Ka Oiaio, Volume VII, Number 36, 15 November 1895 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO KA PUHI O LAUMEKI. KA MEA I LIKE ME KA ILIO Puaapualenalena [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO KA PUHI O LAUMEKI. KA MEA I LIKE ME KA ILIO Puaapualenalena

K:i iiiii :in;i i k'»n;t k:iliti. ■ IVKt' iK< i.i l'ulii kauliin-i i II» 1 ! Pulii lia i';i--- H»' <H*i k,t : ■■ i

(1:1 olfloiii. ma kui». ]r]o r> kei;i-puhi o L:iunK:ki. J (>im ka «utia i lawe mai i ri!i | A a noho :m« O.II;I Anni' tn.i Hnmnilmii ui i kfi;i ni.in t:i. li;t (iui ;!'I !h o ka Killiiklilii auii w t kn Anae o K.iihii'opalnni.. lia ioii ae la kp Hit o keia w:i. ;(>! I: » ,'tin> mHpii o ko kino hoitutkon o > kn.t ].tt!n iie ul:i Kona ili tne n:i :iiki > kiko 'iilii on<>oiie i kapnia ho pnlii I'hUh. ;i h« loli ae i kekahi wa 1»* 1 l-uuiiii.'o, ii mnliope mai o kn liauau-. mi;; .1 k;i p'ipa puhi aia I.aiiiueki i u;'. hanau ho« MiHi- la hd keiki kaae ; m.i.kai mni k'i }>uh»fca oiai o Kao , h;u o Maku.nelia kona inoa. j A u:l }:!'> :iitii la keia keiki i ka ! (i Kainuopala&i, o!a lioi o Wmhk'. Aia fcfia mnu walil J kap&ia nii ' kn ir»oa aina iua Hououliuli K»a ' :r' r:ci ua ka jjo« kanaiuaAĪna o laiiii ! e J>oomaojiopoia uit*a. j A no kwia Wanuo lcr?i* mau wa-j !• i;i o k:i mea heluheln. i ■J\«'i h I- u l>a m.inao | !C* kai i Wamie • ■a ai'ii hoi'.au i . Ka hana a ia i>ei.. — j \a inei « lolao i iv.i k«u n'ji kino i Mui kailii oe i H« i.ana walea kau I Oiu !:o V.auna i !" 'ne Kini Kaimana j llAla k i r-iki ; HaU ka makaw Nolaila. e hoomanao īho e ka mea heiuhelu e lalao aku anft ua , puhi nei o Laumeki uia kona oni | ana aku i ke kai loa, a me na ale | haoupanona o ka moana, me kana , Miau liana ku i ke aloha me ka ma-, ikai i kona inau makua a me ka| oh;:i>a ponoi uie ka piiiuia oie. 1 Am i na ia o ua i>t>lii nei e noho' ■ ma ke, Kui ut:i keia vvahī mo- ] i;u pohak:i i. a ke kai kuono o lle- ; noi.l)iiii. iioie loa e ai oin i na i'a *' luaaio uu ana inaniua o kona u.uu ma'iii, a hie k;.:iu mau niho 00.. : Aia walo no oiia m iae hi nai»! akn ai t j kona m.iu uoakna a uie, k ia k i KUahii o Kap:ipapuhi. A h* oi iku no h>i ka urtk»ala o k i o I ) ljaunifi".:ft kona otiuna )> i n i muiuo a ine nu K»k u n iii ni lulele nilio >MtkawaiC.t n'asit Joi!ii o K:i inoana .u Jioio ana mi k»; kiiono o i.:ihi ana e nt>ho :ii )nu ilooouluiH kona iiinii liaiuai hm. ; N'iiaiia, u i nialuhia r><>i ka hele i .an.i o koiia ohana ma ke kai -i fi>t: . naat:k;ii uia i.i wahi. a [ji-ia |.ti i;<> , hoi nie' kekani |»o« ;> ae e lu'l>- ,n»a K i l*w.Li:i ni.i la k:u. A :s*;u>.uil Oi:V :i.li(» <■ UH I .a'.jUI«!KT |R*:, ii.i i»'i uiiiln' at !a kona u.n v. iut; koii.i :in<> Ji(jokala.<ii{)iia. .Noiail i. i)a painp:i:i ako la 1 k-'k:rh] puhi ka< aca <• noho ana m:i- ; walio 9 ka nianao ke kai e koum ui ; il.ika o ka !x>ko o iianaloa, a noi.i P'ihi ti.ii k;i ii,n:i INihilala. ho iiu Ih i.'oi'ki'iakela kt ia i konwin.ui nn' ! 111: i:iuiii o koua alo iue kon» inau i uiaKM pm'po" luilili iiii* he "la ai i 'ii' o.i hilapa alu i'iiai'ii* o kt'ka!)i ! imu, A .>:i i t ii,i a i li>iopaa ! k« aloli.'i I ilok'i i i>.(. aoie lioi h" iikm «! makiiu : ai. liui uia Kfia waln o ka na- j niM. hi' n.e.i pono t- .v\>ho iki »a l.:ui! iiwi;i. a }ii:.; aku kauianana, la Mokuimiha ī kona li<'!f aua i. 1 ka:itniiii i;i ii (>.illi\ nei. Ai.i na .< '■ kuiuoio ana ka b i k;i i.o'■•• o ka p-.Ki <i ke poo o Mo- : kiiii..' i t. a ai i ka m« 4 a nnna e lu>ik<; ui'i' . < k:« ut maluua o kona \:ilr i 'i iianiu iho :it. a he u»vji n. iio: .u na Ki'kahi iiihu nn a kiiK' I»' !.i|i:tlu t- huohie niai ai iaia. \ t- lik»' ini' ia kulmia. iiii Io» a iaia uo wa e kaapuni ai īa Oahu nei a oia kana ī olelo aku *i i ko iako'! inau ii'.ikua. a me kona nimi ta!m ii-.nai e a>- mai i .ia e hele una '.ihn nei a puni. O keia niaiuo o Mokuineha. un ao la niai !a koi.a uiak«make e ua ' i.,.>nu.» i> im»i a iuc kona mau ma-, k a i iiauai. n tiu ieu ini'H, ua htX»ko ; c:a ī kona inanao, noUiia, ua hia «ii iU<i ia uia i ke aioha bope i k«ua i

•f»a Hoooaliah, a «a'. ;:©le aku la oia m lā mai Waiaua* - a me WaīalaF,*a tiiki oia ma ma Koolauloa, kahi boi 0 -ta neuli pokh ponoi o ko lakou u.akoaleane e noho ana.'* A oiai ua nei e b«bu kipa ana me ke kanikuekueo kana ]'<■ kiiku, am hoi. na pai ia ae la K. na mnu niaka me ka h«npu. a iāia i hoii ae ai a naua tsa b» pu ka o koiyi wjihi hale loea, »r ike .»kn;lā oiii ho keiki kanaka ai e Le<t« ana i«a ke aianui. Nolai'a. ua Imoiimn ;»ia i fea *>»nn . ninie ««" iii:i'»ao haliaiia, aloha 11 1 ona Kiiikunane hanau nua, tne h»* J īueu la :: kono "aai ftnu i k>na uoo-l fi■»<■» ii<»ito o J\a.hukuura. O V.:iu ivt ii«a (i vii Uem mulī r j ...!;. »u .. :ku .i.e Kuih»opiil.tai. iiu 1 j &. ji:.r, ■ j .) ■ >ria .iiiiu i»;in.io kuki) wa !r. n!i v.;• il>i iho i.i u»i V- hiu<» n».'i• i •.;>1 .1 h.'i.u in.'i kona liina, a t»>> i,i fe .ikii 1.-i oia a in >i <iJiv a.'aimi kiihi i noho mai ai :11«- k/'iiuiin ]m»h<i niiii i iiii hek-ho .l»»iiii o k;i rne:i n hele «ku nei. Ai:t u:i« ii:i hi in.i a pau o keia kniki i,- ht:i(Mrku uei o nti hiohiona iiii :i pau t> koiih niaknakane, a oi» leina i lioupuln iho ni i uii waimak:i i kon.i mnu iM|>aiin.t, a iiK' ka ti n:iii una rti:ii i kona wahi i h«!c inni :ii, a Ū4 hiii pololei aku lu ke i ua iniia 4MMw-o-pili,aMa ini.i. A no ka imloh'i .īk.i keiki maliI.hii ini"t i h:ti ::kti ai i ka inoa o l.«n»a mau iiiakun a me iuoa o k,i aio, l ?, kahi aiia i hoomaka asu .) i «• )„ ),•. .. . A no fitsia' niAU hoike oiaio, ua r.iii :io |a ka Joo nwo o ua makuahi-p«-i <■ lik« tne ke ano niau no o koin i'ihui niai i\a Kiipuna kahiko loa ir> ii. ;i t.:i keia !«:> kupalili t hoopui'.v;i .ikii i iiu miiiiiio o kBiia kane i .1 kuhi ,iiia <> mahiaiana, oioi. ".a :,).iii,)K ui>i ua p hkia ia paha kekaiii it ko )ana ohiin». Aia nae i k»uia hiki ana mni ma ko laua wahi ' ponoi, oia ka he, i :.,:iiiliiiii keia « kanu wahine (: uwe j s< J iki r;» i. , ii'ohuii'. Ui» mfin:io aeoia. aolo'pa : •.ii i:< o k'ski k. a m ia mea, ua heie i .iHii i;i oi.i n m;t k.ihi o ka iinu, ua ]-aw«iaxve koke »»ia i tfa- uiea, e pili j iina i:i haua mv ka awiwi a me ke | K»lua nna i ka i>uaa. a iiuliu iki, ua! huai ae Jaoial uaiuiu nei, uie »ia I wou a pau ana i ai. ā ua ; i iwu aku la oia a mua o k»! alo o | > -īn;: wahine iue ka nialihinime ka| I•■ane ana aku i kana wahine. E-l ii'iopau i ka uwe ana, jhe makamaKi mako o ka ai nmmua 2 a naahope i nwe a mi' kekamallio *ana. 1 A «o k«i.a olelo maikai a ke kane, i.'.i iiooKo mai J,t kana wahine. a ua j noho pu iho la lakou a ai pu sho la rne ka malihini <t:f ka manao hau- • >'i, a mahope ibo oka pau ana o ku lakon ai miih, aia hoi, ua loaa ia 'i.kou he wa maiieai e luana ai. ilf! v.a papa leo ana. ua ninau r*jai la o Kaihuma i ke Ueiki i kan.i wahi e hele noi. a ua hai akn la oii. e hele aaapuni oia ia Oahu nei aia ke ano maikai wa'.e no, aole rio 'iekahi nioa e ae, a uia ia ano, ua o'.elo hou mai la ka makuahino iaia. lle nrt:ii hoi ia ua ike ae m maua iii oe »; ke keiki, ua kipa mui la oo 1 .ii halo ne-i, aole he raea nana e i lelo uiu, i;i oe, nou na mea a puu o ■i.-iai'a i.ia raa.iiia, aowa i ponoi no h»i ka innli poluio ko mvkuakane | p <' j>aa i;.i.» ke alanui, aoleau e' '.i ;.'',li 'nui tr i kona moali, nolaila, e n ho īuo k.Mia i"rēi nei. u.i imi 'ka ai : !;d u.aKuaKaiie nei. a o kn i a| iio k:i iium i.'il; :ikti La i k<ihi o na | e h;'K> 1.-i » '<i' "kai, ;ii maiiiio a<* <»**! 0 !iio« ii'ahin*! ua iiiki no. no ka j n:i i'o'.e I;r tma iioii o kanaiua I I at K: . iiui maua ou makua, n<>ia-i i::i. c uoho 'li'i kau;t e kiai keiki. 1 A ii<> ke.a oielo o Knihuiiiiā ii | Mok.iiin'ii.i, i; i h;ii aku oia i kana| aii'lii niua iiiia u:c kn oiiio « hiki j ;ii iii l.iii.i ke m.u i kana 1 i.iii oii'iii. a oia |B keia; Ai<h-o:;i i maki'iiiake i ka moo wahino. a < iiolio hoi ilaila, uo ka U;; loa;i no hol ki* kule.ilia i'j Ai.i iku aku :\i i:v laua i lia uiakua ,i o Kona iiu-a w;i!e no i inaiiao a'; i o'.i'lo aieu ai ia laua, oia hoi e Imkiuna inai i kt kanea ka niakuahiii« v h<-l»> tn.u n:a llonouiiuh u»a Kw»a i;0 kāna niea i manaoai. Ua ululiua loii puhu o kun'ui>ē ma, iii» ka hoopau ia ana o ka holo una o ka Morry-<ro i iouikl. E hoc>nianawauui ej uiama si;i ma a hiki i ka ma-i uawa o I hou aku ai.j ilo olua mni Lo|Hiru a Kimo Mnki ī lawo mai ai mai uiai, a uoho mu ka pa hoomalu mai o Kalllki.