Ka Oiaio, Volume VII, Number 38, 29 November 1895 — Page 4

Page PDF (1.14 MB)

This text was transcribed by:  Punahele Todd
This work is dedicated to:  Na ku`u keiki hanauna...Legend William Keaka Sai

Ka Oiaio.

 

NUPEPA KA OIAIO.

J.E. BUSH, Lunahooponopono.

O KA PONO KA AIALII E

OLA AI KA AINA.

 

POALIMA : : : NOV. 22, 1895.

 

HE MOOLELO KAAO HAWAII

-NO KA-

PUHI O LAU-

MEKI.

KA MEA I LIKE ME KA ILIO

Puaapualenalena

Ka imi ana i kona kahu-Pela

no keia Puhi kaulana i oleloia

He Puhi ka i`a-He @@@ ka

Lala.

            I ka pau ana o keia mau olelo a Kaihuopalaai, ua pane aku @@ @@ Pueo.

            Oia no ka olelo kauoha a ko @@@ki a kana ia`u, aia no ka o ka i`a, e hele pu ana me a`u, ae mai la kona kaikoeke, a no na olelo a pau i hai ia ae la mamua, ua olelo mai la o Kaihuopalaai ia Pueo e hele laua i ka hale noho o ka laua kaikamahine o Kapapapuhi, oiai, ua noho oia ma ke ano keiki makua pulama ia e na ohana makua.

            Ia laua i hiki aku ai ma ka hale noho o na ui la, ua hoouna aku la kona papa i ka malihini me ka hai ana aku i na mea a pau ana i hele ai.

            I ka lohe ana o ke kaikamahine ua lele mai la oia a apu mai la ma kona @@i a honi iho la oia me ka i ana aku ia Pueo. I wish na`u oe a ia wa na kaikamahine ala i pane mai ai. O kau huakai ka ia i hele mai nei he i`a.

            Ae aku la o Pueo me ka minoaka ana aku.

            A hea oe hoi ? wahi a ka ninau olelo hou aku la o Pue aia no i ka la au e haawi mai ai ia`u i i`a na`u a me ko makuahine, ua olelo mai la ke kaikamahine me ka oiaio ua waiwai no ka huakai a ka malihini, ua inu i ka wai o Kemamo.

            He manawa keia no ka la o kau kapakahi la ma Waianae, wahi a Pamamo, aia hoi, ua hiki aku la keia ma na hale kamaaina ma Hoaeao ma ka ninau ana aku i ko laila noe kanaka i kahi o kona makamaka i hele mai ai, he mea oiaio, ua hoi ia mai la me ke alakai ia e kakahi wahine kamaaina a hiki i kai o Honouliuli ma kahi hoi o kona kaikoeke e noho ana Kaihuopalaai me kana wahine me ka laua milimili o ko laua mau la opio.

            Ia Pueo i hiki aku ai ma ka hale ponoi o kona kaikoeke, ua hookuu iho la oia i kahi haawe.

            Aia nae na leo heahea me ke ohohia la imua ona, e like me ke ano mau o na malihini ana he heahea oia ka rula mau o na lahui Hawaii nei.

            Aia i kela wa, ua kena koke ia mai la keia e ai, a ua pane aku la o Pueo. Ua ai hoi ua hiki i ka hale nei pela iho a kuu iho ka nae.

            A o keia no ka wa i ninau ia mai ai o Kaihuopalaai, he mau maka malihini kou ia maua mai hea mai oe ? wahi a Pueo i pane aku ai.

            Mai Laiemaloo au i hele mai nei

            Pane hou o Kaihuopalaai

            Ua ike paha oe i kau kaikamahine ia Kaihukuuna aia ilaila ka@@@ i noho ai?

            Ia wa i pane aku ai o Pueo o wau no hoi ke kane olelo aku la.

            Ma keia olelo a Pueo, ua haawi koke ia na puili aloha ana me na uwe, a o keia no hoi ka manawa a Kaihuopalaai i kena koke ae ai i kona mau aialo ponoi i ka imu o ka puaa a me ka ilio, a ke kuu nei hoi na lokoi`a o na puuone, a ua holo koke ae la ka lohe o ka olelo kauoha a Kaihuopalaai i na kanaka a pau o Honouliuli me ka nana ana aku i ke kulana o na makaainana i kela manawa, ua hele o ka uluwela ke ahi o na hale a he noho`na eleu a makaukau ko ia poe oiai he mea nui ka huaolelo ia lakou.

            Ma keia wa i ike ia ai ka holoaka hana o na mea ai i hoomoa ia a m@ na i`a moa.

            A ua akoakoa mai la na ono a me na momona a pau o luna o ka aina mua o na Pueo nei me ka nui o na hoa ai.

            Ma keia mau hana maikai a na kamaaina, aia na manao hilahila iloko o Pueo kaoi i noonoo ai no na mea ai a kona kaikoeke a me kana wahine i hoonee mai ai imua ona me he `lii ala oia ia wa.

            I ka pau ana o ka lakou ai ana, a ma ia hope iho, ua haawi aku la o Pueo i kana wahi opeope i lawe mai ai i ka loa imua o he alo o kona kaikoeke.

            Oia hoi, ae wahi kuina kapa a kana wahine i haawi mai ai iaia, a @na @a Kaihuopalaai i pane aku ai @@e na kulu waimaka no ka hoomanao ana i ke kapa a kona muli pokii kaikuahine i ku ai, a me ia ano @@o na oia i ninau aku ai ia Pueo

            Pehea ko olua noho ana me ka w@@@@?

            Wahi a Pueo i olelo aku ai.

            @@@ @@@u maikai no ko maua @@@@@ me ke kue ole, mai i ko @@@ Ho@@ Mare ana a haalele wale aku la no au iaia me ke keiki a kana i ka hale me na okana.

            Olelo hou aku la o Kaihuopalaai,

            Ua loaa keiki no ka olua?

            Pane hou aku la o Pueo:

            Oia ko maua pilikia nui, aole he kapai o ko kaikamahine a hiki wale no i keia manawa.

            Na wai ka hoi kela keiki au e olelo mai nei ia maua ? wahi a Kaihuopalaai i olelo aku ai.

            A wahi hou a Pueo.

            O ke keiki no hoi i hele ae nei a hiki i o maua ala o Mokumeha, a oia no ka mea i olelo mai me na huaolelo o ke aloha.

            E noho kakou ianei no kekahi mau la i nai pono aku au ia oe i ke kumu a me kahi e hiki ai o ka i`a e hele pu ai me oe, no ka mea, he mea kino kanaka ola ka mea nana e lawe aku i ka i`a ma ke kai a hiki i kou aina i hele mai ai.

            A oia hoi ko`u hoa i hanau pu mai ai he puhi o Laumeki kona inoa, aia kona wahi e noho ai i kela wahi moku pohaku e ku mai la i ke kai, nolaila, aia a apopo hele aku kaua i ike pono oe i ua puhi ala.

            I ka pau ana o keia mau olelo ua piha loa ia o Pueo i ka hauoli no keia mau olelo a ke kaikamahine a hooluolu iho la lakou no ia po a ao ma kahi moe.

            I ke ala ana ae o ka hiamoe o ka malihini ia kakahiaka aia na mea ai ua makaukau e waiho mai ana a oia no ko lakou wa i ai ai a hiki i ka moana ana.

            A ma ia hope iho, ua hoomakaukau ia na mea ai e lawe ai na ua puhi nei, e like me ke ano mau a o keia ka manawa o Kapapapuhi i olelo aku ai ia Pueo e hele laua me na kanaka nana e lawe i na mea ai a ua puhi nei, aia lakou i kau aku ai maluna o ka waa a hiki ma kahi moku pohaku aia ua lawe ia ae la na mea ai a hookokoke aku la ma kahi o Laumeki e hoea mai ai mai loko ao o kona lua aole no i liuliu ua aleale ae la ke kai me mau ooloku la iloko o na la ino o ka Hooilo.

            He manawa pekele, ua hoea mai la ke poo o ua puhi Laumeki nei mailoko mai o kona lua i noho ai puka ae la i ka ili kai me na hiona @@u i ka makau ke nana aku.

            @@la@@ e kau aheahe ana iluna o ka @@ kai, ua lawe aku la kona hanau mua i ka awa a hooainu aku la ia Laumeki a me na mea ai a pau i hana ia na ua puhi nei me he alii kanaka maoli ala ka ai i na mea ai maikai wale no, a i ka moana ana o na puhi nei, ua moe malie mai la oia me ka onioni ole no ka @@@ mai @@@ keia i ka awa.

            @@@ keia wa i olelo hou aku ai o @@@@@puhi ia Pueo, ke nana @@@@ @@@ o ka makua i ke ano o ka @@@@ @@@ nei Laumeki a o kau @@@ @@@ ana e malama ai me ka @@@@ aku i na mea a pau ke hele pu @@@ @@@@.

            I ka pau ana o keia mau olelo ua keka@@ iho la lakou no kekahi manawa a ka puhi Laumeki e onioni ae ai mai na hooniponipo ana a ka ona a ka awa.

            A i ka wa a na puhi nei i oni ae ai a hoopololei ae ai i kona kino loihi, ua like oia me kekahi kaele waa nui e kau ana iluna o kahalau @ole o kanamai o kona nui ke nana aku.

            A oiai o na kunahihi a me na eehia e hekau iho ana maluna o ka poe e ike maka aku nei i ke ano o ka puhi Laumeki, aka, i kona nanau mua nae aole i loaa iaia ia mau haawina, ua pane aku la oia i kana olelo kauoha no ka hele ana me kekahi o kona mau makua.

            E kuu hanau muli mai ka puhaka hookahi mai o ko kaua makuahine hookahi, a ka la apopo e hele ana oe me keia mau makua o kaua e lawe oe i ka i-a na ou makua.

 

HE MOOLELO HOONANEA.

-NO KA-

Ka Makai Kiu

Lau Omaomao.

-

Ke kaeaea o na kakai pali nihoniho

o Misouri.

-

KA MEA NANA I HOOOKA KA POWA

IEKE A @F KONA

PUALI HOLOKOA.

-AI OLE-

Ke Aka kino wailua o

ke kuluaumoe

-

            Ma keia noi a ka makai kiu Lau Omaomao, ua ae koke mai la ke kamaaina, a hele aku la lakou ma ka rumi o ke kakau olelo nui o ka hotele, a malaila lakou i hoopaa iho ai i ko lakou mau inoa pakahi ma ko lakou mau inoa oihana.

            I ka pau ana, ua hoi aku la lakou a pau no ka rumi aina, no ka hoopiha ana i ka lua o ka inaina.

            I ka pau ana o ka lakou paina, ua hoi aku la lakou no ko lakou rumi hookipa, a malaila, pu ke kamaaina, a ma ia wahi, ua ninau pono mai la ke kamaaina o wai la o lakou ka mea nona ka inoa i kakau ia ina hua umu wale no. M. K. L. O. K. L. R. N. A. H.

            No keia ninau aole he mea nana i pane aku, aka, he apana pepa ka mea i haawi ia aku iaia, a maluna o ua pepa ala, e kau ana ka inoa o ka inoa o ka makai kiu Lau Omaomao, kauhale o Lama, Repubalika Nui o Amerika Huipuia, i kahakaha ia hoi me na hua gula moakaka e like ae la me keia maluna ae la.

            I ka ike ana o ka ona nona ua hotele ala i kela mau hua palapala ua puili ae la oia i kona mau lima ma kona mau umauma, a naka haalulu ae la kona kino, me ka leo pihoihoi, a pane mai la o oe ia, no ka mea nona keia inoa?

            Ae, owau no ia, a no`u ponoi kela moa aole no kekahi mea e ae, a puni ke ao holookoa, wahi a Lau Lau Omaomao i pane aku ai.

            Auwe ! e kuu hoola, a hoopakela o na hora i koe o keia po, pomaikai loa ia wau, a me na malihini iloko o ko`u hotele nei mai pau i ka poino.

            He aha ia mea, a o wai hoi ka mea nana e hoopoino ia oe, a me ka poe oloko o keia hotele, wahi a Lau Omaomao i ninau aku ai?

            Pane mai la ka ona o ka hotele, eia iloko nei e ko`u hotele kekahi poe malihini, i hiki mua mai nei i ko`u hotele nei, mamua mai o oukou, a iwaena o kekahi o lakou ua like loa ka inoa me keia inoa au e ike nei, ma keia mau hua kumu.

            I kela wa ua pane aku la o Lau Omaomao, e ae mai ana anei oe e hoike mai i ka buke imua o`u i ike aku ai au i ka lima kakau.

            Ae, wahi a ka ona o ka hotele i pane mai ai, a kii aku la oia i ua buke ala, a lawe mai la a kau ae la iluna o ka makaukau a wehe ae la a nana iho la, a ike iho oia, oia kana i hoike aku ai ia Lau Omaomao.

            Ua nana iho la oia a ike koke iho n oo ka mea hana ka lima kakau, oia no ka mea ana i huli mai ai, oia hoi ka Liona Keokeo a ua hoopokole ia kona luhi a pau hoi ka alo ana i ke anu o Aipo.

            I kela wa, ua ninau hou aku la o Lau Omaomao i ka haku mea hale o ka mea nona keia inoa, oia wale no anei, a i ole he poe e ae kekahi me ia.

            He elima haneri ko lakou huina nui, a he kulana o ka poe a lakolako i hele hoi e olo na eke ma ka nana aku.

            Ma o keia pane a ka haku hale, ua ike maopopo iho la o Lau Omaomao, o Liona Keoke io no ia, kona hoa o ke kahua loa o keia hope aku.

            I kela wa, ua noi aku la o Lau Omaomao i ka ona hale, e ao mai ana anei ia`u e lilo au i kauwa lawelawe malalo ou no ka la apopo.

            Auwe ! aole pono i ia`u ke ae aku oiai hoi he hana maikai ole ia na`u ka hoolilo ana aku ia oe e ke kanaka nona ka inoa o kaapuni nei i ke ao holookoa, i kauwa lawelawe no ka hana i kupono ole i kou kulana, ia wa koke no i pane aku ai ka makai kiu Lau Omaomao, aole ia he hana nui, aka, he mea liilii wale no ia, a o ka`u wale no e ao mai oe e lilo au i kauwa mau no kekahi mau hora o ka la apopo.

            He aha auanei ka`u @@na e haawi aku ai nau e hana ai e makemake ai oe e hana.

            Pane aku la o Lau Omaomao owau ke kuene nui o kou hotele nei, a malalo o ka`u hooponopono ana, e lawelawe ia ai na mea a pau a o kou kuene nui, oia ma kou wahi a oia kou wa e ike ai o ko`u ano a pau, aia no ia maluna o kau kuene nui, a o ko`u ano hoi oia kou.

            Pane aku la ka ona hale, ina ua ike oe he pono, alaila, ua ae au e hooko aku e like me kou makemake. Pane hou aku la o Lau Omaomao ua manao au oia ka alahele kokoke loa e ike koke ai na mea a pau, aia malalo o ka mana o ke kanawai o Amerika Huipuia nei, ke kanaka i weliweli nui loa ia.

            Ninau hou aku la o Lau Omaomao, he keena telegarapa no anei kekahi e ku kokoke mai nei ma keia wahi aku?

            Ae, wahi a ka ona hale i pane aku ai.

            Pehea he oluolu anei oe e hoike mai oe ia`u i ke ala e hiki aku ai ia keena i keia po?

            Ae, ua hiki ia`u ke hoike aku ia oe i ke ala e hiki aku ai iloko na keena ala, i keia wa  ano.

            I kela wa, ua ku ae la ka makai kiu iluna me ka manao e hele io ana la laua, eia ka aole, aia no iloko oia keena hookipa he wahi e hiki aku ke kamailio aku i na mea a pau i ke keena telegarapa, oia nae hoi, aia ka mole ka malihini ike ole i kahi huna o kamaaina.

            Ia Lau Omaomao a liuliu nei, ua ninau mai la ka ona hale, e ka puu honua o ka poe popilikia, e liuliu keia a hele i hea?

            E hele ana kaua i ke keena telegarapa i keia po, wahi a Lau Omaomao i pane aku ai.

            Aole kaua e hele ilaila no ka loiloa, he kanalima mile ka loa ma keia hotele aku a hiki i ke keena telegarapa.

            Nolaila, e kali iki kakou a kani ae la ka umi kumamalua o keia po, alaila, oia ko`u wa e kuhikuhi aku ai ia oe i ke ala pokole e hiki aku ai ilaila, oiai he elima wale no minute i koe a kani ae ka hora umikumamalua.

            Mamuli o keia mau olelo a ke kamaaina, ua hookahaha loa ia ka noonoo o Lau Omaomao, a me kona mau hea, aka, ua kaohi iho la lakou ia noonoo a kani ae la ka hora umikumamalua e like me ka hoike a ka hoike a ka haku mea hale.

            I ke kani ponoi ana ae o ka hora umikumamalua, ua ku ae la e kamaaina iluna, a pane mai la ia Lau Omaomao, e ku ae, a e hahai aku mahope o`u.

            Ua ku ae la oia iluna a ukali aku la mahope o ka haku hale, a hele aku la laua nei, a hiki aku la ma ke kini hikina o ua keena ala, a malaila ke kamaaina i kauoha mai ai ia Lau Omaomao, eia ka puka o ka rumi telegarapa, a e wehe aku oe, a komo aku la iloko a ka rumi a aia iluna o ke pakaukau e kau ana kekahi inu keleawa, me na uwea e hoopuni ana i kona kino, a maluna pono iho he pani dala.

            A, aia hoi ma kona aoao akau, he papa hao kila, a ala malaila he ki e kaomi aku ai, alaila, e ike ana oe i ka holopuni o kauila iloko o na ipu aniani, ma ka aoao o na papa hao kala ala, a hemo pu mai la me kahi e hiki aku ai ke kamailio aku a me na mea @@ahana pu.

            A, aia no hoi he mau kukui e a ana i ka po a me ke ao iloko o keia rumi.

            Nolaila, e komo oe e hooko i kau hana a e loaa no ka pane ia oe iloko umi sekona mahope o ka pau ana o kau olelo ana, a e pani mai no oe i ka puka i oel ai makou e lohe aku i kau olelo ana, malia paha he mau mea huna kau i manao ai e hana.

            I ka pau ana o keia mau olelo ana a ka ona hale, ua hooko koke aku la o Lau Omaomao, e like me na kuhikuhi i hoike ia aku iaia.

            Iaia iloko o na rumi ala ua ike oia i na mea a pau e like me na mea i hoike ia aku iaia.

            Me ka eleu loa ua hana aku la keia e like me na kuhikuhi e kau ana iluna o ka papa hao kila, ua kaomi aku la keia i ke ki e hiki ai hoi ke hoike aku i ka manao.

            I ka pa ana no o ke ki iaia oia no ka wa o kekahi papaa i hemo mai ai, a ike aku la keia i kauila e holo puni ana iloko o ka puka aniani he umikumamalua ka nui a ike aku la keia i na mea paa hana e hana ana e like me he ala he kanaka maoli. Ia wa ua hoomaka aku o Lau Omaomao e kamailio i kona manao iloko o kekahi ipu dala poepoe, a hiki i ka pau ana, ua upoi ae la ka waha o na ipu umii olelo ala, a oia ka i ike aku ai o Lau Omaomao i na hao e holo ke ana iluna a ilalo a pela hoi ma kela aoao, a me keia aoao a hiki i ko lakou hoomaha ana oiai ua pua ae no ka hana.

            Ma keia wahi ke hoike aku nei ka mea unuhi moolelo i ke ano i o maoli o ka makai kiu Lau Omaomao a oia iho la keia.

            Hotele 1,235-Ma ke komohana o ke kulanakauhale o Misouri Amerika Huipuia.

            Ia oe e Kapena Hale W. Pika o ka puali makai kiu o Misisipi.

            Aloha oe: Ke kauoha aku nei au ia oe ina e hiki aku ana ilaila o Ieke, a i ole ia e Lalaulaula, a i ole o Henalo Boe, a i ole ia o Robine e hoike aku i ke kauoha i ka mea mua o lakou e hiki aku ana i kou keena oihana, ka`u kauoha, ua makemake au e hiki mai i keia hotele i ka la apopo.

            O na lilo o ke alahele na`u ia e uku aku, a e hoolaka ia mai hoi lakou me na lio pakui i hiki koke i ou nei.

Me ke aloha nui,

Lau Omaomao

Makai kiu o kahi kauhale o Lama.

            Iaia no e kali ana, aia hoi, ua ike aku la ia i ka hemo hou ana mai o ka papaa hao, a piha hou ae la na ipu aniani i kauila, a hoomaka hou ae la no hao e oni me ke kikonikoni ana a oili mai ana he apana pepa me na huaolelo pokole penei:

 

Keena makai kiu o Misisipi, Mokuaina o Amerika Huipuia.

I ka makai kiu kane ana o Lama,

Lau Omaomao.

 

Aloha nui oe:-

            Ua hiki pono mai kau kauoha, a ke hoike aku nei au ia oe ano i keia wa koke no, ua hiki mai nei o Robine Huka, a me Lalaulaula, me o laua mau kanaka no.

            Ua hoike koke aku nei au i ke kauoha ia laua a oia mai ma ke ala e hiki aku ai i ou ala, me ka hoolako pu ia ana aku i na lio pakui.

            A ua kauoha pu aku nei au ma ke telegarapa i na hale malama lio a pau e haawi mai i ka lio i na lakou e makemake ana, me ka nana ole i na mea e ae.

Me ka mahalo nui,

Hale W. Pika

Kapena o na makai kiu o Misisipi

            I ka pau ana o kana nana ana, ua hoi aku la oia a hoike aku la i ka ona hale, a me kona mau hoa i na mea a pau, e like ae la me ka kaua i ike ae ia e ka mea heluhelu.

            A iloko oia wa, ua hookuu ia ae la ka lakou luana ana, a hoi nui aku la e hooluolu i na hora i oe oia po, a no ka kaua eueu hoi, aole oia i ae iki e upoi iho i kona mau lihilihi maka, oiai he hana hewa loa ia i kona noonoo ana.

            A no ia kumu aole loa oia i ae iki e upoi iho i kona mau lihilihi maka, oiai hoi oia e hookuene pono ana i ka loio o kona puniu poo, no kana hana e hana aku ai ia kakahiaka ae, oiai oia ua lilo i kuene nui oia hotele, a oiai na hana a pau o ka hookuene pono ana i ke ano o na mea ai e hana aku ai.

            I ke kani ana o ka hora eha oia kakahiaka, ua eleu koke aku la keia a ku ana ma ka puka o ka rumi o ka ona hale, a kiekie aku la oia ma ka puka o ka rumi o ka ona hale, a oia hana i ninau aku ai, o wai mawaho, o ke kuene hou o ka hotele wahi a ka pane.

            Iloko oia wa ua wehe koke mai la oia i ka puka a ike mai la oia i kana kuene e ku aku ana mawaho, a oia kana i pane mai koke mai ai i keia la, ua lilo kou kulana i kekahi mea okoa, oia ke kuene.

            I kela wa, akoakoa aku la o Lau Omaomao a pane aku la, e ka ona hale ua kuhihewa ia ka oe, aole au o ke kuene mua, aka, owau ka mea i noi aku ai ia oe, e lilo au i kuene no kekahi mau kela o keia la.

 

HE KAHUNAPULE PEPEHI WAHINE.

            Ma Danville, Inediana, Nov. 5, ua lawe ia ae o Rev. William E. Hinshaw, i kana wahine a make loa, imua o ka Aha hookolokolo no ke kau ana aku i ka hoopai no ka hewa ana i hana ai, imua o Lunakanawai Hadley. Oiai hoi na Kiure, ua hoi mai me ka lakou olelo hooholo; e ahewa ana iaia.

            Mahope iho o na kamailio ana a ka Lunakanawai, ua noi ia aku la oia e hoike mai i kona manao a oia kona i pane aku ai:

            “Ke anoi nei au e hoike aku i ko`u manao imua o keia Aha, me ko`u mau lima i mohai ia, no ka hoopakele ana ae ia a mai na hewa mai o keia ao, me ko`u mau helehelena hoi e kaulono aku ana i na paia lani, o ka olelo hooholo a ke Kiure, aole ia i pololei, no`u iho, ke hoike aku nei au, aole au i hewa.

            Mamua ae o ko`u hele ana aku no ko`u wahi e kanu ia ai, ke makemake nei au e hoomaikai aku i keia Aha no kona lokomaikai i na manawa a pau.

            Ke hoomaikai aku nei au i ke Akua, a hiki i ko kakou wa e hui hou ai, oiai e hana hou ia aku ana ko`u hihia, a e hooholo ia iloko o ka hauoli, e hele aku ana au no kahi e kanu ia ai ma ka luakupapau, a ke kue loa nei au, no keia hana, oiai au ua makaukau i na wa a pau.”

            I ka wa i hooki iho ai oia i kana mau kamailio ana, oia ka wa a Lunakanawai Hadley i kau mai ai i ka hoopai, e hoopaahao ana iaia a pau ke ola. O oia ka hoopai o keia kahunapule pepehi wahine.

 

            Ke hopu ia nei ka poe hana i na hewa liilii i kapa ia he openi, a o ka poe hana i na karaima kiekie, aohe hopuia elike me ka poe hamo @a, a pela hoi ka poe pili waiwai, no keaha ka mea i hopuia ai ? oia nae paha hoi, he auna like ia o na hulu.

 

            Kuai hooemi, kuai manuahi, a i ole he haawi wale aku no me ka nana ole ia o na lilo iloko o keia wa hune, a nele hoi o ka aina, eia ma ka halekuai KALAHIKI, penei na kuai ana, na Alapia huluhulu pelu palua o 39 iniha ka laula, he .35 keneta wale no o ka I-a, 30 iniha laula, .25 keneta o ka I-a, 26 iniha laula .10 keneta o ka I-a, na papale kaleponi eleele o na ano a pau $3.00 mamua, a i keia wa $1.00, na papale malino $1.00. E kipa, e komo, e wae nou iho, i ike pono i ka nani uluwehiwehi o KALAHIKI, he ole hoi ka lohe pepeiao. E ike ia kakou hoa kanaka, mai kipa hewa ke aloha i ka manu Kolaka, ua like ia me ka manu Kolea, uliuli ka umauma, o ka hoi no ia i Kahiki, e ai ono ai.

 

KAUKA E. C. SURMANN

Kahunalapaau Geremania.

Keena a me Wahi Noho: 137;Al. Pau u

Na hora hana:  9 A.M. A 11 P.M.

                         2 P.M. A  4 P.M.

                         7 P.M. A  8 P.M.

Telepona 181,

april24.            1m.-dly.

 

Na Mea Kahiko Noeau o

Iapana.

            Ua wehe ae nei au i na mea hou i laha mua ole maanei nei mai Iapana mai.

Na pahu iwi-ea maikai loa.

            Na kahi iwi-ea a me Pine lauoha

                        A pela aku, kumukuai haahaa

                                    Loa.

kNAEAIWIPALAOA

E laa hoi na halaki niho, na aniani lima, na Kahi lauoha, na pahu liilii, a pela aku.

Na Lako Dala!

 

Na Hua Pupu Momi Maoli!

            Na Lole Silika,

                        Hainaka Silika!

 

Na Lole Keokeo Iapana,

            Na Papale Helemeta mama loa

                        Na Silika Manu.

 

Na Pakana Wahine emi no-$1.50

            Na Moena Iapana nani.

                        Na Kookoo me ke au dala,

                                    Na Huewai waihooluu

                                                Like ole.

 

Na Polo a me Kilu-ai,

            Pa holoi lima,

                        Na kiaha i kahiko

                                    Lau ia

                                    Me ke gula

 

Me na mea he lehulehu wale.

            E kipa mai ma ko`u Halekuai

ma ka aoao Ewa iho o kahi o Daimana,

Alanui Moi.

  1. BARNES.

Iulaila, 1895.   jul15 lmo

 

HUI IMI WAIWAI O KA NOHONA PONO.

E na makamaka a

me na hoaloha, }

            Welina kakou:-

UA KUKULU ae nei ka mea nona ka inoa malalo iho nei i HUI MALAMA WAIHONA DALA A IMI POMAIKAI no na nea a pau e komo ana iloko o keia hui i kapaia ma ka inoa, KA HUI IMI WAIWAI O KA HONO`NO PONO elike me ka mea i hoikeia maluna.

            NOLAILA, ke kono a ke poloai aku nei au ina makama a me na hoa`loha a pau e makemake ana e hui pu a e komo like @ai e lulu a hoi @ili ina wahi dala uuku @ kela a me keia mea ma ka waihona o ka hui i mea e hiki ai ke hapai i kekahi hana nui e holomua a e pomaikai ai na poe a pau i hookahi iloko o ke apo o ke aloha a me ke kuikahi i loaa ai ia kakou ka noho`na kuonoono o keia mua aku.

            O NA mea a pau e makemake ana e komo mai iloko o ka hui i oleloia maluna ae, e @@@@ ia lakou ka ike a me ka hoonaauao @@@ @@@ aku no na kumuhaka, na alakai @@@@ ana a me na hoolala a pau pei i ana i ka hui, ma@ali o ko lakou hele kino ana mai e hui a e kuka pu me ka mea nona ka inoa malalo iho nei, a nana e wehewehe aku i ke kulana, ke ano a me na mea a pau i makemakeia e hoohana i mea e holomua ai, a e pomaikai ai ka hui.

            E loaa no au ma ke Keena hana o ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, Honuakaha, Honolulu, i kela a me keia la ona hebedoma, koe ka Sabati.

MRS. KAINANA PUAHI.

Lunahoohana a Puuku.           Peresidena.

sept 26 1md & wkly.

 

Laau Bama Kunu

-A-

LOGAN,

No na Mai Kunu,

            No na Ma`i Hano,

                        Na Mai Punia

                                    etc.      etc.

He laau hopo ole keia no na Keiki

opio a me na kanaka makua.

I hoomakaukau wale ia no e

BENSON, SMITH, & CO.,

jun 10 tfd

 

William C. Achi,

HE MEA LAWELAWE MA

KE KANAWAI

BOROKA O NA WAIWAI PAA

A he Boroka o na Waiwai Lewa

E kuai mai a kuai aku no hoi

na aina a me na waiwai o na ano a

pau, ma na wahi a pau o ka Pae

Aina.

mar 14d mar15w.

 

Waiwai Hou Loa

He Kuai Makepono

Nui.

-MA KA-

HALEKUAI.

-O-

KALAHIKI.

Ma ka Poaono Nov.2, 1895, i na

waiwai like ole o na ano a pau.

Oiai hoi

            Na Lole huluhulu

                        Na Makalena

                                    Na Papale Kaleponi

                                                Na Papale Laiki

                                                Na Lole Keiki

Na Lihilihi kau lole Kihei Kilika

            Na Pua Lole Keiki,

                        Na Alapia

                                    Na Eke paa lima

                                                Na Kihei Uhimoe

 

Na Kalakoa lipine o na ano a pau

            Na Kamaa Kane Kamaa Wahine

                        a me Keiki.

He Kuai hoemi ma ke Dala Kuike

wale no e pono ai.

MOSES PALAU. Luna Nui.

noy.1 madly.

 

Halekuai Kamaa

-o-

MAKANANI.

Alanui Papu.

O keia iho ke Kamaa haahaa hila

Kiani nani loa o na Wahine i kapaia

“Oxford Tie.”

O ke ano kuea a me ke ano uuku

oioi o mua no $2.50 wale no.

O keia iho hoi ke kamaa ili Kae

Farani o na Lede e pili ana ma

ka aoao.

A he $3.00 wale no kona kumukuai.

He $4.50 ke kumukuai o keia ka

mea mamua.

Ma kahi keia e loaa ai o ka

jun13tfd.