Ka Oiaio, Volume I, Number 14, 21 January 1896 — Page 2

Page PDF (869.89 KB)

This text was transcribed by:  Kailianu V. Michaels
This work is dedicated to:  In loving memory of my father, Mervin Apana Lee Kwai

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

JOHN E. BUSH, Luna Hooponopono a me Pauku

HONOLULU, IANUARI 21, 1896.

----------

 

KA MEA I MAKEM AKEIA

Ina he mea kekahi i makemake nui ia e ka poe noonoo maikai iloko o na lahui kanaka, oia mea, oia no e loaa kekahi mana aupuni nana e hookele, e hooponopono, a e maluna i ka pono a me ka maluhia o ka lehulehu, e holomua a e pomaikai ai ka noho ana o na kanaka.  He laula, he kahiko, a he manao pili keia i kekahi o na kuleana paa o ke kanaka, aka, mai ka haule ana o ke kanaka iloko o ka hewa ua hiki ole loa ia ia ke malama i na hana hooponopono nona iho no ka lehulehu a hoopolei hoi ma ka hana me ka aui ole.  Mahope o ka haule ana o ke kanaka i ka hewa.  ua iho mau kana mau hana ilalo, a hiki i kona hoole maoli ana i ko ke Akua noho alakai ana mai ma o na kaulana a me poe kahiko.  Ua lukuia na elele o ke Akua, a na pepehi maoliia aku no hoi kana Keiki, ka poe i kuhikuhi mai i ka haha kupuno e loaa ai ke aupuni maikai i ka poe e noho ana ma keia ao.

 

I ka wa o ke kanaka e noho ana malalo ponoi o ke Akua a me kona kanawai hemolele, e launa ana, e ike maka ana a kamailio pu, oia wale no ka manawa a ke kanaka i ike ai i ka hooponopono aupuni maikai, aole he like i ike ia me ia mahope mai o ko ke kanaka hoole ana i ka ke Akua mau kauoha, a hookauwa aku oia malalo @ ka nahesa mau hooponopono aupuni ana, a mai ia la a keia la a aai io maoli no ka mana o ka haku hou maluna ona.  Mai ia wa mai a hiki mai o Silo, ka mea nona maoli ke kuleana, aole loa i ike a e ike ia ana ia mea ma ka honua nei:  He aupuni maikai maoli.

 

I ka wa i lilo mai ai o ka hookele a kooponopono ana o ko ke kanaka noho ana lahui ma kona lima iho, ua hoomaka mai ko lakou noho mokuahaua ana.  Ua hoao ma u ko ke ao nei e kukulu i aupuni, a na kapa iho i ka mea i kukuluia he aupuni maikai, aka, he inoa wale no.  E hoomaka ana no ko ke kanaka aupuni me ka manao a me na helehelena maikai, aka aole e loihi ua huli ae la.  Ua lilo he mea hookoikoi wale.  i mea hana ino, hooluhi, a he mokuahana aku no ka hope, a he hulihia.  a pela e hulihia mau ai ko ke kanaka aupuni nona iho, a hiki i ka wa e noho ponoi hou mai ai ko ke Akua aupuni maluna o ke kanaka ana hou i hana ai.  E imi wale no ko ke aoa ma ko na kanaka ike e kukulu a e hookele i ka lakou kalai aupuni ana.  aole loa e piha aua a lawa ai ke ana o ke aupuni maikai; aka, i ka wa e hoi hou ai kanaka malalo o ka ke Akua mau kauoha, a manaoio aku i kana olelo.  o ka a ia e ko ai o kana mea i iini ai o loaa @ i kekahi au @ai, @i ma keia honua.  He @ hiki @ maoli @ ia ke koe a ke mau kekahi hunehune o ka hewa maluna o ka honua nei.

 

Aka,  ua hiki ia makou ke olelo ae, ua loaa ia makou ka manaolana i keia mau la, eia ae ke aupuni a me ka mana hooponopono aupuni a ku mai, e kuu ai ka luhi, e pau ai ka ehaeha, ka hopohopo, i oki ai ka leo kanikau ma keia honua.  Ua kokoke mai ka wa o keia aupuni e kukuluia ai, e hoopio i na enemi a pau a o ka hewa pu kekahi.  O ka elima keia o ke aupuni nana e noho puni ka honua nei, a o keia aupuni he aupuni maikai, he aupuni mau loa, a he aupuni i hamama kona mau ipuka no na mea apau me ka hookae ole ia, wae ole ia.  ke ae ka mea e makemake ana e malama i @@ kauoha o ke Akua a me ka manaoio i ka Moi o ia aupuni.  O ke kanaka e pule ana e ike i ke aupuni maikai malalo o ka ua kanaka hooponopono ana ke ole ke Akua iloko o na hana a na alakai o ia aupuni me ka manoio, a na manao oia e loaa ana he aupuni maikai ma ka ke kanaka mau alakai hoi wale ana iho no, na like oia me kekahi mea i loohia i ka moeuhane nana i alakai hewa ia ia.

----------

 

Na Itamu Kuloko.

Ma ka po Poaono nei, na hoohui ia ma ka berita maemae o ka mare o Miss Ida Dower me P. H. Burnett, ma ka home o Rev. T. D. Garvin.

 

Ua huli hoi mai o Ilamuku Brown mai Kauai mai, i ke kakahiaka lapule nei.

 

E huli hoi mai ana na ka Austaralia no Hawaii nei o Fred Horner.

 

Ua huliamahi ae ko Waianae poe e ike i ka hai a akamai e na keiki Iapana ma ka po Poaono nei.

 

Ua manao ia e lilo aku ana ko iio heihei Amarino i ke kuai ia e kona ona, ma Kaleponi.

 

Eia ma ka hale kuai o N. S. Sachs e loaa ai na papale maikai o na keiki a me na lede; no ke kumukuai oluolu.  E kipa, a e wae nou iho.

 

Nui ka piha o ke Keaka a W@ith ma Ewa i ka po nei.  Ua pau ao na kamaaina oia wahi, a mai ke taona aku nei no hoikekahi poe.  Ua hoike ae ko laila poe i ko lakou minamina i ka hoihi ole aku o na hoikeike ana n@ ia.

 

No ka hana ole o ka hoike kupono ma @ aoao o ke aupuni.  No@ lu ua hokuuia mai he ewalu o ka poe i hopuia ai no ke o ia.  a ua pau aku he elua.

 

Ua hoopaiia kekahi poe kaikamahine hoohaui @ ele po na Alanui Nuuanu  no ka ona a me ka hana kuli i ka wa moe o kahi poe.

 

E heihei ana kekahi mau lio ma ka Poaono ae nei ma Kapiolani Paka, no $300 ka pili o ka aoao hookahi.

 

E haawi ia aku ana na Ewa kekahi aha hulahula nui i ka la 3 ae nei o keia mahina ae.

 

Ua kudala ia ae kekahi mau pakaukau o ka makeke, a ua nui na poe i koho me ka uku kiekie no @ae.

 

@ [1-paragraph unreadable]

 

Ua hala aku no Hamakua o lunakanawai For@ter, ma ka Iwalani.

 

Ma ke Kinau i kau aku ai o Hanale Kamika kakauolelo o ka Aha Kiekie, no kekahi mau pule hoomaha, ma kuaaina.

 

No ka hoopuka ana o I Pahua ina olelo pelapela ma ke alanui, nolaila, ua hoopaiia oia he elima dala me ekolu koina.

----------

 

MAKANANI

ME KE KIHI MAUKA O ALANUI PAPU AMEKALEPA.

Aole o makou malama i na kamaa i hiki ole ia makou ke hooiaio aku i kona paa a i hiki ole ke kuni no ke kumukuai makepono a i kupono hoi no keia mau la mamake o ka aina.  I mea e hiki ai ia makou ke malama i na kamaa maikai wale no o na ano a pau, a e kuai aku hoi no na kumukuai haahaa loa.  ua kuai pololei aku hoi makou i ko makou mau kamaa mai na hale hana kamaa nui a kaulana no ka maikai ka paa a me ka nani.

NO KEIA KUMU UA LAKO MAU MAKOU

I NA MEA MAIKAI WALE NO

NO NA KUMUKUAI EMI LOA

E HIKI AI KE KUAI HAAHAA AKU

I NA MAKAMAKA A PAU

MAI HAWAII A NIIHAU.

----------

Eia ma keia kii kamaa aulii e ike ia iho ai nu ano o na kamaa NANI ma kahi o MAKANANI

            HE EKEA WALE NO DALA ME HAPALUA KO KELA KAMAA!

Pela iho la ke ana o ke kuai ana o na ano kamaa o ko makou hale.  Nolaila, e hoomanao oukou e na makamaka mai Hawaii a Niihau i kahi e loaa ai na Kamaa Paa.  Na Kamaa Euri.

Na Kamaa helu Ekahi o ka hiehie.

E LOAA NO MA KA

KA HALE KUAI KAMAA O MAKANANI.

            Honolulu, Jan 2, 1896.