Ka Oiaio, Volume VII, Number 39, 6 December 1895 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO KA PUHI O LAUMEKI. KA MEA I LIKE ME KA ILIO Puaapualenalena [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO KA PUHI O LAUMEKI.

KA MEA I LIKE ME KA ILIO Puaapualenalena

Ka luii hiui j kona kaliu—-Pela ao keia Puln' kaulana ; oleloia ). ■ ; 1 He Puhi ka i'a --Ho '"'ka! i . ■ * ■■..-■■— ■ . I Lala. | '■"- ■"'. ;; ■';! A oia ka uiea nana i hoala ae i I ka h) inooe m« ka puiwa mii akw, o i kona iianau niua aole oia i puiwa a j makauaehoi. t _ Oiai ua in.-ooopo laia o Laumeki j no keia, nolaila, via hoala aku lft oia i Puee ®b ka olelo ana uku, <!! ala e oaa pia ko k]piki pulii ke kii - inai nei ia oe e hele'olna. j | Noloila e rnftkaukaif o« i keia wa e ai kakou a ua hoaia ia ae la na mea o ka h®!e a ua hoooae &'ok« ia mai la na mea ai a pau me rt:\ kanaka no ka hs!e ana. Okeiamanawaa lakou e mak;vtikau nei e ai oia no ku pili o ke m.', oiai aia o Ae'a a ine Kape'a »na i!una o na hokn i 01010 i& « ka poe'kāhiko o fca hoku hookela wau a me ka hoku Kau*i>»e. Aia nsake ( ki©kie Joa-ana ae o kaia mau hoku īluna ma ko kakou ajahelc lani, nolailā e moku ina I ] ana Xapawa a o ke nhiula mai hoee. - ! Aiano hoi ua Laumeki uei ke hn-1 upa alu i kana niau mea *i i Wil?- [ ko ia nana. I A inahooo iho o ka iukou ai ana ua liuliu ae la ua kanaka u mo Pueo lio ka hoi ana, no ka mea ua pau mua na ukana iluna o na waa kaulua. a no ia uiuu minute huihui o ka wanaao, ua kaukoo pu aku la na mea a pau no *kahi o na wna e kau ana a. o na aloha hope loa kai kaaoa ia uianawa o iakou a pahee aku la na waa. Aia no ka puhi i'ka hale no kahī i hoonanea at, a no ka •mttna| ōna waa 5 kna peno ai ma k:i Lae o Kaiuika. Aia hoi ua on-! bi Lauineki nei ke hia la mamua o ka ihu o iv» waa, ui ka haia'ana ae ] 0 Kapakule mahope kahi o na mano e komo ai i ke au knhiko a ]i!p 1 mea pnani wale ia no § ko Puuioa mau kamaaina. A i ka hiki 'pono «ku.- o ria waa a ma oa kanaka maluna o ke awa o' ka poi nanalu o Keaalii o ka noala-! loalama loa ae la no la. Aia keia! wahi maluna a'e o ka nuku o ke &wa o Puv,ioa. I I na kukufnr"o-ka la e halaoa a<3! la i ka jliksi aia boi »a īke pono aku la o Pueo i ka ula o ka ilikai a i me na 'kanaka e noe nei i ua waa j kaulua. Aia hoi ua ike ia aku la kekalii | mea ula mawaho o ke kuau a uia: loko kekahi, ua paui paa ia ka ih o i kakai j Ai ka Pueo hoomaopopo ana, ao- j le ia he moa e ae o ka i'a ug koia o j ka anae, Aia ka puh'i Laumeki ke j hele ala mo ka i'a iwaho ae o.Ku-, uiumauu a ke a'e aku la iiuna o ke| Ahua a ms> ke awa o Kalihi maKa- j hakaaulana a ke hoopuni mai la nu : kanaka o Kalaekao a me Puuloa i i ka amye mahope. . , ; Aia uo nae o Laumeki ka hele ia j no imua me ka anae a hiki na waa ! mawaho o ke ieai o Mamaia, aia kn,j •inae ke hele ala 1 Kalia a me Wai -; kiki, a ke|kaalo ao la ma Kauahui j a me Kaluahole ua nee aku la ka i'a me ka puhi Laumeki iio Waialae a me Moanalua naa ka. tiana ole 0 Pueo i ka aaue e hoopuni ia nei na kanaka, no: ka mea eia no oia ke waiauia nei, i na oleio kauolia a ka mea mai naha ka i'a i haiiwi i;i mai iaia. I ka hooiiokoke aaa-o na waa ma ka lae o Kawaihoa. ua ik<3 ia aku ia kapohi Laijimeki e laua malU' mai ana iluna o ka ihkai me ho kualapa pokaku la, oiai na ale e iua-1 liuo aua, aok hiki ke poi ilio u:alu -j na ona, t ; a ka ialnae'ke he!e aku U e hiki i Makap^iu. A uo i koia yuanuva ua hiki aku la ka waa ma k.'ihl o ka pohi o la-| na nei. J l?& lawe ae Ū o Pueo i ua ai i a paa a hanwi hkn la īa Kauaieki, 1 ka ana o ua puhi nm, ua r hoamak* kofc.o jaka lo oī.i e dki \m j konaikaika nu'i a ke hukia l>a ia| l» na waa maliope o koua $i me: he moku ala e kolo la ana. j ■ A no ka wa loa, u«n hala. liope ati la o Makapuu a hel . aku la ka puhi.me kaauao uo,lvoo-. laujKiko mo ka.awi-' i mu ouu cia| , no ka ia I ke k|vkahiaka. i 1 A niki k« kai uui a ka i'a lua j u>a ka j(ae o Kaoio ka pale-1

na o Kool a>ij oko. ke aui ae-laka ia ma kona alahele lajii. A:ua npe aku la ka i'a no Kae,-:-iW!t-m«».Makaua a Kahana n;e--ka hosi>i; iiī umu ia no e na kanaka j n keia mau wahi pela no ma Pnnaj iuu Ilaleiiha, Papaakoko, Kaluannī j Kapaka, llauala. Kaipapau. | Ake aneane aku la ka la j i fca ihkai', ai ke ano ahiahl ana 'ku j aia ka I'a k-e nooluiu nei mawaho o | Lnienialoo a hiki i ka lae o Lanir j loā. . 1 '

A out moana kai, ua paa pwuo i ka anae mai lālo ne a ttonriluna o ka ilikai, ua like ka mahlki aua a ka aiine īkina o ka ilikali me na pakau«, a no keia wa a ka i'a e oi ne io a ianoii u;v aisu la ka uuhi Lauineki no kahi o ka i'a e pili aku ai a ka pili iuka o ke one a nie nn-'Waa. j Nuiail», e waiho iki kaua e ka meakelulieiu no ka pul-i Laumeki a me Pueo nia keia »wahi, a e olelo ae kaua uo Mokumeha me ka ma lv'iahine i mea e īaaopopo ai keia keia wahi akti mamua o keia moolelo a ke kupanaha nui wale ma ka ike a me ka heluheīu ana i keia nanea,.a oia hoi kaia.