Ka Oiaio, Volume VII, Number 24, 16 August 1895 — Page 1

Page PDF (1.06 MB)

This text was transcribed by:  Inger Hojfeldt
This work is dedicated to:  Daughters of Hawaii

Ka Oiaio.

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

 

BUKE VII HONOLULU AUGATE 16, '95. HELU 24

 

NO SWEET EMALIE.

KA U'I @ ALO I KE KUPULAU.

 

Aloha Niumalu i ka Uluwehi,

Kamaile laulii ku pohai

E hai ma ana ia'u i ka lohe

A ka Poano no ka Mikahala

 

Iliki aku i ke awa Nawiliwili

Kulu pakahi iho ku'u Waimaka

Aloha no oe e Mailekini

Olali a o na pali Nihoniho

 

E hoi no au a manao mai

Aia i Huleia ku'u lei nani

Poina aku au i ku'u Rose

Me ka manu inu wai pua o Lehua

 

No Lehua ka makani anu nei kino

Kahuli leo hone o ka Hanehane

Aneane neau a e lalau

A e noho Kapena no ka Mikahala

 

Ilaila ku'u upu ku'u @ha ana

A he nane huna ia ha kamanao

Hainaia mai ana ku'u nane

No ka U-i i maalo i ke Kupulau.

Hakuia e,

            G.RK. PENIGULA.

Ewa, Augate 2, 1895.

 

HE MOOLELO HOONANEA

-NO-

EVALINA,

Ke Kukui

Uila o Dubelina,

-A ME-

HAROLANA,

Ka Eueu o na Kuahiwi

A O KE ALOHA KAKIA I KA IWI.

            Ua pani ka aina i ka huli ia, aole nae he mau i ino e pili ana no ko laua wahi e noho nei.

            Ua lilo keia he mea na ka lahui Irelani e kanikau mau ai i ka po a me ke ao.

            A ua manaoia, ua loaa paha laua i kekahi poe powa, a ua pepehi ia laua a make.

            Mamuli o keia nalowale honua ana, o na alii opio me ka ike ole ia o kahi i nalo ai.

            Ua komo aku la na hoolaha pili aupuni, e haawi ana i na makana kiekie loa no ka mea a mau mea paha nana e hoike mai i ke kino ola, a i ole make paha o ko lakou mau alii opio.

            Aka, mai ka hoolaha ia ana a piha ka pule holeokoa, aole loa hookahi mea i hele m@ a hoike i ko laua wahi e hoho nei.

            Nolaila, ua noho iho la no ka lahui Irelani e kanikau ana no laua me ka minamina.

            I ka pau ana o ka pule hookahi o ko ka moi opio, kana wahine, kana aikane punahele hoi, me kana wahine nanea ana.

            Ua hoeu ae la lakou e hoi no ke kulanakauhale alii.

            Ua hoike aku la lakou i keia mea i ko lakou mau kamaaina noho kuahiwi.

            A ua hoi ia he mea e hookaumaha ai i kona noonoo a me ko kana wahine pu hoi.

            Aka, ua hoike aku la ka moi Uilama, ua hoolilo laua i kela wahi, i home noho kuahiwi no laua.

            A i kekahi manawa a laua i makemake ai, e hiki hou mai no laua ma ia wahi no ka hooluolu ana i ko laua mau kino.

            Mahope o ka pau ana o na kukai olelo ana ua haawi ae la lakou i na kukai olelo hope ana.

            A huli hoi aku la lakou no ke kulanakauhale.

            Kahi hoi a ko laua mau makaainana a pau e noho kanikau nei me ka ehaeha nui.

            Oiai lakou e hoi nei, aia na maka o ke kanaka noho kuahiwi ke kaulona pono la mahope o lakou a hiki i ko lakou nalowale ana i ka hihipepea o na laau.

            Akahi no oia a hoopau ae i kana nana ana aku i ka huakai a na alii opio e hoi la.

            Ua naue malie aku la lakou a hiki i ko lakou wa i hoea aku ai i na wahi keikiena mawaho mai o ke kulanakauhale.

            Ua hoomaha iho la lakou no kekahi mau minute, e nana ana i ka nani o ka aina.

            O ko lakou wa i hoea aku ai, ma waena o ka hora 8 a me 9 o ke ahiahi.

            Aia hoi, ua hoopuiwa ia lakou a pau, i ka ike ana aku, i kekahi mea ano e.

            Aia hoi na kahakahana lole kanikau e kau ana mawaho o ka puka pa o ko laua Paalii.         

            O keia ka wa a ka moi ooio i lele iho ai mailuna iho o kona lio, a hele aku la oia ma kahi o ke pani.

            Kikeke aku la oia mawaao o ka pukapa, a ke ike aku la no hoi oia i ka maaloalo o ke kiai.

            A o keia hoi ka wa a ke kiai puka i ninau mai ai, elike me ke ano mau o na kiai.

            Me ka ninau pu ana mai i ka mea nana keia kikeke:

            Owai kela mawaho?

            Owau no, o Uilama, wahi a ka moi opio.

            I ka wai poha aku ai keia mau huaolelo mai ka lehelehe aku o ka moi opio.

            Oia no ka wa i wehe ia mai ai o ka puka.

            Aia hoi ka moi, ka wahine, a me ko laua mau haaloha e ku aku ana imua ona.

            A ua hoano e ia hoi kona noonoo i kona wa i ike mai ai i kona mau haku o ku aku ana imua ona.

            A o ko lakou wa hoi ia i komo aku ai iloko me na manao o ka hauoli nui, no ko laua huipu hou ana me ko laua mau aipuupuu.

            Ua hai ia aku keia lohe i ka Aha Kuhina, ua hoi mai na alii opio, a eia laua iloko o ka halealii me ko laua mau kino maikai.

            Oia ko lakou wa i hele mai ai e ikemaka iaia, a me kana wahine, a me kana wahine.

            A ua pahola koke ae la hoi ia lono maloko o ke kulanakauhale me ka hikiwawe loa.

            He po nui ia no kona mau makaainana, e ai ana, a e hauoli ana, elike me ko lakou ano mau.

            I ka pau ana ae o na hauoli ana o ko laua mau makaainana, ua hoi hou ae la na manao pihoihoi o na ia i hala a kona ano mau.

            Aole no hoi i ike ia he mau hooulu haunaele maloko a mawaho hoi o ka aina.

            Ua meha pu ka noho ana, a kakou hoi e puana ae ai,

            Hookahi wai o ka like,

            I ka laau o Makalei.

            Iloko o keia manawa, ua hiki ke hoomaopopoia, aia io no ka ua hapai ka moiwahine i ke keiki.

            I ko ka moi opio ike ana, ua hapai kana wahine i ke keiki.

            A aia hoi na ka@oaka a pau o ke ano mau o na wahine hapai maluna o kona kino.

            Hoomanao ae la oia no na olelo kauoha hope loa a kona makuahine mamua o ka lele loa ana o kona hanu.

            Kukuli iho la oia ma ka aoao o kona nohoalii, a pule aku la oia penei:

            "E Alahe ke Akua ahonui a me ka lokomaikai, ka mea nana i hoonoho mai ia'u maluna o ka nohoalii o ko'u mau kupuna, i panihakahaka hoi ma kahi o ko'u makuakane i haule aku ma ke ala mau o ko keia ao.

            Ano, ke hoomaopopo nei au, ua oluolu i kou mana, ka haawi ana ae i hua ohaha maloko o ka mahinaai a ka'u wahine.

            Ka mea hiki ole i ka mana o ke kanaka ke hana, aka, o oe wale no, ke poekela maluna o na mea a pau au i hana ai.

            Ke hauoli nei ko'u naau, ina i loaa ke aloha ia o ka'u mau hua pule o kalokalo aku nei ia oe, e hooko ia mai na huaolelo kaukau hope hope loa a ko'u makuahine.

            I hiki ia'u ke haaheo i ke kapa ana aku i kona inoa, o Evalina, ke kukui uila o Dubelina nei."

 

Ka Makai Kiu

Lau Omaomao.

K@ nihonoho o Misouri.

KA MEA NANA I HOOOKA KA POWA IEKE A ME KONA PUALI HOLOKOA.

-A I OLE-

Ke Aka kino wailua o ke kuluaumoe

 

            Ua hoohiki ia ia anei oe malalo oia oihana?

            Ae, ua hoohiki ia wau e hooko pono i na loina a pau o ka oihana makai kiu.

            Ma keia wahi, ua hoomaha iho ia ka aoao o ke aupuni, a ua kaa aku la ka hoike ma ka aoao o ka poe i hoopii ia, a oia no ka wa o Robine Huka i ninau mai ai i ka hoike.

            He oiaio anei kau mau mea apau i hoike iho nei imua o keia aha ha nohana?

            Ae, he oiaio na mea a pau loa, aole hoopunipuni iloko olaila.

            He oiaio anei, ua ike pono oe na'u ponoi no i pepehi i ke Kiaaina o Misifipi, a make ai oia?

            Ae, nau ponoi no i pepehi, aole na hai.

            Pehea, ua kipu ia anei au i ke Kiaaina, a i ole, houi paha me ka pahi, i make ai oia.

            Aole, aka me ka waina au ponoi no i hookomo ai i ka laau make, au i olelo mai ai ia'u, na ke Kiaaina wale no ua waina la'e inu, aole kakahi mea e ae.

            Aole anei oe i ike, owau pu no kekahi i inu i na waina la, au e olelo nei, ua hookomo ia i ka laau make?

            Aole au i ike i kou inu ana.

            He oiaio anei kau i olelo iho nei, o oe ke kuene nui o ua po ala?

            Ae, he oiaio no, owau ke kuene.

            O ke kuene, he kupaa anei oia i kahi hookahi, a i ole, e hele ana paha oia ma o a maanei o ka papaaina?

            He kanaka oia e hele ana ma o a maanei o ka papaaina, oia ae ano o ke kuene.

            Pehea ka hoi oe i olelo iho nei, ua ike pono oe na'u ponoi no i haawi i ka waina i hookomo ia i ka laau make i ka Kiaaina o Misisipi, a oia ke kumu o kona make, a aole anei ou manao, aole he oiaio oia mau olelo au?

            Pane aku la ka hoike, ua olelo iho nei au, nau ponoi no i hookomo i ka laau make iloko o ka waina, a nau ponoi na hoi i olelo mai ia'u, aole e haawi i kela waina ia hai, aka, i ke Kiaaina wale no.

            Ae, i na he oiaio kau e olelo nei ua kauoha aku au ia oe aole e haawi i ka waina ia hai, i ke Kiaaina wale no, pehea hoi oe i haawi mai ai ia'u ia waina hookahi no, aole nae hoi au i make.

            Pane aku la ka hoike, ae, ua haawi aku au ia oe i ka waina i hookomo ole ia i ka laau make, aole o ka waina a ke Kiaaina i inu ai, a make ai oia.

            I ke kuu ana iho o ka leo o ka hoike, ua poha koke mai la he leo mai ka paia mai o ke keena hookolokolo, i ka pane ana mai, ua lawa ka ike ma ka aoao o ke aupuni, e ahewa ai ia Robine Huka, oiai, ua ua loaa pono ke komo Daimana o ke Kiaaina ma ke kino.

            I ka wa o keia leo i uina mai ai, me na hoike pololei ana, oia ka wa o Robine Huka i ike ia aku ai, aia kehekau ala ke ao naulu iluna ona, a o na poe hoi e noho ana iloko, ua hoopuiwa loa ia lakou me ka pi-oo nui no keia leo hookalakupua, aka, no kaua iho i kuu makamaka heluhelu aole kaua e puiwa, oiai, no Keoki Linekona no ua leo ala.

            I ke meha ana iho o ka haluku ana o ka ua i Hanalei, ua hoomaka hou ka powa Robine Huka e ninau hou i ka hoike.

            He oiaio kau i olelo iho nei, he laau make kai loko o ka waina, a i na pela, aia i hea ua waina ala, a i ole kakahi kulu paha o ua waina ala?

            Aole he waina i koe, oiai, he manawa loihi i hala ae nei, a aole nohoi au i moe uhane mua e paa ana kakou a pau i ka hopu ia, no ka hewa pepehi kanaka.

            Pehea, he oiaio kau i olelo iho nei, ua kauoha aku au ia oe a me kekahi poe e ae, e lawe i ke Kiaaina no ke kuahiwi, oia anei ka oiaio?

            Ae, oiaio no, aole o ke Kiaaina, aka, o ke kino make o Kiaaina kai lawe ia, oia ka'u i ike.

            Ae oiaio anei kau i olelo iho nei, na'u ponoi no i lawe ia oe no ke kuahiwi?

            Ae, he oiaio no, nau i'o no i lawe ia'u.

            He oiaio no kau i olelo iho nei, ua hookau au ia oe iluna o ko'u lio?

            I ke ku'u ana iho o ka leo o ka powa Robine Huka, oia no ka wa o Keoki Linekona i hoolele hou aku ai i kona leo, ma ka paia o na keena ala, a poha koke ae la he leo, i ka i ana mai, i mea e pau koke ai ka luni o keia aha, eh mea pono i ka ilamuku, e huli i ke kamaa o ka powa Robine Huka, aia iloko o ka pale, ma ka aoao maloko, he mau palapala, me na olelo hoohiki.

            I ka wa o keia leo i poha ae ai, ua ku koke ae la ka ilamuku iluna, a hele aku la a lalau ia Robine Huka, a lawe aku la iaia iloko o kekahi rumi, no ka huli ana, malaila pu ka lunakanawai, na jure, a me ka loio aupuni.

            Ua kauoha aku la ka ilamuku i ka powa, e wehe koke ae i kona mau kamaa a elua, a wehe ae la oia a hemo, a haawi aku la i ka ilamuku.

            I kela wa, ua kauoha ae la ka ilamuku i kekahi o na makai e haehae ae ina mau kamaa ala, a mamua ae o ka hooko ia ana, aia hoi, ua lohe ia he leo hou, e hoike ana, aia ma ke kuekue o ke kamaa akau, he kui nao, a ke hemo ia, o ka hemo noia o ka pale o hope, aia malaila ua mau pepa ala, no bona aupuni, no lakou ka waiwai i'o o ka $250,000,000, e wiki! mai lohi.

            Ma ka hoike a ka mea kino ole, ua hooko koke ia aku la ua leo ala, a i huli i'o ia ana aku, ua loaa i'o aku la ua mau bona alo, e like me na hua helu i hoike ia, a lawe ia ae la, a waiho imua o ke kahu o ka aha.

            I kela wa, ua ninau hou aku la ka loio o ke aupuni ia Robine Huka, pehea aole anei keia o kekahi o na waiwai o ke aupuni, i loaa aku nei ma kou kino.

            Ma keia ninau, aole e hiki ia Robine Huka ke pane aku, aka, ua lohe hou ia no he leo hou, i ka pa-e ana mai, oia no'a, a nalo aku la iloko o ka wa pokole loa.

            I ka lehulehu e hauwawa nei, aia hoi, ua lohe hou ia aku la he leo hou, i ka pa-e ana mai, e huli hou aku i kona kino, a aia maloko o ke opi o kona lei-ai he pine daimana, i kuni ia me kainoa ponoi o ke kaikamahine a ke Kiaaina o Misisipi.

            I ka huli io ia ana aku, ua loaa aku la no ua pine daimana nei, nona ka waiwai io o $25,000.

            I kela wa, ua ku koke ae la ka loio aupuni iluna, a i ane aku la, u ahoomaha ka aoao o ke aupuni ma ka lawe hoike ana, aka, he mau hoike e ae no kekahi e kue aku ina olelo ike ma ka aoao hoopii ia, oia hoi na hoike pakui, a i keia wa no na hoike ia o ka aoao hoopii ia, i na he mau hoike kona.

            I kela wa, ua ku koke ae la o Robine Huka iluna, a pane aku la imua o ka aha, e noi ana malalo o na kumu ma ke kanawai.

            1-Aole i lawa na olelo ike ma ka aoao o ke aupuni e hoopaa ai i ka hihia ma aoao o ka poe i hoopii ia.

            2-Aole loa he mau olelo ike ma ka aoao o ke aupuni i hoike mai nei na ka mea hoopii ia io no i hana ke karaima maluna o ke kino o ke Kiaaina.

            3-Aole loa he mau olelo ike ma ka aoao o ke aupuni, a hoike ana, o na waiwai i loaa ma ke kino o ka mea hoopii ia, no ke Kiaaina ia i make.

            4-Aole loa e hiki i na jure hanohano o ka aina ke olelo iho, o ka hoike a kela leo kino ole, he olelo ike la e hoopaa ai i ka hihia malu o ka mea hoopii ia, ma keia mau kumu ka ka mea hoopii ia e noi nei e hookuu ia ka mea hoopii ia, a noho iho la oia ilalo.

            I kela wa, ua ku ae la ka loio aupuni iluna a pane mai la, aole e hiki i ke kahu o ka aha ke lawe mai i na kumu pale a ka aoao i hoopii ia a noonoo iho, aka, aia wale no malalo o na olelo ike a ka hoike e ike ia ai kona pono a me ka ole, a noho iho la oia ilalo.

            I kela wa, hoakaka mai la ka aha, aole e hiki i keia aha ke lawe mai i keia mau kumu pale a ka mea hoopii ia, oia wale no, e lawe mai ka mea hoopii ia i kona mau hoike.

            I kela wa, ua kaueha aku la o Robine Huka i kona hoike mua, oia o Keoki Lamelaka, a hele ae la oia a ma kahi o ka hoike, a hoohiki ia oia, a i ka pau ana, ua hoomaka na ninau ana a Robine Huka.

            Owai kou inoa ponoi?

            O Keoki Lamelaka kou inoa ponoi.

            Heaha kau oihana e hana nei i keia wa?

            He oihana Makai Kiu ka'u oihana e hana nei.

            Pehea, ua kamaaina anei oe i ka mea i hoopii ia?

            Ae, ua kamaaina au iaia.

            Pehea ka loihi o kou kamaaina ana iaia?

            He 15 makahiki o ko'u kamaaina ana iaia.

 

HE LEO POLOAI.

            He leo kanaenae aloha ia oukou e o'u mau hoa i ka ua pee papohaku o Kaupo a me ke kai noho i ka iliili o Nuu. Nolaila, ma keia ke nonoi ia aku nei ko oukou oluolu e ka poe i hookaa mua mai, hookahi dala, e hookaa mai i ke koena i koe, i lawa ai na dala elua o ka oukou mau nupepa KA OIAIO. Mai kakali no keia leo aloha, iloko o keia mahina kakou a pau, e alu mai ai e hookaa i loaa ai ia oukou ke kii makana o ko kakou Moiwahine aloha Liliuokalani.

            Ke hoi nei ke keiki o ke kai nehe i ka iliili o Nuu.

            Owau iho no me ka haahaa, ka oukou kauwa hoolohe.

            J.W. KAWAIONAPUA.

            Kaupo, Iulai 3, '95.

 

HE MOOLELO KAAO HAWAII

-NO-

LAUKAIEIE.

Ke Kii o Kamahao Iloko

O KA

Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileol'a o ke Kuluaumoe o na Pali

..o..

Wapio Hawaii.

 

            E noho mai ana iluna o na anu ekolu i hana ia ai i wahi nona e noho ai.

            He kuahu ke ano oia mea he wahi kapu loa ia wahi i na poe e ae a pau.

            He ano kapukapu akua ke nana aku a he eehia hoi ka mea akahi a ike i ka hana aia poe kahiko.

            I keia wa a Laukaieie e noho nei me na ohana me ka maluhia me ka pane wahi leo ole.

            Aole he mau kino kanaka maloko o ua hale nei, aia hoi ua ku malaila ua Halaili nei iluna a haawi mai la i kona mau hoomaikai ana imua o ke anaina e noho aku nei.

            A maia hope iho, ua hoomaka koke oia e oli mai me he leo ala no ka manu ulili holoholo kahakai la ke kapalili launa ole mai o kona leo ko ke ano i ke kuluaumoe, a he like ole maoli no na lealea oia au kahiko i nalowale aku la lakou me ia mau nana lealea.

            Ma ka nana ana a me ka hoolohe ana a ka mea nona keia nanea i ke olioli a Halalii i na poe a pau.

            Ua oiaio na mea a pau i lohe ai nona, a ua luhi pono hoi ke kii ana o kona kaikunane ia Hawaii.

            A he wahine io no oia i hele a paulehia ma ia hana o ke olioli.          

            Aia no hoi ma keia po mua, ua pani paa loa ia ka puka komo ina mea a pau.

            Aole loa i ae ia na mea a pau o Niihau a me na poe malihini e ae e noho ana malaila.

            Aia nae o ka leo o ua Halalii nei, aia ke hele ala i na aheahe lau makakani.

            Me he ala he lehulehu wale na poe e olioli ana.

            Ua hoonanea ia ke anaina e noho aku nei ia po a hiki wale i ka pualena ana mai o ke ao a na kaleo o kana hano ma kona ihu i hookuu ae i na hana oia po.

            A ina paha oia ke kahi ohe a na keiki o ka Bana Hawaii e ulele ala ma Kaleponi, aole he nao ai i kapapaa i na ili puakea o Maleka.

            Maia anae, ua hooluolu aku na mea apau, a ma ka lua o ka po ua hoomaka hou no na Halalii nei e hana, elike me ka po mua.

            A he po no hoi keia i ae ia@ na mea apau e komo i loko e ike ai i na lealea oia po a ua hui pu na hana apau oia po me na puukani malihini i maamaa ia hana.

            A e Halalii no nae ka mea no na ka po nui.

            A oiai na kane a me na wahine me na keiki e holomoku ana i ka hele.

            A e ninau aku ana a ninau mai ke kahi poe ia lakou iho.

            Ke hele ae nei oukou, aeia ka p@ue a ke kahi poe. E hele ae ana i ka po lea o Halalii.

            A oia ka mea e olelo mau ia nei i keia au hou, a e hoolaha mau ia nei ma na aha Himeni, elike aku nei me ka po Himeni ma Kaumakapili, nolaila ke manao nei ka mea kakau, akahi no oe e ka mea heluhelu a maopoopo i kahi i kaulana ai keia olelo kahiko e o mau ia nei.

            Ka po lea o Halalii, oia ka waiwai o keia moolelo kaao o Laukaieie he hoikeike i na wahi pana a me na lua pohihihi mai Hawaii a Kauai.

            A he Elua lua hohonu i koe, alaila hiki aku kakou i ka pahu hopu o keia moolelo.

            A nolaila e olelo hou kakou no ka lua o ka po lea o Halalii, ka puukani hoi o Niihau, ka mea hoi nona kainoa, kaulana, oiai, e hui ana na leo like ole me na malihini mai ko lakou mau kileo mai.

            I ke anaina nui e noho mai nei i hele wale a hookeke kaua mea o ka piha kui i na kanaka.

            Mamua ae o ka hoomaka ana, ua mahele ia na poe lealea oia po malalo o ka Makanikeoe lawelawe ana e like me keia.

            O Pupukanioe me kona mau kaikaina ka poe i oleloia ke kahuli leo lea o ke kuluaumoe o na pali o Waipio.

            A me ka ui kaulana o na Honoapiilani, nona hoi kamakani maaa wehe lau ulu o Lele Lahau, i hui puia me na mahoe na eueu hoi o Maunaloa a me ke kaikamahine alii Kaulaailehua o Kalaupapa, hookahi o lakou papa.

            O ka ui kaulana o ke one opiopio o Makua Woianae a me kona mau hoa o kaiahamauleo, oia ka papa elua, e ko Kanai poe hoi apau loa.

            Aia lakou apau malalo o Kaohaiula a me Kaulaaihawane mau alakai ana oia ka mahele ekolu, a o Halalii hoi a me ke kaikamahine alii Kalehuamakanoe o Pihanaakalani, oia hoi ma ka aoao o Niihau, oia no ka mahele eha.

            I ka ana o na lealea oia po, ua lilo no ka mua i ko Hawaii, Maui a me Molokai.

            I ka pau ana e o  ko lakou manawa, ua lilo i ko Oahu nei poo na lealea ana, oia naoi okoa no hoi ia ke hele ala a ohi kalaauokepahili me he mea ala e i mai ana keia mau lalani mele.

 

MAI POINA! MAI POINA!

-I KE-

KUAI HOEMI

            KUAI HOEMI

            KUAI HOEMI

NO KANALIMA-KUMAMAKAHI

            LA, MAI IULAI 13 AKU

Ma kahi o

            J.J. EGAN,

            Alanui Papu.

            jul13 tfd

 

KAUKA

Wong Nin Ching

(A KINI).

 

Alanui Hotele Helu @0

KAUKA LOEA O KA AINA PUA

            Ua hiki ke hoolaia kela a me keia ano mai, mai ko na kane, wahine, a me na keiki liilii. O na ano mai hano ua hiki @na ke hoolaia, a pela pu hoi me na ma'i puuwai a me na ano mai e ae no a pau pela pu hoi na mai lele, Kolera. Hebera, Fiva Lenalena, Lepera (Maiaalii). Ua hiki ke oki a hoola ina palapu o ke kino me ka oluolu lea me ka hoomaemae pu ana i na koko ino. Ua hiki i ka'u laau ke hoohemo i ka lepo paa me ka hoohemo ana ina keiki e ka wa e nahunahu ana me ka poino ole. He laau he kekehi no ka hooponopono hou ana i ka waihona keiki, a i ka wa e inu ai i keia laau; e malama loa ia na rula o ka inu ana, e loaa no ke kiki i ka poe i loaa ole he keiki mamua aku.

            E naue mai i ike maka, he pomaikai nui keia no na makamaka i hoo@ia me ia haawina makamae.

            E hauoli no au ke ike aku i na makamaka e kipa mai ana e kuka pu me a'u ma na ane a pau e pili ana i ka'u oihana. E kipa mai e ka poe i hoomaluhia me na haawina piliana a ka ma'i, a nau oukou e hooluolu aku.

            KAUKA WONG SIN CHING.

            Alanui Hotele, Oct. 1 '94 @