele ana ka hua ana mai o ku pono a me ka pomaikai e like me ko ke kanaka manaolana nona ke kuko.  Aka, e koku wale no ke kanaka a huli ke au me kona hana ole, aole loa no e loaa ana ka na mea e kaunui ai.  Ina nae oia e kuko ma na mea kupono a imi aku oia e hooko i kona makemake, e like me ke kuhikuhi ana a ke Akua ma kona kanawai, ke ana hoi o kona makemake, he mea maopopo loa iloko o ka wa kupono i ike ia no ke kanaka, e hookoia ana no kona kuko a pau.  Hookahi wale no nae alanui e loaa ai ke pookela o ka pono a me ka pomaikai i na Hawaii, oia no ka mea e ao mau ia nei ia lakou, oia hoi e hoolohe i ka ke Akua kauoha, a hiki i kahi o ka hoomanawanui ana i na hana hoino a me na hoopilikiaia ana no ka malama ana i ko ke Akua pono.  O ka mea e hoolohe ana a e hooko ana ma kana hana i ko ka Makua makemake e loaa ana iaia, ke aupuni o ka Lani a he pili wale mai no ke aupuni o keia ao.  No ko makou ike i na kuko maikai o ka lahui e hoohaule a e hoohaukaeia e ia iho no ma kana mau hana e ikeia nei, i keia mau la, ma ka hapanui o na kanaka, ua lilo ia he mea e aloha ia ai oia, no ka mea, aole he kumu e hiki ai ke ike ia aku he wahi lihi kekahi ma kana mau hana e hookoia ai kona manaolana.  Aole o ka hoomanawanui noho palaka, noho hoomaloka, noho huikau me na hana hewa, oia ka mea e pono a e pomaikai ai, a e ko ai ke kuko e hoi hou mai ana na pono a me na pomaikai i maunaia mamuli o ka hoolohe ole i ka olelo a ke Akua.

            E like me Karisto i nana aku ai malama o ke Kulanakauhale o Ierusalema, a iaia e hakilo ana i na ouili, ua ike aku la kona ike kilokilo ma o ka hoikena, i ka poino nui e ilihia ana maluna o ka lahui Iseraela a ke Akua i wae ai nona iho, e hiki mai ana maluna o lakou no ka malama ole i kana mau kauoha a pau, kulu iho la kona waimaka a puana ae la kona leo kanikau, mamuli o ke aloha i ka hopena weliweli e hooko ia ana maluna o ka lahui i haalele mai i kaua mau ao ana, a i ae la ia.  E Ierusalema, e Ierusalemae, ka mea hoi nana i luku na Kaula ua aloha au ia oe e like me ka makuahine mea i kana kinana, aole nae oe i ike i kou ola.  Pela ka hoopena o na lahui a pau i kuko a i manaolana aku no na pono a me na p maikai, aka, no ka ike ole i ke kumu e ola ai, ua hoopuehuia lakou, a ua nalo aku.  Pela no kakou, ke hoomau ma na hana hewa.

--

NA KAUKA AUPUNI.

--

            Ua hookumuia ka hookahuaia ana o na kauka aupuni ma na apana kuaaina i ke au o Kamehameha V., o Kauka Hatchison he Kuhina Kalaiaina.  Ke ole makou e kuhihewa mai kekahi Kauka e nona ana ma Honolulu, oia o Kauka Shipley, a oiai nona mai ka manao, ua waihoia aku la nana e hoolala na hooponopono ana i ke kahua o ka hana a na Kauka Aupuni.  Ua hooko oia i keia hana, a na ke aupuni aku i hoohana aku a lilo he Kanawai, a oia ke kahua o ka hana laapau a na Kauka aupuni ma na kuaaina, a me Honolulu nei.

            O ke kumu manao nui iloko o keia hana, oia no ka loaa ana o na Kauka nana e lapaau naauao ka lahui Hawaii, ma na wahi hiki ole i na Kauka ke kukuluia oihana ma o lakou wale ilio, no ka ilihune o ka lahui.  I mea e pau ai keia pilikia, ua hookaawaleia kekahi puu dala no keia a waihoia ma ko lima o ka Papa Ola, e hoohana aku e like me ka hiki, me ke kauoha paa ana aole e kauia kekahi uku i ka lahui Hawaii nele a hiki ole ke uku no ka laau a me ka lapaau ana, a o ka poe kuonoono hoi e uku no.  Ua pono a na pololei keia hoolaha ana, aka, o ka mea pilikia ma keia hana, o ka maopopo ole o ke ana, a rula paha, e hiki ai ke hoomaopopoia ka mea ilihune a me ka hiki ke uku.  Ma keia wahi i ulu mai ai ke kuee mawaena o ka lehulehu a me na kanaka, a e ulu mai ai na hoopii hoohalahala i na kanaka imua o ka Papa Ola.

            Ke mau nei no keia kuee a hiki i keia manawa malalo o ka maopopo ole i na aoao a elua i ko lakou mau ku@ana.  He mea paakiki no keia, ke waihoia na @a Kauka e koho ilo i ke ana ana e hoohana aku ai, oiai, ua like ole ka manao o na kanaka.  E like me ka Kauka Wood (Wahie) i olelo ai imua o ka Papa Ola i keia mau la aku nei, ua oi aku ka pono e kaha maopopoia ke alanui a ke Kauka e hana ai, a he hookahi wale no alanui e hiki ai ke hoohanaia, oia hoi, e hookuu ia, koe aku na Hawaii i ae ole e hoohaahaaia lakou e hooluhi wale aku i ke Kauka a i ke aupuni paha, a o ka lua e kaka kuponoia na mea a pau.  Ke hooikaika nei ke aupuni e hooko i ka mea pono, aole nae i maopopo loa ka lakou mea i hooholo ai.

--

            Ua hoike mai o Kauka L. Akina i kona manao oluolu ma ka hooemi ana i ka uku o ka nana ana me ka lahaau ana i na mai, a me ka uku o na laau lapaau.

 

KUU PUA MELIA UA

HALA.

--

O ka ia o ka Haku me he aihae

la i ka po.

--

            O ka mua makamae i kanuia iloko o kekahi mahinaai i mailani mau ia, ua lilo ia he mea milimili imua o ka maka o kona mea nana ia i kanu.

            Pela hoi au e hoomanao ae nei o ke keiki makamae akahai, a haahaa ma kana mau hana imua o kona mau makua, ua like ia me kekahi wati pakeke daimana e alohi mau ana iloko o ko'u waihona i na wa a pau.

            O ke keiki he momi makamae ia i haawiia mai e ka lokomaikai o ke Akua, i mea hoonani iloko o ka noho'na ohana o ka hale.

            O kuu Miss Ebena S. Kaluahine, ua haalele mai la oia ia maua na makua e noho @ aku nona ma keia kae o ka muliwai eleele me na waimaka walania o ka ehaeha, me ko maua ike ole i na minute hope loa o kona mauliawa ana.

            Ua hanauia oia maHonomaka'u Kohala Hawaii i ka malama o Novemaba, la 3, 1879, a make na Kepohoni Honolulu, i ka la 23 o Iulai 1895, ua like hoi me 16 makahiki, 8 malama a me 20 la.

            Ua hoomailoia kona kino e ka nawaliwali he mau mahina wale ae nei no i hala, a ua imi ia ke ola iloko o ka pohai o na Kauka Lapaau, mai ka haole a ka Pake, a kuu wale aku ia no kona luhi.

            Aia no ka lehulehu o ka ohana i Kohala, a ke lohe aku, ua hala ka pua milimili o ku'u kihapai laa, e komo pu auanei na manao kukonukonu o ka ehaeha iloko o lakou e like me maua na makua.

            Aloha wale kuu pua Melia, kuu waiwai laa hoonani o kuu home, me oe ka welina pau ole o ke aloha.

                        SAM'L LUAHINE.

            Kepohoni, Iulai 24, 1895.

--

KA AUHAU KINO.

--

            Maka hoolaha a ka Luna Helu a me Ohi Auhau o ka apana o Kona Oahu nei, i ike iho nei makou e hoomaka ana ke kuala ana mahope aku o ka malama o Sepatemaba, a maia wa aku, e hoomaka ai ka 10 pakeneta o ke dala hookahi.

            Nolaila, ke hoomaikeike e aku nei makou i ola honua i keia puu nui, i ike ai oukou a pau e na poe i ku i ka auhau, a e makaala kela a me keia mea nona iho, no ka uku ana aku i kona mau auhau.

            A me he mea, ua like aka la no paha ma na apana Ohi Auhau a pau o ke alanui nei, nolaila, a no ka wa pono e liuliu ai, nou iho, i ole e kaihuluhuluia i ke ala o keia no 1896 ia e hiki mai ana.

--

E AO KANAKA.

--

            Ma o ke kipa ana ae o ke Kapena o ka mokukaua Bennington e ike i ke poo o ke aupuni repubalika i ka la onehinei, ua lohe koke ia ae la na lono like ole ma na pipa alanui.  O kekahi o keia mau lono, oia keia, mai ka hora a ke Kapena i kipa aku ai e ike a hiki i ka hora 11:30 o keia la, e haalele mai ai ka poe e paa nei i ke aupuni, a e hoihoi ae i na mea nona ia kuleana, a i na no hoi e hooko ole ia keia koi, alaila e lele mai ana no na koa iuka nei e hooponopono ai.  He oiaio, aole makou i kanalua no keia mau olelo, oiai he mea maa loa keia i kahi poe ka hoonuinui, a hoolaha kuhihewa wale hoi i ka manao o kekahi poe e ake nui nei o ke ko o ko lakou makemake.  O ka oiaio maoli, he ike i ka Peresidena, e like me ka rula maa mau, i na luna oihana aupuni kiekie a pau.  Ua hala ae nei ka hora 11:30 aole no nae he mau mea ano hou i ikea ia.

--

            Ua haawi ae o Lede Herron i papaaina inu ti, i kona mau hoa'loha.

 

HE MOKUAHI HOU.

--

            He mokuahi hou, ko ka Jaina mokuahi o Poka ma, a hiki mai a oia ke pani ma ko Malulani wahi, e holo ai no Hawaii, a na loheia mai nae, e kaapuni aku ana ka keia moku i ka mokupuni o Hawaii, e-a, aole o kana mai na mokuahi holo piliaina o kakou nei.

--

E HOOMAEMAEIA ANA.

--

            I keia pule, e kau ae ana ke Kina iluna o ke ala-huiki-moku no ka hoomaemae hou ana i kona mau onekini, a o Calaudina ke pani ma kona wahi, e holo ai no kona mau Awa maa mau.

            A i ka wa e pau ai na hemahema, oia kona wa e lilo ai i pani hakahaka ma kahi o Lehua, a o Lehua hoi e kapae loa ia aku ana oia i moku holo piliaina no kakou nei.

--

HE ANAINA IKE.

--

            Ma ka hora 11:30 onehinei, na kipa mai la o Kapena Bigman, e ike ia Peresidena Dole.  Ua ukali aku la o Kuhina Willis, o Amerika, a nana hoi i hoolauna aku i ke Kapena i ka Peresidena.  Ua laina ae na koa ma ka aoao o ke alahele a hiki i ke komo ana mai iloko o ka halealii o na malihini, a ua haawi like mai la no hoi lakou i ko lakou aloha ma ka hapai ana i ka lakou mau pu.  Malaila ka bana kahi i hoolaulea ai a hiki i ka pau ana o ka ike, a huli hoi aku la hoi o Kapena Bigman no kona moku.

--

HE MONOPOLI.

--

            Ua waihoia ae la iloko o ka Ahaolelo o ka Repubalika o Hawaii, he bila Kanawai no ke alanui hao kukuiula, e noi ana e hoomoeia ma na alanui o Honolulu nei, a na hooneeia na bila Kanawai manopoli ala, a no ke Kau mau e hiki mai ana.

            Ke olezzo nei ma ko ka lahui aoao, he hana naauao no keia, he hanaia nae me ka pono aka, i na e hanaia me ka manao alanu, e ka poe no lakou keia hui, alaila, oia ka makou e hoike nei, he monopoli ke ano oia hana  Oiai hoi malia paha o hookomoia iho la iloko o ua bila Kanawai la he 25 pakeneta o kela a me keia dala, a ka lehulehu e uku aku ai, alaila he oi aku no ka pono e make loa kela monopoli, oiai he kumu hoopilikia ia.

--

UA LOAA KA WAA O KAI-

LIMAI.

--

            Ma ka Poalua nei, July 23, ua hiki ae la ka lohe ia W. H. Kalimai, ua loaa ka waa i kekahi kanaka ma Kahakaaulana, a ua hele huli ae la ua kanaka ala ia Kailimai a hiki i kona loaa ana

            Ua hoike aku la oia i ka loaa ana ia ia o ua waa ala, a i kona ike ana iloko o ka LEO, oia kona wa i hele mai ai e huli i ka on a nona ka waa aihueia ai.

            Ua kanoha koke aku la o Kailimai ia ia e hoihoi mai, a ua uku aku la o Kailimai i ka luhi o ka mea nana i hoihoi mai.  Ua hookuuia keia waa e ka mea manao ino, me ka manao paha e nahaha ana, aka, aole nae pela, a o ka mea nana i aihue, aole nae pela, a o ka mea nana i aihue, ua hoka loa oia, a ua hilahila loa hoi.

--

NU HOU KULOKO

--

            He paikau ka Copane D i ka ponei

            I ka hora 10 o keia kakahiaka i haalele iho ai o Mariposa i keia Awa.

            No ka pomaikai o na ohua o ka Mariposa, nolaila, ua paani ae ka hana ma ka Hotele Hawaii i ka po nei.

            Ua nahaha liilii iho kekahi kaapio i ka la o neihinei, a ua loaa no hoi i ke kalaiwa kaa kekahi mau palapu @?  Mai hoohala i ka Hale Kuai emi o na lole Kane, o A. L. Timmous, Alanui Beritania, Barrington Block.  He kohu haawi wale ka lole.

            He ekolu wale no la i koe o ke kuai hooemi o kahi o S. N. Sachs, nolaila, mai hoohala i kou wa kupono e loaa ai kahi awelu lole me ka uku oluolu.

            He $1,000 i hooholoia no ka uku ana i na Komisina Paahaua.

            Ua mare ia o Frank C. Rhodes a me Mrs. M B. Lathrop i ka la o nehinei, e Rev. H. W Peck.  O ka Foreman keia o ka hale pai Press.

            Ua ulu ae la kekahi hoopaapaa mawaena o kakahi mau lede ma ke alanui Pai Palapala, ua ulu ae la no keia mamuli o na kane.

            Ma ka la inehinei @ haiolelo mua ae ai o Kauhane iloko o keia hoopuka ana ae "yes," ma ka olelo haole.  Ola na la hapauea.

            E lawe ana kekahi haole Geremania, he 30 poe kanaka Samoa i Geremania e hoikeike ai, a e hoihoi hou mai no hoi oia ia lakou i Samoa e like me ka lakeu aelike.

            Nui ka hoopii ino ia o ka auhau o na aina i keia maumakahiki elua, o ka poe uuku o ka waiwai.  Aka, o ka mea nani keia a Manase i pule ai.

            I keia hoi ana aku a ka Mariposa e pau ai ko Cowes noho kuene nui ana no ia moku, a e hoihoi ia ae ana ke kuene o ka Ausetaralia ma ia wahi.

            Eia kekahi mau keonimana ke liuliu mai nei no ka haawi ana i anaina hula poniniu malalo ae nei o Remona Grove, i keia po Poalima ae.  Ua hiki aku i ka haneri a oi ka poe i kona ia.

            Ua haalele iho o Prof. Richars, ke Kumu kula nui o Kamehameha, i keia la, no Kapalakiko.  Ua pau ae kekahi poe haumana ma ka uwapo e ike ai i ka lakou Kumu.

            Eia ke Kuai hoemi nei ka Hale Kuai lole o Egana ma Alanui Papu.  Ua lilo ka nani he mea ole i ka emi o ke kumukuai.  Ke kaheawai iho la no ia a na Pukiki kane, wahine a me na keiki.

            O ka huakai hope loa keia a ka mokuahi Kahului i na kapakai o Hawaii nei a e hoolilo ia aku ana ia i moku halihali lanahu, mawaena o Comax a me Kapalakiko.

            Ua hopu ia iho kekahi kamahele i ka po nei, no kona holo nui me kona kaa, a ua lawe ia aku ke kaa i ka halewai, a mahope hoihoi ia i ka on a nona ia waiwai.

            E kipa nui ae e na makamaka, e kuai i na kamaa aulii ma kahi o Makanani, alanui Papu he oluolu ke ku kumukuai.

            Ua hoopau ia o Charley Notley, mai kona noho Luna Dute.  Awa ana no Hilo, no ka hauhili o kana mau Buke.  Aia aku nei hoi o Kakela ma ilaila, kahi i noii oi, a in a e loaa ana ka nui o na Dala i naule wale, alaila e hana ia aku ana e like me ke Kanawai.

            Ua hoio a ku ka mokukaua Lehua me Kapena Makai Paka e hue ia wahine Opuhalakoa, oiai ua manao ia aia iaia ka Opiuma kahi @ waiho ai, ma kona wahi noho kaimoana mawaena o Lanai a me Molokai. I nehinei ua ku hoa niai oia, me ka loaa ole o ka Opiuma, o ka wahine iaia ka malama o ua Opiuma, o ka wahine iaia ka malama o ua Opiuma la Mahope o kona ku ana mai ua hoihoi ia aku ka Lehua i kona mau on a a o na Pu i ka oihana Kaua o ke Aupuni.

            Oiai kekahi kaa lawe papa e oili mai ana mai ka pa mai o Mrs. Mary P@ka, oia alanui Nuuanu i ka la onehinei, ua hooku aku a kona kaa me ka Pou e ka pukapa,, a ua haki kekahi aoao o ke kolo, a hoomaka a @u la e holo Pupule ma ke alanui Nuuanu, a huli ma alanui Beritania, a hoe loa i ka halekaa ua pakele mahunehune kekahi mau wahine e ku ana alanui Nuuanu.

            E awiwi mai ka poe e makemake ana e loaa ko lakou kii pastel e hana ia nei e Messrs. Westfall Requa.  He ku keia i hana ia me na wai hooluu e like ai ka helehelena a me ka ili me ko ke kino maoli.  E haalele ana laua no ka huli kaahele ana laua no ka huli kaahele ana ma kahi okoa aku, ma ka la 15 o Augate.  Nolaila, o ka poe mea Kii e eleu mai lakou i hiki ke hoonai a ke pai a pena ia iho @ like loa me ke kino maoli.

            Ke naku mai nei no na hoa kaukanawai.

            Ua haawi ae o Kealoha, kekahi o na kaikamahine kui lei Ponimoi o Alanui Nuuanu, he paina luau nui ka la o nehinei, ma kona wahi noho ma Niolopa.  Ma kahi o ka haneri a oi hoaloha i hiki aku, a ua ai a ua inu e like me ka makemake, a hiki wele i ka uhi ana mai o na eheu o ka po.

            Ua lawe aku kahi moku holoholo Spray he poe opio no waho ae nei o Leahi i ka la kapule nei, a i ko lakou huli hoi ana mai, ua kau koke aku la kekai mau makai o hale dute iluna, a hoomaka iho la e imi mai mua a hope, a aole he opiuma i loaa.  Ua olelo ae o Kapena Curtis, aole e hiki iaia ke kemo aku mai loko aku nei o ke awa, me kona hoomakakiu ole ia

            Oiai kekahi kaikamahine opio e ahai ia ana e ka lio ma alanui Ema ka Poakahi nei, ua ike aku la o Master Willie Bush i kona pilikia, nolaila, ua uhai aku la oia, a hiki i ka paa ana o ka lio o ka wahine opio ma kai ae nei o ka Makeke hou.  Ua maloeloe ka mea i ahai ia e ka lio, a ua hookuu i ke kaulawalia, a i na aole i loaa koke i keia kaeaea i na paha ua poino.  Ua hoomaka aku ka holo ana a keia lio mai ke poo aku o alanui Ema.

            Ua lohe ia aku la ka nunui o ka leo o kekahi mau wahine ma alanui Puoina i ka po nei na lohe ia aku la ka leo o ka wahine makua i ka olelo ana ae auwana wale iho no keia wahi kaikamahine i ka po a laulau mai a hoihoi mai nau e luhi me ka ik2mai no ua palupalu au pane aku la hoi kahi kaikamahine kulikuli oe e kukala hele nei a lohe ia mai auanei i ka mea hilahila ia manawa ua meha iho la ko laua mau leo koe wale no o ka leo hauhau uwe o ke kaikamahine e pili an ama ka pa a o mama hoi ua hoi ua hoi loa aku la oia no ko laua home me ke kaumaha o kona naau i ka lilo o kana mea i luhi ai.

--

HE LEO ALOHA.

--

            Ke noi ia aku nei kou oluolu @ hoihoi i kela lei Pikake i loaa ai ia oe ma ke awake  Poaono nei ma Alanui Moiwahine kokoke i Alanui Puowaina i ka on a nona ua lei la ma Honuakaha, ia Mrs. Kewawehaku, a i ole i ko makou nei Keena nupepaa e loaa no ka makana kupono.       jul18tfd.

--

Olelo Hoolaha.

            I kamanawa e hiki mai ai o na mokumahu o ka Hui Mokumahu Waila. (i kaupalenaia) aole e ae i kekahi mea e pii aku iluna o ka moku a pau mua na ohua iuka o ka aina, me ka loaa ole o ka palapala ae mai ke Keena aku; ke ole ho@ ua loaa ka ae ia e na luna moku.

                        O. L. WIGHT,

Peresidena o ka Hui Moku Waila

            june12 tfd.

--

MAI POINA! MAI POINA!

--

--I KE--

KUAI HOEMI

            KUAI HOEMI

                        KUAI HOEMI

NO KANALIMA-KUMAMAKAHI

            LA, MAI IULAI 13 AKU

Ma kahi o

            J. J. EGAN,

                        Alanui Papu.

            jul13 tfd

---

OLELO HOOLAHA

--

            Owau o Kapea Mu, he mea i loohia i na poino a ka mai, he mau puu elua ma ko'u mau uha, aohe manaolana no ke ola, aka, mamuli o ka Dr. L. Akina Lawelaweana, ua loaa ia'u ke ola.  Nolaila, ke hoike aku nei au i kou lahui aloha, e nane mai e ike iaia, i pau kuhihewa.

            E loaa no ia ma ke Alanui Hotele, He'u 317.

            Kou oiaio,

                        KAPEA MU,

            Iulai 24, 1895.

            jul124 3mn@d.

 

--

HOOLAHA ANO UI

--A--

Kauka L. Akina.

--

            E na hoalona a me na makamaka Hawaii, mai na kaue a na wahine.  Ke poloai aku nei au ia oukou a pau e ka poe i loaa i na mai o kela a me keia ano e noho pilihua ana no kekahi manawa loihi, e hele mai ma KO'U KEENA KAUKA ma ke ALANUI KAMIKA a me HOTELE, HELU 317; a na'u e hoopau aku i ua mau kaumaha ala, ma ka ai ana i ka'u mau LAAU LAPAAU HOOLA KUPANAHA, i loaa mai ia'u mai Kina mai.

            Eia me a'u ka LAAU no ka hoola ana i ka MAI HOOKAAWALE OHANA, a he nui ka poe i hooia mamuli o ka ai ana @ keia LAAU.

            Ua hiki no ia'u ke hoola i na mai fiva na mai lele a me na mai o kela ano keia ano, na mai koko ino holookoa me keia mau laau.

            He LAAU HOOHAPAI KEIKI no kana, a ua loaa ke keiki a kekahi poo i nele ia haawina makamae no kekahi mau makahiki makamae no kekahi mau makahiki loihi, mahope iho o ko lakou ai ana i keia laau.

            He LAAU hoohemo koko ino kekahi a'u a ua maha'o nui ka poe i ai i keia laau, no ka maikai a me ka oluolu o ke ano o ka hana o keia laau.

            Ke kono aku nei au ia oe e na makamaka e kipa mai, i pau ai ko oukou kuhihewa no ka hiki ole ia'u ke hoopau aku i ko oukou mau pilikia.  He oluolu ko'u uku lapaau i ko oukou mau pilikia.

            E loaa no au i na hora a pau m ko'u KEENA KAUKA ma Alanui Kamika a me Hotele.

Kauka L. Akina,

            Kihi o Alanui Kamika me Hotele, Helu 40 a me 317.

            jul25 tfd.

--

Chas P. Colburn          Carlos A Long

--

KA HUI HAWAII HOOPUKA-

PUKA WAIWAI PAA, NA

HOAIE!

--

            E hoolilo nui ana i ko lau amanawa i ka malama ana I NA WAIWAI O KA POE MEA WAIWAI NA MALAMA KAUOHA NA HOOPONOPONO NOHO KAHU WAIWAI

A me na hooponopono ana ma na hana a pau o ke ano hooko i waihoia i kekahi mea i hilinaiia.

            E ohi i na uku hoolimalima, in a ukupane a me na mahele loaa.

            E hoolimalima a e kuai ana i na waiwai no ka uku komisina haahaa.

            E hoopukapuka aku hoi i na dala me ke akahai loa.

            A e hoike akea aku ana hoi i na moolelo waiwai o kela a me keia hana i waiho ia mai ma ko laua lima me ka oluolu, i na wa a pau e makemakeia ai.

            July 15 1895    lmdly.

--

Olelo Hoolaha

--

NA MAKAMAKA HAWAII.

--

            Mamuli o ka pomaikai nui i loaa mai ia'u ma ko'u hanau hou ana i ke keiki, mahope o iwakalua makahiki o ka noho pa ana, na ulu  ae ko'u manao e hoike aku i ke kumu o kela pomaikai o keia mau la, penei: Me iwakaluakumamalua ko'u mau makahiki hanau iho la ka'u hiapo, aole nae i ole ke keiki.  Mai ia wa mai, no ewalu makahiki, e noho mau ana ka ehaeha o ko'u kino, e nanahu ana ka opu, o aaki ana ke kikala, a e loli ano e ana ka wa mai o na wahine, me ka heleiki ana mai o ka wai.  No keia kumu ua hele au ia

 

Kauka Akina Alanui

Hotele Helu 317.

 

a ua lapaau la au e ia, a ua hoi hou mai ko'u ola kino maikai, me ka like o ka manawa mai wahine a me ke kupono hoi.  Mahope e kaua kapaau ana ua hoowaiwai ia mai la ko'u puhaka, a ua loaa ia'u kekahi keiki kane maikai me ka'u kane mare.  Nolaila, ua nui ko'u mahalo ia Kauka Akina, a ke paipai aku nei au i na wahine a pau i poino e like me ko'u noho ana mua, e hele ia KAUKA AKINA, ma ALANUI HOTELE e pili lame Kepahoni, HELU 317, a e hoopau ia no ko lakou pilikia me ka lohiole a e pomaikai koke no hoi lakou i ka hua hooulu e like me ke kauoha ma ka Buke Hemolele, e hoolaupai i ka honua me ke kanaka.  Owau no, ko oukou makamaka aloha.

            MARY KAM CHUNG,

Alanui Maunakea, Honolulu Mar. 19

march 19-3m