Ka Oiaio, Volume I, Number 20, 29 January 1896 — Page 2

Page PDF (840.03 KB)

This text was transcribed by:  Michelle Sakata
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

KA OIAIO OUKA LA.

 

JOHN E. BUSH, huna Hooponopono a me puuku

HONOLULU, IANUARI 29, 1896.

 

HE MAU MANAO KOIKOI.

 

            I ka poe heluhelu o keia elele o ka pono, ke poloai aku nei makou i ko @kou lolomaikai e helehelu a e kaupaona i na manao a me na alakai manao ma ka aoao mau, e puka nei i kela a me keia la, e pili ana i ke ano o ka enanelio, ma ke ano o na hana a ka poe hewa a me ka po@ pono, i hoike ia ma ka olelo a ke Akua, i kuhikuhi a i m@a hoohalikelike ana i mea no ke kanaka e ike ai i ke alanui ololi o ke ola a me ke ala laula o ka make.

 

KA HOPEOKA HOOMAA ANAMAKAHEWA.

 

            Ua maa kekahi keikikane i ka wahahee, a kauohaia e ka makuakane e hookomo i kekahi kui iloko o kekahi po@ i kela a me keia manawa ana i olelo ai he wahaee.  Mahope ui pau kona wahahee, a ua hoike mai ina olelo oiaio.  Alaila ua ae mai kona makuakane e huki mai i ke kui mai ka pou mai, a pau i ka hukiia.  Aole nae i kaena kahi keiki no ia mea, wahi ana.

            "E ka makuakane, ua ko@ na puka kahi i komo ai na kui mamua!"  Pela ke k@ nei na alina o ka he wa.  Oiai ua hoopauia ka hana hewa ana, koe no nae ka hoopauia ka hana hewa ana, koe no nae ka hoomanao ana no ka hewa, a oia ka mea e mau ai ka noonooana o @a hewa i hala.  Ua mau kona nawaliwali ma ia ano hewa, a nawaliwali pu kona ano holookoa.  Waeia.

 

            NO KA MEA INU @IA

 

            I ka uanaaku paha he maikai na papalina o ka mea inu bia; aka ma ke auo maoli aole e hiki iaia ke pale aku i ka maii.  E lilo ana paha kekahi wahi eha iki, he a@ paha a h@mea hoopilikia i ke kino a i ka noonooo paha, i mea e make ai.  Ke hoohalikeia me na mea i@u waiona @ ae, ua oi aku kona pilikia ke loaa i ka ma'i.  O ko makou ike oia keia, he ona ino ka hope o ka inu @ia, ane like me ka mea pupule.  O ka lolo o ka noonoo i kekahi mea e ulu ana mai loko  o ka inu @ia, e hoolilo ana i ka @oo@oo kiekie i mea ano holoholona, e hoe@ anai ke kuko, aa e hoohaumia a e hoohaahaa ana i ke ano kauak@, me ka hu@ i kekahi manawa me he holoh@lona la.  Scientific American.

 

            Ua huli hoi mai o W. H. Wilima@a me W. G. Irwin mai na aina e mai.

 

MAKE OPIO

 

            I ka ponei na mako aku la kekahi mak@hi@e Hawaii opio no ka ma'i naha.  He kino ikaika kona, a he kuhua hoi, oiai he keiki kino maikai kana i waiho iho la me ke kane a me ka ohana.  O keia kekahi o na ma'i hiki ke ola ke lapaau ia me ke kupono, aka, ua lilo nae he kumu make no ka Hawaii.

 

HE WA NO KE ALOHA IO.

 

            Oiai na keiki puhiohe o ka Bana Lahui Hawaii, e noho make pololi la, e kuululuana paha i ke anu, e like me ka lohe ia.  Aia hoi i hea, ka puu dala a na wahine aloha aina i luluia ai no ke aloha aina?  Ke hoopunanaia nei auei i mea ahaaina uo @a poe ahuai a pololi ole e noho ana ma ka one @anau a e honi ana i na ea pumehana o Hawaii, oiai ka poe kupaa a ai i ka pohaku (ka nele) mahope o ko lakou lili i ko lakou mau kuleana i lawe waleia, ko lakou make alii, aloha aina, a aloha lahui, e noho pololi la, ua hoopaa ia ka lakou mau ohe puhi e loaa ai kahi mea a oloai, a i nana maka ia e ka lahui malamalama o Amerika, a kakou i lohe wale ai, me ke galani wai-kupa i na ae ai ka make pololi.

 

HE HOAILONA PEGANA.

 

            Ua kuhi makou ua pau ka hauke a ai ia o ka uku poo o na Hawaii, eia ka aole.  I keia mau la aku nei, me he la, no ka pouli paha o ka rumi, no ka hookiekie no paha o ke ano, ua i awe ae la kekahi mau wahine opio i ka laua mau hana holona a ma ka huwai (alapii) e iho ai mai ka papa o ka hale iluna, a hauke iho la a ai iho la kona kokoolua i ka io uke ae o kona poo e eu ana ma o a maanei, e naku ana paha i wahi e ola a e pakele ai mai na aiho o ka mea nana e aki ana lakou.  Ma ka nanea o keia mau mea i ka la@a hana, me ka hoomaopopo ole paha he mau hana keia na ka poe pegana i ike ole i ke ano o ka noho ana malamalama, e noke ana no hoi laua i ke aki i ka uku @e he la, ua hele a kukikuki i ke kono @ kekahi o @.  Koko ma'i paha, ua ike @ aku.  Aloha no Hawaii, a he oiaio, o Hawaii @ kekahi mau hana o ka wa pouli.

 

Na Itamu Kuloko

 

            Ua ku aku ka mokukaua Baltimore i Kapalakiko i ka la 19 o Ianuari, ewalu la mai Honolulu aku nei.

            Ua haalele aku ka mokukaua Bostona ia Kapalakiko i ka la 19 o keia mahina no keia awa.

            Nui ka ino o ka moana ma keia huakai aku nei a Australia.

            He eono la me ka hapa a ka Mariposa i holo aku ai mai keia awa no Kapalakiko.

            Aolo i hoi mai @ waii, e Aylett me Kea@ @ ana i ka la pau o keia mahina, @ moku Kalepa.

            Ua hala aku o Lehua no Kalaupapa, i ka po P@kahi nei, a mai @ aku oia e holo @ ia Hawaii e imi a@ i ke poe i ma'i @ ia a @ ae no Molokai.

            Eia mai KA OIABO opio a uwila aku me @ @kelekele a ka puulena.  Uhene kela.

 

HALE KUAI KAMAA

o

MAKANANI

MA KE KIHI MAUKA O ALANUI PAPU

AMEKALEPA.

 

AOLE O MAKOU MALAMA I NA KAMAA

i hiki ole ia makou ke hoolaio aku i kona paa, a hiki ole ke kuai no ke kumukuai makepono a i kupono hoi no keia mau la mamake o ka aina I mea e hiki ai ia makou ke malama i na kamaa maikai wale no o na ono a pau, a e kuai aku hoi no na kumukuai haahaa ioa, ua kuai pololei aku hoi makou i ko makou mau kamaa mai na hale hana kamaa nui a kaulana no ka maikai, ka paa a me ka nani.

NO KEIA KUMU UA LAKO MAU MAKOU

I NA MEA MAIKAI WALE NO

NO NA KUMUKUAI EMI LOA

E HIKI AI KE KUAI HAAHAA AKU

I NA MAKAMAKA A PAU

MAI HAWAII A NIIHAU

 

Eia ma keia kii kamaa aulii e ike ia iho ai na ano o

na kamaa NANI ma kahi o MAKANANI

HE EK@A WALE NO DALA ME HAPALUA

KO KEIA KAMAA!

Pela iho la ke ana o ke kuai ana o na ano kamaa o ko makou hale.  Nolaila, e hoomanao oukou e na makamaka mai Hawaii a Niihau i kahi e loaa ai na Kamaa Paa, Na Kamaa Emi,

            Na Kamaa helu Ekahi o k@  hiehie,

E LOAA NO MA KA

Ka Hale Kuai Kamaa o

MAKANANI

Honolulu, Jan 2, 1896