Ka Oiaio, Volume I, Number 1, 1 January 1896 — Page 2

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

            J.E. BUSH                  LUNAPONOPONO

HONOLULU, IANUARI. 1, 1890

            Mahope o ka hoomaha pokole ana, ua kono hou ia mai makou e hoopuka aku i kekahi nupepa puka la i ani iki ae kona ano mai ka mea maamau i ua ano o na nupepa i kamaaina i ka poe hoopuka a me ka poe heluhelu nupepa.  Ua ala mai keia manao malalo o kekahi mau kumu i pili i ka pono o ka noho ana o ko makou hoakauaka, ma ka hoopuka ana aku i na mea hou e hoomalamalama ai ia kakou iho ma na ano a pau, a e kalai aku hoi i na manao alakai e hapai ae ai i ka manao a me ka hoopono iwaena o ka lahui.

 

            Ua kono ia makou e komo hou iloko o keia hana, aole no ka nui loaa o keia mea he hoopuka nupepa, aka i loaa ka pono a me ke ola mamaikai o k Lahui Hawaii; e like me ke Akua ia Aberahama, ke makua hoopono, ua hoopomaikai ia @ia e lilo aku i mea e pomaikai ai ke ao holookoa.  Pela ko makou makemake, ko makou kuko, e loaa he pomaikai i mea e hoopomaikai aku @ @ na hoakanaka.  E hooko i na kai oha, e aloha ke Akua me ka naau a pau, a e aloha i ka mea @na i hana ai, i ke kanaka, e like me ke aloha ana ia @ iho.

 

KALA HAPE NUIA

            Ke hoomaikai ae nei makou i ka Makua Mana Lei i ko kakou lanakila a naiu poino nai o ua ano a pau iloko o ka makahiki i hala, a ke pule nei.  Iaia e hooluolu mai i ko ka lahui Hawaii noko ana i keia makahik hou me ka hoomama mai i ua ulia a me na poino i maa i ko ke ao.  E Hape Nuia kakou a pau me ka hoohaahaa a me ke @ ha,; o ka noho ana; e waiho i na manao inaina @ ke Akua e kaaua mai e aloha i ke Akua, a i @ kakou hoakanaka.  Hape Nuia

 

NA HAAWINA A ME NA OULI O KA MAKAHIKI

            A@o ua hiki mai ka hopena o ka makahiki 1895 @ kaako aku hou ma kela aoa@ o ka heluna ma@wa me, kona mau haawina a pau, no ka pomaikai a me ka poino maluna o ko ke ao holookoa.  Hoko o na la o ka makahiki i hala o kakou na oike ikemaka a i heluhelu hoi i na mea ano nui hiki mai maluna o na kanaka o ka honua nei.  H@ai ka po@ i make aku a he nui no hoi ka poe @ mai @ hoopiha ana i ko lakou makalua ia@ @ makou hoomaopopo iho ke pii nui nei ua @ o ka make na ma’i i ike ole ia ma@na a me na @ i akulau hou; ua hoohua nei mai hoi ua
@ o ka make e aphahu ana i ke ola o kanaka @ ia o kona ana i hoike ia mai ai e ola ai oia.  @ a pakui ia na poino o ke kanaka mawaho ae o @ @ ma’i o na ulia, e ka nele, e na pepehi ka, @aka a me na han@ e ae a ke kanaka mamuli o ka @aalele ana i ka ke Akua @ a o ana; ua hoike.

 

            Oia i ka rula paa o ke ola kino ana kana ole @ auikoo e palalauhala @ ke kanaka ola ana ma keia @ a e loaa ai ke ola mau lea ia ia; aka, @ haale@ kakou i kana a o, a ke hoohau nei i keia @ haawina o ka hookali a me ka hookeikia he palaho, he ulia poino, he make hikiwawe a me na ano o ua poino a pau e ilihiu nei maluna o ko neia honua i keia mau la.

 

            Ma na hana kelakela akeakamai i loaa i ka ike kanaka, ua loaa i keia au na hooiaio ana o ke ko o na olelo o ka moolelo-wanana o ke ao i hoike ia mai ma ka waha o ke kanaka i aloha ia e ke Akua, e i ana.  “E hoopaa oe, e Daniela, i ka olelo, a e hoopili i ka buke a hiki i ka hope; he nui ka poe e holo io a ianei, a e mahuahua ana no ka ike.”  He mea oiaio loa ke ike nei kakou i ke ko o keia mau huaolelo pokole i piha i ua loina ano nui i ko na keiki a kanaka.  Ua hiki i ka makapo a me ke kuli ke hoomaopopo ua wehe ia ka mea i hoopaaia, ua hamama ka buke, ua nui ka poe e holo nei io a ianei, a na mahuahua maopopo ka ike o kanaka.  Aka, ua piha anei ko ke ao i ka naauao?  oia ka ninau.

 

            Ma ua ano a pau o ka noho ana maluhia a me ka noho ana mokuahana he au kelakela keia o ka ike.  Ke pahola nei ka ike me ka holomua mana ano a pau ma na hana mahi, na mekanika, na liana noeau, na ike akeakamai, na ike kilokilo lani, ua ike lapaau, ua ike oihana, na ike pili hoomana, a eia ke hoi hou mai nei na ike wanana a me na haawina e ae i loaa mua i na kupuna o ka kou i kinohi e like me ia mamua o ka haule ana.  O ka ike ma na mea luku i ke ola oia kekahi o ua mea kamahao loa e ikea nei, e hoike ana i ka hiki ana mai o ka manawa a ke kaula i olelo ai; “E @a@ aku oukou i keia iwaena o na lahuikanaka: e hoomakaukau oukou no ke kaua, e hoala mai i ka poe ikaika, e hookokoke mai na kanaka kaua a pau; e pii mai lakou; e kui oukou i ko oukou mau o-o palau i pahikana, a i ka oukou pahi pa’ipa’i i mau ihe, a e olelo iho ka mea nawaliwali.  Ua ikaika au.”  No na la hope keia olelo a Ioela, a he mea oiaio, oia ka hana a na aupuni mana nui o ke ao e hana nei i keia wa.

 

            Ma keia @nahele o ke kumumauao, ua puka moakaka mai na o@li o na mea e hiki mai ana, e like me ka olelo wanana no keia mau la, na la hope o keia noho ana, oia hoi na hoomakaukau ana na mea kaua a hoala ana i na kanaka kaua, e like me ia e ikea nei ma na aina a pau o ka honua nei.  Ma na wahi a pau he lono kaua, he kaua-kuloko, he kipi, he haunaele he mokuahana, ke kue aku kue mai, mawaena o na aupuni a iwaena o na lahui kanaka, a hiki aku; ka noho ana o ka ohana.

 

KAMIOWERA

            Ua hiki mai ka Miowera ma ka hora 12:30 i ka auina la onehinei.  Ua lolohi kona ku ana mai mumuli o kona kolo ana mai i ka mokumahu Strathnevis.  Ua loaa aku la keia moku i ka la 18, i ka lua o kona la i ka moaua a lie elima la mahope mai, moku aku la na kaulahao kolo elua i ke aumoe, iaia e koloana i ka Strathnevis.  Ua naqmao ia ua holoaia @ ua ili paha keia moku i ka aina e kokoke la i I@ae Flattery.  He 39 ka nui o kona mau lima hana a he 160 elua pake e @ @ @anekova ao Yokohama @ Kina.

 

HAPE NUIA HAPE NUIA

HUOLI MAKAUIKI HOU

            Oiai ke Owener kaua mai la na aupuni Mana Nui o he no, i maopopo ole ai ka wa e hu @ ai o ke ka ua maoli ana, a ma ia kumu hoi, e pii ino ai ke @ kuai o na mea kuai, i keia makahiki hou, ma ke ano hoolaha, ke poloai aku nei au ina MAKAMAKA HAWAII e hele koke mai ano, ma ko’u hale.

            E hoalawa koke i ko oukou makemake.

 

:MA KA HALEKUAI O:

L.  B.  KERR,

ina

NAE O KA HALEKUAI O MOGAN.

                                    Alanui Moiwahine,                             Honolulu H., K.

            E hoopiha mau ana u’u i ko’u halokuai nau na Hale Hana Lole pololei mai o Enelani, Geremania, Amerika, a me na Aina o Europa a mai Kina a me Iapana, a mai au aku a ko u lioa kuai kukaa a me kuai liilii.ole Halua na Makalena a me na lihilii Lole.

 

            Na Lipine ano hou loa. Papale Wahine, Kane a me na Kamalii o ke ano paikiui hou o na ano a pau; Na Kihei halii moe laula, na Kawele Auau, na Pua Papale a me na Hule.  Na Lole Kane i humuhumu oleia he oluolu loa ke Kumukuai.

 

            E hele mai e nana i ka makou mau WAIWAI o na ano a pau a e ninau hoi i na kumukuai nana e hookahaha i kou noonoo i ka emi maoli o na ano waiwai like ole.

 

            He inau WAIWAI HOU LOA ma ua KUMUKUAI HAAHAA.

 

            E hemo ana ka puka o ko’u Halekuai ma na Aliiahi Poaoao.

 

L.  B.  KERR,

ALANUI MOIWAHINE

            Ma Waikiki iho o ka Hale Kudala o Mogan.