Ka Oiaio, Volume VII, Number 46, 10 January 1896 Edition 03 — Page 4

Page PDF (1.26 MB)

This text was transcribed by:  Lani Lofgren
This work is dedicated to:  Aunty Lovey Makinney

 

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

NU PEPA KA OIAIO.

------------

J. E. BUSH, Lunahooponopono.

------------

O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA.

---------------------------------------------

POA LIMA   JANUARY 10,  1898

---------------------------------------------

KA NUHOU O KE KAUA.

--------

            Ma ke ku ana mai o ka Australia i keia awakea i maopopo loa ai ka huliamani o na aupuni repubalika a pau o Amerika Hema, mahope o kahi aupuni hoonahoa o Venezuela, a ke liuliu ala na pualikoa a me na moku kaua pakahi o keia mau aupuni, no ka wa e poha ae ai ke au awahia o na lono weliweli o ke kaua.

            Eia o Rusia a me Farani ke kani nei ka laua aka hene malu ia Enelani, oiai hoi o Enelani ke hoopuni ia nei kona mau aoao me na moku kaua weliweli, no ka hooko ana i keia ninau e hoouluaoa nei i ka maluhia iloko o keia mau la.  O ka hana a me ka hooko@na, oia ka mea nana e hoike mai, oia ka lunakanawai nana e hooponopono i keia hana.

            Ma ka pepa o ka Poakahi, o huai pau aku ai makou i na mea i hana ia ma Amerika a me Europa.

----------------------------------------

UA HOOOLOLI IA AE NEI.

----------

            O Mr. G. H. Paris, ka Luna Nui, o ka Halepai Hawaiian Gazette Co. ka mea hoi nana i hoano o ae i na mea hana oia hui a i ke kulana holomua, i hiki ole i kekahi mau Halepai ke uhai aku mahope, e nee aku ana oia he kulana okoa a e pani ia aku ana kona wahi e Mr. C. G. Ballentyne, ma ke ano he Luna Hoohana Nui no ia Halepai.

            Aole e hiki ia makou ke hoike aku i ke kulana o ka mea hou i hookohu ia ae la, no ka mea. he malihini oia ia makou, @@ malia paha, ua kamaaina oia ma ka hana, oia ka mea nana e hooi aku i na pomaikai oia hale hana nui o keia kulanakauhale.

-------------

NA LONO LAUAHEA.

-------------

            Eia na leo hawanawana o ka henehene, ke kaomi malie nei me he mau leo la no ke Kupinai, e hoike ana, eia ka Luna@anawai Kiekie Kauka, ke makemake nei e hookiekie ae ia Lunakanawai Whiting o ka Aha Kaapuni, i pani ma kehahi noho o ka Aha Kiekie i hakahaka, mamuli o ka make ana o Lunakanawai Biketona, i kokua ikaika ia hoi e na loio Hartwell a me Kakina.

            Ua hoomapopoia no hoi, ina e hoonee ia aku ana o Lunakanawai Whiting ma kekahi noho o ka Aha Kiekie, alaila, e pani ia aku ana kona hakahaka e Carter a me Perry.  O na mea keia i hoomaopopoia i keia manawa, a ina e hooko io ia ana pela, alaila, e hookohu ia ana o S. K. Kane i Lunakanawa Apana, ma kahi o Perry e nee aku ana ma kekahi noho o ka Aha Kaapuni, a o ka oiaio o keia mau lono, oia ka kakou e kali aku ai.

------------

HE KIPU WELIWELI.

------------

            Ma ke kakahiaka o keia la a makou e puka aku nei, i ho@a mai ai he lono weliweli, no ke kipu ana o Oliwa iaia iho a make loa, makai ae nei o Honuakaha, ma ka hora 7:45, me kana pu rai@@@@ pepehi kanaka.  He hoa oia no ka puali G. o ke aupuni P. G. a me he mea la, he ukali keia Oliwa no Kapena Henere Kaia i make ma ia ano hookahi.

            Ua inu oia i ka la Hapenuia nei a ona, a pela no i hoomau ai a hiki i keia kakahiaka, ua halele iho oia ia Honuakaha a hele aku la no kekahi wahi okoa, a hoi mai, aia hoi, ua kahiko oia i ka nahu koa, a o paa ana ma kona lima kana pu raifela a me ke kahea ili ma kona pahaka.

            Ua komo aku oia iloko o ka rumi e noho ana o kana aloha, a lawe ao la i kona ola ponoi me kana pu raifela, na komo ka poka ma ka waha, a puka mahope o kona poo, a iluna no hoi o ka moe kahi i hanaia ai o keia @@@ weliweli.

            Ilaila ae ka Hope Ilamuku a me na Kiure Kononero kahi i nana ai.  Aia ka hewa la, o ka h@awi i ka pu @ keia poe, he pepehi iho no ia lakou iho ka hope.

-------------

KO KAKOU MAU MOOLELO.

------------

            Mamuli o na kuia i loaa mai i ko kakou mea haku moolelo, ua paualio mai oia i kona kakau ana i na moolelo o ka Makai Kiu Lau Omaomao, a me Lau Oliva, a mai lilo hoi ia i mea e hoehaeha ai i ka manao o ko makou mau makamaka heluhelu, oiai no makou e hoopiha mau aku ana i kekahi mau moolelo kumau i hookaulua ia no ka piha mau o ko kakou pepa.

            A malia paha, e aui ae ana na kokoia ana o ka manawa, he manaolana mau no ko makou e halawai hou aku ana no oukou me ke kino wailua o ua mau Makai Kiu ala, e naku hele ala iloko o ka naele o na kahua hoomoama o ka poe powa.  E hoomanawanui iho no pela, malia he au no ko ka manawa, a e ike hou no oukou me ka hiohiona kamahao o na moolelo i kaohi ia Nolaila, e kala mai i keia hookaulua iki ia ana, a loaa ka wa kupono.

----------------

HE HOTELE MA WAIANAE

---------------.

            Eia ka Hui Mahiko o Waianae, ke liuliu mai nei no ke kukulu ana i hotele hookipa, ma kahi kokoke loa i ke alahao o ka Hui Kaaahi Oahu, nona hoi na lilo i koho ia ma kahi o $5,000.

            Ma ka la iho la i nehinei, i holo aku ai ka Peresidena Dole a me Wilimana, no ka @ana pono ana i ke kahua kahi e ku ai o ka hotele i manaoia e kukulu.

            O ka aina e hoohana ia nei e ka Hui Mahiko o Waianae, aia no ia malalo o ka hoolimalima me ke aupuni, a ina ua manaoia he wahi kupono ke kahua i manaoia no ka lawelawe ana aku ia hana, alaila, na hiki no ia Mr. Wilimana ke hana aku pela.

            E hoea mai ana no paha ka manawa e hooko io ia aku ai keia hana, e lehulehu aku ana paha na poe puni kaahele ma ia wahi, a ua makaukau e ke kahua no ia hana, a e loaa ai hoi he wahi maikai e hoaumoe ai ilaila i kahi manawa.

---------------

KA HOME LUINA.

---------------

            Ma ka noho aia o ka halawai a ka Papa Kahu Waiwai o ka Home Luina ma ka auinala Poalua nei, ma ko lakou hale halawai mau.  Mahope iho hoi o ka hoolohe ana i ka hoike a ka Puuku, ua koho ia na Luna Nui penei:

Jas. I Dowsett                         Peresidena

T. May Hope                           Peresidena

F. A. Schaefer                         Kakauolelo

T. R. Walker                            Puuku

            Na Komite Kuwaena:

J. B. Atherton                         Lunahoomalu

J. T. Waterhouse         me J. F. Hackfeld:

Na Kahu Waiwai no ekolu mak.  P. C. Jones, J. H. Patyr C. M. Cooke, T. R. Walker, R. Lewers, a me F. A. Schafer.

            O keia na luna nui no keia nee hou ana aku o na haua imua, no ka pomaikai oia home i kukulu ia.

---------------

KA LA HOOMANAO O NA ALOHA AINA.

---------------

            O keia la ka piha ana o ka makahiki mai kela kahua kaua kaulana o ke aloha aina maluna o Daimana Hila, na Awawa o Palolo, Manoa, Pauoa, Nuuanu a me Kalihi, i ka 1895, ika la hoi a ke kanaka Hawaii Ponoi i lawe ai i ka uahi hololio o ka pauka iloko o kona lima, mamuli o na hana hookonokono a Amerika.

            O ka makou wale no e hoike aku nei i ka pooe e komo iloko o na hoomanao ana no ko lakou mau ihaiha, e nihi ka hele i ka uka @@ Puna, mai hoopu-a i na manao hoouluku o ke kaini aupuni, oiai oukou e malama ana i na paina ma ko oukou mau home, o lilo auanei ia i moa e komo hou ai ko oukou mau kino iloko o ka poino.  E hoomanawanui @ na manao inaina, oi@@, aia ke ahi mahope o ko oukou mau kua i na wa a pau.  E hauoli ma ka mea kupouo, aole ia he mea no oukou e hoahewa ia ai.  Aka, o ka oi aku mamua o keia, oia ka makou mea kanalua.  Nolaila, e maliu mai i ke ao aku, a mai nonohua iho, no ka mea, aia ilaila ko kakou palekana, a kakou e pomo ai.  Aloha a pau loa.

---------------

HE PEPEHI KANAKA WELIWELI.

--------------

E LI IA ANA.

--------------

            Mailoko o ka Exminer o Kapalakiko, i hoike ia ae ai ka moolelo o kekahi pepehi kanaka i hanaia e Kamaunu, he kanaka Hawaii i noho ma El Dorado, Kaleponi, ma ke ano he oki wahine ka hana.  He elua laua i manao ia, ua komo pu ma keia hana, oia hoi o Liloa.

            Ua inu waina laua i ka po i hanaia ai keia pepehi kauaka a ona, a no ia ona, ua hele aku la o Kanaunu o kuai moa, i kahi o kekahi luahine.

            He wahine kuonoono keia, a he nui no hoi kana dala i hoiliili ai oiai lana ma ke alahele, ua kamailio aku la o Kamaunu ia Liloa, "he keu keia a ka luahine dala nui wale, no ka mea, i kuu wa i haawi aku ai i kuu dala gula e wawahi, ua holo koke aku oia iloko o ka hale a lawe mai la iwaho he lehulehu o na dala e wawabi ai."

            Ma ka po a na mau kanaka nei i hiamoe ai ma ko laua hale hoolimalima, a iwaenakenu po, ua hoala ia ae la ko Liloa hiamoe ma ke kikeke a kona kokoolua i kona puka, a o ua mea la, oia no o Kamaunu, a ua hele hoi oia no kekahi wahi okoa aku.

            Ue hoike aku o Liloa i na mea a pau a Kamaunu i hana ai imua o ka Ahahookolokolo, a pela oia i pakele ai mai ka hoopai like ia ana maluna o ka amana likanaka, a ua maopopo no hoi, aole i ike o Liloa i ka pepehi ia ana o keia luahine e Kamaunu.

            Ua hooholo ka Aha Kiekie o Kaleponi e li iaia, a o ka la nae aole i maopopo ia makou.

            O keia Kamaunu he koa oia mamua no na pualikoa o ke aupuni moi, i ka wa o Kalakaua, a ua mahuka oia mailuna aku o kona moku okohola i kepa ai a nalowale, a oia ka noho ia Kaleponi a pepehi kanaka mai la.

----------------------------------

NA AUKOKU KAUA O AMELIKA A ME ENELANI.

---------

NA OLELO HOOKELAKELA A KO AMELIKA POE.

-----------

            Eia ma ke awa o Venezuela i keia wa e onene nei ke kaua, mawaena o Amerika a me Beritania Nui, he mau aumoku kaua no lakou na inoa malalo iho, i hoike ia penei:

            O Iowa he moku @ no ka papa ekahi o na moku kaua o Amerika i hoouna ia no Venezuela, e lawe ana i na pu kuuiahi he 14 ka nui, no lakou ka ikaika hoolele poka mai ka 5 mile a hiki i ka 12 mile e lele ai ka poka, a nona hoi ka holo, mai ka 18 a niki i ka 26 mile i ka hora, a ua kapa ka poe Amerikka iaia, oia ka pilikua o ka moana Pakipika, ua iki iaia ke pulumi i na mea a pau ma kona alahele, a eia kona mau moku ukali.

            Minneapolis, Katah@iu, Brooklyn, Bancroft, Monitor, Terror, Vesuvius.

            A o ka moku ma ka papa elua i makaukau no ka hoouna ana no Venezuela, a oia o Texas, e lawe ana keia poe moku he 12 pukuniahi pakahi, no lakou ka ikaika hoolele poka, mai ka 5 mile a hiki i ka 12, a o ko lakou holo he 17 mile a hiki i ka 24 i ka hora.

            O ka moku kaua Indian, he 20 ona pukuniahi, he 8 ona pu nunui, a he 12 pu emi ilio, no lakou ka ikaika hoolei poka, mai k 6 @ a hiki i ka 17 mile, a o ka holo mai ka 18 a hiki iha 27 mile i ka hora, o na moku malalo aku ona, oia hoi o Oregon, New York, Columbia, Chicago, Atauta a me Ericsson, e lawe ana lakou he 12 pukuniahi pakahi, a ua nui ka akena ia ana o ka inoa o keia poe moku no ko lakou paa, ka ikaika, a me ko lakou mana maluna o na aie ahiu o ka moana, oiai, he kila paa loa ko lakou i hana ia ai, o ka wa i hana ia ai keia poe moku 1890.

            Ko Beritania aumoku kana ma Venezuela, ko lakou mau inoa, ka nui o na pukuniahi a me ko lakou ikaika hoolele poka.

            I ka 1889, ua liuliu hou iho la o Beritania Nui he mau aumoku kaua hou, a na lakou hoi e rula i na ale ahiu o ka moana, e like me keia olelo kaulana a Melesona, "na Beritani e rula i na ale o ka moana," a oia moto, oia keia i hoohana hou ia mai nei, o hoala ana ia lakou e ala ae mai ka hiamoe ana.

            Oiai hoi, ua hoohole ia he $1000,000,ooo e ka Ahaolelo no ka hana ana i na aumoku kaua hou, no ka wa o ke kaua e hiki mai ana.

            Iloko o keia wa, ua hana koke ia e na pa kapili moku kaua o Beritania Nui, he mau moku lehulehu elike me keia malalo iho:

            He 15 moku kaua kohu pilikua ma ka papa ekahi, he 58 moku kaua Liona no ka papa elua, a he 27 moku lawe topido, a mawaho ae o na moku topido he lehulehu loa na moku e ae i hiki ke rula i na ale o ka moana, a me ke ao holookoa.

            I ka1893, ua liuliu hou iho la o Beritania Nui ma ke kapili ana i mau moku kaua hou, a paa no ilko oia makahiki no, elike me keia, he 110 moku no ka papa ekolu, a 8 moku pa pu kaua, a no lakou na tona pakahi o 15,000, a ua mahele ia lakou penei:

            Majestic a me Maguificent, papa ekahi, papa elua oia o Powerful a me Terrible, a he, 4 mau ukali.

            O ka huina nui o na moku kaua Beritania Nui, aia mawaena o ka 400 a hiki i ka 500, a 120 moku kaua mawaho o keia huina, i ape ia i ua pale hao kila paa loa, a kapaia na Liona ahiu o Beritania Nui, a 80,000 kanaka o keia poe moku.

            O Majestic a me Magnificent o laua na moku kaua mua loa o ke ia pa kapilimoku hou o Beritania, i kukulu ia ma kona mau mauna.  A i na no ke kaua io, e hookuu ia aku ana na moku a pau oia pa kaua no ke kahua hookahe koko weliweli o ke ao holookoa.

            O ka moku kaua Powerful a me Terrible he mau moku lola keia, o 500 kapuai pakahi ka loa, uo laua ka holo i ka wa kaua e oi aku ana no ia ke makemake ia pela.

            O Columbia a me Minneapolis a me ko laua mau pu o 9-2 iniha ke ana waena o ka waha, aole loa e hiki ke ku aku imua o kekahi o kela mau moku he lilo loa laua i mea ole loa.  Aia no he 6 moku kaua hou loa o Enelani i uka o ka aina, i makaukau i na wa a pau, he mau moku keia o ke ano hou loa, i hana ia ma ke ano apoke, a i na e kahea ia e hele no ko kaua, ua hiki ke hookuikui ia na apoke iloko o 24 hora wale no, a holo aku no ke kahua kaua, me ka lako i na mea a pau.

            A eia ka papa inoa o n a moku kaua o Beritania Nui no Venezuela i keia wa, Royal Sovereign Emepera of India, @ Resolution, Revenge, Royal Arthur, Ra@iliea, a me Renown, o lakou a pau no ka papa ekahi wale no.

            O na moku i hooana hou ia mai oia keia malalo iho, Trafalgar, Nile, Camperdown, Collingwood, Benbow, Sa@@pareil, Rodney, no ka papa ek@@@ kou a pau loa, no ka papa elua ho@ Dread@@@ght a me Inflexible, o ka moku lawe topido hoi, oia o Hotspur, ua hoopuni ia oia me ka upena hao kila, e pale aku ai i ke topido, o kekahi aoao mai, o ka ikaika hoolei poka o na pu kuniahi o keia poe moku, mai ka 10 a hiki i ke 30 mile e lele ai ka poka pahu.

            No ku pomaikai o ko makou poe heluhelu oia ka makou o pahola aku nei ike akea, i ike ai oukou i ke kulana o Amerika Huipuia, a me Beritania Nui, a o ka la e kaua ai, oia ka wa e ike ia ai na keiki kani o laua.

--------------------------------------------

KE ALAHELE O KA POINO.

----------

            Ua lilo keia mau huaolelo i mea na makou e kamailio ai, mamuli o ko makou ike ana, ma kela a me keia ku ana mai o na mokuahi nunui a liilii mai Iapana, Kina, a me Madeira mai, ke lawe mau mai nei lakou i ka heluna mahuahua o na limahana no ko kakou mau mahiko a me na wahi hana e ae a puni ka aina, e hoonele ana i na kamaaina hanau loihi ma ko kakou mau Paemoku.

            He kumuhana ano nui keia iloko o ko kakou poai, a ke ike like nei kakou iloko o keia la, ua like keia me ke Kaiakahinalii iloko o ko kakou mau hana kuloko ponoi iho a kuwaho hoi e hoonele loa ana ia kakou ma na pono a pau o ko kakou noho ulakolako ana, me ka hoonele pu ana ia kakou, i kahi e loaa ai ia kakou o ka kakou ai e lawa ai ko kaou noho ohana ana.

            Mamuli o keia hoopae nui ia ana mai o keia mau lahui iloko nei o ka aina, i hoopilikia nui loa ia ai ko kakou mau hana kuloko, a i komo kukonukonu loa ai hoi kakou iloko o hune a me ka nele.

            Oia hoi, ina e hoo aopopo ia iho aha, i ka wa e pau ai na makahiki kepa o keia poe malalo o na palapala aelike, ua noho maoli iho la lakou e hookuonoono iluna o ka aina, kahi a lakou i lawe ia mai ai ma ke ano he kauwa kuapaa, e kauhi maoli ana i na hana au a ke kanaka Hawaii e lawelawe ana, a pela hoi me na kamaaina o na aina e mai, i noho loihi ma Hawaii nei.

            O keia ke kumu nui o ko kakou pilikia iloko o keia la, no ka mea, ua hiki no i keia poe ke hana malalo o kekahi mea hoolimalima no ka uku emi loa, ma ka hookahi dala o ka pule pii aku.  Na keia kumu e hoilikole nei ia kakou iloko o keia la, me ko kakou kaniuhu ana no ka pilikia.

            E nanaia ke kulana o ka ai na, iloko o keia la, heaha ka mea i ike ia iloko o ko kakou noho ana waiwai?  Aole anei he mau leo o ke kumakena ka mea e lohe ia nei? pela no.

            E nana aku i ke kulana, o na Pake a me na Iapana, he mau lahui hoomakaulii loa keia ma ka imi waiwai ana, e malama ana mai ke keneta a hiki i ke dala.  Eia na halekuai liilii ano ole o ka Pake a me na Iapana ke anai pu nei i ke kulanakauhale o Honolulu, mai na halekuai ko omoomo, a pii aku iluna, a hiki i na halekuai kalepa nui.

            O ka mea kupanaha i ike ia, oia ko lakou lokahi e kuai ma ka lakou ponoi iho, aole ma na wahi e ae, a i ka wa o nui ai ka loaa, o ko lakou la hapuku aku la no ia a hoi aku la no ko lakou la mau wahi i hele mai ai, me ka hoonaikola mai ia oe e Hawaii, ka mea nana lakou i hanai aku a momona, a pau nui aku la lakou i ka holo no ko lakou mau punana ponoi iho.

            Nolaila, heaha ka kakou hana pono e hana ai i keia manawa, aole anei e noi aku kakou i ke aupuni o kaohi aku i ka hookomo hou ia ana mai o keia mau lahui iloko nei o ka ina, ma ke ano he poe paahana @ hana ana ina na mahiko, a i ole ma na wa hi e ae paha o keia Pae@@@ @@ hana koke ia i hanawai o papa loa ana i ka hoopae hou ana ma i keia mau lahui, i ka wa o nohou mai ai ka A@@olelo @@@ o @@@@@ aupuni, a me ke pakuia ia o ka poe i pau ko lakou mau palapala kepa.

            O ko makou manao keia, no ka hoopakele ana ae ia kakou mailoko mai o na pilikia he nui o kauhola nei maluna o ko kakou aina aloha, a o ke ah@hele wale no e pakele ai kakou mai keia poino ae, oia ko ke aupuni lawelawe koke ana ma ke keehina e hiki ai ke kaohi ia ka holomoku ana mai, a me ka hookuonoono ana iho o keia mau lahui iloko nei o ka aina ma ke ano imi waiwai.  E maliu mai i keia leo, a e kaana iho hoi me ka hookupono ana.

---------------------------------------

HE ULIA PILIKIA.

------------

            Mamuli o na lono i loaa mai ia makou mai Wailuku, Maui mai, ua hoike ia mai ka loaa ana o ka poino i ke alahao e moe la ma@@@ena o Wailuku a me Waihee, ma o ka make loa ana o ke pao ahi, a pakele mahunehune hoi ke ola o ka wiliki.  O ke kumu o keia ulia poino, oia ka naha pu ana o kekahi wahi i hanaia mawaena o Waihee a me Wailuku, a hoonee ia aku ma kekahi wahi okoa.  Ua malamaia he Kiure Koronero no ka noonoo ana i ke kumu i loaa ai keia poino maluna o ke paoahi a me ka wiliki i ka Poakahi, Dekemaba 30, 1895, a ua hooholo lakou i ka lakou olelo hooholo, ua loaa keia poino mamuli o ka maluhia ole o ke alahele.  E koi poho ana ka Hui mahiko o Wailuku, maluna o ka mea nana e hooponopono nei na alanui o Wailuku.

------------------------------------------

UA HOEA HOU MAI NEI.

--------------

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Australia i ka Poalima nei, ua halihali pu mai oia ia Anton Zamiloch, he haole @hana kupua, a e wehe ana oia ne mau anaina ike no kana mau hana hoopahaohao ma ke ahiahi o ka Poalua, la 7, Poaha Ia 9, a me ka Poaono la 11, maloko o ka Y.M.C.A.

 

            Ua hiki mua mai no oia i Hawaii nei, me he mea la, he 12 ae nei paha makahiki i hala, ua lawe pu mai nei hoi oia i kaua mau kumuhinu hookalakupua, me kona mau hoa paahana pu.  E holo aku ana paha oia no ka mokupuni o Hawaii, a ke huli hoi mai, mailaila mai, e Lolo aku ana oia no ka lua o ka manawa, no kona alahele kaapuni honua no ka lua o ka manawa.  O ka poe i ike mea, aole o nele ko lakou hauoli i ka ike hou ana i na helehelena o ke kanaka a lakou i kamaaina mua ai.

---------------------------------------------

NA MEA HOU O NA AINA E,

--------------

            Washington, Dec. 29 -- Ua hoike ae ka Peresidena i na inoa o na Komisina ana i wae ai, no ka hele ana e ana pono i ua palena o kela aina e hoopaapaa ia nei, oia hoi o Venezuele, a eia iho ko lakou mau inoa:  Edward J. Phelps o Veremoneta, ho Kuhina noho i Enelani mamua, a i pau hoi i keia manawa; Robert T. Lincoln o o Ilinoi he Kuhina Noho no i Enelani mamua, a i pau hoi i keia manawa.  O ko laua mau hookohu, loaa aku.  O ko kolu o na inoa, oia o Riehard H. Alvey o Merelana, he Lunakanawi Kiekie hoi i keia manawa, no na Aha o na Apana o Kolumeoia, a ua aponoia kona hookohu, a eia iho la ke kolu o na Komisina i @@ala no keia huakai hele huli i keia ninau nana e hoonauene nei i ka aina Puniole Hikina a me ke Komohana.  A mailoko mai o ka lakou huli pono ana, e @@@@@@ na palena i lilo ia Enelani, i i @@ e hoole ana o Enelani i ka lakou hoike, alaila, ua maopopo loa, o ke kukala kaua no ka hope, a ia wa kakou e ike ai, owai la o laua ke emi hou ana na poo ihope, o Amerika paha a i ole o Enelani paha.

---------------

            Ua ahuwale hou na kuahiwi i keia la.  Nani no.

            I keia auina la e huli hoi aku ai ka Australia no Kapa@@@@@

            Ua hoopoi  @@@@@@@@@@@ maunu, no ka hewa @@@@ kanaka ma ka apana @@@ Dorado Kaleponi, no ka @@@@@ ana i ke ola o kekahi luahine.

            Ua hiki @@ na olehe o na mea kani, o ka Hui Himeni Quintette Club ma ka Hotele Hawaii, e haawi mau leo mele ai no Zamiloch, ma ka po Poalima nei.

            Ma ka hookuku kinipopo mawaena o ka Hearts a me ka Maile, ua lilo ka lanakila i ka moa hope, mamuli o ka loaa ana iaia o 27 puni ia 9 puni o kona kokoolua.  Pua kauahi i ka Maile!

             Ua hoopanakarupa ia ae nei o Geo. Hons. e ka poe ana i aie aku ai.

            Ua huli hoi mai o E. R. Hendry ma ka Malulani o ka Poalima nei.

            Makepono na ia ma ka Makete o Kuaokala ma ka Poaono nei.

            Eia i Honolulu noi ko Lihue Kauai keiki lalawai a me kona ohana kahi i luakaha ai.

            Ma ka Poalima nei i hoolewa ia aku ai ke kino kupapau o ke kanaka kipu, Oliver Lewit no ka ilina o Maemae manaonao maoli keia mau kanaka.

            I keia ahiahi e holo aku ai ka Mikahala no ka Mokupuni o lalo.

            I keia po e wehe mua ai ke kula po o Koleaka me 60 haumana i makaukau mua.

            I keia kakahiaka @ hoomaka hou ai na kula aupuani a puni ka Paeaina.

            O ke anaina mua loa a Zamiloch e wehe ai, ma ka ahiahi no ia o ka la apopo.

            Ua lilo ka hana a kekahi wahi kepani ona i ka Poaono nei ma ke alanui Kalepa i mea akaaka ia.

            Ua huli hoi mai nei o S. M. Ballou, he loio mai Kenetuke mai nei, me kana ku aoao no na kapakai o Hawaii nei.

            Ua ma@aoia, ma ka Alameda mai o ka la 16 ae nei e huli hoi mai ai ka Lunahooponopono o ka Advertiser.

            Eia i Honolulu nei ke koiki lalawai o Kahuku, Kau, ma ka Malulani mai o ke ahiahi Poalima nei.

            E halawai ana ka Ahaolelo mau o ko aupuni, ma ka pule elua o @@@@ari, aole no i loihi na la mai keia wa aku.

            O ka la koho Senate keia o ka mokupuni o Hawaii, no ke pani ana i ka hakahaka o Mr. Chas. Notley i waiho mai.

            Mai ka Poaono mai a hiki iho la i keia la, ka noke ana o ka halihali i ka ma@@, aohe la Sabati, i ka manao o ka poe kalepa.

            Ua hanau mai ka ua i kana keiki o ke ukelekele, o hoolali ana i na alahele kau aoao, a me na alahui nui, ma ka la hoi la inehinei.

            Ua huli hoi mai ka wahine a ka Loio Kuhina a me ke keiki mai Maui mai.

            I ke ahiahi nei ke ehu wawao o ke kaua kuloko o 1895, a i keia la ka hoi o ana.

            O ko Malulani la hiu keia, no aa pohu lai o Kona, a me ke kai kauhaa o Punaluu.

            Eia kakou i na la mua o ka makahiki hou, o pono e makaala mai i ke ola o ka kakou wahaolelo.

            Ho 125 na uwea telepona, e hihi la ma ka mokupuni o Maui, a he 5 o kali ia ala no ka manawa kupono.

            Ua hookahuia o W. R. Sims i kakauolelo no ka Papa Ko@@@@@ K@@@@@.