Ka Oiaio, Volume VII, Number 41, 20 December 1895 — HE MOOLELO HOONANEA NO KA KA MAKAI KIU LAU OMAOMAO. KE KA EAEA O NA KAKAI PALI NIHONIHO O MISOURI. KA MEA NANA I HOOHOKA KA POWA IEKE. A ME KONA PUALI HOLOOKOA. Ai ole ke aka kino wailua o ke kuluaumoe [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA NO KA KA MAKAI KIU LAU OMAOMAO. KE KA EAEA O NA KAKAI PALI NIHONIHO O MISOURI.

KA MEA NANA I HOOHOKA KA POWA IEKE. A ME KONA PUALI HOLOOKOA.

Ai ole ke aka kino wailua o ke kuluaumoe

MOKI .NA IV.

I ka pau ana o ka lakou ai ana ua hoomaha >bo ia 'akoil Q0 hapalua hora a hoomaka hpu e »iotio no maa aku.o jro JakotTala hfle. I ka horfl eha oia auina Ia ua hiki akn Ia Jakou tt)ft kekahi wahi kauhala uukti, aia nao he elua hoieie ounui * ku ana e hiki ai ke oiuo aku ia lakou a pau iloko o ka hale a lakou e makemake ai « uio<. Mamnli o keia ua law« ao la e Lau Omaomao i keKahi hetele no oa lafa a pau o ka 'oīhana . juakai kiu a o k«fcabi hotele hoi noaa a me na lala a pau o ka hui .j>on'a p-, Liona Keokeo. , 1 H# hapalua hora ma ua naoo aku 13, lakoa i ka iua o ka inama a 1 ka' '|>a'u ana'' o ka iakou ai ana, ua hoi aku Ia na mea hool^olu, helo a luhi 1 fia lomi ia ē k,a injiwai ola! liele aha rnai. *| Ua hoi aku l* na mea a pan e hi- l olani ma kahi r hookaawaie ia od lakou a o ka inakai kiu Lau Omaomao hoi, ā6le loa oia i ,ae jki e hookauwa ia kona mau roaka, e KĪolnpua oiai aol« ia o kana hanaoka;] hiarooe, a he rula paa no hoi ia ,no-j ua isai D)Ua mai. 1 I na h'ora pouiooni 0 ka pliina o keao, ua alu mai Uka ona hi>teie 0 ka powa i moe ai, a ike maHa oia 1 keia kanalui e ana a oia kana i nihau eoai *\ owai kelp. o Lau O »aomao wahi a 1a pane ? Pane akū la o Lao Oeoaoniao ao--1« ft« i mo« a hiki i fe.eia hora a kaua e kiikai olelo nei. 1 Auno 1 hp kftu uiaoii kou malu- j hiluhi 010. ] Paiie aku ia o Lau Owaoiuao aoif> ia noea he iuhi maiuna o kou ki- J no hoiookoa, a aole no 'hoi ma kou . mau maka, ua tuatuā« ioa lakou ' uiai au aku, aiaapau ka'u hana,' aiailii ae ia ko'u inau tnafca e pil», a! eīa ka wh e hooluolu ai ko'u kino. ] I kela wa ua kaomi kokoaku la| uaonaiiale nei 1 ka hele e tau ana rba ka paia o ua hale ala a holo ' uku la ke o ana o kona leo īloko 0 ' ka ruurt oke kuene u\ii oua hot*le j al«, a im maopono iaw k-i niauao o] ka le« o ka oia ho'i i pola kopenona. a oia kwua kuene nei i lawe j

luai ai. īaia i liiki mai mi ue ke pola kope ma ■'kahi o kooa haku e uoho: aoa. j Ua i*e koke *aai la ola elua laua! e nobo aku ana, a oia no kona wa i huii koke ae ai t & koiuo aku ia i loko o kakahi rumi.R kaomi aku ]a i ka bele & holp ke Filoio o ka rumi kuene, a oia ka koua hope i ike iho at, he nola kepe kā makeuiake o keia bele a oi» kani i huvc uaai at a haawt wii !a 1 kotM voua mi ka dbs»s, » ōfa kaua 1 hwwi aka

ai ī kona hak\t, a nāna i haa'wi ae i| ka makai kiu Lni) Omnoniao. I ka i>au ana o ka laua iati kope nnn, u!f"Wle aku la laun e holo lio i!oko o ka niiilnnua. t* hijnu hoi i na ea aa' i■ tiu-ibni Kaomi irT~ana e .ke.k"ēhSi\i mala»Ja I«tus knlii i l+oio iioio lio - ni a luki i ku oih aua m.ai 0 ka.la i Ue kaknhink;!, u oia hoi iia wa i ala mni ai n.i me* a i> ike tiifli la ia"l;nia m-i e iiHo i-i) i 1 ioko ii inu.l--.(iU^. i ke kai>i ana o ka !wra e A tio rae ,ka hupa, ua hoi akn la no loko o ka hotele no.ka linlin ana i ko lākou paiina kakahiaka oiai ka leo o ka hele a ko kuen'e nm e kalaku tdfti Ja i na imea a paii o naue aku nia ka papaina e hoopihn ihf> ai i ka lnkou ipu poi ole aiwtie aku la ne au a<>loa. 1 ka p»n ana .o.ka lakou aina. ua liuliu ae la lakou a pau no ke kau !a»a aku ma ka hokua o ko lako.i 1 mau lio a nau» aku la ma ke ala e hiki aku ai i Mißouri. I kahora «walu umi kumamaliio& minute o; kakahiaka. uahooiuau aku la ka'huakai e nee no roanie ka haav?t pn ia o ke aloha hope nia kaaiaaina a mē na mea'ā pau a oid ka wa o Lau Omaomao i haaWl »ku ai i i kefea!it apana pej>a ī kuni ia m« kona inoa, a uā iawa lioi ifl, no kona kikoo ana aku ilokoo '.ek;ihi haie Baneko, i ka hnina e like me na me.i i kakau ia iluna o ua nr]>i ala e Lau Omnouiao. Ma keia huakai e nee nei ua hele ia e lakou na la eha, a i ka lima o ka !a. oia kn lakou la i hiki ai ī Mi aouri oia hoi ka' hora nini kumamakahio ke kakahiaka iloko hoi o ka leo hnro o na mea a pau e ku anā ma keia a me keia aoao o ke alanni, I ba hora nmi kumamalua ponoi oin la ua hiki alfn !a !akoti i ka ho« tele o Pilipo a malnila kahi i hooluaim ai no hor»kahi hora oiai, ua heJe a maluhiluhi na mea n pau a he mau sekona hoi ia o ke aloha ka|ili poniuniu e pauma ana i fea puu» wai o ka ui Meli:>ka, no ka ike ana aku i na helehelena makalāpua o ke aīoha kakia iwi, ke kaeaea hoi o, Kahi kauhale o LH'nia. I Ike kani ana oka hora ekahi o :ke ahiahi, oia ka wa o ke ku«nc i l kalaku uiai ai i na mea a oau e na* I ue aku e hoopiha i ka lna o ka ina- ! ina p. oia ko lakou wa i naūe liko I aku ai e nuu i'na ono i hōomakau— kau iaa na ka piha f» ka waihona ai i hoopau ī ka lakou ai ana, a hoi aa la lakou e hooluolu ma ka rumi hookipa o uahōielokla. J ka hora elua ponoi oia ka wa o [ Lau Omaouiao ī olelo aku ai i kana ifioe lawehala. ano ke m'nau aku ! nei au ia j<ikou a pau, a ua fcake-« make au e ike pono i ko oukou uaau manao pakahi a pau, a oia iho keii.. _

Pehea la ko oukou manao i ko oukou noho malalo o ko'u hoomaiu ana, a mekooukou hoi ana malalo o ko k« aupuni hoomalu aua, a hiki i ko'u wa e !awe fiku ai ia oukou no I Nu ioka, a hala loa aku no ftusia, ) kahi hoi a oukou ī -hela mli ai. j i'ane mai ia o Liona Keofeeo ua j ] maikai kau ninau e ke kanaka koa jo ka wiwo o)e. aka, malalo o na ru- | ]a o ka poe i hopu ia e like me ma- | kou o ke aupuni fca mana e kiai ia | makou, oiai ua pauka'u ūana, j Mamuii o keia iiane a Liona Keo j lie mea uiaikai loa īa i ka maj nao oLau Omaomao. a oia kaua i ipane aku ai, a no. e kau na mea a ; pau, iluua o ko lakou mau lio a haiele aku kakou no ke keena o ka llai o ke aupuui. i Ia lakou i hiki aku ai ilaila, ua : ik« koke mai la ka Ilamuku a oi»> jkaua i ninau niai ai, aiaiheana l poe powa ? j ■ P&ueaku la o Lau Ouiaomao oi&" o keia poe no lakou ka huiua o eli-. |ma lauaani a o lakou a i-au ka'u i j law« mai nei e waiho aku malalo « j kau hoomulu ana īlokoo okolu pujle mai k«»a ia aku, a hiki i ko'u 1a lawe ai eia lakou a ijau no Rusia, a'.aila wau kii mai. A no ke ol«lu nku au ia oe ao le me ko» inan hope, e hoopa e lioeha, a e hamūno ia iakou : oiai'ua kapū ko lakou kino malalo |0 ka mana o ke kanawai o ke d.upnni Emeperiela o Rnsia. .»■ A eia hou ina, wau o hoho hou a.na ua hoeha ia kekahi o kkou nei a i ole i.i, hana ino e a*>" paha a ke aujj>uui e man&o ai e hana maluna o ko lakou kiuo, alaila.e hiki nmi ana wau imua oa a ,®ike aku ī ko'u manao !.ope. * I O koi® māu olelo a Lau Omao-| uaao. ua Uke ia me ke kolopa une-| uue « lioohaalulu ai i ka noonoo o ua Ilaiuuku ala:' Iloko oia wBj ua »e rtiaffa ua Ila muku nei me ka leo nawahw»li i like ole hoi me na ?<etona mamua iho ka uahoa o ka oielo. Iloko oia wa, ua huii ae la o Lau Omaomao a liaawi aku la i kona aloha h<»iw i na pio, a pola no hoi iakou i panai aku ai ma ia haawina hookalu o ke aloha. a huli aku la kamaKaikiu Lau Omaomao a \m kona mau hoa a huli aku no ka liut«le o kana ui kalli puuwai. īa lsko« i hiki aku ai i kauhale oīa mau no ka «haoha o kamaaina

loiai rc hoonipo ala ke aloha Uokoo jka U) Mc!salva, no kanā aloha kakla i ka iwi. Iloko oia la. aia ka mu o kā kau lehu o na hoa'loha a tuo nu makamaka e haiamu aiia wa uu lioU'la ala, :io ke ak? e lohf i sia mea a j>au e ;u!i ana i ka powa Liona Keokoo. t me Kh liikl ana ke hopu i», a aje aa kanska he eliiua ki lae ia, « ka m*ksti 00»»»

ortiao a rae kona pne hōa o iw'akalūa kutnatr»litßa ko'lakon nui. Aka, e ka wea heluhehi. aolo loa i makili mai kekahi rtiaawe lauono l>o->kāhi o im eueu alu o kfthi kau liale oiai oia t)IT mfSi i>n» lon ia koun wah« me ka hoikeole iileu '] ka hana 1 hana la malnnn o ka i>owii Li(tna Keokeo ka woli hoi <> R'tSin. 1:ū mea hoi i hopohopn nni ia » pft |»o<r;k'»l!imiii » pnu • Enro)>:% oiii k"a nuanpi he bepe ai waiu.oia imua n ke kieaea o kaiii kauhaie o Lama. . Nou iho e ku'u boa hoonipo o keia moolelo hooniua puuwai, aole uo [ paha i poina ka apu iaaii koheoheola oe k.a aka kino waiilua o ke kuluauijqoo nana i umii ia leke a roe kona poe kanaka. a «ia #no ap.u 4aau hoo keia i aiio like ine Hakanikebe. , I ka la e iho la ma kona alahole, oia ka wa i ike »a aku ai ka nui hewahuwa laupa oln niai ona Leele a itie na Keonimana, i hele inai nei e ikei ka makai kiii Lait Ouiaonaan a me kona poe alo ehuehn, a ua liio boi 1 mea na lakou e kamailio nui ai no Lau Oooaoinao kona koa kona wi wo ole, ka aa āna o jk<»na manao e.hopu pio i ka powa Liona K«ok«o, ka iwnn ka iooa e holppum aaa maluna o ke ao holookoa. Aoie boi oia wale no, aka, e haawi pu ana lakou 1 r.a mahaio ann i ke kulana o ka powa Liona Keokeo, a roe kona pte uhai aholo o ka pupuu bookahh-ma ift hnawina i awaiaulu ia ai lakou * pau. 'V- ' Ua hoohala ia hoi e lakou na hora oia po, ma na kukai olelo ana nia na olelo hookaaa o ke ao alii A hiki waie i na hora iiilii o ke kuluaunioe, a kahi no a hookuu,ia ko lakou nanea ana a hoi aku la kela a uue keia mea no' kona home iho no ka hooluolu aaa inia iho.'e hoonipo po ui« Kanehunamoku iloko o j ka āina moe uhane. _ I ka hoea ana mai o ka la i ke kak&hiaka. ua a!a Tike ae la na mea a pau, a liu|iu ae la kela keia inea nona iho ma ka mae a.ha i kalakou n-iau kino iho,

I Iba hora ewalu ponoi oia kakaj hiaka, na lohea aku ,Ia ka ltfO kalaka o ka bele a ke kuene nui o ua hoteie ala, e kooo uoai ana ia lukou a pau e naue «Ku e hoopiha j ka iua aka maina, a ke pahu aku o loko, oluolu oa naaka ke nana ma:. I ka pau ana o ka lakou ai ai)H, uu hoi aku la iloko o ka hale heolu*lu e hoonanea ai, a.oia no ka wai ia aku a! kekahi mau i holo lio o elioaa ka nui e kamoe oo- | lolei mai aaa oo ua hotel.9 ala a he i wau minule pokole ma ia hope iho, ua hiki mai la laiou roa ba puaa pa o ka h«tele. a iho ia ilalo a kouio mai la a toel« pololei mai la a hiki imua o Pilipo, a ninaū mai U aia ihea o Lau OmaomaO ? Ala iloko o Trona keena heluhelu buke kahi i nobo ai, wahi a Pi'.ipo i pane aku ai. *< B oluolu an«i o« « hoolauna aku ia tuakou,imua ona ? , > Ae. he olaola no au oiai o ko'u home keia a oia boi ka'u hana o ka hookipa mai j da malihini. lioko oia manawa. ua hookipa aku la oia ia lakou iloko o ka rutni hook'.pa, a pane aku la ia lakou e nnho ouko» maanei; a na'u e kii ae iaia, a hele mai e laOna me oukoulloko oia wa ua hole aku la o Pilipo imua o kana hunona a olelo aku la aia iioko o ka rumi hookipa he mau alii koa o elima ka nui, a ua makemake lakou e ike ia o«, a>e he ala he mau elele lakou inai ke keena kiaaina maij a i ole ia mai ke kahua kaua māi paha o Mieoun uei. . . Iloko oia wa ua hoi mai la laua a komo aieu la iloko o ka rumi hookipa a halawai aku la me na slii koa a haawi aku la oia i kona aloha ia lakou a i>ela »o hoi iakou i panai mai a! ?a haiwum hookahi I he aloha. i Iloko oisv wa ua ku ne ia kekahi ! ua. Liihu alii koa ala iluna & unuhi ae la i kekahi palapala iuaiioko ae o ka pakeke o kona buka*koa a paa ae la ma kona lima akau. a mamua o kona haawi ana aku ua kahoahoa mua ae la oia me keia mau olelo o'ka hiki mua. Ma ka inoa oka Pere&iden» o ka \ ReDubalika nui o Auienka Huipuia nai, ma o kekahi o kona m«u mana kaua maka mokuaJ»a o Mieouxi nei, a ho ke hoike aka uei au i ole ka mea hoi naua i hopu pio j; na powa h« Būi a na ka m&u» hoi o kou mau olona i boopake!« v ke ola o na ualioua kauaka o Anio r!ka Huipula nei. ' ' 1 ' Ma ia ano. ua hoouna īa uiai V ' makou pau a elim. lie ui*u elole' »a» k« aio mai o k* *Hbikftu» nui l 9ka iMekuāuia # flcfr '