Ka Oiaio, Volume VII, Number 48, 24 January 1896 Edition 03 — Page 3

Page PDF (1.23 MB)

This text was transcribed by:  Merrillyn Pace
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

HE LONO PAUAHI

 

Ua loaa @ i ia makou ka lono, @ ae la ua elelo manamaua @ @ ke ahi i kekahi @ @ @ @ Nayu na @ nei Ianuari 18, aole nae i @ loa @ poino @ keia pau @.

 

KA @ HOPE LOA

 

            Luku ke olai i kekahi mau oia Makamae ma Peresia.

 

            Teherau, Peresia, Jan. 9.  He elua mau olai ikaika i hoouaue ue ae iloko o ka apaua o @, o ka mua ma ka po o ka la 2 o Ianuari.  Ma kekahi kauhale nui o Janjabad ua pau i ka anai ia.

 

            Aia hoi ma kekahi mau wahi i anai ia e ke olai, ua make he 300 mau ola uhane.  O ka lua o na olai i hoonaueue ae, ma ka la 5 o Ianuari, a na nui no hoi no poino.

 

            Ua uhi pu ia kekahi mau ili aina o 100 mile kuea.

 

            O ke kaona o Goi, ua hoohanee ia, he mau tausani o na hale e muu mokaki ana ma o a maa nei.

 

            He nui hoi a lehulehu na poho a keia mau olai i haina iho la i keia mau kauhale.  He lehulehu wale hoi o na ola i alapoho ia aku e keia mau olai elua, he 800 poe i make ma ke kaona o Goi wale no, a he huina nui hoi o na @ a me ua lio i pau i ka make ma o keia mau olai la @.  Ku no i ka weliweli keia mau hana kumakaia a ke olai.

 

            Berlin, Jan. 9 – He lono kai hoike ia ae, mai Sana Peteroboro, aia na keiki holo hau o Rusia, ke liuliu ala maluna o ko lakou moku hao kila o ka papa ekahi, nona ka inoa o Rurik, a he 10,923 ka nui o na iona, ke hoohahana la no Alegiera, a aia hoi maluna o kopa oueki he 30 mau alakai makaukau loa no ka wa e hoomaka ai o ke kaua, no ke alahele e hiki aku ai i Gro@stadt, kahi i manaoia ai malaila lakou e hoolele ia aku ai.

 

            Rome, Jan. 9 – Ua loaa mai ka nuhou e pili ana i ko na Italia lauakila ana maluna o na pualikoa o ka Emepera Menelik ma Kakelth i lawe pio ia ma ka la 7 o Ianuari.  He nui ka poino ma ka aoao o ka poe Shoans, oiai hoi ko ua poe Italia i make he ekolu wale no, a he kakaikahi loa ka poe i @.

 

            Victoria, B. C. Jan. 9 – Ua hiki mai nei he kauoha ano nui, e hoike ana, o la moku kaua e ku ana ma keia wahi, e hoomakaukau lakou no ka liuliu @ ka haalele koke iho ia wahi a huli hoi aku no na wai o Euelani ponoi, a i ole ma ua wahi paha i ulu mai nei ka hakaka mawaena o ka poe Pelekane a me na Geremania oia hoi o Transvaal.

 

            Ua lilo keia kauoha i mea hauoli nui ua na aliimoku a pau a me na koa o luna oia mau mokukana, a ua hoike ae lakou i ka nui o ko lakou hauoli, me na olelo keha, e olelo ana, e hele no lakou @ o na kauoha a Adimarala Stephenson, a i ole, o na Adimarala nui paha e noho ma L@.

 

            He mea paakiki loa ka hoike ae ma keia mea, pehea la i ulu mai ai keia pilikia o ke kaua e kekau la maluna o keia mau mana nui elua o Europa, aka, he mea kanalua ole ka hoike ae ma keia wahi, aole loa e hiki i kekahi ma na hoomalu e ae, ke hoao mai e keakea i ka pono o na kanaka Pelekaue ma keia ma @.  Oolea no na olelo a na keiki o ka aina, uaua i @ na ale o ka moana.

 

            Ua hoike pu ia ae no hoi, o ka mokukaua lawe hae e holoholo @ ma na wai o Amerika, oia hoi ka Royal Arthur, ua makemake ia oia e haalele iho i kona ku kiai ana ia nei i na la hope o ka 1895, no ka huli hoi ana aku no Euelani, aole hoi elike me na kauoha mua e ku oia ia nei a pau ka hooilo.

 

            I kona wa e haalele iho ai i @ wahi, e @ ia na koua @kahaka e kekahi mokukaua nui me kekahi mau mokukaua e iho o ke ano pananaiki mai.  Ano, i ke a manawa aia he elua mau mokukaua i makaukau loa no ke komo ana mai me na aumoku kaua o ka Moana Pakipika, mawaho ae o ka Royal Arthur.

           

            O kekahi hoi, aia o Beritania Noi ke liuliu ala no ka pono o ka hoomahuahua ana aku i kona mana ma na wai o ka Moana Pakipika, ua hiki ae la ua kauoha no ke kapili awiwi ana i hemahema o ka mokukaua Satellite, e hana awiwi ia ala i ka po a me ke ao.

 

            O ke Satellite ua halawai oia me kekahi ulia poino ma ka Pakipika Hema a i kona wa i ku ae ai ma Esquimalt, ua huki koke ia oia iloko o ka pa kapili mokukaua, no ka hana ana i kona mau palapu, a me he mea la, e pau ana iloko o eono pule.  Ma keia mea, ua hoololi ia ae nei kona mau mea hana a pau, a e makaukau koke ana no paha no kea @.

 

Nu Hou Kuloko

 

            He keaka ko keia no.

 

            He keaka lio ko ka ponei.

 

            He mau pakaua eloelo ko ka ponei.  He ma—u ia!

 

            Eia ka Ilamuku ma kona hale no ka nawaliwali mai fiva.

 

            I Waikiki aku nei ka Mookaula i ka heenalu i keia kakahiaka nui, he pilo oe.

 

            He paikau ka na koa o luna o ka Bennington ma ke kakahiaka Poakahi nei.

 

            O ka heihei mawaena o kekahi mau lio heihei Judah a me 290 ua hoopau wale ia.

 

            E haawi ai ana he po hulahula poniniu ilalo o Ewa i ka po Poakahi, February 3.

 

            Iloko o na hana heihei a ka Hui Heihei Lio o ka Kapiolani ua komo na lio heihei Billy C. a me Confederate.

 

            E mama sia ma, mai puiwa @ hikilele, no ko oukou ike ana i kahi @  e pili ana kahi kumu popolo a me kahi @ pauhanuu.  Hese oe!

 

            O na kauoha nupepa a pau, e pili ana i KA LEO e hoouna pololei mai no ia ma ka inoa o ko makou Puuku a pela hoi na hookaa dala ana, ma kona inoa wale no e mana ai, aole ma kekahi inoa e ae.

 

            Ma ke kakahiaka Poakolu nei, i oili mai ai mai ka puhaka mai o ka wahine a Kapena Makai D.W. Aiwohi Kahookano he keikikane a no ka piha hauoli o ka luaui o ka bebe hou e haawi ana oia he paina luau ma kona home noho i ka Poaono ae nei.  Ola na la hapauea a hauoli hoi ka manao i na la opio.

 

            I keia Poakahi ae ka Australia.

           

            He 32 ohua Kapena a ke Kinau i lawe aku nei no Kaluaopele.

 

            Apopo puka aku o Evalina, mamuli o ka paa loa o ke manawa kakau o ka mea unuhi moolelo.

 

            Eia no maua ke alo aku nei i ke ehuehu a ke kai, me ka manaoio hana i na wa a pau.  Hoomanawanui no.

 

            I ke ao @ ka la i ka po, kulu pakakahi na pakaua.  Oia ka @ @ @ ai o keia @ @ @.

 

            Ua kai huluhulu ia ae o Ane Nahali a me kekahi mau wahine Hawaii iho, no ka Halewai no ke kue i ka maluhia a me ka walaau po ma ka po Poaono i ei ma ke Alanui Nuuanu a i kakahiaka Poakahi nei i uku nui aku ai i ko ka Halewai mau koina, he @3 Nui kela.

 

            Eia mai KA LEO me kona manawa maa mau ka hiki mua ma ke komo kauhale ana Eleu no pa KA LEO O KA LAHUI.

 

            Ua ise aku au ia mama sia ma, e hooheno ana i kekahi wahi keiki mai o na pali hauliuli o Nuuanu.  Laki no oe i kau wahi kumu popolo!

 

            Ua hopu ia o Ah Yin ma ke kakahiaka o ka Poakahi nei, no ka malama ole i kana ilio, mamuli o ke nahu ana i kekahi keiki kanaka, nona ka inoa o Lii, ma ka Pulama ae nei.  Ua hoike ae ka makuakane o ua keiki la, no ka hookuu wale ia o keia ilio nahu e hele wale pela, aole i hoopuka mai ka Aha i kana olelo hooholo.

 

            Piha pono ka Halehapa Keaka o ka Zamloch i ka po Poaono iho nei, @ ke kahua makai o Huehue, a ua ikemaka ka poe i hiki uku i kana mau hana akamai.

 

            E haawi ana o Zamloch he hoikeike no kana mau hana kupua ma keia ahiahi a me ko auina la Poaono ma ka 2:30 P.M.  E naue nui ai, i ike i ka nani o Pi@holo.

 

            Ua huli hoi mai o Hon. H. M. Nelson, T. J. Byrnes a me Robert Philp mai ka Luaopele mai o Kilauea, ma ke Kinau o ka Poalima nei. 

 

            Ua malama io ae no na Geremania i ka la hoomanao o ko lakou aina, a ua welo ae na pahu hae o na Kanikela no ke komo pu ana aku i na hoomanao oia aina kaeaea.

 

            Aohe he oiaio o na lono e pili ana no ko makou hoaloha o ka oihana paipalapula Wm. McGurn, ua make a ua kanu ia.  Eia no o William McGurn ke ola mai nei a ke pii mahuahua ae nei kona oluolu mai na hoopoluluhi ana a ka ma’i maluna o kona kino

 

            Ua hala aku o Zamloch no Hawaii.

 

            Ua huli hoi mai ka Ilamuku Baraunu mai Kauai mai.

 

            Eia i Honolulu  nei o G. P. Waila o Kahului me kana wahine.

 

            Ua hala aku ka Bana Pi Gi no Maui a me Hawaii ma ke Kinau o keia kakuhiaku. 

 

            Ua hoopai ia o Lono he $10 o Nakai he $35 me na koina pu, no ka hewa che-fa.

 

            Ua hopu ia ae o Maria Barate he wahine Pukiki no ka mahuka mai kana kane aku inehinei.  

 

            Mamuli o ke kuulala hou ia ana o na pakaukau kau i’a ua loaa kekahi mau @ i na kanaka Hawaii. 

 

            Ua hoopai ia o loane Pahua no ka hoopuka i na olelo pelapela ma ke alanui he $5 me $3 me Koina.

 

            Eia na ona o na lio heihei Billy C. a me Confederate, ke liuliu nei no ka @ hou aku i keia Poaono ae no ka puu dala o $600 no ka $300 o ka aoao hookahi no ka hapalua mile ka pahu heihei.

 

            Mamuli o ka hoolohi ia ana ae nei o ka warawa holo o ka Mikanala, nolaila aole e holo @ ka Hui Keaka Lio no Kauai i keia pule, a e lawelawe aku ana lakou i na @ @ ma ka po o ka la @.

           

            He halawai ka ka Papa Ola Poakolu nei.

 

            Aia ke kuleulu ia la ma Hilo no Richard me Sch@en he elua mau hale pohaku, Nai kela.

 

            O ka hapanui o ma waiwai a ke Coptic i lawe mai nei no ku la makahiki hea no ia o na keiki o ka Aina Pua.

 

            Aia no ka Pilikua Royal Arthur, ma na wai o Victoria, (B.C.) kahi i kehau ai a pau keia kau alaila li@liu aku oia e holo ma @ aina mamao ma ka hikina.

 

            Ua manaoia e ae he aupa nui o na ohua makaikai Pele malunu mai o Alameda, ke ku mai i keia la.  Ua laki loa lakou, i ka hoea ana mai i ka wa kupono.

 

            Ua hala o J. Alapa@, kekahi o na kanaka Hawaii Mikiala hana ma kona home noho ma Kapalamapa ma ka Poakolu nei.  Aloha na kupa Hawaii e anai ia nei o ka make.

 

            He oia mau no ke omamalu ua mai ka Poaono mai a hiki inehinei.

 

            Ua huli hoi mai ke Kakela me kona ohana ma ka Alameda o ka Poalima nei.

 

            He Keaka Lio, ko lalo o Ewa i keia po, a e hoi mai ana no ma na Kaaahi o keia po.

 

            Ua huli hoi mai o E. R. Hendry a me ka ohana mai Hawaii mai ma ke Kinau o ka Poalima nei.

 

            He 11 poe ohua makaikai o Kaluaopele i huli hoi mai ma ke Kinau o ka Poalima nei.

 

            He paina ka ke Komisina Pelekane Hawes me na Kuhina mai nei o Queensland mai, ma ka Hotele Hawaii i ke ahiahi Poalima nei.

 

            E kau aku ana o Prof. Zamloch a me kona mau hoa, ma ke Kinau o ka la apopo no ka Mokupuni o Hawaii.

 

            E loaa ana he Eono HAINAKA MANUAHI, i ka mea e piha ai o kela a me keia 10 poe i komo a kuai maloko o ka HALEKUAI HELAU o na Paikini, e ku nei ma ALANUI PAPU, Helu 519; ma ka POAONO apau o ka malama o Sepatemaba.  No ka manawa KUAI HOOPOHO wale no keia.

 

            Kuai hooemi, kuai manuahi a i ole he haawi wale aku no me ka nana ole ia o na lilo iloko o keia wa hune a nele hoi o ka aina eia ma ka halekuai KALAHIKI, ponei na kuai ana, na Alapia huluhulu pelu palua o 39 inihu ka laula, he .35 keneta wale no ka I-a, 30 iniha laula, 25 keneta o ka I-a, 26 iniha laula .10 keneta o ka I-a, na I-a pale kuleponi eleele o na ano a pau $3.00 mamua a i keia wa $1.00, na papale @ alino $1.00.  E kipa o komo e wae nou iho i ike pono i ka nani uluwohiwehi o KALAHIKI he ole hoi ka aohe pepei@o.  E ike ia kakou hoa kanaka mai kipa hewa ke aloha i ka manu Kolaka ua like ia me ka manu Kolea uliuli ka umauma, o ka hoi no ia i Kahiki, e ia @ ai.

 

LOGAN ,

No na mai kunu.

No na  Ma’i Hano.

Na Mai Punia

            He laau hopo ole keia no naKeiki opio a me na kanaka makua.

 

            I @ @ @ @ ia no @

 

BENSON, SMITH & CO.

 

Na Mea Kau ko N@@@@@ lapa @

 

Ua weh@ ae nei au i na mea hou i @ @ @ @ nei mai lapana mai.

 

Na @ @ maikai loa.

            Ku kahi  @ a me @ @

            A pela aku, kumukuai haahaa Loa.

 

KINA EA IWI PALAOA

 

            E laa hoi na balaki niho na ani@@ lima na Kahi lauoho, na pahu @ a pela aku.  Na Lako Dala!

 

            Na Hua Pupu Momi Maoli.

            Na Lole Silika,

            Hainaka Silika!

 

            Na @ Keekeo lapana,

            Na Papale Helemeta mama loa

            Na Silika Mauu.

 

            Na Pakana Wahine e ni no – 1.50

            Na Moena Iapana nani,

            Na Kookoo me ke au dala,

            Na Huewai waihooluu

            Like ole,

 

            Na Poia a me Kilu – ai,

            Pa holoi lima

            Na Kiaha i kahiko

            Lau ia

            Me ke gula

 

Me na mea he lehulehu wale.

 

E kipa mai ma ko’u Halekuai ma ka aoao Ewa iho o kahi o Daimana, Alanui Moi.

A. BARNES,

Iulai 15, 1895.  @ @

 

HUI IMI WAIWAI O KA NOHONA PONO.

 

E na makamaka a

me na hoaloha.

 

Welina kakou

 

Ua kukulu ae nei ka mea nona ka inoa malolo iho neia Hui Malama Waihuna Dala A Imi Pomaikai no na nea a pau e komo ana iloko e keia hui i ke paia ma ka inoa.  Ka Hui Imi Waiwalo Ka Noho’no Pono elike me ka mea i hoikeia maluna.

           

Nolaila, ke kono a ke poloai aku nei au ina makama a me na hoa loha a pau e makemake ana e hui pu a e komo like mai e lulu a hoiliili ina wahi dala nuku a kela a me keia mea ma ka waihona o ka hui i mea e hiki ai ke hapai i kekahi haoa nui e holomua a e pomaikai ai na poe a pau i hookahi iloko o ke apo e ke aloha a me ke kuikahi i loaa ai la kakou ka noho’na kuonoono o keia mua aku.

 

O na anea a pau e makemake ana e komo mai iloko o ka hui i oleoia maluna ae, e looa no ia lakou ka ike a me ka hoonaauao ia ana aku no na kum@naka, na aiakai hana ana a me na hoolala a pau pei’i ana i ka hui, mamali o ko lakou hele kino ana mai e hui a e @ pu me @ mea nona ka inoa @ lalo iho nei, a nana e wehewehe aku i ke kulana, e ano a mo na mea a pau i makemakeia e hoohana i @ e holomua ai, a e pomaikai ai ka hui.

 

E @ no au ma ke Keena hana o ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, Honuakaha, Honolulu, i kela a me keia la ona heheloma koe ke @.

 

Mrs. Kainana Puahi.  Lunahoolama a Puuku.  Peresidena.  sept 26 1 md & wkly.

 

Aina no ke Kuai

O na poe a pau e makemake ana kuai i @ no lakou e ninau ae ia.  S. K. Kila.  Leleo, Honolulu.  Augate 27, 1895.

 

aug28 S@, Hoolaha Hoolaha!!

 

Owau o ka mea noua ka inoa ma ialo iho nei ke haike aku nei au na kanaka a pau loa ua makaukau wau i na wa a pau loa no ka hana ana i na piula a me na @ wai a pau loa ke @ mai na kouaha ia’u he oluolu ka uku a he mau ka pea o ka’u mea e hana ai.  E loaa no au ma @ kukoke i ke alanui Kaaahi o @.  S. K. Kila.

Ch. Colburn   Carlos A. Long

 

KAI HEE KAI HEE

KAUOLALOA

 

Mamuli o ka noa ana o ke kai lawaia o Kaholaloa @ oha mahina o ke kapu ana ua makaukau ka mea nona ke kai e hoolimalima aku i ka @  ana i ka poe lawaia hoe  i ka kakahiaka o ka Poakolu, no hookahi dala o ka mea hookahi.  E hiki mai ka poe @ mamua o ka @ @ o ka kakahiaka, oiai o ka wa kai make ia a kupono hoi no ka lawaia ana.  E makaala mai oukou e ka poe e hele mai ana no ka mea aole e kali ia ana no ka poe e @ ana. 

Wally Davis  @ 17 @ @

WAIU MAIKAI

 

Ina oukou i makemake i ka waiu maemae waiu @ waiu hou @ Waiu @ a i walu i oi aku i ko ka niu haoliao e lawe oukou i ka waiu mai ka kaa waiu o “KPAHULU DAIRY” o ka apana o Waikiki.  E hooiawa ana hoi keia wahi @-Waiu ia Honolulu a me Waikiki me ka @ aku o ka [remainder of the paragraph is not readable]

 

Ua hanai ia na @ @ @ ha ole uwi walu ia iloko o ka kale me na mea ai kuhikuhiaia @ hoi, elike me ka @ SORGHUM a me HUA PALOOA a e @ ana hai i ka wai @ @ ole a ka punawai wai aniaui.  Ma keia ae alo ia na kumu a @ o ka ma’i e @ @ ka waiu mai na @ e ke kula a me na wai inu @ kumau.  Aole he pilikia a hopohupo ia ai ma o Kipahulu Dairy, e @ Koreia a ma’i e ae paha.

 

Eia ke hanaiu nei ka WAIHU BATA, ke hanaia oei ka moa ka pulehu, ka lua moa, a e keia mau mea a pau e loaa ana me ka maemae a me ka hou loa.  A he wa pokole e loaa aku no he puaa @ o na ano maikai loa.

 

Na na opio Hawaii Ponoi e hookele a e malama nei keia wahi hanai holoholona i kapaia ke “Kipahulu Farm,” a ke nonoi aku nei lakou i na kuai ana o ko lakou @ hoakanaka o ke one o wi hookahi, e kuai mai me lakou, o “Kipa hewa anei ke aloha i ka ilio.”

 

Na Joe Richards e kalaiwa nei ke kaa lawe-waiu, e kiai oukou iaia e kiai i kana waiu, a e lilo ano no ia he mea e ola maikai ai i na opio a e ikaika ai hoi ko oukou mau kino me ka holo pono o ko lakou mau noonoo ana.

HENRY F. POOR

W.M. BUSH

Iipahulu Farm.  Sept. 30, 1895.

sept. 30 6mdly.

 

Ilio Nalowale.

 

Mai ka home noho aku ma ke Kihi o na Alanui Kauka a me Liliha ho elua ae nei mahina i hala, ua nalowale he ilio hulu melemele i awili pu me ke kekeo o ke ano iliu aloalu holoholona.

 

He $25 ka uku makana (@ mau @ e ninaninau ia aku ana ma ka aoao o ka mea nana e hoihoi mai ana), e haawi koke ia aku no ka uku makana i ka wa e hoihoi ia mai ai, ma ke kihi o Alanui Papu me Kalena.

E.A McINERNY.

oct15 3tad.

 

Hekili Kamaa

MAKANANI

Alanui Papu

 

O keia iho ke K maa haahaa hila Kiani nani loa o na Wahine i kapaia “Oxford Tie.”

 

O ke ano kuea a me ke ano uuku oili o mua no $2.50 wale no.

 

O keia iho hoi ke kamaa ili Kao Farani o na Lede e pihi ana ma ka aoao.

 

A he $3.00 wale no kona kumukuai.

 

He $4.50 ke kumukuai o keia ka mea mamua.

 

Ma kahi keia e loaa ai o ka jun 13 @

 

Olelo Hoolaha.

 

I ka manawa e hiki mai ai o na mokumahu e ka Hui Mokumahu Waila (i kaupalen@) aole e ae ia kekahi mea e pili aku iluna o ka moku a pau mua na ohua iuka ka aina me ka @ ole e ka palapa la @ mai ke @ aku; ke ole @ @ loaa @ ae @ o na luna moku.

C.L. Wight, Peresidena o ka Hui Moku Waila

jun 12@

 

O ke keiki muli loa a Marcus Colburn, kai make ma ke kakahiaka la Sabati nei, no ke kunu kalea, a us hoolewa @.

 

Eia iloko nei ka mokuahi @ mai Kima a me @ @.

 

[This last column is almost unreadable]         

 

AINA @

 

Mau Aina Kuai

 

            Aia he @

 

            Ua hoomao ia ke@ @ @ ui ma ka wahi e @ ana i @ apana aina.

 

            He mau @ @.

 

            Ewiki mai i @ @ @ @ no oukou me ka @.

 

            Aohe uku no ka @ @ @ @; mp ma @ i kue e @ ae ia Willaim @ @ @ Aki).

 

 

KAUKA

 

Wong Nin Ching

@

 

KAUKA LOEA O KA @ PUA

 

            Ua hiki ke  [unreadable]

 

            E  naue ma i ike maka i a @ nui [unreadable]

 

            E hauoli no au ke ike aku i na [unreadable]

 

            KAUKA WONG @ @

            Alanu [unreadable]

 

KAUKA YONG

 

            C. E. Williams & Son

 

Helu  [unreadable]

 

            Mauka mai o ka @ Kuai Papa o @ me Kuke.

 

            Na mea kuai ma na

            [unreadable]

            O na ano a pau @ @

           

            Na mea Hana Pahu @ @ @ @.

 

            Na P@hu Kupapau @ a me @.mai iloko nei o ka aina, i @ @ ka nani  @ o na @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ aku iluna.

 

            Kaa Kupa@ no ka @ a o ka oi aku @ ka [unreadable]

 

            Na [unreadable]