Ka Oiaio, Volume I, Number 29, 11 February 1896 — Page 2

Page PDF (605.96 KB)

This text was transcribed by:  Toni Ka'a'a
This work is dedicated to:  Makuahine, Esther Kalino (Kauaulalena) Campbell

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

JOHN E. BUSH, Luna Hooponopono a me Puuku

 

HONOLULU, FEBERUARI 11, 1896.

 

NA HUNAHUNA MANAO PEPA.

 

            Ua haiolelo ae o Mr. Birnie, Kahunapule o Kaukeano, malalo o keia poolelo, "Mai hookaumaha ko oukou naau."  He kumumanao ano nui keia, a aia iloko o keia pauku o ka olelo hoolana a ke Akua ia kakou na haawina e hoomama ai i ko kakou naau, a e hooki ai i keia hoopapau hookina mahope o na mea o keia ao me ka manao o ka lilo ma ka imi hoowaiwai ka mea e mama ai ka naau o kanaka.  O ka waiwai e pau wale ana, o ka manao io e mau ana a ike i ka maka o ka Haku, ka mea i oi aku i na mea pau wale.

 

            Ua hoomaka ka halawai a ka Puali Hoola ma Maui, ma Makawao no ka wa mua ma ka la 7 o keia mahina.  He poe hoomanawanui keia.

 

            Ke poloai ia aku nei ka hoomaopopo ana o ka mea heluhelu i keia nupepa, i kela manao pepa, "Ka Ninau Hikina"-- i puka ma ka helu o nehinei.  He mau olelo moakaka loa ia e hoike ana i kulana o ke ao nei i hoomaopopoia e ua Kaula o ke Akua.  Pomaikai ka poe heluhelu a ike i ke ano o ka wanana o ka Buke a Daniela, wahi a Iesu.

            Ke hooiaio nei makou i ka hala ole o ka Karisto olelo i na wa a pau, a me ka na Kaula  E pau loa ana na mea i oleloia i ka hookoia, a eia ke hoi nei na alanui o ka wanana i koe a ke kiko hope loa, ka la hookolokolo nui o ka Haku.

 

KE KULA KINDERGARTEN.

 

            Aia kekahi kula o keia ano ke malama ia nei e kekahi poe wahine, no ke ao a hoomaamaa ana i ka poe opiopio mai ko lakou mau la opiopio loa.  He ano nui a he koikoi keia hana, a ua hoopomaikai ia keia hana i ka loaa ana i na alakai pauaho ole a naauao e like me M. Coleman, a me kona mau hoa, e haawi manawalea ana i ko lakou manawa, no keia hana.  O keia iho na hooko ana i ka olelo no na talena, i haawi ia i keia poe; no ka mea, o ka hana keia a ka Haku, o ke ao a me ka hooulu pololei ana i ke kino a me ka uhane o ka poe opio i lilo ai lakou i hanauna naauao a i poe haipule.

            Aole he hana e ae i hookumuia ma Hawaii nei i oi ae mamua o na hana hoonaauao a ao pololei ana i ke kanaka o ka aina, e like me ka hoonaauao ana a hoomaamaa ana iaia mai mai kona mau la opio mau.  Aka, ina keia hana maikai e hoohana wale ia no ma na hana ike o ke kanaka, ua hakina no ka hana, a aole no e mahiki ia ana ka pouli a me ka ino i ulu ae ai iwaena o ka lahuikanaka.  Hookahi wale no ilamaku [ilamuku] e hoopololei ai a e hoonaauao ai i ka lahui, oia ke ao ana i kukuluia maluna o ke kahua o ka ke Akna [Akua] olelo hemolele.  Ua nui no ke aloha ma ke ao ana i na opio e ulu ae i poe kanaka maikai, aka, aole e loaa ka maikai ke ole e alakai ia ka noonoo o na keiki "e hoomanao i ko oukou Mea i Hana i ko oukou mau la opio."  O ke aupuni nona na kanaka i hookahua ia ma ka ike maluna o ka olelo hemolele, mai ka wa a ke keiki e omo ana i kona ola mai ka waiu mai o kona makuahine no kona ola kino, a e lohe ana i na leo e hoonani ana i ke Akua no kona ola uhane, o ke aupuni ia nona aku ke ao ma keia hope aku.

            He hana kupono loa keia e apoia aku, e komo pu ia aku e lawelawe pu, me ka nana ole i na iwi maloo o ke au i hala.  He hana kupono loa keia na na wahine opiopio Hawaii ke ao ana i ko lakou mau pookii i ke alanui a lakou e ulu ae ai a hiki i ko lakou lilo he mamo na Aberehama ma ka hoopono, he mau hoahanau no Karisto, a he poe keiki na ke Akua, a hooilina hoi no ke aupuni pau ole i hoomakaukauia no lakou mai kinohi loa mai.  Pomaikai na Keiki i aoia e na kula kintergarten mai ko lakou wa opiopio ma na mea maa mau e like me ka mohala ana ae o ko lakou opuu noonoo, oiaio o ia mau ao ana a alakai ana ia lakou i na anuu o ka ike e ili ana no ma ke kapuai wawae o ka Mea Nana i hana na mea maa mau o keia honua a me ke kanaka pu i hana ia e like me ko ke Akua ano.

 

KELA ME KEIA.

 

            He moku kuna ke ike ia nei a nalo aku.

            Ua haawi ae o Kuhina Willis i paina ma kona home i ka po Poalima nei.

            He mau ahiahi puanuanu keia o kakou, e hiki ole ai ia Eva ke hele holoho'o me Adamu.

            Pakele a mai poino ke ola o kekahi Iapana ma o ka hemahema i ka hookele ana i kona kaa.

            I ka Poalima nei ua haule iho la kekahi Pukiki hana ma ka Hotele a haki iho la kona kua ma o ka haki ana o ka papa ana e ku ana.

            He poe haole hoolale olelo ohumu hoopunipuni kipi kekahi e komo nei iwaena o kanaka.  Na hana keia a ke diabolo mai puni aku.

            Ua loa aku i ka Moiwahine kekahi palapala mai ia Mr. Dole aku e huikala aku ana iaia, koe nae kona holo ana aku ma kekahi mau mokupuni e aku me ka lohe mua ole o Dole.

            Ke hana ia nei ke Alanui Puowaina, a ke nuku mai nei hoi kekahi poe no ka hana ole ia o ke Alanui Nuuanu kahi hele mau ia e na kanaka a me na malihini o na aina e mai.

 

HALE KUAI KAMAA

 

- o -

 

MAKANANI

 

MA KE KIHI MAUKA O ALANUI PAPU A ME KALEPA.

 

AOLE O MAKOU MALAMA I NA KAMAA hiki ole ia makou ke hooiaio aku i kona paa, a i hiki ole ke kuai no ke kumuku ai [kumukuai] makepono a i kupono hoi no keia mau la mamake o ka aina  I mea e hiki ai ia makou ke malama i na kamaa maikai wale no o na ano a pau, a e kuai aku hoi no na kumukuai haahaa loa, ua kuai pololei aku hoi makou i ko makou mau kamaa mai na hale hana kamaa nui a kaulana no ka maikai, ka paa a me ka nani.

 

NO KEIA KUMU UA LAKO MAU MAKOU

 

I NA MEA MAIKAI WALE NO

 

NO NA KUMUKUAI EMI LOA

 

E HIKI AI KE KUAI HAAHAA AKU

 

I NA MAKAMAKA A PAU

 

MAI HAWAII A NIIHAU.

 

Eia ma keia kii kamaa aulii e ike ia iho ai na ano o na kamaa NANI ma kahi o MAKANANI

 

HE EKUA WALE NO DALA ME HAPALUA KO KEIA KAMAA!

 

Pela iho la ke ana o ke kuai ana o na ano kamaa o ko makou hale.  Nolaila, e hoomanao oukou e na makamaka mai Hawaii a Niihau i kahi e loaa ai na Kamaa Paa, Na Kamaa Emi,

Na Kamaa helu Ekahi o ka hiehie,

 

E LOAA NO MA KA

 

Ka Hale Kuai Kamaa o MAKANANI.

 

Honolulu, Jan. 2, 1896.