Ka Oiaio, Volume VII, Number 31, 4 October 1895 — Page 4

Ka Oiaio.

 

NUPEPA KA OIAIO.

J.E. BUSH, Lunahooponopono.

O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA.

Poalima                        SEPT. 27, 1895.

 

KA MOIWAHINE LILULANI.

            Ma ka Poaha nei, Okatoba 3 ua hiki kino ae ka Moiwahine Liliuokalani ma Honuakaha, no ka ike ana iho i ke kino wailua oia alii o lakou i nalo aku la. He ola kino makalapua kona, a he lamalama hoi i ke oho o ke Kupukupu, a he ku kilakila hoi i ka luna o Wahiuekapu, ke kulana o ka pua a Kapaakea laua me Keohokalole. He mau hora ko ka Moiwahine Liliuokalani noho ana ma ka aoao o ka holowaa o ka mea e hiamoe ana, a hoi aku la oia no kona Home ma Wasinetona, me na manao mokumokuahua o ke aloha, no ke Kamaliiwahine Poomaikelani.

 

HAAWINA KOHO BALOTA.

            Ua hoike ae o Senator Brice, o Ohio, i ke akea, ua makaukau oia e haawi $200,000 no na hana koho balota o ka Aoao Demokarata ma Ohio, i na wa a pau e makemakeia ai ke dala. E olelo ana ka Avataisa, “aka he eia no kekahi poe e olelo ana he kakaikahi na noho o ka Aha Senate o Amerika Huipuia i kuai ia me ke dala gula.” Ua hoike mau makou i ka olelo, ma ka Hawaii a ma ka Enelani, o na Ahaolelo o Amerika Hui a me ko na mokuaina kekahi o na wahi popopo o na hana i ike ia ma ke ao nei, e pili ana i na hana pookela no ka pono o ka lahui; ma ke ano nui, ua aia ka noho ana o ko laila lahui, mamuli o ka anai ia o ka lehulehu e ka hila-hao o ke kanaka a me na hui waiwai i hoohui ia e hookauwa a e hoopilikia i ka noho ana o ka lahui. Ua akua ke dala ma Amerika, a ua hiki ia mana iloko o ka lima o ka poe waiwai kakaikahi ke kuai i ka pono a me k@ @ike, a ke hoolimalima i na luna aupuni kiekie a me na kahu kiekie o na hoomana. Mamuli o keia mea he dala, ua lilo ka PONO i mea ole, a ua noho alii ka HEWA ma Amerika, a me na wahi e ae i aneane puni ke@a ao, O Enelani paha ke aupuni ahona iki e ku nei, a @ia no oia i keia mau la ke komohia nei iloko o na hoao ana e ike ia ai kona kupaa he palekaua no ka pono a he kiai no ka inoa laahia Karisitiano.

 

KA GIBERALATA A KA FARANI.

            Aia ma ka aoao hema o Sepania kekahi lae-aina palahalaha i ku kiai la e kekahi puu i kapaia e Gibaralata, i hooliloia he puu kiai, a he awa no na mokukauwa o Enelani, e oloio ai iloko a iwaho, e pale aku i na enemi oia aupuni mai ke komo ana mai iloko o ke Kai Waena-konuhonua mai ka moana Atelanika, a e alu aku ai e kaua aku ai me na mokukaua o na aina e aku e kaai ana ia moana i kona wa e kue ai me kekahi o lakou. He ipuka kaulana ke kowa o Giberalata mai kahiko loa mai, a no ke koikoi ke kalana o keia puu, e like me ko Kauwiki ano e ku la ma ka lae o ke awa o Pueo, ua paio mau ia a hiki i ka lilo ana i ke aupuni o Enelani, a e paa ia nei a hiki i keia wa e ia. No ka hahana, a no ka lili mana o ka noho ana o na aupuni o ke ao, ua lili aku na aupuni e ia Enelani, no ka paa o keia puuhonua a puu kiai a hoolele paio kauwa moana o Enelani i hui ia aku hoi me Malata e kokoke la ia Italia, ka mokupuni o Cypresa, e kokoke la i ka Puali o Luega, ke alawai-oki o Pueza, a me ka noho paa ana aku la o Enelani ma Aigupita, eia na aupuni oni hookeke mau o Farani a me Rusia ke hapapa nei i na wahi like me Giberalata ma kahi e loaa ana i ko laua mau maiuu. Ke oni mai la o Rusia, no ka paa ia Enelani ma ke Kai Waenakonuhonua, e puka i ke akea e holapu ai, ma ka Akau o Kina, a e loaa ia ia kekahi awa puuhonua no kona mau mokukaua e kukulu, kapili, a e hooponoponoia ai iloko o ka wa kaua. Eia o Farani me kona keehina wawae ma ka hema o Kina, ma ka mokuaina o Souguin, eia oia ke kaua nei ia Madegaseka, a o lakou a pau, Enelani, Rusia, Farani, Geremania, Italia, Sepania, a me kekahi mau mokupuni e ae ke okioki nei ia Aferika. Hookahi no kumu o keia, ua haakei ka naau o kanaka a e like me ka pii ana o ke kulana waiwai a ikaika o kekahi lahui, a mamuli o keia kumu, eia lakou ke omo nei i na lahui liilii me he Niuhi la, me ka nana ole i ka pono a me ke kaulike. O ka hope loa o na lahui e komo nei i keia hana, oia ka lahui Amerika. Ua maikai kona inoa mamua aku nei, aka, eia ke ulu nei ka manao hapuku iloko o kekahi mahele nui o kona lahui, e hao e like me ko Europa mau aupuni.

            No keia kumu, ua kukulu malu iho nei o Farani he awa ikaika nona ma Bizerta, Tunisa, Aferika, i wahi e hoolulu ai kona mau mokukaua ma ke Kai Waenakonuhonua, i anelike me Gaberalata a me Malata. Ke hui ia keia awa me Toulon ma ka hema o Farani, ua loaa hoi he elua mau awa ikaika o Farani. 

            Oiai na lahui ke konane nei no na kahua a me na lako e ikaika ai lakou, maluna o ka papa-konane laula o ka ilihonua, ke helu nei lakou me ka ike kanaka, me ka hoomaopopo ole i ka moolelo o ke ao @ei i hoike mua ia mai e ke Akua, mai kinohi mai a hiki wale i ke kaua hope loa ana a na lahui kanaka mamua ponoi iho o kakou e okuku nei, a me ka luku ia ana o ko ke ao e ka nani o kona hele ana mai, a me ka ha ana mai o kona waha a waiho iho la na kanaka ikaika a me na Kapena o lakou, me ka puu lepo maluna o keia poepoe honua, a pela e waiho ai a hiki i ka pio ana o ka enemi hope loa, a noho mai hoi ka Ziona hou, ma keia Edena i puhiia i ke ahi a maemae e like me ia i kinohi, a noho mai ka Adamu alua he ‘lii o na ‘lii, he Haku o na Haku.

 

NA HANA HOU.

            Ua hooholo ke aupuni e hooholo loa aku i ke Alanui Moiwahine a hala mai ka Makeke-ia kahiko, a hala ae ma Kapuukolo e pii ana iuka ma k@ kae o ka muliwai Nuuanu a hiki i ke alanui Vinyard, ke ole makoi e kuhihewa, e hooiho la mai ke alanui Nuuanu aku a ke komohana ma ka uwapo Peleula. He hana keia i ike ia ke kupono no ka pomaikai o ka lehulehu. O kekahi kumu i kupono loa ai o keia alanui, he mea no ia e hoopau ai i ka noho ana o kanaka ma kae ponoi o ka muliwai, me ka hoopiha aku i ka muliwai me ka hooleina a me na mea inoino a pau o ko lakou mau pa, a e hoolilo ana hoi i ka muliwai i hookio no na mea ino a pau he punana hoi no na kumu ma’i. He mea maikai no hoi no ke olakino o ka poe e noho ana ma Kapuukolo, Kikihale, a me na wahi e ae e pili ana i muliwai, a he mea e hoopau ia ai ka lawaia ana o ka poe hoopai, lua ole i na mea o keia muliwai e ai ana i na mea ino mai na @@@lepo mai a mai na mea ino hoi i kumu iloko o ka papaku o ka muliwai. O ka lilo ana o keia wahi i alanui, he mea no ia e hoopau ia ai e na pupupu hale pelapela i kukulu-aeo ia iloko o ka wai a maluna iho o ka lepo pilopilo, a i ka wa e eli-hou ia ai o ka muliwai a hohonu e hiki ai i ke kai ke pii a ke emi aku, me ke kah@ pu ana mai o kahi koena wai o uka loa mai, he mea maopopo e lilo ana ka muliwai he wahi a ka maka o ke kanaka e oluolu ai, mamua o ka hoeha ia i ka ike aku i na lua-liilii o na Hawaii, na Pake a me na Iapana, e kau hakake mai ana me ka waiho wale o kona mau pelapela a pau.  Ua pau pono ole hoi ka pomaikai o keia hana a ke aupuni no ka pono o ka lehulehu, ke ole oia e lawe ae i na wahi a pau ma ka aoao Ewa mai mawaena o ke alanui Moi a me alanui Beritania a hiki i na loko wai a me loi e holo loa la a puka i ke alanui Liliha, hoopiha, hooponopono a hoolilo ia wahi i Paka; i wahi no ka poe oia aoao o ke kulanakauhale e luana ai, a i kipoho hoi a ke ea makani e pahele mai ai maluna o na mala pua a laau-ulu i kupono no kahi oia ano, a pa i ka ihu o ka moe e hanu nei i na ea opilopilo. (Oia nae paha – e ma’i paha ana nei paha ka poe i maa i na ea maea ke hanu i na ea maikai)

            Mahope o ka pau ana o keia hana a ke aupuni, e huli ae oia i ka hema komohana a e lawe ae a hoopiha i na wahi ma Kakaako mai ka lepo ae a me ke one o ka uuku awa a lepo mai kekahi wahi e ae, a hoolilo i na wahi hoeha maka a hoopilikia ana i ke ola ana maikai o ka lehulehu. Aole he kumu o keia kulanakauhale i loaa na kulana maikai e lilo ole ai i ‘liiwahine no ka Paredaiso o ka Pakipika e like me Venice a me na kulanakaohale ‘lii e ae o ke au kahiko a me keia a kakou e noho nei. Minamina wale ka inoa maikai o Hawaii i ka hoohaaia e kona capitala me na mea pilau, mai a hoeha naau.

 

O KA AINOA ANA O HAWAII NEI, OIA KA MEA I POINO NUI LOA AI KELA LAHUI.

(Hoopau ana.)

            Ma ka’u nana ana i na mea a pau i hanaia, mai ka Ainoa ana a hiki i keia la, ua ike au ua nui na ma’i ahulau i ikeia iwaena o keia lahui, oiai hoi, ua huikau wale ka ai ana i na mea ai o kela ano, a me keia ano, a oia huikau ana o ka ai ana a me ka noho ana, oia ke kumu i nui ai o na pilikia i ikeia, a pela i holo moku ai keia lahui iloko o ka make a ka ma’i ahulau.

            Ma keia ke manao nei au, i na e hooluliia ke ano o ka noho ana o keia lahui, ma ke ano he aikapu, e like me na lahui e ae, e noho mai nei iloko o keia au malamalama, ua manao au oia ka laau lapaau e kaupaleia aku ai ka poino, e ili nei maluna o ko kakou lahui aloha.

            Aole au e olelo ana, e hoi hoi keia lahui e hoomana kii pohaku kii laau, kii manu, kii i’a a kii e ae paha e like me ko kela au i hala, aole oia ko’i makemake, aka, e malama ia ke kapu mawaena o ke kane, ka wahine a pela aku. Mawaena o na mea ai, a e hookaawaleia hoi ka wahine i ka wa o kona ma’i e hiki mai ana, i hale okoa a e hoomaemaeia oia i ka wa e pau ai kona pilikia, ma ke ano he kapuwai.

            Oiai hoi, ua hakilo ia e au ka noho ana o keia lahui a ua ike au he kakaikahi loa ka poe Hawaii i malama iki i ke ano o ko lakou aikapu ana, aka, o ka nui aku, ua hui aku, a hui mai.

            Oiai hoi, o kahi hakina i’a a ke kane, e lilo ana ia i ka wahine a i ole i ke keiki paha, a pela wale aku, a pela kela wahi mea ai a me keia wahi mea ai, a pela no hoi kahi huewai, hookahi no ka inu pu ana, o kela a me keia mea, a pela pu kahi moe a me na mea e ae.

            Aka, ua olelo nui loa ia nae no ka ai o keia lahui i ka I’a maka me ka poi, oia ke kumu o ka pilikia, ua manao au aole pela, o ka noho huikau ana, ai huikau ana, inu huikau ana, oia maoli no ke kumu nui o ka pilikia, aole no na mea ai, oiai hoi, aole ai I’a maka no na keiki bepe aole no hoi ai poi, eia nea ua like no ka pilikia i ikeia a no ko’u manaoio maoli no, o ka @@@na ia ana o ka aikapu ana, oia maoli no ke alahele o keia poino weliweli e ike mau ia nei.

            Aka, ke waiho nei au, na ka lahui e kaupaona i keia mau hoakaka ana, a ua makemakeia no hoi na hoikaka naauao ana, a keia a me keia mea i ke ano i’o maoli o ka aikapu a ma ka ainoa.

            Kou Oiaio,

            D.M.  PUNINI JR.

 

NU HOU KULOKO

            Aia no ka Olimepia ke kula i Lahaina.

            Ua hoopau ia ka hoomaluia ana o na uwapo.

            I ka Poaono nei i holo aku ai ka Bennington no Hilo.

            Ua make ka pupule i loaa ai i ka ma’i Kolela.

            He ma’i puiwa ke kumu o ko ke Alii Poomaikelani make ana.

            Ua hoopau mai o Waianae i ka hoomalu ana i ka poe holo aku ia wahi.

            Eia no o Akepoka ke nowelo mai nei ia Kamika; pela mai ko makou lohe.

            Ua lilo ka hoolako ana o ka Halemai Lepera ma Kalawao ia W.H. Cornwell.

            I ka Poaha ae nei e holo hou aku ai o Claudine, no kona mau awa maa mau.

            He mau kakahiaka huihui keia, e anuanu ai ka mea koolua ole.

            Eia hou o Hamuku Hikikoki i ke kaona nei i keia mau la.

            Aole i ku mai ka mokuahi Kina, me he la ua holo loa ae nei no me ke kipa ole mai i o kakou nei.

            I keia la e hoomaka ai na kula a pau, oiai, ua pau ae la na la o ke kupilikii koe ka wanana hooheno a Lutera.

            Ua mare ia ma Maunaolu, Maui, e Rev. S. Kapu. O Miss Aluli Iia, me Charles Kamana, o Waiehu, ma ka la 2 o keia mahina.

            He lima pae hewa, kai pae ae ma ka ipuka hale o kahi poe i ka po nei, a telepona ia ana i ka halewai, ua oki oe e nanai ana.

            Lilo no ka eo ia me o ka hee-nanu@ o ka ponei, no mea hoi paha ka hewa o ka huki ana i kou papa, e mea aku ana wau e hookuu mai oe paa no hoi oe i ka h@e o koo@ papa.

            Ua hoopomaikai ia ke kula kaikamahine o St. Anaru a me ke kula keikikane Iolani e ke Kamaaliiwahine Poomaikelani, ma kana palapala hooilina mamua o kona make ana.

            He hoikeike nui ko ka Halekuai HEIAU o na PAIKINI, ma ke ahiahi Poaono, no na WAIWAI e kuai ia aku ana me ka makepono loa, ma na kumukuai haahaa loa i ike ole ia mamua.

            Ua pololei no ko Hilo i ka malama ana i ko lakou ola kino. Pela no ko Maui a me Hawaii. Ua pololei e ku ma ka aoao e palekaua ai , mamua o ka hoohemahema a pilikia wale.

            Ua hoopii hupo ae ka poe mea aina i ke kumuwaiwai o ko lakou mau aina a ke aupuni i lawe ai no alanui muliwai. He kuleana ko ke aupuni ma ke kanawai e lawe wale a waiho na kekahi Komisina e koho i ke kumu waiwai kupono. He kupono i ke aupuni e hana aku i kona kuleana no ka pomaikai o ka lehulehu.

            Ua hului ia me no Kalakaua Hale, o Jack Kane, no ka hoopuka i na olelo pelapela.

            O keia ka la e hemo ai ka Halekula Kaikamahine o Kamehameha.

            Ke hoomau ia nei no ke kapu o na kahawai a me na kuahiwi.

            O ke Kuna Moiwahine kai kuhihewa ia e hoopae ae ana i na pu, a pela aku, ma Waialae.

            Nana aku oe i kahi olapala i ka ponei hele ia la a hausake pia, kau mea o ka noke ia i ka holo a maluhiluhi, me ka ike nohoi ua maona noke no keia i ka holo, wese lale oe aohe sanana he ma@@ hilo ai a ka Pipi.

            Nui ka puiwa o na koa, a mai a lakou aku a i na makai, no ka loaa mai o na hooia io ua hala mai kekahi mokumahu me 400 a oi aku poe filebusta malalo o kekahi alihikaua o ka Hema, mai Kapalakiko mai. He oiaio paha, ke puiwa nei ke aupuni.

            E loaa ana he Eono HAINAKA MANUAHI, i ka mea e piha ai o kela a me keia 10 poe i komo a kuai maloko o ka HALEKUAI HEIAU o na Paikini, e ku nei ma ALANUI PAPU, Helu 519; ma ka POAONO apau o ka malama o Sepatemaba. No ka manawa KUAI HOOPOHO wale no keia.

            He paikau ka na makai i ka ponei, e hoao ana i ka manawa holo mai ka Halewai aku a ka uwapo. Mamua o Ilamuku Brown maluna o ke kaa, a mahope aku na makai, me ka lakou mau pu raifela. Ua manao kahi poe filbusta, eia ka he paikau hoao.

            I ka Poaono nei i ku mai ai o Claudine mai Hawaii mai, a ua huli hoi mai na pio aloha i huikala ia iho nei, he 13 ko lakou nui. Ua nui ko lakou mahalo i ka ka lokomaikai o kekahi mau lede opio Hawaii i kau pu mai me lakou mai Kawaihae mai, ma o ka haaw@ pakahi ana mai ia lakou i wahi okeni uku kaa.

            E hoomau ia aku ana ke kuai makepono a emi loa o na lole huluhulu nani a ku i ka maemae ma ka HEIAU O NA PAIKINI, mai keia la aku a hiki i ka piha ana o ka mahina. E naue mai.

            He 30 wale no la o keia Laikini ma’i kolela o@ e mana ai, nolaila, ke kono aku nei au ia oukou a pau loa e hele koke mai iloko o keia mau la, i loaa aiai oukou ka laau lapaau kupono o na kumukuai haahaa, au e kuai ai i keia mua la.

            M.G. SILV.     

Alanui Papu Helu 519.           

 

            A keia Poalu ae e hoomaka hou aku ai o Silva o ka HEIAU o na PAIKINI HOU, ma ka aoao Ewa o ke Aalanui Papu, e kuai hooemi ai i na lole a me na kahiko kino a pau o ka oiwi kanaka, nani, maikai, me ke kaulua ole. Nolaila, o ka wa kupono loa keia o na makamaka e hele ae ai i kona hale kuai, i loaa na anoai@ nani, a me na lol@ paa, na huluhulu, na marino, a pela aku, @like ke kuai ana me ka haawi wale. He hookahi mahina o keia mau hana kohu manawalea maoli no, a i hooloihi ia i lawa ai ka lono i na kuaaina, a me ka manawa hoi e hele mai ai e ike maka i keia lokomaikai palena ole o ko oukou hoaloha.

            M.G. SILVA.

 

            Ua hemo na hale inu rama ma ka Poakahi nei.

            Ua hoouna aku ka Hale Leta Nui ma ka mokuahi Kina i ka ponei ia 2111 leta, a me 857 nupepa.

            He 15 mau haumana o ka Halekula Kaikamahine o Kamehameha ma ka mokuahi Mokolii o ka Poanono nei.

            O ke ahiahi Poakahi ae nei, oia ka manawa i hookaawale ia no ke koho hou ana i Kapena a me ona Lutanela Ekahi, no ka puali kipololei.

            Ua hookuu ia ae o Ho Kwai mawaho nei, no ka bona o na a-la he 100, no ka malama opiuma. O ka Poaha ae nei ka la e hoolohe ia ai o kona hihia.

            Ke pii ae nei ke kilakila o na paia pohaku o ka hale uinihepa e Hale Von Holo, ma ke Alanui Moi, a ke paa pono ae, e hihimanu ana i aoao o ke Alanui Moi.

            Ua lilo ae nei ka Halekuai Rama Beehive ia E. H. F. Wolter a me H. Klemme, malalo o ka inoa hou a na Ona i kapa hou iho la, o ka Louvre. A ma ia inoa oia e aahu ai ma keia mua aku.

            He 29 ka huina nui o na hihia a Lunakanawai Pere o ka Aha Hoomalu i noho ai ma ka Poakahi nei, a mailoko ae o keia heluna nui o na hihia ua ike ia, o na hihia ona rama ka uuku lea mamua o na mea e ae. He hoike ana mai keia i ko ka lahui punihei nui ole ana ma ka inu, elike me ke ano mau. He hana maemae loa keia a kakou e hana ai, i pakele ai mai na uluku ana o na popilikia he lehulehu wale e kauhola nei maluna o ko kakou aina aloha.

 

WAIU MAIKAI

            Ina oukou i makemake i ka waiu maemae, waiu momona, waiu hou, a waiu ono, a i waiu i oi aku i ko ka niu haohao, e lawe oukou i ka waiu mai ke kaa waiu o –“KIPAHULU DAIRY” – o ka apana o Waikiki. E hoolawa ana hoi keia wahi Uwi-Waiu ia Honolulu a me Waikiki me ka waiu oi aku o ka maikai a me ka pa’ipa’i ole ia me ka wai elike me kekahi poe lawe waiu e aku.

            Ua hanai ia na kumulau bipi laha ole, uwi waiu ia, iloko o ka hale me na mea ai kuhikuhinia a ono hoi, elike me ka mauu SORGHUM a me HUA-PALAOA a e inu ana hoi i ka wai maemae lua ole o ka punawai wai aniani. Ma keia ua alo ia na kumu a pau o ka ma’i e ino ai ka waiu mai na ai hamu o ke kula a me na wai inu olepolepo kumau. Aole he pilikia e hopohopo ia ai ma o Kipahulu Dairy, o ke Korela a ma’i e ae paha.

            Eia ke hanaia nei ka WAIU BATA, ke hanaia nei ka moa, ka palehu, ka hua moa, a o keia mau mea a pau e loaa ana me ka maemae a me ka hou loa. A he wa pokole e loaa aku no he puaa @i@i o na ano maikai loa.

            Na na opio Hawaii Ponoi e hookele a e malama nei keia wahi hanai holoholona i kapaia ke “Kipahulu Farm” a ke nonoi aku nei lakou i na kuai ana o ko lakou mau hoakanaka o ke one oiwi hookahi, e kuai mai me lakou, o “Kipa hewa anei ke aloha I ka ilio.”

            Na Joe Richards e kalaiwa nei ko kaa lawe-waiu, e kiai oukou iaia e kiai I kana waiu, a e lilo ana no ia he mea e ola maikai ai o na opio, a e ikaika ai hoi ko oukou mau kino, me ka holo pono o ko lakou mau noonoo ana.

            HENRY F. POOR.

            W. M. BUSH

            Kipahulu Farm.            Sept. 30. 1895.

            sept. 30. @

 

KAUKA YONG

Kam Pung

APANA.

Helu 306 Alanui Hotele.

KAUKA LOEA O KA AINA PUA

 

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma’i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liilii. O na ma’i ha-@o @a hiki loa ia ke hoola la, na mai Akemama a m@na mai Puuwai a me @@ a@@ mai no a pau. Pela no hoi na @a@lele, Kolera, He@@ra, fiva lonalena, lepera.  Maialii ke oki a me ka hoola ana, @@@ pu me na koko ino. Ua hiki i ka’u laau ke hoohemo keiki i ka wa nahunahu me ka poino ole. He laau no kekahi no ka hooponopono hou ana i ka waihona keiki, a i ka wa e inu ai i keia laau me ka malama loa i ka rula e loaa no he keiki i ka poe i loaa ole he keiki mamua aku.

 

E Naue mai i Ike Maka

He pomaikai nui keia no na makamaka hoonele ia me keia haawina makamae. E hauoli no au ke ike aku i na makamaka e kipa mai an@ o kuka pu me a’u ma na ano a pau e pili ana ka’u oihana?

E KIPA mai @ ka poe hooluuluuia me na haawina pilihua ka ma’i, e na’u oukou hooluolu uku.

KAUKA YONG KAM PUNG

J@na18.194.1y-d@@

 

Lauu Bama Kunu

A

LOGAN,

No na Mai Kunu,

No na Ma’i Hano,

Na Mai Punia

etc.       etc.

He laau hopo ole keia no na Keiki opio a me na kanaka makua.

I hoomakaukau wale ia no e

BENSON, SMITH & CO.

jun 10 tfd

 

HOOLAHA! HOOLAHA!

Owau o ka mea nona ka inoa maialo iho nei, ke hoike aku nei au i na kanaka a pau loa. Ua makaukau wau i na wa a pau loa, no ka hana ana i na piula a me na paipu wai a pau loa ke @ mai na kouoha ia’u, he oluolu ka uku a he mau ka paa e ka’u mea e hana ai. E loaa no au ma Leleo, kokoke i ke alanui Kaaahi o Dilinahema.

S. K. KILA

aug 28 @

 

William C. Achi.

HE MEA LAWELAWE MA KE KANAWAI

BOROKA O NA WAIWAI PAA

A he Boroka o na Waiwai Lewa

E kuai mai a kuai aku no hoi na aina a me na waiwai o na ano a pau ma na wahi a pau o ka @ Aina.

mar 14d mar15w

 

Aina no ke Kuai.

O na poe a pau e makemake ana e kuai i aina no lakou, e ninau ae la.

S. K. KILA.

Leleo, Honolulu. Augate 27. 1895

aug@