Ka Oiaio, Volume VII, Number 40, 13 December 1895 — Page 1

Page PDF (1.13 MB)

This text was transcribed by:  Kaui Sai-dudoit
This work is dedicated to:  Ia oe e kuuipo o John Marcellus Dudoit

Nupepa Ka Oiaio.

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA."

BUKE VII      HONOLULU DEC. 13, '95.              HELU 40

 

KA MOOLELO HOONANEA

--O KA--

MAKAIKIU.

LAU OLIVA.

------

KE KAEAEA O KE KOA A ME KA WIWOOLE.

------

A HIAPAI OLE O NA HANA

HOOKALA KUPUA.

------

HE WAHINEOIA MA KA HANAU ANA, HE KEIKI KANE

NA'E KONA MAU OLONA.

-----

HE OLOHE HOI MAKE KIPU ANA AOLE PAHUNA HALA

A KA MALUAKELE

------

O KA HOKUA ONA LIO AHIU OIA KONA HOME ALOHA

E NOHO AI

------

KE KAHULI LEO LEA OLE KULUAUMOE

-----

Hoohenoia no Ka Leo.

----------------

            Heaha ko ia nei hewa i hope a ai e oe?

            He aihue i ke dala o ka waiho o ke aupuni ma ke keena kiaaina o Valiginia Hema.

            Me ka leo nui moakaka au paa aku la au kapena koa nei, i ka lawehale ana e wehe aku ana wau i ka nae o kou wawae a e ku ae oe a e hele aku iwaho a ke hoao oe e pakele mai a'u aku, e kipe koke no ku ia oe.

            Ia wa ua wehe ia ae la na kupee o kona mau wawae a koe no kona lima a lawe aku la ke kapena koa a o ka hale hoopaa ka pahu hopu a o ka poe e ae hoi, ua hookuu ia lakou e ka makai kiu Lau Oliva.

            I kela wa, ua noi aku la oia e wehe ia ke keena i waiho ai na buke oihana a pela hoi kahi hoahu dala he mea oiaio, ua hooko ia kana kauoha.

            I ka hemo ana o ke keena oihana au wehe koke ia mai la ka pahu hao a pela hoi na buke e ahu ana i luna o ke pakaukau a oia ka wa i na Lau Oliva nei i huli koke iho ai e like me ka ike i loaa iaia a ike iho la he ahua nui o ka puu dala o ko hui mahiai e hoike ae ana na @i ua hui ala he $350,000,000 a oia ke aie ma na wahi a pau i hoike ia no na lilo.

            Ua kakau ia keia mau mea a pau ma ka olelo Helene a me ka olelo Hebera, na olelo kahiko loa o ke ao nei.

            Iloko oia wa, ua huli ae la ua Laa Oliva nei a ninau aku la owai iwaena o oukou i ike i ka olelo Helene a me ka olelo Hebera?

            Pane mai la hoi lakou a pau, aole makou i ike ia mau olelo au e hoike mai nei.

            Ninau hou aku la hoi ua Lau Oliva nei, owai hoi o oukou kai ike i ka olelo Latina.

            Pane mai la no ua poe nei, aole no makou ike, aka, aia iwaena o ko makou mau limahana kekahi kana ike i ka olelo latina.

            Pane aku ia o Lau Oliva e kii koke aku kekahi o oukou iaia, a e lawe mai hoi iloko o keia keena i ike pono ai oukou i ka nui hewahewa o ko oukou i ka nui hewahewa o ko oukou poino nui ia kale Hinaeleele, i huna ai hoi i kona inoa ponoi.

            He mea oiaio, ua kii koke ia aku la ua kauwa hana nei e kekahi o lakou a oi no hoi i a iho, hoea mai ana laua a elua a hoike ia aku la oia nei ka mea i ike i ka olelo latina.

            Ninau aku la e Lau Oliva, o hea kou aina hanau?

            O Italia ma Europa kou wahi i hoonaauao ia ai?

            Ma ke aupuni o Kelemania malaila kou wahi i hoonaauao ia i, aia na ike o ke ao apau.

            Ua puka pono mai anei oe mai ke kula mai?

            Ae, ua puka pono mai au a au loaa koæu palapala hoomaikai mai ke kula mai.

            Aia mahea kela palapala hoomaikai ou?

            Ma keia ninau a ka makai kiu Lau Oliva, ua unuhi ae la la ua kanaka nei he buke hoomanao mailoko ae o kona wahi palaka, a wehe ae la i kana buke, a loaa iho la kona palapala hoomaikai, a haawi aku la ia Lau Oliva a oia kana i nana iho ai, a ige ino la oia i na olelo a pau o ua palapala ala, he hoomaikai piha, a ua komo pu aku la oia iloko o laila, kona kulana alii koa o ka papa ekahi.

            Iloko oia wa na ku ae la ua Lau Oliva nei iluna a haawi aku la i kona lima akau o ke aloha i ua kanaka ala, a pane aku la pehea la i haawi ole ai ka hui ia oe, o oe ka malama buke, aka o keia wa e hookohu aku ana wau ia oe i malama buke no ka hui.

            Ano, ua makemake au ia oe e nana mai oe ma kekahi wahi o keia buke, a ke loaa ia oe ka mea au i ike iho nei o kou lilo no ia i malama buke i kela hora ano.

            A nolaila, eia ko'u wa i makemake au e ike au i kou ike i like ai me kou palapala hoomaikai.

            I kela wa, ua hoomaka iho la oia e nana i ua buke helu nei a ka liu la a ike koke iho la i kekahi ahua dala nui a ka hui i aie ai e hiki ole a hoi i ua hui mahiai ala ke hookaa i ka wa e kikoo ia mai ai.

            Iloko oia wa, ua ninau aku la oi ia a hoi o ua hui mahiai ala, he ai a la ka waiwai io a pau o keia nui e ku nei ke hui ia na mea a pau.

            Pane mai la ka ona o ua hui ala he $50,000,000 oia ka huina waiwai io a pau.

            Pane hou aku la au kauwa lawelawe nei, i keia la, aia keia hui iloko o ka aie kaa ole a o ka panakalupa oia ka hopena o keia hui.

            Ninau aku la ka ona nui, he aha ala aie oiaio o ka hui i hoike ia malaila?

            He $350,000,000 oia ka aie o ka hui e hoike ia nei.

            Ma keia hoike ana a kaua e hana nei, ua ike ia aku la na mea a pau, na pii ka lena a ano mae mai ia na hiohiona pau, a ike ia aku la na ao hakumakuma e @@@@ ana iluna o hihimanu ka mea ua ke luuluu i ka ua niu, ua iho hia e ke kai pau ua mea aloha, aahu iho la ka hoka i kapa kai.

            He may minute ia o ka ehaeha, a me kaumaha, aka, aole e hiki ke ike ia aku ua hala e ka puulena aia aku la i Hilo, ua imi aku la ia papalauahi i hoa kakele no puhi ke okoa.

            I kela wa ua naue aku la o Lau Oliva i ua kanaka nei ahia la olelo o ke ao nei i loaa ia oe?

            He kana lima olelo like ole o ke @@ i loaa ia'u, wahi a ka pane.

            Pehea ua like anti you ike ma na mea a pau e like me ka nui o na olelo i loaa ia oe, wahi a ka ninau i Lau Oliva.

            Ae, ua lifelike no a like ka ike ue ka naauao i loaa ia'u ma na hana a pau aole he ike i koe o ke ao nei, koe wale no ua olelo aole i pau pono loa ia'u.

            I kela wa ua huli ae la oia a pane aku la i na lala a pau o ua hui ala, pehea la, e ae ana anei oukou oia nei ka oukou kakau olelo nui, i mea hoi e pakele ai oukou a pau mailoko mai o au aie kuapapa nui e like me keia puu hua helu i hoike ia ae la?

            Ua ae like mai la lakou e pau i loko o na kipona o ka ehaeha me ko lakou manao ole ae e, aia ilaila ka mu ai laau kahi i paopao ai, ia lakou, a aneane lakou e komo pono aku iloko o ka niele o alakai.

            Oiai lakona @@ iloko o o lakou manaolana no ka nui o ko lakou uka ma ia hana, eia ka ana nei ua puka i ka ili.

            Mamuli o ka hoike a ke kanaka a lakou i maopopo ole ai e he kanaka naauao oia, ua lilo ia i mea kaumaha loa i ka noonoo ana o au hui ala a o ke kumu nui o ka pilikia, oia no ke kakau ana o ka maama buke i paa iho la i ka umii iole a ka Nunu makaonaona o ka mokuaina o Viliginia Hema.

            Iloko o kela wa, ua huli ae la ka Luna Nui o au hui ala a ninau aku la ia Lau Oliva, pehea la he aie io pana keia o ka hui ai ole, he mau hana apuka naha na ka mea nana i malama na buke.

            Pane aku la o Lau Oliva, aole au pane ia oukou malaila aka, e hookohu koke oukou i keia keonimana i mea nana e hooponopono mai i ko oukou mau waiwai, a nana a inu i kahi e pakele ai ka hui mai ka ai i kaa ole mai oiai apopo e haalei iho ana wau ia Amerika Waena nei, a huli hoi aku wau me kau pio no kahi au i hele mai ai.

            Mamuli o keia pane a Lau Oliva ua hookohu koke ia ua kanaka ala kakau olelo no ua hui ala.

            I ka la e aneaen aku ana e kaalo ma kona ala hele, ua lohea ia aku la ka leo o ka bele a ke kuene e kono mai ana ia lakou a pau e naue aku no ka hoopiha ana ia waho ia loko a oia ka lakou a pau i naue like aku ai.

            @ la lakou iluna o ka papaaina, o ka lakou olelo nui wale no oia ko lakou laki loa, mamuli o ka loaa o ka maa nana e kala i ko lakou pilikia a pakele ai hoi mai na poina mai ana e kau mai ana, ka mea hoi a lakou i moe uhane mua ole ai, pela iho la lakou e pauku ia ai e keia hueu o Viliginia mai.

            I ka pau ana o ka lakou ai ana, au naue aku la lakou a pau no loko o ka rumi hookipa a malama lakou kahi i hoonanea ai ma na kukai @@@@ aole loa he mea a haupu ae e, oia paha iaia nei ke kiowai kapu o ha'i he hele loa e hiki ole ai i kekahi aoao oolea ke ike aku, he ulua kela, hukia mai.

------------

Nu Hou Kuloko.

-----

            Ua huli hoi mai nei o G.P. Waila a me ka wahine mai Iapana mai, a au lawe pu mai oia he mau manu kaka mallard, a e hoihoi ia aku ana no Waimanalo, kahi o W.G. Irwin.

            E hoea mai ana i o kakou nei ka hui kinipopo o Kansas, a holo loa aku no Australia.

            Oi kali aku makou a u-i-ha pau no hoi ka ono, a kanea ka pololi ai.

            Puehu o Kinau no Maui a me Hawaii, hiu hoi o Calaudina no Kahului, a o Mikahala hoi no Kauai.

            Aia ma keal huli o ka mokupuni o Oahu nei ka pualikoa F. no ke kiai ana i ka poe hoopae opiuma, nui no ka ike i ka huli dala.

            Nui na mea hou i lohe ia mai ma ka mokuahi Australia aole nae i ike ia ka ninau o kakou aina iloko o ia mau mea hou.

            Ua puehu aku la na tona nanahu o ka mokukaua Eleu, aohe mea i loaa iaia, oiai ua holo loa ke kohola i Alika me na kini opiuma ole wale.

            Ua hopuia o Dr. F. Underwood a me W.J. Sheridan no ka hewa ohumu kipi i ka la eha aku nei o Novemaba ko laua hiki ana mai i Hawaii nei, ma ka moku S.G. WIlder.

            A keia Poalua ae ew hoomaka hou aku ai o Silva o ka HEIAU o na PAIKINIHOU, ma ka aoao Ewa o ke Aalanui Papu, e kuai hooemi ai i na lole a me na kahiko kino a pau o ka oiwi kanaka, nani, maikai, me ke kaulua ole. Nolaila, o ka wa kupono loa keia o na makamaka e hele ao ai i kona hale kuai, i loaa na anoai nani, a me na lole pau, na huluhulu, na marino, a pela aku, i like ke kuai ana me ka haawi wale. He hookahi mahina o keia mau hana kohu manawalea maoli no, a i hooloihi ia i lawa ai ka lono i na kuaaina, a me ka manawa hoi e hele mai ai e ike maka i keia lokomaikai palena ole o ko oukou hoaloha.

                                                M.G. SILVA.

--------------

            O ko ka Australia la ku mai keia.

            He kipu ko Iwilei ma ka Poaono nei a make loa.

            Aia ka mokukaua Olympia ma na wai o Iapana kahi i haulani aku nei.

            Eia ke duke o Waikapu i Honolulu nei, ma ke Kinau mai o ka Poalima nei.

            He kudala po, ko ka po Poaono nei, no ke Karisimaka a me ka Hapenuia.

            Ua hoi mai ke keikialii o ka uhiwai o Mana, ma ke Kinau o ka Poalima nei.

            Ua polo-ke ke ku-e o ka Mokolii i keia hoi ana mai nei, mawaho ae o Waikolu, Molokai.

            E ku mai ana ka mokukaua Baltimore mai ka Aina Pua mai, ma ka la 13 ae nei, a e ku iki iho ana paha oia no o nei, no hookahi pule.

            Ua haawi ae o Kaluna, ka elele o ka hale Banako o Bihope ma, he paina luau nui, ma ka oalima mai a hiki inehinei.

            Ua hopu ia o Sara Naukana, no ka holo nui, mamuli o ka puiwa ana o ka lio i ke kaa kaomi pohaku alanui, ma ka uapo o Hooliliamahu, a pii ke kaa maluna o kekahi kaikamahine Pake o 15 makahiki, ua hookuu ia mai oia ma ka bela.

            Ua lawe ae o G.W. Keaweamahi i ka hoohiki kakoo i ke aupuni repubalika, ke komo liilii aku nei na hipa auwana, iloko e ka puulu o na kaoha hiki no.

            Eia hou ae no he ahua Pake a hoea hoa mai no na mahiko.

            Nu ka hoi ka makani a haalele wale i ke olai, uwese oe.

            Ua malama ae o Seaborn Luce he kuai kudala ma ka ponei.

            E haawi ana o Alex Young he paina luau na na paahana o ka Hale Hana Hao o Ulakoheo me ka lakou mau whaine i keia Poaono ae.

            Ua huli hoi mai o Lunakanawai Kaapuni Magoon, Hope Loio Kuhina Kaaka, na Loio Rosa, Kaulukou, Kini a me Stanley mai ka Aha Kiure mai o Lahaina.

            Kuai hooemi, kuai manuahi, a i ole he haawi wale aku no me ka nana ole ia o na lilo iloko o keia wa hune, a nele hoi o ka aina, eia ma ka halekuai KALAHIKI, penei na kuai ana, na Alapia huluhulu pela palua o 39 iniha ka laula, he 35 keneta wale no o ka la, 30 iniha laula, 25 keneta o ka I-a, 26 iniha laula, 10 keneta o ka I-a, na papale kaleponi eleele o na ano a pau $3.00 mamua, a i keia wa $1.00, na papale malino $1.00. E kipa, e komo, e wae nou iho, i ike pono i ka nani uluwehiwehi e KALAHIKI, he ole oi ka lohe pepeiao. E ike ia lakou hoa kanaka, mai kipa hewa ke aloha i ka manu Kolaka, au like ia me ka manu Kolea, uliuli ka umauma, o ka hoi no ia i Kahiki, e ai ono ai.

 

            E ano kupilikii ana paha na mahiko o Hawaii nei i na poe mahiko o Kupa.

 

            Ua lawe ia mai he 6 poe keiki Hawaii mai Koolaupoko mai no ka pepehi ana i kekahi keiki Pake, au hookuu ia 4, a koe elua, ua hookuu hou ia hookahi, a hoopai ia kekahi he $50, me na koina.

 

            Ua haawi makana ae o Lau Yen, he $100 ma ke ano, e alakai ia ai ka mea nana i hoike kekahi lono hoopunipuni, ua oki ia ke poo o Lau Chong, kona hoahanau ma ke kaua huliamahi mai nei o Kina me Iapana, he puu dala nui maoli keia.

 

            He hoike ke nui ko ka Halekuai HEIAU o na PAIKINI, ma ke ahiahi Poaono, no na WAIWAI e kuai ia aku ana me ka makepono loa, ma na kumukuai haahaaloa i ke ole ia mamua.

---------------

NA LA HAUOLI.

------

            I waena o na Lahui kanaka Karistiano a pau, o ka la Karistiano ma keia m@@ me ka la Hape Nuia, oia na la malama ia me ka lokahi mamua o na la kulaia e ae. He mea oiaio no hoi, ua kupono maoli no ko laua lilo ana he mau la hauoli pookela no na kanaka o ke ao, no ka mea, ma kekahi la ua loaa hoi i ko ke ao holookoa he Hoola, a ma kekahi la mai he la e ana ana i ko ke kanaka mau makahiki elike me kona kaapuni ana a piha kona manawa. Aia iloko o keia mau la e hui ai na pelekana, na hoaloha, a me na hoalauna, e hauoli pu a e hoola hou hoi i na hoomanao a me na hoomaikai ana no ko lakou mau la i hala, a me ko ke Akua lokomaikai nui. Iloko no hoi o keia mau la e hoomakaukau na mea a pau, elike me ka hiki i kela a me keia, i kekahi hana hoomanao, he wahi makana na na hoaloha, a o ka oi aku hoi, he mau mea e hoohauoli ai i ka puuwai o na opio a me na kamalii liilii.

 

            No keia kumu ke ike nei kakou, i na hoohiluhilu a na hale kuai, i hoohiluhilu a na hale kuai, i hoolakoia me na mea a pau e lawa ai na ano ai o na mea a pau, mai ka mea iluna ke alo a ka mea i palalauhala. E nana i ka hale kuai o N.S. Sachs, kekahi o na hale kuai emi loa, ua hele na pukaaniani a puua  i na anoai o keia mau la, mai ke kii bepe a ka mea e koho ana i na kanaka makua. Pela hoi kahi o Yee Chan i na lole, kamaa, a me na papale, emi, e hoolawa ai i ka makemake o keia poe. Pela hoi ma kahi o Silva, kahale o na Paikini hou.

 

            No na makana maikai a kupono i hoolakoia no ka poe e kua ana, me he la, o ka Hale Kuai o Egan a me kahi o Sachs ma alanui Papu, na hale oi aku ona mea kuai, a me ka makana maikai a kupono. Ma kahi o Sachs he kii bepe nui kana makana, e ku la ma ka puka aniani, a o ka Egan he he huila haleikala, nona ke kumukuai he $120. O keia makai a e hooliloia ana i ka mea i loaa ke kuhona, oia hoi ka tikiki nona ke helu i ku like me kekahi @@@ unuhi ia ae mailoko o kekahi pahu i hoopiha ia me na tikiki helu ole, a o keia makana e lilo ana i ka la 31 o Dekemaba nei.

 

-------------

HOOKAPU KAI LAWAIA.

------

            Oiai, ua lilo mai ia'u ma ka hoolimalima na kai lawaia o ka Moiwahine Liliuokalani e waiho la ma Waikikikai, oia hoi ke kai lawaia o Hamohamo, ma ka aoao makai o ka halepule Kalawina e ku nei e holo hikina ana a hiki i ka palena o Kaneloa, ma ke kai hoi i kapa ia o Niau, ke hookapu nei au i ka Hee, a o na i'a e ae, ua noa i na mea a pau. Nolaila, e malama i keia o pilikia auanei.

                                                            AUWAE.

            Waikikikai, Oct. 28, 1895.

            oc 1t29wdly*

-----------------------

AINA KUAI

-----

            He aina kuai kupono no na Hale Noho ma ke Kaona nei.

            Ke poloai ia aku nei ka poe makemake i aina pa hale no lakou, ua makaukau ka mea nona ka inoa malalo e kuai aku i kekahi mau apana pa hale ma Alanui Liliha no ke kumukuai makepono. Aia keia wahi ma ka aoao hema o Alanui Liliha, oia kela pa hale i nohoia iho nei e J. Simonson i make iho nei, mauka ponoi o kahi o Kapena Tripp. Ua mahele la he elima pa o keia wahi i hiki ai i ka poe nuku i ka loaa ke kuai i aina no lakou.

            No na mea e pili ana, e ninau ia.

                                    TERESA OWANA CARTWRIGHT.

                        Honolulu, Augate 7, 1895.

                        aug7t-fd

----------------

HUI IMI WAIWAI O KA NOHONA PONO.

------

E na makamaka a}

me na hoaloha     }

                                                Welina kakou:--

            UA KUKULU ae nei ka mea nona ka inoa malalo iho nei i HUI MALAMA WAIHONA DALA A IMI POMAIKAI no na mea a pau e komo ana iloko o keia hui i ke paia ma ka inoa, KA HUI IMI WAIWAI O KA NOHO'NO PONO elike me ka mea i hoikeia malama.

            NOLAILA, ke kono a ke poloai aku nei au una makana a me na hoa'loha a pau e makemake ana e hui pu a e komo like mai e lulu a hoiliili in a wahi lala uuku a kela a me keia mea ma ka waihona o ka hui i mea e hiki ai ke hapai i kekahi hana nui e holomua a e pomaikai ai na poe a pau i hookahi iloko o ke ano o ke aloha a me ke kuikahi i loaa ai ia kakou ka noho'na kuonoono o keia mua aku.

            O NA mea a pau e makemake ana e komo mai iloko o ka nui i oleloia maluna ae, e loaa no ia lakou ka ike a me ka hoonaauao ia @@ aku no na kumuhuka, na alakai hana ana a me na hoolala a pau pei'i ana i ka hui, mamuli o ko lakou hele kino ana mai e hana e kuka pa me ka mea nona ka inoa malalo iho nei, a nana e wehewehe aku i ke kulana, ke ano a me na mea a pau i makemakeia e hoohana i mea e holomua ai, a e pomaikai ai ka hui.

            E loaa no au ma ke Keena hana o ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, Hounakaha, Honolulu, i kela a me keia la on a hebedoma, koe ke Sabati.

                        MRS. KAINANA PUAHI,

Lunahoohana a Puuku.           Peresidena.

            sept26 1md & wkly.

------------------

Chas. P. Colburn         Carlos A. Long

---

KA HUI HAWAII HOOPUKAPUKA WAIWAI PAA, NA HOAIE!!

-----

            E hoolile nui ana i ko laua manawa i ka malama ana i NA WAIWAI O KA POE MEA WAIWAI NA MALAMA KAUOHA NA HOOPONOPONO NOHO KAHU WAIWAI. A me na hooponopono ana ma na hana a pau o ke ano hooko i waihoia @@@ hilinaiia.

 

            E ohi i ua uku hoolimalima, i na ukupane a me na mahele loaa.

            E hoolimalima a e kuai ana i na waiwai no ka uku komisina haahaa.

            E hoopukapuka aku hoi i na dala me ke akahai loa.

            A e hoike akea aku ana hoi i na olelo waiwai o kela a me keia @@@ waiho ia mai ma ko laua lima ma ia oluolu, @@@@@@ makemakeia ai.

            July 15, 1895.              1md1y.

-----------------

Waiwai Hou Loa

-----

He Kuai Makepono Nui.

------

---MA KA---

HALEKUAI,

---O---

KALAHIKI.

            Ma ka Poaono Nov. 2, 1895 i na waiwai like ole o na ano a pau.

            Oiai hoi

                        Na Lole huluhulu, Na Makalena, Na Papale Kaleponi, Na Papale Laiki, Na Lole Keiki, Na Lihilihi kau lole Kihei Kilika

                        Na Paa Lole Keiki, Na Alapia, Na Eke paa lima, Na Kihei Uhimoe, Na Kalakoa lipine o na ano a pau, Na Kamaa Kane Kamaa Wahine a me Keiki.

                        He Kuai hoemi ma ke Dala Kuike wale no e pono ai.

            MOSES PALAU, Luna Nui.

                        nov.1 med1y.

---------------

Halekuai Kamaa

---O---

MAKANANI.

Alanui Papu.

            O keia iho ke Kamaa haahaa hila Kiani nani loa o na Wahine i kapaia "Oxford Tie."

            O ke ano kuea a me ke ano uuku oioi o mua no $2.50 wale no.

            O keia iho hoi ke kamaa ili Kae Farani o na Lede e pihi ana ma ka aoao.

            A he $3.00 wale no kona kumukuai

 

            He $4.50 ke kumukuai o keia ka mea mamua.

            Ma kahi keia e loaa ai o ka @@

            jun13tfd.

-----------------

Olelo Hoolaha

------

KA MAKAMAKA HAWAII.

            Mamuli o ka pomaikai nui i loaa mai ia'u ma ko'u hanau hou ana i ko keiki, mahope o iwakalua makahiki o ka noho pa ana, au ulu ae ko'u manao e hoike aku i ke kumu o keia pomaikai o keia mau la, penei: He iwakaluakumamalua ko'u mau makahiki hanau iho la ka'u hiapo, aole nae i ola ke keiki. Mai ia wa mai, no ewalu makahiki, e noho mau ana ka ehaeha o ko'u kino,--e nanahu ana ka opu, e uaki ana ke kikala, a e loli ano e ana ka wa mai o na wahine, me ka heleiki ana mai o ka wai. No keia kumu ua hele au ia

Kauka Akina Alanui

Hotele Helu 317.

a ua lapaau ia au e la, a ua hoi hou mai ko'u ola kino maikai, me ka like e ka manawa mai wahine a me ke kupono hoi. Mahope o kana lapaau ana au hoowaiwai ia mai la ko'u puhaka, a au loaa ia'u kekahi keiki kane maikai me ka'u kane mare. Nolaila, ua nui ko'u mahalo ia Kauka Akina, a ke paipai aku nei au i na whaine a pau i poino e like me ko'u noho ana maa, e hele ia KAUKA AKINA, ma ALANUI HOTELE e pili la me Kepahoni, HELU 317, a e hoopaa ia no ko lakou pilikia me ka lohi ole a e pomaikai koke no hoi lakou i ka hua hooulu e like me ke kauoha ma ka Buke Hemolele, e hoolaupai i ka honua me ke kanaka, o wau no ko oukou makamaka aloha.

                        MARY KAM CHUNG.

Alanui Maunakea, Honolulu Mar. 19

march 19--3m

---------

William C. Achi.

------

HE MEA LAWELAWE MA KE KANAWAI

------

BOROKA O NA WAIWAI PAA

-----

A he Boroka o na Waiwai Lewa

-----

            E kuai mai a kuai aku no hoi o na aina a me na waiwai e na ano a pau, ma na wahi a pau a ka Pae Aina.

                        mar 14d mar 15 w.