Ka Oiaio, Volume VII, Number 45, 3 January 1896 — Page 3

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

NANI KO MAKOU HAUOLI

 

        Elike me ka wai mapuna e huahuai mai ana mai lalo lilo ae o ka honua, pela ko makou hauoli i ke ka@ ana mai o ka O@@ a Lu-nahooponopono hoi o ka nupepa i kapaia o Ke Aliha Aina ia ma-kou, he@ A@@ Karisto maoli ka, Ka Le@ o Ka Lahui, ma o kona hoi ana aka i ka oluolu o ka Lnahooponopono e ua nupepa ia e ho @@@ @@ nei @ @@ ae mai ka oi a @ o ka makou makapeni @ ka hookauhihi ana o na olelo io o ia nei, e like me kona ano mau, aole hoi maluna o ke kahua kalaima-nao kaulike, i ku'i ka noonoo o ke kanaka i hanau ia mai me ka uhane ike a pale ae i na huaole-lo kuam@amu mai kona mau le-kelehe ae.

            O ka Lunahooponopono o ke-kahi mapepa, oia ke kikowaena o ko ka lehulehu nanaina, a ma o kaua mau alakai a kuhikuhi ana e eo ai ka puuwai o na mea a pau i manaoio, oia ke alahele e pae maalahi aku ai lakou ma kekahi aoao o na ninau pohihihi e ulu ae ana maloko o na hoopaapaa ana, ina ua haawi ua Lunahooponopono la i kona ike a pau, e hoohuli holookoa ana i na manao o kona mau hoa kanaka ma ka aoao ana i manao ai oia ka pono a me ka pololei, elike paha me ke ano o na alihikaua @ni iloko o na pua-likaua, aia iaia ka lanakila a me ka ole.

            Ua hiki anei i ka Lunahooponopono o Ke Aloha Aina ke ku-hikuhi pololei mai ia makou, i ka pauku Baibala pololei, i lilo ai o Karisto i aloha aina oiaio? Eli-ke me kaua e kaena nei, ma o ka-na mau olelo pane la ia makou he aia a he heluhelu ole i na buke o ka Palapala Hemolele.

            I na aole makou i heluhelu i na buke o ka Palapala Hemolele manao anei ka Lunahooponopono o Ke Aloha Aina, e hiki ana makou ke ekemu aku i na manao hoakaka o ua Lunahooponopono la no na pauku Baibala ana i @ he mua mai a@ i kinohi o kona hoomaka ana e wehewehe i kahi i pili ai o ke aloha aiua o Kari-sto, mai ia manawa mai a hiki i keia manawa, ke hooi mau aku nei oia i ko makou pohihihi i na wa a pau.

            Heaha hou ka pili o kela mau olelo ana no ka wanana a na Kau-la? Ua hoole anei Ka Leo ia mau mea? Aole! Aole loa!! He hooia mau Ka Leo ma kahi o ka pololei, aole ma kahi o ke kekee, elike me ka ke Aloha Aina e huekole mai nei, mea iho no ka aia o Ka Leo, mea ae ua ka Ani-Karisto o Ka Leo, aole anei na na buke a me na pauka o ka Baibala i hoopohihihi ia makou ma keia kalai manao ana ou e ka makamaka? Ke manao nei makou pela no.

            O ka Ani-Karisto, he hoole Akua ia ma kona mau ano a pau, ua hoole anei Ka Leo i ko Ka-risto Akua ana, a i ole o lakou ekolu paha i hui ia, ma o keia mau manao pane o Ke Aloha Ai-na? Na ka mea heluhelu ia e pane, aole na makou.

            E hoomaopopo hou aku ma-kou, ke olelo ponoi mai nei no o Karisto ma o kaua olelo la, a e heluhelu ia penei:

 

            "Mai manao oukou i hele mai nei au e lawe mai i ke kuikahi ma ka honua; o ka pahikaua ka'u i hele mai nei e lawe mai, aole ke kuikahi. No ka mea, i hele mai nei au e hookuee i ke kana-ka i kona makuakane, a i ke kai-kamahine i kona makuahine, a i ka hunouawahine i kona makua-honowaiwahine," a pela aku.

            O ka pahikaua, aole anei ia he mea paahana no ka pepehi ana i ke kanaka? He aloha anei ka i'o-ko oia mea paahana? Ke manao nei Ka Leo, aole. Elike no me na hoakaka ana a pau a Karisto, ua maopopo loa, aia ka nahoa iloko o kela mau lalani Baibala an@ i hoike hookamani ole ai imua o kaua mau haumana he 12.

            Eia hou, ua olelo maoli ae o Karisto: "Aole no keia aok@'u aupuui." Ke hoike pololei u ai keia mau olelo a ka haku, aole ona aloha i ke aupuni o keia ao, elike no me kekahi olelo ana:

            "Mai hoahu oukou i ka waiwai no oukou ma ka honua, kahi e pau ai i ka mu a me ka popo." Ke hoike mai nei ke Aloha Aina i kona heluhelu Baibala ole, a oia ka makou e hooia aku nei i ka lalau loa o na kuhikuhi Pala-pala Hemolele, e hoike ana iaia iho he mea ua lehia i ka Baibala, o keia mau mea a pau, ke ao mai nei ia makou, e kuhikuhi i ka makamaka i ke alahele a ka Bai-bala e hoopohihihi nei ia makou, a ke Aloha Aina hoi e lelele hele nei me he kao la iluna o ka puu pohaku, me na huaolelo kuamu-amu mau ma kona lehelehe, ka mea hoi a makou i haoli loa ai, no kona hoino ana mai ia makou no ka pono a me ka pololei, me ko makou mau manao maikai mau.

            O keia ka hope loa oa ka makou pane ana, a hookuu aku makou i ka hoaloha nupepa e hana elike me kaua ano hiena mau, a ke pa-nai aku nei i na awaiaulu ana o na manaolana maikai, i awili pu ole ia me na manao kupikipikio o ka inaina, aka i ke aheahe ma-lie wale no, a hiki ka pau ana. Aloha no oe e ka hoaloha.

 

UA HALA O W.C. LANE

 

            Ma ka hora 9:30 o ke kakahia-ka Poaha nei ma kona home noho o Mrs. Junius Kaae, ma Kaohawai, Kapalama, na kii mai la ka Ane-la o ka make ia William C. Lane, kekahi o na kamaaina kahiko loa i hehi mua i ka lepo o Hawaii nei, mai kona one hanau mai o Enelani, i piha na makahiki he 50 a oi iaia ma Hawaii nei.

            He 76 ka nui o kona mau ma-kahiki, a ua hanau mai na keiki-kane a me na kaikamahine mai-hako o ka puhaka o kana wahine, ana i ukali aku la mahope o kona meheu, me na moopuna hoi he lehulehu wale.

            Ua kaulana a ua haaheo ia hoi ka ohana Lane, ma o ke aloha aina oiaio, a mailoko mai no pa-ha o laila i loaa ai iaia ka nawaliwali piha e kona kino, ma o ke ano e o kona noonoo no kana mau keiki, i ko lakou wa iloko o ka halepaahao.

            E hoihoi ia ana no kona kino lepo no Makao, ka ilina paa hoi o ka ohana. Aloha no oia.

 

MAKE NO O PAMANO I KA IO PONOI.

 

            Eia na olelo a ka poe holoholo olelo, ke lawe hele ia nei ma o a maanei me he telepona la, he ma-kemake ka, Ka Leo o Ka Lahui, e pepehi i ka nupepa Aloha Aina ko makou hoa'loha hoi e kakoo like nei no ka pono o ka aina ku-laiwi, ka aina hoi eha ai ka ili o ko kakou mau kapuna i kinohi a i lilo wale aku hoi iloko o ka lima o na malihini, me ke kulu ole o ke koko maluna o ka lepo o ka honua.

            Owai keia poe holoholo olelo nana i ahai aku i keia mau manao uahoa o ka lokoino, a hoike aku la imua o ko makou makamaka o ka makapoui, ke makemake nei ku Ka Leo a me Ka Oiaio, e pe-pehi i ke Aloha Aina, ma o ka hoopuka ana i nupepa hou, me kona auhau emi i ko ke Aloha Aina.

            No makou iho, a me ko makou mau makamaka heluhelu, ka hoi ke no ko makou ake ole e haua ia mau mea, a e pono no makou e hoikeike aku i ko makou kulana i ku ai mei kinobi mai a hiki i keia la, oia hoi.

            Mai ka la 19 mai o Augate 18-89 a hiki i keia la, o Ka Leo hoo kahi ka nupepa e ku nei me kona auhau kumu mai kinohi mai, he iwakaluakumamalima kaneta o ka pule, a he Hookahi dala ko ka mahina, e hoopuka mau ia ana i kela a me keia la, me ka hoemi ole ia o kona auhau, a hoololi ia ae paha e kona ano, mai kona ku-lana mua ae.

            Ua hoike 'ae ke Aloha Aina, ma o kona Lunahooponopono la, oia kekahi mea dala i kokua i ke-kahi mau nupepa i pau i ka make ma o ke kolohe la, o ka poe hana e haua ana, a oia paha ka nupepa Hawaii Holomua Paka La a me @a Leialii, no laua hoi na auhau pakahi he Kanalima Keneta o ka mahina, a he Umi Keneta a oi o ka pule.

            Iloko o ke emi a me ka make-pono maoli o ko laua mau uku mahina a me ka aku pule hoi, me ka manaolaua o ka poe nana i ku-kulu, (oia paha ka Lunahoopono-pono e ke Aloha Aina a me kona poai ohuniu pepehi i Ka Leo) e mahelehele like ana lakou i na waiwai pio, a lakou i ohumuhu-mu ai ma kahi malu, penei a pe-nei e holomua ai na hana e hoemi mai ai i ko Ka Leo kupaa aua, a lilo i mea helelei wale.

            Aka, heaha ka mea i ike ia ilo-ko oia mau la o ka hahana, ua opili o Hookeleihilo i ka ua, (oia pah@ Nawahi ma ma o ka nupe-pa Ka Leialii la), a poholo aku la oia a nalowale loa, aole e loaa ke huli hou ia. Poho ka luhi o ka poe nana i hoahu ke dala e holomua ai na hana pepehi i Ka Leo, poho pu me na limahana, a noho lakou iloko o na auwe o ka pilikia.

            Eia hou no manone iko o ka make ana o ka L@alii, ua puka hou mai ka Holomua puka la he pani no kona muai make wale no ka pololi. Elike no me ke kula-na o kona hanau mua, pela no oia i ukali aku ai mahope o kona meheu, hookahi ko laua nalowa-le ana, a pau hoi ko laua walaau ana.

            Eia ko lakou muli loa, oia hoi ka nupepa Ke Aloha Aina ma ia kulana like, he Kanawalu Keneta o ka mahina, a he Iwakalua Ke-neta o ka pule, a he Eha Keneta o ka la, He hoemi makepono ana keia o ka auhau, elike me ka popopo o na mea i ike ia maloko oia halekuai, pela hoi ka nupepa Aloha Aina i hoao ai e hoemi i kona auhau mai ko Ka Leo ae, he hoao ana hoi e pepehi i ka nupe-pa hookahi mana i hoopakele i ka lahui mai ka holomoku ana iloko o ka auwaha o ka Hoohui Aina.

            O ke Aloha Aina anei ka mea nana i kaohi i ka hapanui e ka lahui Hawaii e kupaa me ka hoo-manawanui no ua hana pakaha a Amerika kakou? O Ka Leo oia ka hoola o ka lahui, mai ia manawa mai a hiki i ka hopena. Aloha no oe e ka hoaloha i piha i na manao uluahewa o ka ipaina.

 

Ka Okuku Kaua.

 

LIKE OLE O ENELANI ME AMERIKA.

 

Ma ka Ninau Palena Aina e hoo-paapaaia nei ma waena o Enela-ni a me Venezuela.

 

            Aole e kala kahiko na ouli ka-na e kau nei imua o na lahuika-naka o ko ao. He mea pohihihi ole ka ike ia aku o keia mau ouli kue aku a kue mai o na aupuni, na lahui, na kanaka a me na oha-na. Ua wanana mua ia keia mau mea a pau e ka mea hookahi i ike i ka mea e hiki mai ana maluna o kanaka o keia poepoe honua, mai kinohi mai a ka hopena. He umikumamalua a oi aku mau wa-uana e hoike ana i ke kulana o ke ao i keia wa, mawaho aku o ka ka Haku ma ao'na wanana i waiho ao i ko ke ao malamalama no lakou i komohia ole ai lakou iloko o na popilikia o na la hope, nona ua ouli e ikea nei o aneane aku nei e hooko ia maluna o na kanaka o keia honua. Ma na wanana a pau i hookoia, eia kakou i ka manawa o ka hopena a na Kaula i wana-na ai, a ke Keiki a ke Akua i ao mai ai, a me Kana mau Apokolo i wehewehe pu mai ai hoi.

            Ua hoike ia mai ka hookoia ana o ka wa i oleloia ma ka wa-nana o ka hopena, a oia no keia wa, ma na mea maopopo loa, aia na lahui ikaika o ke ao, ke ka-hea nei @i na @lii o ka honua, a me na mea kiekie, na luna @ ni, ka poe wai wai, ka poe ikaika, o na kauwa a pau;" e hoomakau-kau no ke kaua nui e wawabi ai i ke aupuhi a me na lahuikanaka a okaoka, a nalowale aku, me he la he mea i puhi ia e ke kikiao ma-kani.

            Eia i keia mau la ua hiki kupi-nai mai na nuhou, e hoike ana i ke kulana kuee o na aupuni, a e pii mau ana hoi na ninau pohihi-hi mawaena o lakou i aneane loa e lilo he kumu e kana ai, a au ke-mahao no hoi ke kumu o ke kaua ole ana.

            Aka, i ka haipule ua maopopo no ke kumu. Ke kaohi nei ke Akua, he wa pokole, "e paa ana i na makani eha o ka honua," a pi-ha pono iho ka manawa. He nui na puko'a o ku nei nana e hoowe-li nei i ka noho na maluhia o ke eo. O ka mua, oia "ka Ninau Hikina," a o ka lua, oia ka ninau hou e akea nei i keia mau la, "Ka Ninau Komohana."

            Eia ke oni nei keia mau ninau a ke komo nei iloko o na paio hahana, e hooulu ana i na manao huhu o kanaka a komo kino aku la iloko o ke kaua e ana ole ana a hiki i ka puni ana o ke ao i na uluaoa kaua o na la o ka hopena "ka manawa popilikia, ka mea li-ke ole me ia mai ka wa o ka la-huikanaka," mai kinohi, "a hiki mai ia manawa."

            E like me ka ike ana o na ki-lokilo kalai aupuni, i ka mokua-hana nui e ulu nei a e hookoko-ke mai ana ma na ipuka o ko lakou noho'na aupuni, a pela hoi lakou e hapapa nei ma na wahi a pau i wahi e ikaika ai ke kulana o kela a me keia aupuni, a i hiki ai ia lakou ke pale aku i ka wa o na "popilikia" a lakou e haupu honua nei ma ko lakou ike kana-ka eia ua kokoke mai. No keia kumu apuepue, i na kahua e paa ai kulana o ka papa konani pili aupuai, ke ala like mai nei na aupuni ikaika e moni niuhi aku i na ma ua aupuni liilii, a lilo iho la hoi, he mea kuee no lakou e ko ana i ke kulana o ke kaua. A ina e hoomaka ana kekahi kaua mawaena o au aupuni, a mau ma-hele aupuni paha, ke ike nei ma-kou o ka hookumu ana no ia o ka mokuahana ana o na lahuikanaka e weluwelu a e okaoka ai lakou.

            O ke ko'a nana e wawahi i ka maluhia ma ka hikina, oia no na hooni ana o Rusia a me Farani ma ka hapa Hikina Poepoe Hokua, a o ka lua oia no ia mawaena o Amerika a me Beritania Nui.

            Ua hahana mai ke kaua mawa-ena o Amerika a me Beritania Nui, mamuli o ka ninau hoopaa-paa palena ana mawaena o Venezuela a me Beritania Nui, mamu-li o ko Enelani hoole loa ana mai aole oia e ae e lilo ke poo o ke Aupuni Amerika he Aha Hoopo-nopono mawaena ona a me Vene-zuela, me kona noi ole ia mai e na aoao a elua iloko o keia hoo-paapaa.

            Ma keia hoole a Beritania, ma-lalo o na kumu wehewehe a ka Aha Kuhina i noonoo ai he kupo-no, ua ili mai la maluna o Ame-rika ka haawina paue no ke ka-ua a me ke kaua ole. Ma ua ole-lo okakala a ke Aupuni Amerika i waiho aku ai i ke aupuni Beri-tania, e hooi aku ana i kona ma-na maluna o Enelani, ua hooke ia aku ke aupuni mua e moni i ke-kahi apu e hoohaahaa ana iaia i mua o ke ao, a i ole hoi e pane mai i ka olelo e makala ana iaia mai ke kulana a Amerika i o@ou aku ai, ma kona ano he lahui pu-lapu. Hookahi wale no haina, he hoolalau ae no Amerika a pe-ki hope iho mai ke kulana ana i oioi aku nei, a i ole he kaua.

            Mamuli o keia kulana mawae-na o keia mau lahui mana nui o ke ao, eia laua ke liuhu la no ka hopena o ka laua paio olelo, he kaua.

            Ua waiho aku la hoi ka Pere-aidena Cleveland i kana olelo i ka Aha Olelo o Amerika i kona manao, a ua kakoo mai hoi ia Ana, ma ka hoohelo ana he hoo-kahi haneri mili@ns no na hoo-makaukau kaua ana, a he hooka-hi haneri tausam no na lilo o ke-kahi Comielua o hoouna ia aku o ia e nana i ke kulana o kahi i hoo paapaa ia @ Venezuela. Me he la, he @ki ka mua, a @e wahi ala-nui ka hope e hoola @ ae ke au-puni Amerika i kan@ pane a me kana hana i ka E@ela@ olelo ho-pe loa.

            Eia hoi o Enelani ke ku nei me ka makaukau mua, lua ole, ma ke kaua ana ma ka aina a ma ka moana. Ua kauoha mai ko Enelani poe kale-pa dala, ---e waiho nei maloko o na oihana kalepa e Amerika i ole-loi, aole @ e gu@a o ke ao @i e lawa ai ke hooka@ ia, a aole no hoi he gula ma Amerika e kaa ai ka ukupanee oia mau dala ---e hoihoi aku; No keia kumu, ke pioloke la ko Amerika poe kale-pa dala, no ka pilikia nele e kaa ai keia mau dala, a e li@o ai hoi he mea e make ai na oihana a pau o ka aina, no ka nele dala. A ua kauoha koke aku o Peresidena Cleveland i ka Ahaolelo o Ameri-ka e noonoo koke mai lakou i ke-kahi kanawai i mea e hoopakele ai i ka lahui mai ka popilikia a ka nele dala e hiki ai na hana a pau o ka aina e mau ke ola o ka lehulehu.

            Ke komo keia mau lahui i ke kana, e lilo nana he kaua hahana weliweli, a o ka hope aku o ke komo ana mai o na aupuni o ke ao e ku aoao mahope o keia mau Aupuni. He mea maopopo e ka-koo ana o Rusia a me Farani ia Amerika, a me kekahi mau Repu-balika o Amerika Hema.

            E huli ana hoi o Geremania Italia, Auseturia, Sepania paha a me Potugala, Iapana, na Panala-au o Inia, Auseteralia, Kanada, a me na wahi e ae o Beritania Nui, a ke ole makou e kuhihewa, ai no ke moe la na manao o na ala-kai o ka Aoao Hema o Amerika. Huipuia, a ka wa e like me keia e ala hou mai ai, e kaua kipi i na mokuaina o ka Akau. Aia na mo-mokuahi o ka mokuahana a me ke kaua ma ka lima o keia mau lahui kahi i paa ai, nana i ho'a i ke ahi e ku ai ka weliweli kaua mawaena o na kanaka ikaika ka-ua o na aoao elua, i hiki ke ho-uluulu ia e piha ana mai ka elua a hiki i ka ekolu haneri hoa paio.

            Ua wanana ae kekahi kanaka loea, he makahiki ae nei o 1896 e komohiu ai o Amerika i na po-pilikia mokuahana kuloko. Po-maikai oia a me ke ao kaohiia oia e ia mea e hooakakua mai i kona leo deragona e like me ia i hoailona ia no ia aupuni ma Ho-ikeana 13:11.

            Aka, i ko makou hoomaopopo aku, aole keia ano o ka wa e hoo maka ai o ke kaua; he oiaio ua kokoke mai, a ke ike nei kakou i keia mau mea e like me ka olelo no na laau fiku, ke o mai kona mau lau ua kokoke mai ke kau pela hoi na ouli o ke kana ma-mua o keia kauauna, au kokoke mai aia ma ka ipuka.

 

E HOOMANAO IA ANA

 

            O ka Poaha a'e nei Ia@uari la 2 A.D. 1. 896 oia ka la hanau o ka Moiwahine Euna Kaleloonalani i ha la eaku, e hoomanao la ana ia la e kekahi pae aloha'lii, a o ko la kou la ia e hauoli Aloha no ia Lani au e Hawaii i hala @aku, a o kona inoa ke O mau nei ahiki i keia la.

 

HE LEO ALII

 

            Ua hoike ae ka Puuku o ka Moi-wahine Kapiolani i ka lohe i ko au poe Aialo, e noho ana malalo o ko-na malu, e malama ia ka la ekahi o Ianuari a e nei A.D. 1. 896, ila e hoomana ai i ke Akua Kiekie Loa. O ka hookoia ana oia leo Alii, oia ka mea nui.

 

KUI KAUEKILI

 

            Kui ka Hekili, olapa ka Uila nei ke Olai, ua kaua Koko kuehu ka makani Kona, ola ua ka hoaka hiki mua o ka la hanau o ka Moiwahine kane make Kapiolani. He hoike ma p@ ia o na lii mai ka p@m e hiki ole aihoi ke hoohewahewa oiai, ua ike o Kana me Kanaloa, ua ike ua kupu eu o ka Hiki, ka la ha nau ou e ke Lani. A ke kalokalo ae nei Ka Leo o ka Lahui me na ka nae@ aloha ana e Oia mau oe e ka Lani.

            He halawai ka ka Papa Ola o keia auina la.

            O ka la apopo ka la ku mai o ka mokuahi Kulanakauhale o Pekina.

            Ke mahalo nei ke Aloha Aina i keia au hou, ka hoohi-ki aku koe.

            O ka la hana keia o ka hi-hia o ka moku kuna Henriet-ta.

            Inehinei ke ku ana mai o ka mokuahi Lepanona mai Vanecoua mai.

            O ka Maile a me ka Wel-come na hui e halaoa ana ma ke kahua kinipopo, i keia Po-aono iho.

            I ka hora umi o keia la e puehu aku ai ka Malulani no kona mau awa maa mau no Maui a me Hawaii.

            Ua pii ka ena o Halemau-mau, eia la ke lele ino nei na pohaha i ka lewa, a o ka mea e loaa ana iaia, he puahiohio.

            O ka ikaika kaua moana e hoolulu nei ma ke awa o Kou nei, he ekolu ia, a he hooka-hi Liona a he elua Aeko.

            Makehewa hoi oe e ke Aloha Aina, e pulale mai i Ka Leo, o makau auanei ke aku-le wehe aku i ka hohonu.

 

            Aloha Kalikimaka oukou a pau loa, e olioli pu kakou i ka makahiki hou e hiki mai ana.

 

            Ua pau i ka hoa ia ae no ke kakela o Brown, kekahi @ au Hipa auwana o Kukulu-a o. Mai hana hou pela!

 

            I ka la Kalikimaka ke ku ana mai o ka mokuahi Rhos-ina i o kakou nei, iloko o 21 la holo mai Yokohama mai.

 

            O keia Poakolu ae e hiki mai ana ka la Hapenuia, ke haawi e aku nei makou i ko makou aloha makahiki hou i na makamaka heluhelu. Alo-ha Hapenuia.

            Ina aole e hiki ia oe e ke Aloha Aina ke pane pololei mai maluna o ka ninau, e ka lele ia aku nei, alaila, ua ku-pono oe e haalele i keia poe-poe honua.

            E ku mai ana o Kinau i keia la a Poakahi oia e holo aku ai no kona mau awa maa a e makahiki hou ana oia ma Hilo, a o ka Malulani hoi ma ke kai ka'u haa e hauoli ai.

            Nui loa ke keha o ka Luna hooponopono  ka nupepea Aloha Aina iaia iho, eia ka olelo o ka Baibala. O ka mea kaena iaia iho, e ao oia o ha-ule.

            Ua lilo ka hanohano o ke kahua kinipopo o ka la Kari simaka i ka hui nona ka inoa Maile laulii o ke ahi, nana na na puni he 24 a o kona hoa hoi, muliawa no ia kahi i no-ho ai.

            Apopo ka mahina piha.

            Ma ka mokuahi Alameda mai o W.R. Kakela e hoi mai ai.

            Ua make ka makua Kale o ka hoomana Cotolita i ka po-nei, no ka palupalu no.

            Apopo ka la hanau o ka Moiwahine kanemake Kapio-lani, a o ke 61 hoi o k@ua mau makahiki, o ka @anu ana i na oa huihiu o keia ao mauleule.

            I keia la i kau aku ai ke ki-no wailua o W.C. Lane ma-luna o Kaala, a hoihoi aku ne @oolau e moe ai i ka moe oni.

 

            I keia la e @au loa aku ai na moku holo piliaina i ka mahuka no ko lakou mau awa maa mau, o ka eleu ka pono, o @ohe i moliwaa.

 

            Ua hala aku la ka @u Hape-nuia me kona @iau hiona nani.

 

            Eia mai no Ka Leo, me ko-na mau hiona mau.

 

            He Puhi ohe ko Kamaki Kuea i keia ahiahi.

 

            Ua aumoe loa ka holo ana o ka Miowera i ka ponei no na Paualaau o ka Hema.

 

            He hulahula ke haawi ia ana iluna o ka Bennington i ke ahiahi o ka la apopo.

 

            Ua paa ka Alemanaka Ha-waii a Karamu, a e hoopuka ia aku ana iloko iho e keia maula.

 

            Ua hiki hou mai nei he wao haole puhi ohe hou, ma ka Miowera mai nei, a ua hoau ae lana ma ka Hapenuia nei.

            He paa mare ko ka Hape-nuia nei.

 

            O Malulani ka moku ku mai o ka la apopo.

           

            Ua make ke Kuke o luna o ka Miowera ma keia huakai mai nei a ua kanu ia kona ki-no ma ka opu o ka moana.

 

            Ua lilo ka piano makana a L.B. Kerr ia W.E. Wall he 745, a he koho ana hoi i ko-koke loa ia na anoano oloko.

 

            Ua lilo ke kaa hehihehi wa-wae makana a ka halekuai o Egana ma ia James Hooma-no, a ua koho oia i ke anu kaa Kolumehia.

 

            Ua eo ka heihei moku @-maena o Kinau a me Kaladi-ne i ka inoa mua, a haule ho-pe hoi ke Kalaudine. Heaha iho la la keia nuha ana o au mahimahi la o Maui.

 

            E loa@ ana he Eono HAI-NAKA MANUAHI, i ka mea e piha ai o keia a me keia 10 poe i komo a kuai maloko o ka HALEKUAI HE-IAU o na Paikini, e ku nei ma ALA-NUI PAPU, Helu 519; ma ka POAONO apau o ka malama o Sepatema-ba. No ka manawa KUAI HOO-POHO wale no keia.

 

C. E. Williams & Son

 

Helu 611 : : : Al. Mo.

 

Mauka mai o ka pa Kuai Papa o Lu mo Kuke.

 

Na mea kuai ma na Lako Hale a me na Mo@.

 

O na ano a p@@ ma na.

 

Kumukuai Haakaa Loa.

 

            Na Mea Hana Paha Ku@apau a me Ialoa.

            Na Paha Kupapau hookomo ia aiai iloko nei o ka aina, i o@ ae ka nani mamua o na pahu ku@paa @ maanei no ka 8@00 a pi aku iluna.

 

            Kaa Kupapau no ka hoo@ o ka oi aku o ka nani ma keia ku-ai ma keia kulanakaohale no ka 85.

 

            Na He Kuu@ a me na Kia Hoomanao.

            Telepone 179.

            jnu12@.

 

            E hoomau ia aku ana ke kuai mako@ono a enui loa @ lole huluhulu nani a ku @ m@emae ma ka HEIAU @NA PAIKIAI, mai keia la aku a hiki i ka piha ana o ka @hina. E naua mai.