Ka Oiaio, Volume VII, Number 40, 13 December 1895 — HE MOOLELO KAAO HAWAI NO KA PUHI O LAUMEKI. KA MEA I LIKE MEKA ILIO Puaapualenalena [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAI NO KA PUHI O LAUMEKI. KA MEA I LIKE MEKA ILIO Puaapualenalena

Ka imi ana i koua kahu—Pela īio keia Puhi i olelo:'i j Ho Puhi ka i'a—He k« | Lala. * , ! ' i I ka laa Pueo i haialele aku la rae j na kanaka malima o na wak kaujluaa me ka puhi Lauuaeki me ka lanae i lawe iu mai la no Laiemaloo Aia no ma ke kakahiaka o ua la nei, ua olelo uku la o Moknuieha 'ka makuahine ano e hoouaakaukau j kaua » keia la no ka ti>ea ei ae o pa | na ke hoi mai nei maluna o na waa J kaulua me na kanaka h« iwakalua a me ko keiki puhi me ka !'a. j Nolaila, e hoaimu kaua i na pue i aaia mua aole ī ©li i% a i Koau aku j hoi me ka i-a ke hiki mai a i puua j kekahi iuq ka awa a me na mea a i pau a kaua e hana aku ai.\ ■" j A o ne kuhikuhi mai k&jrlir?ra i na'u ka b \vtlav e ana ia niau mea ■ I e hoea mai ana i keia ahiahi, eia i j ka moana ia hek mai aei a no km j a ke keiki, ua ho«ko mai }& &a ma-1 ! kuahme i sana olelo. | ! A ua hana ia na mea a pau -m« kaawiwi a m« ka eleu k& hei mahema ole ko© wale no ke ka'i j ana aku no ka manawa i ma.nao ia j e like uie ka makemake. j I3a waUw i& uku k«ia mau j mea a p s hīfei i ka napoo an& o ka 1« ji hope ua olele aku i la o i kft m<kuahine e j h«le iauA ma k«i o Laiemaloo, me jka !axve pu aua aku uw kekahi ' uiau mea ai i hoolakoia, ma ke ano j h» mohai « h«awt aku ai »a kona | h-- nau uua he pubi o Laumeki. |

A nol;pī;i ,i Mokumth:«. «a•: hooko aku la mamu V kam> me"kA.n■-*iīif»■ ;-ku ) im. nie'.i sc:<uoha '< Īji&. MO»» ti kii ->>!;!•• c noh.i Li'.-nu mo k-e hl)fTri;sivi !JK.:j ti |,I».H li)( il »!' e*HiKi mai ai iui mulihiui mo knnai kane, na a» aku 'h ka poe noho haoia hoi ko Puao <Shana ponoi. J I k» paa anu o keĪA. niaa oleli\ ! uā hftlo akuia laun ne'ikokoke ma kaliaßUi o . Laieuialno. nia hoi ko Mokumeha kvh,u nuika ke viana pono nln i na w>,a a- sno kn u-.?!l o !■ e kai ika ia, oini no hoi t<i;t e hooma-, uao īuau dtiH J.:iamei{: iua ka hanaponoana. Aia "i kw.i inanawa nk« -nku ni b MoKumeua Ika huhh olmo.lino o j keia'mau ruea «, me ee pukn ' nn»i la o ka .Hpkuloa i ka wnnaāo i mau nio.i huīih ?rna ī kaiii kai. oia no uft maka o fn puhi Luumeki-, tm .]j.ko kt'ia me na aiaka u kn Mauō | Niuhi o ka u)onn;i knihpolipo. m:v] ikf ia anoua Imokokoke ■ ion uku la| |0 Moiumehn niu ka !iln kahnkai! 03« na.mea-a-pau irm koun Jimu e ! paana, me na htiAo!e!r» kiuikiwi 6]ji J *i panē uku 'ai i 'kona hoahiii'iaui Lauineki me kn — i . I'ka pau ana okh in.iii kamailio| ana. ua hnea- keko )tiui la o ī-aum'e-! | ki mai loko niai o ke leai « Kau ana kon* poo i lun-a i", na uha ■«• koua 1 kaikain». ktnak:i me he. kr)ki ai waiu alu ke ano, oia 110 ka i ho-oinu-iho ai o Mokumeha i ka aiva ame na mea ai a an U kein *v a i olelo ae ai o Mokumeha i kn makuakme. E kuu mama maikai. eia ko keipuhi la ua hiki mai me na ia, nol'aila e hele tuai oe e itce īho iaia aje s.a mskaū o!e. A no keia olelo. ua hele mai la oia e ike pono me ka maaao ano hopohopo no nae iloko ona, aka, ua hoopAU ia kona makau mamuli o Mokumeha. A pau ka ai ana a ua puhi T.mEōpki nei, ua olelo ae la o M(Jk:umeha i ka makuabjno, eia ka ia la a oluh e fin vian malnm hs mnp' m

uiun e uu nau miwiua ne iinae, ua lawe ia niai nei e ke puhi a olun lie la na. olep. e.aiai a hlki i ko olua 'mau'-la'hope, elike aie kau olelo tuua ia olua, a. ano. e kuu mama' kapa nei «u i keia wahi uohaku < «na kou inoa ponoi, om lioi o Kaihiukuuna, a e o mau auanni liou inoa maluna o keia pohnkn i na hanauna a pau lo'a ma keia muaku, an«e e holo mai ai inni Honouhuli' h'?- mai, noiaila, e Iho ou iima 1 eioa anaa eia ma keia pohaku tiu } k;tpa ihn i kou inoa, a e lawe k?iua a r»aiuna o k«la w*hi ahua kiekie e *viiho iho ai i keia mau anae nie. ka awa lau a uie ka aahu [he kapa ke anooia tnea] a me ka ai he uala, a nolaila e hooiaanao oe oia kou kuleana i ka aumakua o ke-'keiki■ 'p'u'hi nei o Laumeki, he .Hiuap.ūkuia a o kau kane lioi oui ma ka aoa'o o Kuula a i'ika kana koa i k*> oi.ua wahi nonoi, oia ka maa e pono «i a e ai maw ai mē olua a mai liuhu olna jj fce kii p na e hoopuui i K anan no ka mea. O k«« k;maka l;a mea kahsa mai la olua o fii, nolaila e hoolohe oe a me kan kane i keia, mau oielo au a ke keiki kanaka rcao'.i a olua, I ka pau nna o keia mau 01010, ua ' v,a "hi&i a' paji ia.w'a ; me ka eleu, a mai īa hopo iiio, u'a.l oleJo iho la o Mokuniohii ia ī.aum»:ki e kii aku ia Pueo e noho mai !a iluna o na waa kauhiii e lana ma'w jQai la iluna o kr> iīikai. Joa no a pau keia mau oleio auwe ! ka euiooīe, ua hc aku la o L».ujseki i koua u'": . iioko o kekai me ka ,-pinan» vSu oj ka ibu o ua Laumeki nei ilu.:a o ka laau'kea inna.nāna' i hoohui i r;a W;\a i mau kawiua a he hoa bipi ka • inoa oia. mea. ■ 0 keia hi'u o'ua puhi nei'ka mea nana i-lou aku a paa i ua !aau kr:\nei, a huki la mai ia e. ko.ua ikaika iua ole a pae aua iukk ma kahi' p Mokumehae hoho nt-i me ka muli maKuahine o kona maKuakaue. Aia ma keia pae ana aku ia o n;i waa me Pueo tae na kaa;?k>i. ua ik« koke aku la oin i kan<» iyo aloha a me kaua keiki r\ana i hnawi aku i poinaikai nui ia laua. / j Wshope īho o|a iva na olelo akn ' ia ke keiki ia .Kaihuku'.ma e hoi e| mamua m« na k'anaka i ku ha!e e J hoohikiiiik* ai i ka |ukaiui, alaila e| lioouna mai L ua poe kanukii neī i^ j kahi a iaua e noho nei ma Pueo, na ! 'hooko īa. keia uislu olelo me'ka eleu | I me ka hakaiia ole. ' j Ia lakou i aku ai uia ka hu* j ! le ponoi o Pu<« ma, ua waiho a\u * j la ua opeope n me na kukna v kana j U paw & «a Woānn hou ia nm 'na • Ikauakae Kaiiiukuuna a hik: ma; j kahi om waa e kau nei. ! | Aia hoi, ua inapuuni koke ae la kn | IpoM Laumpkili koti:\ kino !. 1 ! (aiwaiwa uui vfa|j> i na auae ' ! upena la, ** ■ i Ao keīa ia a Mok.um*-1 ha iolelo akujafla Pue«j e 'ahm konamau Uuu i elua anae a hcK>-j kaawale ae, ajua lick>ko ;ika U oia ( I i kein mau ksiuoha a nia ia hope ; ua kena koke aku !a o Meku |

ni<>li't i nsi _kac.!.!>'t e ohi i.na d"fl( . * ■ .qif - • . * ua i» v \ iuiae ia po' ma ka nuin r ( n kunaj<a lie hookahi mano i'n una> 4 . n<i iiiu ekoiil ua like iu | nie ka helu o keia au hou ko hoo-' halike i;i 5 200. " _ ■ -I A o koia wa e lnwelawe iu nei ka nnau'i keia pp, aole he wahi maaio kannkLi iki a pau wale no ka i'a i ka la\ve in i ko Pneo hāle ponoi me ■kanu -wahine. '• -■ Ina kanaka.e'lawe noi i kai'a i ka Lale, uii "o!t?to aku Im o" Mokuaieha īa Pueo e,-;vuhea oe e ka ! mnkua. 1C o wahi a I'ueo. ~

Paue hou aku la ke keiki i keia e hele pu ak.u auu-kaua me ko keiki puhi uei i ka hale oiai ujtk.oko.olna maketna|ko ma o'u nei.ke keikiji-ka hanau 1 nrja o kau wahiue,- nolaiia, e h;ki| ana no kt» keiki puhi nei ia oa ke hapai ? Olelo-aku la o Pueo <j) hoao aku no au k-3 nei no'ka ."fflea he puipui no ka oiwi o ko inak'ua nei, oiai eia. no Ua la i ke awakea «ole i aui ae. ! He .wahi.-oleio hooio n hookelak f> keia a, Pueo ia Mokuineha. I ka pau iina o ka Uua m'au olelo, ua kena koke aku !a ke keiki o ka i'a hamau leo o Ewu i& Pueo e lalau iho ī ke poo o ka puhi Laumeki a jhapai ae la iluna o kona nniu lineia.