Ka Oiaio, Volume VII, Number 24, 16 August 1895 — Page 4

Ka Oiaio.

 

NUPEPA KA OIAIO.

 

J.E. BUSH, Lunahooponopono.

 

O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA.

 

Poalima, Augate 16, 1895.

 

HE LONO.

 

            Ua lohe mai makou, ua koi aku ka kekahi luna aupuni nui o na aipa e, e hookuuia kona mau kupa mai ko lakou hoopaahaoia ana.

 

KUE IA.

 

            Ua hiki mai ka lono e kue ia mai ana ka noho ana aku o ke Kuhina Hawaii hou e ke aupuni o Peresidena Cleveland.

 

UA KOMO HOU MAI,

 

            Ua komo hou mai hoi kekahi mau koi pono ma ka aoao o Amerika Huipuia, no kona mau kupa i hoopaahao ia iho nei.

 

NA KOI POHO A BERITANIA

 

            "Ua oleloia me ke kuio loa, mai kekahi mea i olelo ae aia oia ma kahi e ike ai, ua waihoia mai na koi poho a na kupa Beretania i keia aupuni i ka Poakolu nei no na poino i loaa ia lakou mamuli o ka maikai o na hana ana a ke aupuni i ka malaloa o Ianuari i hala." -- Bulletin.

 

            O keia kekahi mea a makou i kanalua ole ai o hiki mai ana i Hawaii nei. Ua hoomaopopo makou, o kekahi poe i hoopaahaoia, ua paa wale no a hiki i ko lakou hookuuia ana mai, iloko o na la he aneane kanaono mai ko lakou hoopaaia ana. He mana nui no ka mana i loaa i na luna aupuni malalo o ke kanawai koa, aka, aole nae i ae ia na kanawai a pau o kekahi aina e kue aku i na olelo kuikahi mawaena o na lahui. Malalo o na kuikahi, aole e hiki ke hopu waleia kekahi mea a hoopaahaoia, ke ole i loaa na kumu e hiki ai ke kuka hooiaia ua hana maoli ka mea i hopuia ia ka hewa. Pela ke kulana o na kupa a pau o na aina o noho kuikahi nei me kakou. A no ka hopu hoopaa a hookuuia ana o na kanaka nona na kuleana koi poho e hoopina mai nei me ka hookolokolo oleia, oiai he hoike ana mai ia, ua nele hoia wa i na kumu e hooia ai i kekahi o ahewa i kekahi o keia poe, nolaila, kunia ai lakou. Ua lohe makou, ua imi nui ke aupuni, a ke imi nei no i keia wa, o loaa na olelo hoike e hoia ai i ko lakou kumu i hopu ai; aka, i ko makou manao, ua hala ka manawa e komo mai ai na olelo hoike no kekahi mea e hoopii nei, mahope o kona hookuuia ana. He mea keia e ao ia ai na luna aupuni e akahai, a e noonoo, he mana a he kuleana hana ko lakou, aka, aole nae he laikini e hookoikoi wale aku ai ko lakou lima maluna o kela a me keia kanaka. Aloha ino!

 

OIA MAU NOIA.

 

            E ka Lahui Hawaii, na hoaloha o na la kulolia e nee nei, na la hoi au e Hawaii hoomanawanui e ai nei i na hua papapa helelei mai ke pakaukau mai a ka poe waiwai. Ke hoike aku nei makou me ka hopo ole, eia no kakou ke hoomanawanui nei iloko o ka kune a me ka nele. Aka, o ko kakou manao kupaa no ko kakou aina, aole loa ia e hiki ke kaili ia aku mailoko aku o ko kakou mau puuwai a hiki i ka hop@na o keia ao. Nani kela.

 

HOOEMI I KA UKU.

 

            Mamuli o ke komo hou ana mai o kekahi laina mokumahu hou mawaena o Amerika a me Kina, mai ke awa aku o Potalana, na loaa hoi i na ohua e holo ana no Kina a me Iapana na uku eepakeka huahaa loa ma keia poe moku kipa ana mai ma Honolulu nei ma kona alanui hele moana Ua loha mai la makou, ua hoemi iho la na agena o ka mokumahu Asloun i ka uku ohua a ka umikumamakolu dala o ka mea hookahi.

            He like keia me ka ole, ke hoomaopopola ka loa o ke ala moana. He elua pule i lapana a he he ekolu hoi i Kina, ke manawa e keia mau moku e holo nei, a ke hoohalikeia me ko na moku holo pea laki ke ao i ka paonioni o na hui waiwai a poino hoi, ina e hoohui mai ana ua poe waiwai nei a lilo he poe monopole.

 

WELO KIHEI A KEAELOA.

 

            Me ka hauoli makou e hoike aku nei e halawai mai ana kakou me na nuhou makamaka hou loa o ke ao nei, a me he la, aole no hoi e nele ana ka oiwi i kahi puupuu paakai iloko o kahi hipuu lau-ai, ke manaoio nei makou a o kakou a o kakou no hoi a pau, pela io ana no, aole mea e nele ai, ko ke Akua poe kanaka.

            A no ia kumu e manaolana kakou a pau he oia ko kakou ma o. a no ka hiki ole ia makou ke uumi iho i ka nani o ke Akua no ia kumu ke hoike aku nei makou he nuhou hauoli a hiki mai oia na nune kaua o ke ao nei a pili o-ha aku la hi o Hawaii, aka aia hoi a hiki mai, ike pono kakou i na mea a pau.

 

HE LEO AO.

 

            Ke poloai ia aku nei oukou e akahele loa ka kauwalaau ana o na opio i ka po, ma ke la wahi a me keia wahi o ka aina o papau auanei he aa ko ka hale oiai hoi, ke ku mai nei ka aoao o ke aupuni me ka makaala loa i keia wa e nee nei.

            A no oukou hoi e na kaikamahine opio ka poe hoi i manao ia na oukou e hooulu hou mai i ko kakakou lahui, e akahele loa oukou mai auwana wale i ka po, o miki mai auanei ka owau lilo ana oe i Maki Ailana ka hale kaupoku ole.

            A ua makaukau loa makou e hoolaha ae i ko lakou mau moa i ke akea i ike mai ai na kini o ka aina i na hana a na kaikamahine i hoonaauaoia ma ka Kula a i hoonaauao maikai ia hoi e ka lakou mau Kumu me ka paupauaho ole, nolaila, ke ao aku nei makou ia oukou e na makua mea kaikamahine e ao aku oukou i ka oukou mau kaikamahine aole e hele ma kahi o ka mele go round oiai hoi, aohe he kupono o kela wahi no lakou e hele ai, e hele me na makua no ka wa kupono a hoi no ka wa kupono pela e holomua ai ka lahui kanaka.

 

UA HALA NA LA MAKA KEHAU.

 

            O na la i hala aku la, oia na la maka kehau o oukou e ko makou mau hoaloha ia makou, e hoao ana hoi e paweo mai ia makou, oiai hoi ko makou moku e hoopiipii ana i ka makani, a e palukuluku mai ana hoi na ale ahiu o ka hoino pilikino maluna o makou. Aka, he mea ole wale no ia, no ka mea, o ko makou kahua oia no ke aloha, a maluna o laila makou e kakele nei i ka kakou wahaolelo a hiki i keia la.

 

UA MAKE O KAUKA KAMIKA

 

            Mahope o keia ma'i loihi ana, ua make aku la o Kauka Kamika, kekahi makaaina loihi kona noho ana ma Hawaii nei, i ka Poaono i hala, i ka wanaao ma kona home ma alanui Nuuanu. He haole keia i hiki mai i na makahiki mua o na kanalima mai Kaleponi mai. Ua hoomaka oia ma kana oihana, he Kauka lapaau niho, a ma ia hana oia a kuonoonoo. Mailaila aku hoi oia a ka mahi-ko ma ka loihi o Kohala a me kekahi wahi e iho a maloko o kekahi mau wahi e ae ma Maui a lilo he kanaka waiwai loa. Ua launa nui oia me na lii, a me kona hoa'loha C C Harris, ua noho oihana Kuhina oia a hiki wale i kona lilo ana he Kuhina Noho m@ Amerika, no Hawaii. Mamuli o kona oluolu a me kona akahele maikai ua lilo oia he kanaka mahalo nui ia ma Wasinetona He 71 ka nui o kona mau makahiki. Ua mare hoi oia i ke kaimahine a ke kaikuaana o Kapena Pete, a he kaikuahine hanauna hoi no Keoni Pete o ka Baneko o Bihopa ma, a ke ola nei hoi oia e kanikau no kana kane, me eha kaikamahine a me elua keikikane. Ua noho hana pu makou me ia, ma ke Keena Pai Aupuni, oiai oia ka Luna Nui, a ua ike maka i kona oluolu a me kona tokomaikai. Ke hui aku nei makou me na makamaka, me kana wahine a me ka ohana, iloko o ka luu luu kanikau ana.

 

O HAWAII UUKKU NO KA OI.

 

            Mamuli o ka hoike a na leta he lehulehu i loaa mai ia makou Kikako mai, e pili ana i kela hookuku nui o ka poe keiki o ka Bana Hawaii me na kaeaea o ka Bana Helu Ekahi o Amerika, ka poe hoi i kapaia na lae ula o na hokeo kani, he poe hoi i wae ia mailoko mai o na hui puhi ohe o Geremania, no lakou ka huina o 350 poe puhi.

            A o keia no hoi ka poe i kaena ia, he helu ekahi no ke ao nei, aka, i ka hiki ana aku o ko kakou mau kaeaea, ua kaili ia mai ia kela mele kaulana o Lincholn Park, mai ka milimili loihi ana o kela poe no kekahi wa loihi.

            Mamuli o keia lilo ana ia lakou o ke eo, ua kaa aku la nau e Hawaii e haaheo maluna o ke ao nei, no ka manawa o eono malama, a me ka lilo pu o ka makana, a na kaohi ia lakou e noho ilaila.

            Aka, ua hoole lakou no ka noho ana ilaila no keta manawa loihi, a ua ae no lakou e noho no akou uo hookahi malama, oiai ke ake la lakou a huipu me Peresidena Kalivilana.

            Ma ka la 12 o Iulai i haalele iho ai lakou ia Kikako no Milwaukee no hookahi pule, a hoi hou no Kikao no ekolu pule, alaila holo loa no Nu Ioka.

            He nui na lilo o ke alahele o na keiki Hawaii, oia hoi he $2,200 ka uku kaaahi, aka, aole nae lakou iho no ia lilo, e hauoli kakou no lakou.

 

KA MOKUAHI ASLOUN.

 

            Ua ku mai keia mokuahi Pelekane, malalo o ka noho Agena ana, o T. H. Davies ma, ma ka wanaao Poakahi nei nona ka nui o na tona he 2828.

            Ua pili mai oia ma ka uapo makai iho o Hale Dute kahiko, o James Murray kona kapena, a ua paa hoi oia malalo o ka Hui o Adams & Co; o Aberdeen no 15 makahiki.

            He elua wale no wahi ohua kapena maluna o kona eneki mai Potalana mai nei no Iapana, ua lawe mai la oia he heluna nui o na eke palaoa na mea ai o kela a me keia ano no kei awa, a me ke ahiahi ana iho no i holo loa aku ai oia no lokohama, me umi wahi ohua a liko mai keia awa aku.

 

HAWAII NO KA OI.

 

Lawe haaheo ka Rana Lahui Hawaii i ka moho no ka. Park o Linekona.

 

Aohe i helu ia ka Bana o Kikako.

 

E haaheo kakou no ka inoa o ko kakou aina hanau.

 

Mai ko makou Makai Kiu mai.

 

            Ua hala ae nei ne mau la loihi mai ko'u hoike hope ana aku ia oukou ma ke kulanakauhale o Carlston, a oiai makou e holo ana imua a e hoi ana i hope, ua loaa ole ia'u he manawa e hoike aku ai ia oe, a me ka kaua nupepa aloha.

            A aole no hoi he loaa mai ia'@ o ka Leo, o ka loaa ana no i kawa i Kanalakiko, a hiki iho la i ko makou hiki ana i ke kulanakauhale nani o Kikako, kahi hoi i hanai ia ai o ka hoikeike nui o ke ao nei.

            He nani maoli no keia kulanakauhale a makou e ike nei, aohe i loaa mai ka hapaumi o keia i ke kulanakauhale o Honolulu, oiai e panio mai ana na hale like ole o keia kulanakauhale me he wai anapanapa la no Honokalani.

            Ua holo mai la makou maluna o ke kaaahi, a ua like ka holo ana me he mea ia, aia makou i ka lewa kahi i lele ai, e like paha me ka lele ana o keia moku lele i ka lewa a kakou i lohe wale ai no mamua.

            Moe na maka, a hiki ole i kou pauku kino ke noho pono iho i luna o ka bela nolunolu o ke kaaahi, a oiai, e oni ana na hao io a ia anei, me he hale olo papa la.

            I ko makou holo ana mai, ua hookaulua iki makou ma kekahi mau wahi, no ka haawi aha mele ana, e like me na kono maloko o ke telegarapa, i ko makou Luna Hoohana a pela iho la makou i hana'i, a hiki i ko makou hiki ana mai i Kikako nei.

            Oiai makou ma ke alahele e hiki mai ai ma keia kulanakauhale, ua loaa mai la i ko makou Luna Hoohana Nui, ka aa hookuku Puhiohe o ka Bana o Kikako nei, no lakou hoi ka huiina o 350 poe nana e puhi.

            He poe Geremania wale no keia poe a pau, a he poe i kaenaia he poe Aamo kualenalena wale no lakou a pau maluna o ka lepo o Amerika. Ke nana aku i ka lakou mau ohe e puhi ai, he nani maoli no, a o ko lakou mau leo nuku po@, ua hiki no ke lohe maopopoia ma kahi nona ka mamao o elima mile a oi.

            Ua manaoia o keia ae la ka helu ekahi ma Amerika nei a kuni, nana i malama me ke kaili ole ia e kekahi hui puhi ohe e ae ma ka honua, i ke mele kaulana a Aberehama Linekona i haku ai maluna o ka kahua kaua o Bunker Hill no kanakolu a oi makahiki i kaahope ae nei.

            Ua lilo no i na kamaaina ke alakai ana o na hana i kinohi, maloko o ka Park o Lincoln.

            O kekahi kei a o na wahi a'u e hoike aku ai ia oe, ua like na kanaka me he naonao la ka pili, a ua hookaawaleia no hoi ko makau wahi e puhi ai, a peia no hoi me ka Bana o Kikako.

            Ma ka'u hoomaopopo aku, aia mawaena o na haneri tausani elua a ekolu paha nui o na kanaka maloko o ka Park i ko makou wa i hookuku ai.

            Ua nana aku la au i ko kakou mau keiki puhiohe, a me na keiki himeni me he mea la, ua hele lakou a pu a ena i ka ulumahiehie, me he mea la, e hoike aku ana i ko lakou mau hoa kakele o na mea kani, aohe lakou i lawa ke hoopapa mai i na keiki o Hawaii.

            He kilakila @n lakou mau kulana, a na hooponoponoia hoi lakou malalo o ka Chas. Woodford hoohana a ke nana aku, ua holopono kana mau hana a pau.

            I ka wa i noomaka mua ai na kamaaina e puhi i ua mele nei, ua nui na leo h@re i paholaia mai no lakou, e like no hoi me ke ano mea o na poe Puhiohe a oukou i ike ai ma Honolulu, mailuna mai o na mokukaua, pela no keia poe, a hiki i ka lakou hoomaka ana.

            A oia hoi ko makou manawa e puhi ai i ua mele hookahi nei no a kela poe i puhi ai a maanei au i kaena ae ai, na like pu keia Bana, me ka pahu aniani hoohinuhinu, aohe he lewalewa iho o ka mea a Wilimana.

            Aohe e like me ka pahu kamana a na keiki Hawaii, ka nui o na mea hana, e hoi ana i ka ohe, e kuu ana i na leo mele, e hookani ana i na bila gita, a pela aku.

            A na keia mau wahi uioi uuku a ka Hawaii, ua haule pahu aku la ka Bana o Kikako, a ke lei nei makou i ka lanakila a hiki i keia la a o ka makana he $15,000 na makou ia e hana a pono ae.

            Hookahi o makou mea pilikia i na la kinohi o ko makou hiki ana mai keia wahi, o ka inoino o ka wai, a na loaa makou i ka ma'i a no ka ike o ko makou Luna Hoohana i ka inoino o ka wai, ua hoololiia ko makou wai e inu ai, i bia, a mamuli oia hana ana, ua maikai ko makou mau ola.

            He wahi ino keia o ka wai, ua like no keia me ke kahawai o Makaaho, ka nui o na mea pilau a o ka wai no nae ia e inu ai.

            Ua hoomoeia he mau paipu nui, a maloko o laila e hookuuia ai na mea pilau o kela a me keia ano oloko o ke kulanakauhale a laweia aku a hookomoia iho la i loko o ka muliwai nona ka loa he 1,000 paha a oi mile, mai ke kumu mai o ka hoomaka ana.

            E hoi hou ana paha makou i hope, ma ka mokuaina o Misouri a mailaila ae paha makou i Geogia, ke ole he mau kuia e halawai pu ana makou me M. Blount ke kanaka wiwo ole i na hoinoia, oiai oia ma Hawaii.

            A ke pau ia mau wahi, e holo ana makou no Nu loka, a mailaila aku, e hoea loa aku ana makou imua o ka Peresidena Cleveland a ke lulu lima pu me ia, a me kana wahine, e oluolu auanei ko makou mau puuwai e like me ka inu ana i ka wai hau.

            Ke kani hone mai nei ka leo o ka o-le o ke kaa'hi, molaila, ke hooki nei au i ka hoike ana aku i na mea hou e ae mawaho o ko makou noho ana.

            E haawi i ke aloha i na kupa a pau o Hawaii, me ko'u hoike pu aku, aohe i heluia na poe paani mele o keia aina e ko kakou mau loea hookani bila.

            Aloha no,

 

KA PIKANIKA A KA POE PAIPALAPAL.

 

            Ma ke ahiahi Poaono nei, ua eleu ae la he iwakalua mau hoa o ka oihana hoonoho hua kepau o na halepai haole o keia kulanakauhale, maluna o na kaa'hi holo kuikawa no ka Ulunia o Poka'i, no ka hoohala ana i kekahi manawa ma ia aina kaha.

            Ua hoike mua ia aku ia ka lono i ka Hope Makai Nui o ua aina kaiaulu la, oia hoi o William Sheldon, kekahi o na lima hei kahiko o na oihana hoonui ike la o ka lehulehu, e hiki aku ana kekahi poe no kona home, no ka hoohala manawa ana.

            I ka wa i hiki aku ai o ke kaaahi ma kahi hoolulu o ke kaa'hi e kali mai ana ke kamaaina, a ua hookipa pau pono ia aku la lakou ma kona home, kahi hoi i hoomakaukauia ai o na mea ai o keia a me keia ano, i hele a kuhinia i na ono a ka Hawaii, ua ai lakou a lihaliha i na mea i hoomakaukauia.

            Ua hoohalaia ka manawa ma ka hookani bila ana, ka himoni a pela aku. Ma ke kaa'hi o ke ahiahi lapule nei i huli hoi ma ai lakou no ke taona nei, me ka piha hauoli o ka manao. Nani kela

 

            E kipa nui ae ena makamaka e kuai i na kamaa au lii ma kahi o Makanani, alanui Papu he eluelu ke ku kumukuai.

 

NU HOU KULOKO

 

            Ua huli hoi mai o W. N. Limaikaika ma ka ka Belgic mai Iapana mai.

            I ka Poakolu ae nei e holo aku ai o Ausseteralia no Kapalakiko.

            Ma ke ahiahi Poaono ae nei, e h@

a@@ a@a ka Bana P.G. he anaina hoolaulea ma San Souci no Ca@ari no.

            ma ke kalepa mua loa a ka mo kuahi Asloun, e lawe aku ana oia no ka Hikina he 30,000 bil@e@ Palaoa.

            Na ka mokuahi Asloun i hoau mua Kauwapo hou o Hale Dute kahiko, malaila kahi i hoomuu ai kona mau ukana.

            He 363 kanui o ua Pake a ka mokuahi Relgic i lawe mai ai no Hawaii nei, a uia ma ka Hakaaulana kahi i hoomalu ia ai.

            I Waianae ke Kama Alii Wahine Pomaikalani i ka Poakahi nei, ka@ i makaikai ai i ka niu haohao o Pokai.

            Ua hanau ma Los Angelos, Kaleponi, he kaikamahine na Mrs. H. C. Mortor, ma ka la 13 o Iulai 1895. He moopuna iho la keia na Jas. Auld o ka halepai Press ae nei.

            Ua haule iho la kekahi aliimoku o ka mokuahi Pekina mai kona kaa mai mawaho ae nei o Daimana Hila Inehinei a ua loaa kekahi eha kukonukonu ma kona maka.

            Mai hoohalu i ka Hale Kuai emi o na lole Kane, o A. L. Timmons, Alanui Beritania, Barrington Block. He kohu haawi wale ka Iole.

            Eia ae ma Kahakaaulana na limahana Pake me Iapana, a ka Belgic i lawe mai nei, e piha ana ka pule hookahi a oi o lakou e hoomalu ia ai.

            Eia ke ike mau ia nei i na ahiahi a pau, keia lede loihi, i ka hele mau mawao o ka pa alii, a ma ko'u hoomaopopo iho, no lalo mai keia lede o Honouliuli; Uwse oe mama sia.

            Ohuohu Halemano i ka ua lulehua o ke kulana o Ka Leo i keia mau la e nee nei, a ke kuehu aku nei oia i ke ahi me ka momkoku o na nuhou like ole no ka pomaikai o na mea a pau e nuu ana i na kohi kelekele a ka puukolu.

            Ma keia mua aku, e hiki mau mai ana he hookahi mokuahi i kela pule keia pule mai Potalana mai o ka hui hookele alahao o Oregona, a ua hooemi pu ia boi ka uku moku o ha ohua oneki.

            Ma ke ku ana mai a ka Auseteralia i ka Poalima nei i huli hoi mai ai o P. G. Camarino, kekahi hoi o na pio i kipaku ia i na aina e me ka ae ole ia aku e ke aupuni aka, ua noonoo na Kuhina e ae ia aku le oia e lele mai no uka nei.

            Pakele mai lile ke ola o kekahi a Hon. W.H. Wililaiki o Kauai, iaia ma ke kuahiwi o Kauai me kona mau hoa. Ua hou ia akula kona lio e kekahi Pipi bulu a make loa, a pakele hoi oia ma kona pii ana iluna o kekahi Kumulaau.

            Ua lilo mai nei no hoi i na keiki himeni Hawaii ma Bosetona, ka hanohano o ka ahai ana ae i ka lanakila o ka po lea o Hulali ma ka Luakini o Berkley, a haule akula hoi na olohe oia mokuaina nui o Amerika Huipuia.

            I ka le 25 o Augate nei, e kapalulu mai ai ka mokukaua Olympia i o kakou nei, a e hoohala ana oia he mau ia ma Honolulu nei, a h@ aku oia no na kai o Kina, a malaila oia e ku kiai ai, i ka pono o na kupa Amerika.

            Ua hala ka wahine a ko makou hoa'loha oiaio, Hon J. W. Pipikane, o ka puali aloha aina e noho mai la i ka heiau o Kawa, me ka hoomaua wanui ana i na inea o keia ae, a i @ a la o manele ia ae ai no kailina o Kawaiahao, aloha wale oia i niau aku la, oia wale no, aohe lua.

            O na poe apau e kaalo aku ana ma kela huli o ka poepoe honua, a haalele iho ikeia ao mauleule, e kipa ae ka poe ola i kahi o Uilama ma ilaila e loaa ai na holowaa maikai, a makepono hoi.

            Aia ka mai C@leta ke p@h@ila a'auu kekahi mau ahele @ o Iapana me ka ikaika, a o ka Eva @ale@ka lu @o na mai, e kiai @no @ pono ai.

            Ua hoike ae kekahi Nupepa C@ he mea laiki ole ka kikeke ia aku ka manao paa o Peresidena Cleveland e pili ana i kana kumu ho@ i koho ai no keia Pae Aina o Hawaii nei.

            Ua hala aku o G. P. Waila ane kana wahine ma ka Mokuahi Pekina no Iapana, no ka hooluolu ana i ko laua ole kina, a me ka lana kaikamahine.

            O ka welau Hikini Hema o ke Alanui hou, e hana ia nei ma ka ne kai o Kalia, ua komo pono aku ia iloko o na hale o John Ena, Waterhouse, Hobron, a me C. Apong ana kauoha i@ e hoonee koke ia aku.

            He 13 hora 30 minute, i hue ia ai kaukano o ka mokuahi Kulanakauhale o Pekina, e na limahana poola o kauwapo, a i ka hoopiha ia ana i Kapalakiko he 56 hora, e-a puakauwahi i na keiki Hawaii.

            Ke paonioni nei ka hui o Hakapila, me ka hui o Davis no ka uku moku e lawe ai i na ohua, Hui o Hakapila $10, o ke poo, Hui o Davis $9, o ke poo, heaha keia mau hana a ua mau kaeaea nei o ka poepoe Komohana?

            Uwe o Kane puniu i ka wela o ka La, i ka hoike a Hon. S. G. Hilborn, ke kiu mai Amerika mai, ua like no hoi oia nei me Hon. James H. Blount pomaikai ka lahui Amerika i na kanaka o keia ano, oiai ka hoopono iloko o lakou.

            Oili pulelo ke ahi o Makuaiki i na kii o na mea hanohano oia keia, Hon. J. E. Bush, Hon. R. W. Wilcox, Hon. C. W. Ashford, Hon. J. Nawahi, Hon. Jon. Richardson, ua ike makou iloko o kekahi pepa i pai ia. P. C. Avataisa.

            Ua hoike mai o Kauka L. Akina i kona manao oluolu ma ka noo emi ana i ka uku o ka nana ana me ka lapaau ana i na mai a me ka uku o na laau lapaau.

 

HE LEO PAIAAI.

 

            He leo paipai ia oukou e o'u mau hoaloha e noho ana i ka makani Kailialoha o Kipauhulu. Nolaila, ke nonoi aku nei au i ko oukou oluolu e ka poe i hookaa ole mai i ka Hookahi Dala no ka Nupeoa Ka Oiaio, no ka hana mua o ke a makahiki e nei. E wiki mai kali, he mau helu wale no koe a nau keia hapa. Owau no ka oukou kauwa haahaa.

            L. K. Keahikaolele

 

Olelo Hoolaha.

 

            I ka manawa e hiki mai ai o na mokumahu o ka Hui Mokumahu Waila. (i kaupalenai) @ aole e ae ia kekahi mea e pii aku iluna o ka moku a pau mua na ohua iuka o ka aina, me ka loaa ole o ka palapala ae mai ke Keena aku; ke ole hoi ua loaa ka ae ia e na luna moku.

            C. L. WIGHT.

Peresidena a ka Hui Moku Waila

Jun12 tfd.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Owau o Kapea M@ he mea i loohia i na poino a ka mai, he mau puu elua ma ko'u mau uha aoha manaolana no ke ula, aka, mamuli o ka Dr. L. Akina Lawelaweana, ua loaa ia'u ke ola. Nolaila, ke hoike aku nei au i kuu lahui aloha, e naue mai e ike iaia, i apu kuhihewa.

            E loaa no la ma ke Alanui Hotele, He'u 317.

            Kou oiaio,

            KAPEA MU,

Iulai 24, 1895.

Jul94 3m@sd.

 

HE LEO ALOHA.

 

            Ke noi ia aku nei kou oluolu e hoihoi i kela lei Pikake i loaa ai ia oe ma ke awa@e. Poaono nei ma Alanui Moiwahine kokoke i Alanui Puowaina i ka ona nana us lei la ma Honuakaha, ia Mrs. Keawehaku, a i ole i ko makou nei Keena nupepa a e loaa no ka makana kupo@.

            jul@t@d.