Ka Oiaio, Volume VII, Number 46, 10 January 1896 Edition 03 — HE MOOLELO HOONANEA NO EVALINA, Ke Kukui Uila o Dubena, A ME HAROLANA, A O KE ALOHA KAKIA I KA IWI. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA NO EVALINA, Ke Kukui Uila o Dubena,

A ME HAROLANA, A O KE ALOHA KAKIA I KA IWI.

- (Hoolu noia m Ka Leo.) He nui na I» 1 hala ae nei. u* hoonole ia ko mnkou »iau makamaka helulielu me na hoonan«a o ka n ihea Eviilin?t. niamuli o ka paa Joa o kona mea kakaii i Ha hana e | «*, aka. nni ]jtr» na> i« i mea e haeliaeLa i;i :n k<> niakoi! inau makamaka bel»he;u, me na manao o Ke kaniuhu. aka. e uumī uialie iho no. ia mau hakoikoi' ana o ka uluku iloko o ko oukou tijau puuwai p»- ; kahi :lio, Ko ka m<»a e hoopiha inan aku «r>A kona u.ea kakau : »a houhene an i a oi akn i ko fca wa i halu. L. H. O na ol«io hoopaa akaua i makiA . ai i ko kauw wa inua loa i hui ai. aiol« loa e li ki i kekahi mea ke hoololi ae." No ka mea, o ke aloha, aoie loa' ia e hiki k<* hoonalowale ia aku uiai ko'u waihona nouiioo akn, a i.iaa nei ia haawina iloko o kpu kino, a o ko uiake *&le"no k>*. mua nma e !iooy;uu v Nolaila. mai leuemi hepe oe, a maka'u hoi i.o ka nui <> ttj\ yoino e kau inai ;iei mam'ua o 5 j " «!•>- 0 k(jn l)rt'.n an.i e hoj hope, ua iikr ia me kou pepehi "%I'ui. ii'u.. a m«ke i hikl <>lo ai hoi ia oo ,:e . ike ae s ko'u kino wailua 1 ko'u h;>oii!iu ana aku i'kei.i mau !«o ka!<>ka!o ia oe e hoomhnao iilo oe, ael«*keia h'e mau o!:■ Io paam *rale no. Aka, lie inau olela io ia nnūloko mai 3 ko'u waihona no«actv penoi * ' * • ttial, a <i liU> ia i m«a nau e hoopaa «iar.u hi. . ... .() keia'm olelo «.-aipahe a ka ui Evalina. u« lilo ia he mea e' hoaro e m ai i ka ao«noij.. o ka eueu o.j • na kuahiwi o lrclani. i A ehke h u';u« ke auo mau o na ID% aahaauihou a«f!a laua 1 ua kuwih anu o ke aloha i oi aku i ko 1 lc« wa tnua. ! Ca lilo k«*ia launa pokole ana o ' Uua, i wa kupoao loa no laua e ka-j na ai no n* uiea e lnki mai . maiuua o laua, j A oia iioi ka H-;irolana iuiuau ( nku »i i kana aloha, me keia! »ta oleio, I

1 E kuu a]ohft niakmniie. k:\ nit*a , nana i kauo niHi kein k.mo iunīolīo 1 e »a ulukahoie hihipen o ke f;M;uur. i >vi, enlo «na īloko o nn irio lie nui, ■ J ma ke alahnle loiln. 1 hiki nh> i nof kahi niea kino. elikn rn»ī ko'i: i" 1 - j nei kei hooko. j Aka o'kou alHia un 01 «ku kona i - . J kiekia palena o] c I«\> h° M'- ; kie 0 na lalani kuninwi > ko ' iirnt. |hanau. j E maliu maiekuu kloeih <1 kuia ! aina niakamaka o!' 5 ! a e hnwiunwa--1 na aku au i kekahi m-ui wiahi hna|olelo i uluuiahielne ae m«i». ■ loko ae o kou puuwa: U'>y, : I Oiahoi,e nonoi akTr"ai.:a :r,ioe i iioo 'aa m.ii o-; 1 kou ino.u u):;i;n,:i o ,kdia w«h: apana pepi a\i 1 i';;-. im | n»ai nfei. i mea hoowana" im)j ■ ,k(:. lao a me ka po, oiai kau.i e . ua.-uv■.» I Ihouakaananok/kalii :»iai' y ! maopopo ole īa'u 'kojna loihi * jn ~ i kole paha. 4 O keia uihi olelo hooni kmo i kf | keiki o lrefani, ua komo pono an-u ! la ia iloko o ka pepeiao o ka hilu o : na ililana o Wale, a uu ;o:ia i.ui i'i-: i ia ka manāwa kupono e paiiiii hke j |aku al i ke noi u kaoa ip'K ;t owT l;a- ' i na i pune aku ai. • Ua hauo'li nui au, mamuH ~ kou i uouoi ;uia iu !, i nei i kou ium, a oia ', ] 110 Loi kan e panui 'like; aku' nei r ( I ao mai ana aufei oe 0 hoike» n3aj '1 ' I kou iriou, elike' uie"kou 'i-iike iiuu 1 |aku i kou inoa ponoi, . j 1 E hooko aku ana i kni: r;o! oi'ike 1 ! boi nrtekau,i h'ana. akn >irf- i;» wahi a Hiirolana. O Evaliaa ko'u i.ooa 1 «1 Ir«-i 1 i no k'o'n one liaiiaui Ehoomaikai ia na lani. uia 6 to ' kaua iilo ana he mau piiiKoko hooi kahi. 318 o ko kaua&inn hanuu U\. : ; . ■ 'O Harolana ko'u ino.j, a e uoho ana ma na ku'ahiwi kan'aka : o'e 0 r.'elani. hookalii kanaka o ka lēo 0, na holoholona. ' j TTa hoohala ia keio manawa I-; 1 - mailio n lnua, elike rne ke ano man ' 1 m-lU 0 t»a • i kaualako ia "O'oko ' |o nahoiloli - .1 ke »}oha, a hiki > ka wa a na kuuuna o ka la e ihoaku ana i ka iiikai,. Ooia hoi ka wa a ĒvaH:ia i holi \ ! ae ai a nonoi aku īa . ia Hiipolan»,; iue keia mau huaolelo ka.ukau 0 ka_' 1 hoonaa-wale ana 0 ka ipo i ka ipi>.; | Ke ho<Jkokokc uiai nei kou m.ui ' | aimiite e kaawale aku ai au to:u Ui; 100 taai, aole hoi 0 fcou kaawah- ana | he mea ia e hoehaeha nku ai i kou _ } mau manao. ! Ako, e kakali ns®3. a' e hoo nanao ma ke kaHhiake o ka la . apopo, i ka wa e kiekie iki ae ka j ia maiana o r>n puu pohaku ak'».)-' koa e keia kula ono lehu, e li&i hou ; mai ai au. no ka hoomau anali ko kaua Uuaa aloha ana kolealn i I?* 1 - kahi. # K bootnanawauu ; , a~u 11 paupaualuii kdu B<jho meUaiueha 'aha tua ;keia wahi kauakaole.. | ( O keu mau oielo o ka hooki'a-"" , «rale ana o laua Kekahi uto kekahi, . I ua like ia me he kuahiwi nur la e I kmiua niaiuua 0 ka laua ai > iioko ouuianuva. A ok hoi ka lau.i i puili bape ae «i iloko 0 na hookomjtoni aua a ke : Hloha wek, « hookst» ae !a Uua ke- ! i kahiikekahi. ' 1 O kesa k» wa i kau ae ai 0 ke i

flCu"uti U;:-i o nialuna «1 ' ko = '.l I o. . ." - I A ilok.i waii' no o kn mtn:».wa'! , pok'»it'i lt 1 nnl'i aku ia 0 ,1 in:tiuni. 1 ' okP-kuM nri".lom'.i >■ WiUli" leihela 1 . uuu i«ia īu ••ivi.ua o kimh ali'l E- haaw-i jmir ho» r niai hep'iunoi ;.ke a'ahplo e hiki aku a? 1 kona tiori!i>h;r U kiMa kaa-Wiilo- ana aku ]a o ; i V] V ;shna mai.ke a!o aku o Harolana .' oia kīina 1 kauka-i hoj->« ne ai rae kt-'ia innu huaolelo o !'a w^Liuia. O ~i t iu "k 1 1 wai uo.iiu ē'i'ipn-iiei 'lokh o l:o'u ; ha;iMi?.a īiio' i:.i keia 1 kanalako 1« inai 111' 1 ina koia kuia iouhanifha Haiiaka liookaiii- kanaKa o kou 4 l ; īwi Ki»ooha 't j i.<* iuoilii, ; . \U 1 :!.i(t:iiiiri.*i*van;;i, Iu; u'iea ! !]il n-Mi v if i <!• i mahono o .kou -leo e •1 kti un.n.i ijiißiJi '.wi.- *j [ -vi as i e kauknu noi i koi<i »1 11 01 1/ nia kona mau inaka k<- !!,::i;i pooo !:i inaluna o-ke kula ! e -iVaa-jnn ia 1 ' ka hoi'; 0; k..<)'!ia;!;<> no kona nomiī j pouoi. ; ; ; l kona n.ii'i ;ni:t ako mai l;o ii', oiaii uiika akii h iii ne !a 01 ;i a iiii-; iu xku i i i kaii.a k uiwa hooina naI īianui e ku iuai a:ia miUiioa o 1 ai'o oia. hoi kona bc pah.iiieie. - Kii aku i:t o;a i vi< ht >• -ia i ke- i i i. ii'oopaa ,ia. ai 'm:t""ke kuiiio {luau. a'ahikui-j'jiai -m. i,w:i um» kfehi j ! ana i li'tonjaītauiiuu »1 1 v/;ihi nō j : kona hololioiAna e'huiuu i:m.« ;ii : naj i nuhelehe!© e uiu • k.ii:ui«!if;ī i-ua. 1 : A «'like ,im: iro aii" o K" k n;w;i ; Uiiiikai» {K-.a ; ukiu; »i:ū iu Kmni ;ji» : l uiapnpi ona. e~ai iinii i. in, iuom. 1: [ioaa uia: elika ui« ka hik: īaia ka-: ar. X kl'iii .wa hoi,- ;:L. aa t.-hea o Ka.! 'io, kt' i.ahoia'ala laal'iua <j aa <.u. , la one .ieh u .u». a oia h.» ku IIaro- ! t;;na. a h >'a nei 1 ao au 1 ,• uih Kokani i mau iaou e waiho am» uiauiua <■ ; k<-ua aio. *A m'e ia iikh: i heomo'a ihe ! .' . 1 ! ai oia i kaii'i uiao Wiihi mua ai 1! '• ■ I : paa pu .-ii.iī ..i. ■ j ; I k.i makauk iu »ivs 0 na rn.:a a j pai;, ua ai iho l< oia h.ki i k'.M;a : mauna atia, 111« lsa hooual" !>u ana : ae hoi *i xui honm ma i. ana uo kaua i i ■ • *• | ' r«iOn;v, - ! ; I ke kuiu o kt- auinoe, ( lai oia ej makoukau iho ana e hoomoe i kona j :j>oo, tna aoao -o j ahi anae ho'a inn. ua' hoopuivi'a ia , kone; innnao i ke kaiii o ka ihu o j : kona lio, <» hoike mai 'an», he in.'a • kamahaA, 'eiā ks hookūkok? !oa mai ; .. uei iua ko ! .m wahī .«. hoe» 1 .1.1. * , ne:. .■ A oia hoi ka ivi a tia iU'ĪK.! ;.a 1 laiau aku ai 1 kaiui pu knupooniwii •. . ! 1 piiia me na anuano o kh iuako,; iioko 0 ko'ia wailumii maka.ila u«v-, ",v.-ien;\ 0 ka j»ake a mo ke ola, 1 !> ! Kokok» u.aue akn ia oia ma keEiihi wahi pauiiuli, uiāi kalū aku u . ke ahi aim ē Uo'a nei, i kukui uo kou% uioe aua iu p». Aia wa o.a i loue ii-Mi ak*i ai i ke, kaui o ka pukaihu o kooa Uo, e hoikv ana. Uikokoke loa ruai ua mea kamahao la 0 ka po, iui. ka ! laua wahi e hoauia'kaukau ue: e i : moe. , [ A'uiu Iwi ko H.iiolaua wa i Ka*

ikolo linu !iku ni nuiiii. m> kahi n' kona lio o kr: ;tr.a, u i'.lH lioi, na liC-| '01 lo>i jii"akn kuna noiwn i na wa uj | p;ui ii knnii kalm e iHniliokeke aku ! : xi«f; rr.a konn ;inao.' ! Mr ic»i -loa oia i kukolo akui I • * |ni, ia akau o | | k&iA" 1 a <v.a lioi wa 1 ike : aku ai i Ke«a.tn. moa pu'ī)oTr£>4ui ma- i |mm o konn i.io e puuee mai ana. I I Me ka elen nui, ius ae i " 1 .■- j t }a out me kan:i pu, a iloko o imo i ana o Ka re>uka> ua knoi aku la ke j J kiko o kaiwi ]>u kanpc>ohiwi puna-| 1 hele, a leoko o unai)uun!i Jn ka; poka e kana. p.n ma kahi o na inea . u«1 piinononu la e hoakoĀoke; mat' ' |J«-*Ī u«n;i OU:i, ii)() kuiHl 3)0. | i i;a w;i 3iu aku >n o tia mea ]a,i '.aia ho'j u.i iohe kuke.ia aku la kona.j | ■-■ . '■•■■ ' ■ ■ '] Meo ahnre uvvo ana me kA eliaeha; niii, a hooinaka mai. 1a oia e holo j : niai ;mua no ka'ni a Harolana ame j £o;i.i ]}(> o bu UG! i ! I keia wa ik) hou oku ai-o, Harc- ? , iaiia i kana, no ka lua a me he kol-u j 0 ka nianawii. a loaa pone aku la._! mamua o ka umaiinii'. o na la, a! lnnn a'ku l'i oia ilalo o na honun, e i waiho nua lw kiuo puunuunu na )ta| . '11111 kt*. . . ; I I-a inaoiiono nna iai« ua niake; i ua nwa la.'Ua heh? a'eu la nia e na? ; oa !M>no, fu;i kn-ht? boa keokeo na j oiea. hi, a !)« ku i, ka ■w<*]»Yeii- m*i ' heli'.-wieaa nhi.u o na holoholona la I ; e waino «anela aua. i— 0;a Kana-i unuhu'ie ;n i kana pa-! i tn, a lū!c i!« 1m i kona īli, a liokn o j l;a \v;t poKole waie im. ua u.-iu na j roea a o:»U i ku liana ia, - >•] i t) oki ao I<> oia i K«Katn man 10 j : kiiii'um ii>j s.a ai ima, a hoi aku ia ; i i I i ihi ea 11 ua, » pnleliu I i ho;i iii.i jit i gyut ta;iu io hoionoloua J i aua. 1 i;nvc mai la. ■ j l.'ii »••> h» h"i ke aua pioo o . kvna iio. u ;iohe lioi be mau hoailo- ' i i. ti iti i KiMKe ma; ai 1 ! i > i suivi i wa i hoo- • UIOIH Ui I K-OiUl ■ .! .. l'ii aku m oia. i na hooni i me Xioio!>ua oiui kaj n i'i i u miawe an.i malunii o i Kona nu) Inno. t> h|a kh loihi o keia u 1 " "• i it ui u u i ka loa, mai miu ■> s«n:i hiinau rx}ai. j iioi, aoie i manaoia ia lo'tu a j ī i n mt| u,e oka mea a kat j i iu;in;to i makemake «i * n Aoie lie mea nana i hoonioui i ko- j ' mi poo i koua hiamoe ar.a ia po a j j i ke ao'ann. i j ika wehe ana mai o ke nlaul io 1 ī ke >10. afifi ae ana iioi na kukuua o j Jka l.t nialuua o na puu, kah' ana e. [ !.;:;moe n«i. . \ j Uu a!a ae is oia mai kona hiamoe j [ an'i. a nana aku la eia maluna o ke : kuia o>ie lani» e wailw inai an»! inamua o kona aia. ke alahele hoi a īka iiiea n.'in-i j hoano e> i kon(v pnu-= , wiii i nalo ak\j ai nial koUa umu ; m ika 'IK' , ' i j Ua haHie!?» iho 'a oia i bof>a lio, a ; in-ie h;>ioi\oi > aku la oia maluna o ; ke kuia waiho mai ana ma- | miia onn. na ka hoohala eoanawa Un;! ' ( iloko oke'.a waoakaa one. ao!e |he mea nou e! ka mea 14iu ehn e ! hoihoi ;ii, oiai ka wela o ka Ja, © ! ho'a jho ana u>ftlu»**o ua w&oakua 1.L,» !>•« he im a h), e pailaia ano, i Onu lioī najkumti laau kakaika- : m <> ulu ana kahf*lftāiirao aku, uh waiii hell" aktt tyi. > ua. uk |i «>loi| iuni i\a |a 1 kon i n?nm:u iioiōholo, a ha'i hou ; aku la <11 hop»> ma kahi ana i 1 met> a> i v jK!. . : Oiai lo>k> h >« •» kiki īho aaa | u>e he oo'.wui !a mai kona mau paj paiina :ao. \ Ina niaha ana iho o k;» wela e j kiheahea anā uiahiua o kona kioo» j ua ī« oia i ky- ! »>a paina krtkahiak% me n* wahi iftta īu i ttoe m;v>. »iue ns io b«ft ; 'uo» ana 1 pulehu i He iu:>nawu ui sia"ba e hnawi la i ; ? -ri ka hōOuiaUo pono ar»a i ua mea pa- { * - ahana oioko o! kona twa>hou» ai, a ; htki i ka pihā""pono ana aku la o na 'nakahaka oloko o koua waihona ai i uie* hoi «, hiki <ti ke lu»oht>lo ■ ui«ikai iii ke koko ma na wahi & i l>au o ke kiuo»,