Ka Oiaio, Volume VII, Number 22, 2 August 1895 — Page 2

Ka Oiaio.

 

NUPEPA KA OIAIO.

 

J.E. BUSH, Lunahooponopono.

 

O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA>

 

POALIMA, AUGATE 2, 1895.

 

            Ua lohe mai la makou, ua hooleia ke noi a Me. Worehouse e ike aku i ka Moiwahine Liliuokalani, mamua e kona hoi ana no Enelani.

 

            Ua hopuia o Kapati a me Raymond no ke kokua oleia Makai Kupihea. E hopuia aku hoi he hookahi i koe.

 

            O Kuhina Willis a me kana lede, o Comisina Hawes a me Comisina Canaavaro me kana lede, kekahi o na makahanohano i kipa aku e ike ia Mr. a me Mrs. Wodehouse.

 

            E hoi aku ana o E. G. Hitchcock i Makai Nui no Hilo. Pomaikai ka mokupuni o Hawaii i ka hoi ana aku o kona Makua nana i hoopololei kona noho ana maluhia, a hemahema noi o Oahu nei, i ka lima hopo ole i ka hooko ana i kana hana a haole mai na lani.

 

            E kukuluia aku ana he ehiku mau halekuai @inihapa ma kahi e waiho wale la ma AlanuiBetel a me Hotele no ka Waiwai o Bihopa Baneko. He elua ana hale ke kiekie. He kahua maikai keia, a he ha@a maikai no hoi e makili iki mai ai kekahi mau wahi kenikeni na na Iunabana e noho pololei nei i keia au hoo ke ai.

 

            Ke ole makou e kuhihewa, ua huli hoi aku la kekahi komisina nui i hoounaia mai e kekahi aupuni mana nui kuwaho, mahope o kona makaikai a hakilo ana i ke kulana o ka hookeleia ana o ke aupuni repubalika a me ko ka lahui Hawaii manao e ku nei e pili ana i ke ano o keia aupuni repubalika a me ke ano o ko lakou aupuni e makemake ai. Ua lohe wale no makou e hiki mai ana kekahi kanaka oia ano mai na mana aupuni mai, nona na kanaka i hoopii aku i ko lakou aupuni, a oia kanaka ua ike lihi makou, he elua ona mahina a oi aku ma Hawaii nei, a he hookahi mahina oia i haalele iho nei ia Hawaii. Mahope o kona hoi ana aku nei, ua hiki koke mai nei na noi poho a na aupuni. Ke olelo nei kekahi poe haole eia hou aku no kekahi hana nui a hiki mai, i keia wa aku nae, na waho mai ka hana – koe aku keaha la ua hana la.

 

EHA NO KA WAHINE I KA LEO.

 

            Ma ka Makela ae nei, ua ikeia aku la kekahi hana pono ole a kekahi kane i kaua wahine, oiai oia e kuipalu ana, me ka noonoo ole ae o ka hoapili o ke kehau.

            Ua ninau ia aku la keia kanaka, heaha hoi keia e pepehi aloha ole nei i kou hoapili? Ua pane mai la keia kanaka, keia wahine nuinui lapuwale, nui inoino, me kona hoomau no nae i ka paluku ana, a oia ka wa o kekahi poe i komo aku ai a hookaawale ae la i ke kane mai ka hoeha ana i ka na wahine, me kona mau lima ka kauha.

            No laila, e kela kane ao ia aku nei oe, mai hana hou oe pela oiai hoi, aole keia o ka mokuaina o Misisipi o ka Repubalika o @@@ na kane i ae ia e hoeha i ka lakou poe wahine, a oiai hoi, o ka wahine he aoao palupaluia, a he iwi aoao loi no na kane, a ua eha @no hoi oia i ka leo, a inaua hana oia i kekahi hana e kue ana i ko laua noho ana, alaila, eia ae ke ala pololei e hele ai, ola ke kanawai, a nana e ao iho, kanono pono ke kolohe, aole hoi me ka hoeka kino aku ia ia. O keia ka leo o ke ola e ao ia aku nei, hoolohe ia mai i ola ai oe.

 

HE IKE IA MEKIA WODEHOUSE.

 

            He aha ike o na hoaloha ke malamaia ana i keia ahiahi ma kani o Konikela T. Rain Walker, alanui moi, no Mekia Wodehouse, ke Komisina Beritania mua. Ua huli hoi mai la lana i hoolauna hoomaha ai no keia mahina mahope iho o kona hoihoiia ana ma ka Papa o ka poe i noho loihi a elemakule iloko o oihana me ka hewa ole, me ka ukuia i ka ukuhooimau o ka hookahi hapa o ka uku oihana hope loa ana i noho ai. He kanakolu makahiki o oi o ko Mr. Wodehouse noho ana mai he komisina a Kanikela Nui, a mamua o kona hoomahaia ana mai ka oihana luna aupuni kiekie aku, ua hoopili ae la kona kulana oihana a ke Kuhina Noho no Beritania Nui. He hookipa @ke keia i kupono i kela a me keia mea i ku i ke kulana ike o ka poe hanohano, a ua hamama i kona mau hoa’loha a pau oia ano, oiai oia e huli hoi ana no kona aina hanau i keia mau la koke aku. He hoa’aloha maikai oia no ke au moi, no na alii a no ka lahui Hawaii. A i kona wa e haalele mai ai ie kakou, me kana wahine oluolu he hana kupono no i keia lahui e hoike aku i ko laua la e holo ai, ma na hoohiwahiwa a me na lulu lima ana o ke aloha pumehana o ka hoaloha i aloha io ia lakou.

 

KA PO LEA HALALII.

 

Le’i Kohala i ka nuku Nahuapala.

 

Hewa i ka wai na mea he piha.

 

            Ma ka po o ka Poalua July 30, hora 7:45 p.m., ua hoomaka na hana e pili ana i ka Aha Mele, kokua manawalea ma Kaumakapili no ke kokua ana aku i na wahine a ka poe kalaiaina i molia ai i ko lakou ola hou e Hawaii ponoi.

            Mamu ae o ke weheia ana o ka Aha Mele, ua ikeia ua hele a hookui ka ia i ka makawai, ka ua mea he piha-u, i ka nui hewahewa o ka pow i hiki ae e ike pono @na kiinapalunehe a ke keiki Italia, a pela pu no hoi me ke keiki o ka Repubalika, a eia ka hoonohonoho ana.

1. Orchestra “Overture” Goo’d Band
2. Chorus “Moana ke Ala” Y.H.I.
3. Violin Solo “Pena’ee” W.A. Love occomp’d by Prof. Harold.
4. Vocal Solo “Oper@ry Lattice” W. J. Goelhs accomp’d Eea’d Siloa
5. Q@@@tett “94 Serenade”    Messrs Marques G@@ta, Desy Flute, Love Violin, Rosen Viola, me Heitman Cells
6. Song “ Sweetest Story ever Told” Miss May K. Cummins.
7. @@@ Piano me Organ “Largo”

Mrs. T@tjen          Piano

Mr. Falke   Organ

8. Song “Shadows” Miss K. Ward, accomp’d by Miss Pa@e@
9. Duet Mandolin me Guitar “El P@@va@tor” Mr. @Ordway & Hennessey.
10. Ch@urs “Sweet Lei Lehua” Y.H.I.
11. String Trio “Danse Antiqu@: Miss Heitman  Violin.
12. Orchestra “Mar@n” Goo’@ Band.

            I ka wa i weheia ai o ke kikina mua o na hana hooniua puuwai, ua kaa ka hanohano i na keiki ulelu wai hui o ka Bana Hawaii, e like me ka papa hoonohonoho i keia.

            I ko lakou kuu ana iho, ua oili mai la na keiki kaili puuwai o ka hui himeni manawalea, a oia ka wa i loheia aku ai ka leo hoene o ko Kahuli kani aumoe Mr. Marques, e pii ana iluna e iho ana ilalo, a e ku’u ana i ka nahe o ka papa lohi o Apua.

            Ua nee malie mai la ka hele ana o ka po lealea, a hiki i ka oili pulelo ana mai o ke keikamahine a ka Hon. J. A. Cummins, oia hoi o Mary K. Cummins, hana hoi i hoalu mai i ka nal@ a meheala, aole he leo kanaka kau e lohe ana, aka, he leo o kanahenahe, mai na heiau mai, e hele mai ana, eia ka auanei oia okoa no mailuna a lalo, o ka apapane in a waipua i ke ki’o wai, ka Iwa kiani lele a o Paliuli. Kai no hoi oia wale la hoi ka ulu mahiehie o ka nanahe, eia ae no ka hoi kekahi i ka Iwa o ka malu lau niu o Kalia Miss Ward ka mea hoi noua na mapuna leo ko haihai, i like a like me ka Oo hulupala o ka ula i Olaa.

            Ma keia Aha Mele i weheia ai he oi aku ka nani a me ka maikai, he makalapua ka hiona o na mea a pau, he ku i ke anoano, a me ka eehia, ke hoolohe aku.

            Nolaila, ke haawi nei makou i na mahalo ana i ka luna Hoohana nui o keia Aha Mele, oia hoi o James K. Kauilia Esq.

 

NANA MAKA

 

            Ma ke ahiahi Poaono, ma ke kihi o Alanui Moi a me Liliha, ua hoomaka aku la kekahi kanaka Hawaii o Joe kona inoa, i hou pahi i kekahi Makai kau lio. Ua alualu mua aku la ka makai i keia kanaka, no ke ano e o kana mau hana, a haalele hou aku la i kona loaa ana aku, me kona manao he hana eepa wale no keia.

            Iaia e ke ana ma ke kihi o ke alanui moi e kamailio ana me Jim Kupihea, ua hoi hou mai la oia a he ike ana aku ka Kupihea i ka hou hou ana a keia kanaka i ka Makai, a i ka puoho ana o ka lio o ka makai a haule aku la oia i lalo, a iaia Joe, e wiliwili ana i ka pahi, ua lole aku la o Kupihea a puliki ia Joe, a oiai laua e apuepue ana, ua kahea aku hoi o Kupihea i ka nui kanaka e ku makaikai ana e kokua aku ia ia, aole nae he hookahi kanaka maku i kokua aku. Oiai keia kanaka e hoao ana e hou ia Kupihea, ua lele aku la hoi kekahi keiki opio, a nana i kaiki ae ka pahi. Ua lawe ia aku la hoi ka Makai Kau Iil Paul Molenhaner i ka Halemai, a eia oia ke waiho la i ka pilikia, ua oluolu iki ae nei i keia kakahiaka. He ano pupule o Koe i kekahi manawa, a i mea e hoopakele ai i ke ola o ka lehulehu, he kupono hoi oia e hoihoi ia e laapau ma kahi kupono ia ano ma’i, aole e hookuukuuia, oiai ke kanaka i hulihia kona noonoo maikai ua like no oia me ka holoholona ahiu, aole he ike i kana mea e hana ai. A he kupono hoi e hoopaiia ka poe nana maka.

 

KA EHU KAKAHIAKA O KA LA HOIHOI EA O HAWAII NEI.

 

            I ka oili ana mai o ka la i keia kakahiaka, ua hoike mai la oia i kona aloha nui nou e Hawaii ponoi, e ka ho’alo’a mai ana hoi, o keia ka la i welo hou ai ka Hae nani ou e Hawaii mahope iho o kona moe ana no elima mahina a oi.

            A aole hoi oia wale, aka, o na ao opua kekahi, na Anuenue e pio lua ana i ka lewa @@@, na kulu paka na o Kulanihakoi.

            He mea oiaiao, ua ikeia keia la a ola ke kumu o keia mau kahiko i keia ai. E hoomaikaina ka inoa o Iehova o ka Kaua.

 

HE HANA HOOHILAHILA.

 

            He mea ehaeha no ka naau ka ike ana aku i kekahi hoa kanaka i @hopu a e kekahi makai ku huina oia ka auinala Poaono nei, e waiho wale mai ana kona wahi hilahila @@@ o na maka o ka lehulehu e nana aku ana me na maka paweo.

            He mea pono i ka @Ilamuku, a i  ole i ka L@io Kuhino paha, e ao aku i na makai pupuahulu a hele uluulu hoi ma ka lakou lawelawe ana, e nana pono ia na wahi hila hila o na lawehala i ko lakou wa e lakai ia ma ke alanui, aole h@i @like me ka hana a ka makai nana i hopu o K@@.

            Aole makou i manao, e imihala a hoinoino wale aku i na makai ma ka lakou hooko ana i ka lakou hooko ana i ka lakou mau hana, aka, he mea pono nae hoi e huna ia na wahi hilahila, oiai oia e alakai ia ana no kona wahi e hoapaa ia ai, a he okoa hoi ko ka holoholoia i hoa wahi e make ai.

 

KA HUHU O KANAKA.

 

            E ala mai ana kekahi lahui e kue i kekahi lahui, a ma kekahi wahi hou aku o ka olelo a ke Akua e huhu ana kekahi lahui i kekahi lahui, e pili ana i ke kulana o kanaka i na la hope. Ua ike ia keia huhu o kekahi lahui i kehi lahui i keia wa, e kue ana hoi kekahi i kekahi. Ua ulu mai la keia kulana ano e o ke kanaka o keia poepoe honua, mai kona ano i hanaia ai e ka Haku i Kinohi, mamlu o na hana hoowalewale a ka ane-Karisto, ka makua o ka hewa a me ka make. O ka ke Akua he ola, he aloha, he lokahi, ka ke diaolo hoi, he make, he inaina, he hoomokuahana. Ma ka mea e ikea nei, ua ku ka ke diabolo hana iwaena o kanaka. Ua lanakila oia no ka manawa a ua lanakila oia no ka manawa a ua lanakila hoi ka poe o ke ao e hahai ana i kona makemake. Ua like ke kulana o ka noho huikau, kanawai ole, hoomaloka, kuee a puni koko a ka lahui kanaka, o ke ao, me ka wa o Sodoma a me Gomora, i lukuia ai, a me ka wa hoi i lukuia ai ua Kaluko e kai a ka hinalii. O ke kumu nui e hooweli nei i ka noho ana o ke ao, oia hoi na manao kuee o na kanaka. Ua puni na mahele aina o keia poepoe honua i na kuko pakaha, na lili mana, a no keia kumu ua hoalaia mai la ka hana e hookoia ai keia manao ino, a o ka hopena hoi oia no ka noho hoomakaukau mau o na lahui e kaua aku kaua mai, e kue na kanaka i na kanaka o kela a me kela lahui. Maopopo loa ka ike ia o ka mea i olaloia no ka Uhane-hae la, ua piha i ka inaina, e hoala ana i kona mano ino iloko o na lahui kanaka e kue aku kekahi i kekahi, e kaua a e luku. He oiaio anei keia no keia wa?

            E nana kakou i ke kulana o na aupuni o Europa, Asia a me Amerika. Ma Europa he 20,000,000 ka huma helu o na koa o na lahui i hoolalaia no ka wa kaua; he $1,000,000,000 ko lakou lilo ma ka hoonohonoho ana, aka, he oi loa aku nae, ke puni ka makahiki.

            O ka hopena o keia aie o na lahui, i hiki ai ia lakou ke hoolilo mau i keia mau puu dala nui e ulu mau ana, no ka malama mau ana i na lako kaua, oia no ka banekarupa aku, a i ole he kaua weliweli, e hoomaka liilii ana a hiki i ka puni ana o ke ao, i ka uluaoa kaua, e hooko ana i keia wanana no keia manawa o ka hopena o ka aoao i hoike mua ia mai e ke Akua oia iho la ka hana e hoopio ai i na lahui kanaki i na la hope, koe aku ka poe e waeia nei i keia mau la, a e sila ia ana hoi, e like me ka wae a @@e ka hoailonaia ana o ko ke Akua poe i ka wa i ka@ mai ai ko ke Akua hoopai maluna o na Aigupika.

            Ma ko makou hoomaopopo aku o Rusia, a me Fa@ani e kokua ana, ka lahui nana e hookumu keia kaua.

            Ma ka olelo hoilina a Peter ka Nui, kekahi palapala hooilina ano e loa, na kauoha paa pia me na kuhikuhi ana a pau i ka hana e hanaia, i kona hooilina ma ka noho poe aupuni a me kona lahui kanaka, aole e moe ko lakou maka a hiki i ka wa o kipakuia a@ke Tureke mai Europa aku, a e lilo mai hoi ia k@ ka ipuka, i ka pa@a ka Lae Gula, ka puali o ka Bosepora, ke kulanakauhale o Conestanetimopala; e olelo ana hoi, a lilo mai keia wahi, ua lilo mai la ia Rusia ka keehina mua e hamama ai ka ipuka e noho ppp kela ai oia maluna o na aupuni a pau o na mahele aina, o Europa, Asia, a me Aferika.

            Pehea la o Rusia i hana mau ai? Ua ikeia ko Rusia hoao mau ana i keia mea i kauohaia i kona alii a me kona lahui. Ua lilo maoli no o Tureke i ke kaua ana hope loa a kokua ana o Enelani, ua waiho pu oia no ka manawa. No ke aha hoi? Oiai na loaa ke ko ana o kana i kauohaia ai.

            He oiaio kela ma ia kaua ana i lilo ai ka mokuaina Balakana o Turekeia Rusia, aka, aole i piha ke ana a ke Akua i hoonoho ai e hoomanawanui i na hana lokoino i ka mamo kanaka ana i hana ai e kue ana i kona mau kauoha. Ua hoike mai oia ia Daniela a me Ioane i na mea e hookoia ana e na lahui kanaka i keia mau la. Ma Hoikeana, mokuna 7:1, ua kaohiia ka ino nui e pa ana maluna o ka honua e ko ke Akua mau Anela e ku ana ma na kihi eha o honua, a pau ke silaia ana o ka poe i waeia, nona ka helo he 144,000, no na la hope loa mamua o ka luia ana iho o na ipu hue o ko ke Akua inaina maluna o ko ke ao, ia wa e kuuia mai ai na lahui kanaka e ke kokua nana e kokua a e kaohi nei, ia lakou oia ka Uhana hemolele, a lili aku la hoi lakou, he mea pa’iia na Uhane Haukae.

            Oiai ka wa ua kokoke mai nei, na maopopo loa ke aupuni i oleloia ma Daniela 11:40:45: Ua pili keia ia Tureke, ka mea i o aku i kona lima a lilo nona o Palesetina, ka aina oluolu nani, nana i hoohulihia kekahi mau aina a noho mana hoi maluna o Tureke a hiki i keia la, a e ukali ana noi e ko Edoma a me Moaba, a e hooloheia ana hoi kona leo mana e ko Libuana a me Etiopia, i hoopilikiaia hoi e na lono kaua ma ka hikina mai, oia hoi mai Rusia mai a hiki wale i keia la; a e kukulu aku ana hoi i kona mau hale alii (pauku 45) mawaena o ke Kai Waenakonahonua a me ke Kai Paakai, maluna o ka puu kapu kahi i kukuluia ai ka Inakini o ke Akua e Solomona, ka mauna nani hoano ma Ierusalema, ka Mauna Moria, kahi a Aberehama i hoailona mua ai i kana keiki, he aka, oia kahi e mohaiia ai ke kino laahiao ka ke Akua Keiki a i hookoia mahope mai. A e hiki aku hoi keia aupuni, o Tureke i kona hopena, aole he mea e kokua ana ia ia.

            A heaha ke ikeia nei. Eia mau o Rusia ke hooko nei i ka mea i wananaia; i hoooilina kupanahaia niai e Petero, o kana hana ia e hoomau aku ai mahope. Eia oia ke hoala nei i ke kaua ma Asia, i mahae ai na kaua ana aku a Enelani, ke aupuni hookahi i koe e alai nei ia ia. Ua lilo aku la o Farani, ka mea i kue me Enelani ia ia mamua, he hoa hana pu nona, ma keia hana. Eia oia ke hoaikane mai la ia Amerika, ma na hana hoomaikai, a o kekahi oia hana kokua, oia kona haawi ana he $50,000,000 gula hoaie ia Amerika, no elua keneta ukupanee haahaa loa. Eia na hiona a pau eia ke hooko nei o Rusia i kana hana, a i na makou i alakai heaia, e ike ana ka makahiki 1896 i ka hookumuia ana, @ ma o Rusia, ka hopena a Daniela i hoike mai ai ma ka wanana mai ke Akua mai, i ka hopena kana weliweli, i oleloia ma Daniela 12:1. No keia mau mea ke keiki a ke Keiki a ke Akua, ia ia e wehewehe ana i ka moolelo o ke ao a ka hopena, i ka ui a kana mau haumana i olelo ai no ka Buke a Daniela, i ka mea heluhelu, Mataio 24:15, ponoi:

            “A ike oukou i ka mea ino e hoonoonoo ai e ku ana ma kahi h@ano, ka mea i oleloia e ke Kaula Daniela, o ka @@@ heluhelu e pono o hoomaopopo iho oia.” Ua manao makou na kona wanana a pau, a eia kakou o ke ao nei ma kahi kupono e ao i ke ano @ ka olelo hala ole o ka wanana @@@ ki mai ai ka la ino, e loaa ana kakou e noho ana me ka makaukau e kiei me ka nana aku, e ake ana e ike i ko kakou Akua e hele mai ana ma ke ao kaalelewa o ua lewa lani la, iloko o kona nani nie na tausani o na tausani paumi kausani aku hoi o kona mau anela e kukulu i kona aupuni, ke aupuni pohaku i kalai oleia e ka luna o ke kanaka, nana e hoopau i na hana uluaoa kaua a kanaka, a kukulu mai la hoi i kona aupuni o maluhia, e like me ia a laua i kukulu mua ai mamua o ka hulihia ana i ka hoopunipuni mua a ka mea make e kue ana i ka ke Akua mau hana.

 

HOPUIA.

 

            Ua hopuia ka poe i ku nanamaka aku i na makai e hopu ana i kekahi kanaka i ulupuniia, me ka pahi ma kona lima, ea hoeha aku i kekahi a e hoao ana e hoeha i ka mea e hoopakele ana i ke ola o ka mea i poino. He ane like keia me ka hopu a hoeha ia ana o Kimo Kauhane, a me kona hoa makai koe hoi, ko laua ike ole ia aku i ka wa a ke diabolo e pepehi ana ia Kauhane a me kona hoa.

            Ua kupono loa ka hopuia ana o ka poe i nana maka i ka makai, oiai aole ona hoamakai malaila ma ia wa, i hiki hke kokua ia ia. Ua haawi ke kanawai i ka mana i ka makai ke pilikia oia i ka wa ona e hooko ana i kana hana ma ke kueia ana mai, e kahea i ka poe e kokoke mai ana e kokua aku ia ia, a ina e kokua ole ia aku oia, he kuleana ko ka poe i k@ nana maka aku e hopu, a e hoopaiia. Ua like loa ka mea e hana ana me ia me kekahi mea e kokua ana i ka hewa e hanaia ana imua o kona maka. Ua ku ke kuleana kokua i ka luna aupuni e malama ana i ka oihana hoomalu, maluna o na mea a pau, ma ke hanawai maa mau me ke kahea ole ia. He kuleana ko kakou e kahea i ke kokua o na makai, a i ko kakou mau hoakanaka a o ka mea e hoole ana i ka leo o pilikia, he holona i ike ole i ke aloha, a he pegana maopopo i ike ole i ko ke Akua ano. He kupono loa ke kanawai e hooko ia ai, a i hoolana ole, ai ka poe hana hewa a koku hewa.

 

UA HALA UA NALO.

 

            Maloko o ka Halemai Moiwa – July 28 1895 hora 2:30 p.m. Ua make iho la o Mrs. Kamakolu Kamala. He ma’i fiva kona ma’i i make ai. He 35 ona makahiki o kona ola mauleule ana ma keia ao. Na Aipo (k) a me @Kalili@ au keha (w) kona mau makua, he 9 a laua mau keiki me Kaihumua kana kane mua i make, he 5 mau keiki e ola nei, me ka ohana ko makou aloha nui loa.

            O Holualoa Kona Hawaii kona aina hanau, a oia ka makou e hoike aku nei ia kona kaiopuaikalai opua hinano na malie, hiolo na waino o ke kehau a mee luuluu ino, ua pau kou ike ana i kona mau helehelena makalapua, eia la ua mae iho nei, ua pua rose Hawaii nei ou e konaikalai a ehu.

            Eia oia ke kakeleia ala ma kela aoao o ka poepoe honua, ua haalele mai la oia i kana mau keiki e noho @ aku nona ma keia ao.

            Luuluu Hanalei ka ua nui

            Ua oi ku i ka nahele o koianana.

Hoonana i ke aloha pee maloko

            Hai ka waimaka hanini mawaho.

            I ike ia aku i ka uwe ana iho.

            Auwe! Aloha wale oia i niau hookahi aku la, aole kona hoapili he kane-e, oiawale no ia ma ke alu ko’ilua a Kane, me o@ ko makou welina pau ole.

 

HE LEO POLO AI.

 

            He leo kanaenae aloha ia oukou e o’u mau hoa i ka ua pee papohaku o Kaupo a me ke kai nehe i ka iliili o Nuu. Nolaila, ma keia ke nonoi ia aku nei ko oukou oluolu e ka pee i hookaa mua mai, hookahi dala, e hookaa mai i ke koena i koe, i lawa ai na dala elua o ka oukou mau mupepa KA OIAIO. Mai kakali no keia leo aloha, iloko o keia mahina kakou a pau. E alu mai ai e hookaa i loaa ai @a oukou ke kii makana o ko kakou Moiwahine aloha Liliuokalani.

            Ke hoi nei ke keiki o ke kai nehe i ka iliili o Nuu.

            Owau iho no me ka haahaa, ka oukou kauwa hoolohe.

            J. W. KAWAIONAPUA.

            Kaupo Iulai. 3, ’95.

 

He Leo Kahea.

 

            Ke hoike ia aku nei ka lohe nu Luna lawe pepa a pau o KA NUPEPA KA OIAIO, ina he mau helu l@oe o ka Helu 1, 3, 4, me 5, ma ko oukou lima, e hoouna koke mai oukou i keia Keena, me ke kakau ana penei:

            NUPEPA KA OIAIO

            Alanui Pai Palapala

            Honolulu Oahu,

            Oiai, ua nui na kauoha nupepa i hiki mai i o makou nei, a no ia kumu keia e kauoha ia aku nei ia oukou.

MA KE KAUOHA.

 

            He kakaikahi na ohua a Malulani i lawe mai ne@ i o keia awa.

            Aia o John Ena me kona ohana ma Kapapala i keia mau la.

            O.C.P. Wallis ka lunahooponopono o ka waiwai o J.S. Kekukahiko.

            Ma Enelani, ua make iho la o Adimarala Curtis.

            I ka Poalima ae e hoolohe ia ai ka hihia a A. V. Gear i hoopii iho nei ia Norrie.

            Ma kahi o ke kaa poniuniu e ku nei, e kukulu ia aku ana na hale kuai ninihapa o Bihopa ma.

            Ua hala aku no Laie, o J. S. McCandles, no ka eli ana i lua wai aniani no ko Laie poe.

            Ua mahuka aku kahi kaikamahibe naua e alakai nei kahi makapo e hele ai ma ke alanui me kana ohe hookani.

            He mau la helu wale no koe, a e ike hou ia ka makai kiu i hou ia iho nei i ka oahi ma na pi@a alanui, oiai hi ua oluolu loa ia o a i keia wa.

            Ua hoike mai o Kauka L. Aki @na i kona manao oluolu ma ka hoo@eai ana i ka uku o ka nana ana me ka lapaau ana i na mai, a me ka uku o na laau lapaau.

            Ma ke ahiahi Poaono nei, ua ho pu ia iho la ka lawe leta o Waimanalo no ka hoomainoino holoholona a ua lawe loa ia ae la i ka halewai. Ua kai mai oia he lio mai Koolau mai i hookau ia iho me elua mau pahu ma na aoao, a @e pau ka ili o ka aoao o ka lio i ka poholehole, a kahe mai la hoi ke koko. Ua wehewehe ia ae la ka ukana, a ua kau ia iho la he wai laau no kahi i eha o ka lio. Ua hookuu ia mai no nae ka ona oua lio la e ka makai e ku wa@i ana ia manawa.

 

KE

Kii Makana

 

A ka Nupepa Ka Oiaio.

 

I ka poe uku mua i ka uku makahiki o ka Buke VII e hele nei, e hiki mai ana ma ka Auseteralia o ka la 27 o keia mahina.

 

            He Kii keia o ka Moiwahine e noho ana me kona kahiko alo piha maluna o kekahi noho me ko Kalaunu.

 

            E loaa no keia kii maikai o ka Moiwahine i ka poe aloha io iaia, e ake ana e malama i Kona mau helehelena ma ko lakou mau home, ma ka uku mua ana i ka uku makahiki o ka nupepa i ka pau ana o ka la 30 o Iune, 1895.

            JOHN @ Bo@@,

            Luna Nui ka La me KO