Ka Oiaio, Volume I, Number 28, 10 February 1896 — Page 1

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

KA PUKA LA OIAIO

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 50 keneta o ka mahina.

 

BUKE 1          HONOLULU, FEBERUARI 10, 1896.        HELU 28

 

OIAIO PUKA LA

 

KA NINAU HIKINA- NO TUREKE.

 

            Iwaena o na nuhou hope loa i hiki mai, ma ke Coptic, ua ike iho la makou i kekahi itamu, i kakauia e ka mea kakau mea hou o ka nupepa o London Daily Press, e hoike mai ana, aia hoi ua makaukau o Rusia e nee aku maluna o Tureke i keia kau kupulau ae, e hooko aku i na hoolala ana e Petero ka Nui no ka mahele ana ia aupuni iwaena o na Mana Nui. E lawe ana o Rusia ia Aminia a me Constantinopala; e lawe o Farani ia Syria a me Palestine; e lawe hoi o Enelani ia Aigupita a me na aina pili kahakai o ke Kaikuono o Peresia, a o ke koena aku hoi o Tureke e maheleia iwaena o na Mana e ae.

            Ua hookoikoi ia hoi ke ano o keia olelo, ma ka ike ia ana, i keia mau la, ua holo aku na aumoku kaua hope loa o Enelani, i hoolale mai nei iloko o elima, la, no ke Kai-Waenakonu honua, e hoomahuahua aku i ka heluna o ke aumoku kaua ka i waenakonu honua e hoopunana la ma ka mokupuni o Malata me ka makaukau e nee iloko o ka minute ma kahi a ka leo ka@oha a ka telegarapa e olelo mai ai.

            Ma na lono hope loa mamua o keia, @a manaoia o Amerika a me Beritania, no ka hoopaapaa o Venezuela, na mea aneane e l@l@ kaua, a o Geremania hoi me Enelani, no ka hihia e pili ana i ka Repubalika o Transvaal. Aka, ma ka hiki ana mai nei o keia nuhou hope loa, aia hoi he helehelena okoa loa ko ke kulana o ka papa konane kaua a na aupuni mana nui o ke ao e hoolala a e hooneenee ana a loaa ke koikoi o ke kulana mamua o ka lele maka ana iloko o ka paio kaua weliweli lua ole e like me ke kuhikuhi o ka olelo wanana a ke Akua.

            Mai ko makou unuhi ana i na manao i hakuia e kekahi o na Lunakahiko o ka hoomana Karistiano, i ike ia ma ka inoa La Ehiku, o Uria Kamika, e pili ana i ka Buke Wanana a ke Kaula Daniela, i hoolaha mua ia aku ma ka puka mua ana o ka nupepa puke pule "KA OIAIO," he ehiku makahiki a oi i hala aku, ua hoike aku makou i na mea e pili ana i ka wanana no na aupuni, a me ka wanana e pili ana no Tureke a me kona hopena, a me ka hopena hoi o keia au a kakou e noho hoonanea nei me na naau hoomaloka.

            Iloko o keia mau makahiki e ko mau ana ka Uhane o ke Akua i ka mea kakau, ma na hoeha a me na alakai ana e huli a e hoololi ka noho ana, a mamuli o keia mau kumu ua haawi nui makou i ko makou manawa e imi i ke alanui oiaio o ka noho ana hou. Ua pupu a ua nui no ka paio ana, a me ka hakoko ana me na enemi e keakea ana i ke alanui hou. Aka, me ka pauaho ole o ko ke Akua Uhane lokomaikai, ua loaa ia makou ka hoohaahaa ia ma na mea o keia ao i kumu hoi e loaa ai ka malamalama ma ke alanui e hoea aku ai ma ke aupuni hou. O keia malamalama hou i loaa ia makou, oia no ka lamaku mai ka lani mai, i hoike ia ma ka ke Akua olelo, mai kinohi loa mai.

            Ma ko makou imi ana i na mea oiaio, ua ike iho la makou i keia, iloko o na olelo waiwai nui o ka Palapala Hemolele, o ka haki ana o ke Kanawai o ke Akua ke kumu o ko ka lahui make ana, a o ka manaoio hoi ka ipuka e loaa hou ai ke ola mau loa. I mea nae e moakaka ai o ke kulana o Ke au o keia noho ana i keia wa, ua kuhikuhi mai ka olelo a ke Akua, ma ka hoike a ka Palapala Hemolele ia Petero, ma 2 Pet. 1:19, e hoike mua ana i kona ike maka, a me kona lohe a launa kino ana me Iesu, olelo ae la ia no kakou, a no na mea i hala aku: "Eia hoi ia kakou ka na kaula olelo i hooiaio loa ia; a ua hana pono no hoi oukou i ko oukou malama ana ia mea, me he kukui la e hoomalamalama ana i kahi pouli, e wehe ana i ke alaula, a puka mai la ka hokuao iloko o ko oukou mau naau." Malalo o keia alakai, ua kuekaa iho la makou i na buke Wanana o Daniela o ke Kauoha Kahiko, a me ka Buke Wanana o Hoik@ma ma ke Kauoha Hou.

            Ua imi makou "iloko o ka na kaula i hooiaio loa ia," a na hooko ia ka mea i olelo ia mahope koke, "ha @ana pono makou i ka malama ana ia mea, a i ka hoolilo ana i malamalama no na mea puhi@ihi, i mea e hiki ai ia makou ke ike a ke kukulu paa iho i ka hokuao iloko o ko makou naau.

            Iloko o ka buke wanana a Daniela, ke kanaka a ke Akua i aloha nui ai, ua hoike mai ka moolelo o keia ka walo hopena. Pela iho la i hoike ia mai ai ka wanana no ka moolelo o ke ao a ka hopena ma ka wanana a ke Keiki a Akua i aloha nui ai, ia Ioane, na mea e pili ana i ke ao a hiki i ka hopena. Ma o keia mau olelo wanana elua, ua hoike ia mai he kukui no kakou, i ike ai kakou i na mea e pili ana i na mea e hiki mai ana a ka pau ana o keia au.

            No na aupuni i kaa hope aole makou e kamailio nui aku, koe wale no, ma kahi e pili ana i na hoakaka ana no na aupuni e ku nei. O ka eha o na aupuni o ka wanana, oia o Roma, a o ka lima oia ke aupuni, e noho piha aku ana ma ke ao nei oia no ke aupuni o Karisto.

            Ua wanana ia e mahele ia ana o Roma iloko o umi aupuni hou aku, he ekolu e lilo ana i kekahi mana e ulu ae ana mailoko ae o Roma, oia hoi ka Pope, i hooia ia ma ke kalaunu pookolu o ka Pope, i kau ia i na huaolelo Latina, Vicarius Filii Dei, nona na huahelu 666 (nana ma Hoik. 13:16), a me kona moolelo i kulike me ka wanana.

            Ma Daniela 11:40, kakou e hoomaka ai e ike i na olelo o ka wanana a ke Kaula no Tureke. Mahope o kekahi kowa loihi o ke au o ka manawa i hoea hou ae ai keia aupuni me ke aupuni o Aigupika. Ua olelo ia o Aigupika, ke @ o ka hema, a o Tureke ke 'lii o ke akua, a ma ka waiho ana o keia mau aina, he oiaio, ua kupono no ko laua kulana ma na kukulu i olelo ia mai kekahi a kekahi, no ka mea aia pololei o Aigupika ma ka hema iho o Tureke. O ke aupuni i kamailioia ma na pauku mamua iho, ua pili no ia ia Farani. E hoike ana ka wanana he kaua mawaena o Farani a me Aigupika, a mawaena o Tureke a me Farani, i hoomaka ia i ka 1798, i ka wa i piha ai na makahiki o 1260 e hoomaewaewa ia ai na haipule e ke@a mana hookiekie i hoike ia ma ka Mok. 7:25 o Daniela, a i keia makahiki no hoi ka manawa o ka hopena i hoomaka mai ai. Aole he mea e hoole ana i ike i ka moolelo o ke ao, aole ka 1798, ka makahiki i hookumu maoli ai ke ku@e akea ana o Fara-

Hooma@ia ma ka @ 2.