Ka Oiaio, Volume VIII, Number 1, 28 February 1896 Edition 03 — Page 1

Page PDF (1.15 MB)

This text was transcribed by:  Kahikina De Silva
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

Nupepa Ka Oiaio

"O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA"

BUKE 8.         Honolulu, HI. Feberuari 28, '96          Helu 1

 

KA MANAOIO E OLA AI

 

            Ua hiki ia kakou ke hilinai, o Iesu ke Keiki a ke Akua; ua hiki ia kakou ke hilinai o ke koko o Iesu ka mea i hiki ke hoomaemae ia kakou mai na hewa a pau; ua hiki no hoi ia kakou ke hilinai i na mea a pau i oleloia ma ka Baibala he oiaio; aka hoi, aole no nae i loaa ka manaoio o Iesu. Ua hiki ia kakou ke hilinai i na kahea ao o na ekalesia e olelo ana. Ua hilinai au iloko o hookahi Akua, ka Makua Mana Loa; ka mea nana i hana ka lani a me ka honua, a i loko o kana Keiki kamakahi, o Iesu Karisto hoi ko kakou Haku;" ua hiki paha ia kakou ke hooia ae i keia mau mea a pau, aka, aole no nae ia o ka manaoio o Iesu. "Ma ka lohe ana i loaa ai ka manaoio," a he mea ole ko kakou kamailio no ka manaoio mawaho ae o ka olelo a ke Akua.

            O ko kakou manao ana me ko kakou naau a pau no kekahi mea, aole ia he hoike e hana ia ana ia mea. O ka manaoio oia no ka paulele aku maluna o ka ke Akua olelo, ka hilinai ana i ka olelo a ke Akua, ka ae ana he oiaio ka ke Akua olelo. Aka, he oiaio mau no ka ke Akua olelo i na manawa a pau, ina e hilinai a hilinai ole paha kakou.

            Ua olelo o Ioane, "he kanawai hou kekahi au e palapala aku nei ia oukou, he oiaio no ia mea iloko ona a me oukou no hoi." 1 Ioane 2:8.

            O ka manao o ka olelo a ke Akua oia no e liloia i mea oiaio iloko o kakou. Ua oiaio hoi ka olelo iloko o Karisto, a oia no ke kulana oiaio o ka olelo. O ka mea a ka olelo i kamailio ai nona, oia no @@ ka olelo a ke Akua na oiaio iloko o kakou, e hoolilo ana no iaia kakou e like me Karisto.

            Ua manaoio kakou i ka olelo a ke Akua i ko kakou wa e hilinai ai he olelo ola ua olelo la, a he mana kona e hoololi ana i ko kakou ano, a e hoohana ana iloko o kakou i kana mea i olelo ai.

            O ka manaoio oia no ka ike ana ia Karisto iloko o kana olelo oia ka mana o ke Akua ola mau, a manaoio aku me ka naau a pau e hooko ana oia i kana olelo i olelo ai. Aole he manao noonoo wale iho ka manaoio, a aole wale he noonoo ana aku he mea oiaio kekahi mea, aka he manao hilinai e hoohui pu ana i ka hookuu ana ia kakou a me ka haawi @ ana ia kakou iho i ka olelo a ke Akua.

 

KA @ KARISTIANO.

 

            Aole hoi na mea kanu a me na pua i ulu mamuli o ko lakou kaunui, noonoo nui hooikaika ana no lakou iho, aka, mamuli o na mea a ke Akua i hoolako ai no ko lakou ola ana. Aole e hiki i ke keiki ke hooulu ae i kona kino mamuli o kona noonoo nui ana nona iho, a mamuli o kona mana iho. Pela no hoi, aole e hiki i kekahi mea, mamuli o kona noonoo nui ana a hooikaika ana ma ona wale iho, e loaa ai ia ia ka ulu ana o ka uhane. E ulu ana ka mea kanu, ke keiki, mamuli o ka loaa ana mai na mea e hoop@ ana ia ia, na mea e hanai ai i kona ola - ka ea, ka la, a me ka ai. E like me ke ano o keia mau mea loaa wale i na holoholona a me na mea kanu, pela iho la hoi o Karisto i ka poe i hilinai aku iaia.

            Mamuli o ka makana lua ole o kana Keiki, ua hoopuni mai hoi ke Akua i ke ao a pau me ka haawina o kona lokomaikai, e like me ka oiaio he ea ke hoopuni nui i ko lakou noho ana. O ka poe a pau e ae e hana i keia ea hoola e ola ana, a e ulu ana a ke ana o kino o na kane a me na wahine iloko o Karisto. E like hoi me ka pua e haliu aku ana i ka la i pa pono @ kona mau kukuna malamalama i mea e @lawa iho ai i na haawina e ola a a e nani ai hoi, pela kakou e huli aku ai i ka malamalama o na kukuna o ka pono, i pa iho ai ka malamalama mai ka lani iho maluna o kakou, i @@ ae ai ko kakou ano i loko o ko Karisto ano.

            Ua ao mai no hoi o Karisto i keia mea hookahi i kona olelo ana. "E noho oukou iloko o 'u, a owai hoi iloko o oukou. Aole e hiki i ka lala ke @hua ma ona iho, ke pili ole i ke kumuwaina; pela e hiki ole ai ia oukou ke pili ole mai ia'u. * * * aole mea iki e hiki ia oukou ke hana ke ole au." (Ioane 15:4,5.) Ua like kou kulana kalele maluna o Karisto, i mea e loaa ai ia oe ke ola hemolele ana, e like me ka lala uwaina pili i ke kumuwaina, e kaukai ana no kona ola mai ke kumu mai, no ka ulu a me ka hua ana. Ke kaawale oe mai a ia mai, aole he ola iloko ou. Aole no mana e hiki ai ke pale aku i na hoowalewale, a e ulu ai iloko o ka lokomaikai a me ka hemolele. Ia oe iloko o Karisto ua hiki ia oe ke ulu. Ia oe e ume mai ana i kou ola mai loko mai ona, aole oe e maloo a aole hoi e nele i ka hua. E like no oe me ke kumulaau i kanuia ma ka aoao o na muliwai.             E.H.G.

 

KA MANA O KA MANAOIO.

 

            O ka mana o ka manaoio oia no ka mana iloko o ka olelo i kukuluia ai ua mana la. Aole i oi aku ka mana o ka ke kanaka olelo mamua o ka ua kanaka la. Ua hoike mai ka moolelo o ka honua, i ke ano ole o ke kanaka a me kana olelo. Aka nae, iloko o ka ke Akua olelo aia no e noho ana ka mana. Ma ka olelo a ka Haku i @a ia ai na lani, a me na mea a pau ma ka ha ana o kona waha. I iho la ke Akua, "I malamalama, a ua malamalama iho la." Ua pane hoi oia, a ua hemo ke kuli o ka mea lohe ole, ka mea kamailio ole ua kamailio, ka makapo ua ike, ka make ua ala hou mai, ua hoomaluia hoi ka uluku ae o ke kai a ua malie ka makani, ua hoomaemaeia hoi ka ma'i o ke kino lepera, ua mokumoku liilii hoi ke kaulahao o ka hewa. O keia iho la ka mana o ka ke Akua olelo, ua hele mai io kakou nei ma o Iesu Karisto mai, a ua apo ia a pau iloko ona, ka huaolelo ola make ole, no ka mea I kinohi no ka Logou, me ke Akua ka Logou, a o ke akua no ka Logou. Me ke Akua no ia i Kinohi. Hanaia iho la na mea a pau me ia; aole kekahi mea i hanaia i hana ole ia e ia. (Ioane 1;1-3). "No ka mea, o ka pono no ia i ka Makua, e noho nui ka pono a pau, ma ona la no hoi i mau ai na mea a pau." (Kolosa 1:19,17). Ua hoike ia kona mana nani, ma Hebera 1:3. "E hoomau ana i na mea a pau ma kana olelo mana iho." O ka mana o ka manaoio, oia no ka mana o ka ke Akua olelo, ka mana o Karisto, ka Logou ma ke kino kanaka, nana i lawe mai ka olelo.

            Pehea hoi i loaa ai i ka manaoio keia mana? -Ma ka lawe ana mai i ka olelo a ke Akua. Ua hiki i ka olelo ke kamailio ia ia kakou, a e lohe ana kakou, a e waiwai ole ana. I ka poe Hebera "No ka mea, * * * o ka olelo i lohea aole ia i hoopomaikai ia lakou, i ka hoopili ole ia me ka manaoio iloko o lakou i lohe." Heb. 4:2. Aia hoi ka mana o ke Akua iloko o kana olelo. Nolaila, ina ke kanaka e hoonoho ia ia ma kahi o ko ke Akua makemake e like me ia i hoikeia ma kana olelo, e komo pu ana oia ma kahi o ka ke Akua hana. A o keia iho hoi ka manaoio, o ke kono ana i ka ke Akua mau ano hana, kona makemake, kana olelo, ma na mea a pau  Ua kamailio mai oia ma kana olelo ia kakou; ua ae aku kakou i kana olelo, me ka ike oia ka mea maikai, a ma ia ua hooi ia mai ia kakou ka hooko ana i ka hana e like me ke kauoha.

            E kauoha ana anei ke Akua i ka mea i ike ia 'ku he mau ma hiki ole ke hana? He mana kai loko o ka olelo e hooko i ke kauoha, i na ka manaoio e ae ana e hooko i na mea i kauohaia. Ua kauoha mai anei ke Akua, e hana aku i na mea hiki ole - oia hoi ka hoomaemae ana mai i na hewa, ka hana i ka naauhou, ka hookomo ana mai i ke ola hou?

            Aia hoi iloko o ka olelo kauoha ka mana e hana ai i na mea a pau, ina ka mea hana e ae ana e hahai i ka olelo, e hahai me ka oluolu.

            "No ka mea," wahi a Luka, "aole mea hiki ole i ke Akua," (Luk. 1:37). Hookahi wale no hana a ka manaoio, oia hoi ka apo aku i ka mana maloko o ka olelo ma ka hoolohe ana i ka olelo, ma ka lawe ana me ka hauoli i ua olelo la. (Nana ma Oih. 2:41.

 

HAAWINA HELUHELU BAIBALA.

MANAOIO

 

1. He aka ka mea a Iesu i olelo ai i kekahi manawa he kupono e loaa i kana mau haumana? Mar. 11:22.

"Alaila kaumaha loa iho la kela ia olelo, a hele aku ia me ka minamina, no ka mea, ua nui loa kona waiwai."

2. Heaha ka manaoio? Heb. 11:1

"O ka manaoio, o ka hilinai ana no ia ma na mea i manaolana ia ai, a o ka hoomaopopo ana hoi o na mea i ike maka ole ia." E hilinai ana ka manaoio maluna o ka olelo a ke Akua no na mea i ike maka ole ia.

3. Ehia la ka nui o na ano manaoio? Iakoba 2:19, (hapa hope). Hoik. 14:12.

"E like me ka poe e hookolokoloia ana ma ke kanawai o ke ola."

4. Ua manao anei na diabolo he Karisto io no kekahi? Luk 4:34.

"I aku la @! Heaha kau ia makou nei, e Iesu, no Nazareta? Ua hele mai anei oe e luku ia makou? Ua ike no makou ia oe, o ka mea hemolele no oe a ke Akua."

He hooia ia na daimonio i ke Akua, a e hoopai ia aku ana no lakou. (Mat. 8:29, Iakoba 2:19), aka, aole nae oia manao ana ua hoololi ae i ko lakou ano. E makau ana kakou ke hoomanao ia hoopai ana.

5. I ka wa o Karisto e ola ana ma ke kino kanaka, ua manaoio no anei oia i ka olelo a kona Makua? Heb. 3:2 a me 6.

"Ka mea i malama pono i kona mea nana i hoolilo mai; e like hoi me Mose iloko o kona hale a pau." "Aka, o Karisto, i kona keiki ana maluna o kona hale iho; o kakou no hoi ua hale la, ke hoopaa kakou i ka manao pono a me ka manaolana e olioli ai i mea a hiki i ka hopena."

6. I kona wa e noho make ai ana, ua hilinai anei oia i ka olelo a kona Makua? Mat. 4:3,4.

"A hiki aku la ka mea hoowalewale i ona la, i aku la ia, ina o ke Keiki no a ke Akua, e i mai oe i keia mau pohaku e lilo i berena."

7. Ua olelo aku no anei ka Makua e malama ana oia ia Karisto oiai oia ma ke kino kanaka a e hoowalwale ia ana? Isa. 50:7,9 (hapa hope). E hoike ana ka pauku 6 no Karisto keia wanana. E hookuku me Mataio 26:67.

"Na Iehova ka Haku, e kokua mai ia'u, nolaila, aole au e hoopalaimaka; nolaila no au i kau ai i ko'u maka, me he pohaku paea la, a ua ike no au aole au e hilahila ana. * * * Aia hoi e kokua mai ana no Iehova ka Haku ia'u, owai hoi ka mea nana e hoahewa mai ia'u? Aia hoi e lilo mai no lakou a pau i mea kahiko me he lole la, e ai no ka mau ia lakou."

8. Heaha ka mea i hookahua ia ai o ka manaoio oiaio? Rom. 10:17.

"No ia hoi, ma ka lohe ana ka manaoio, a me ka lohe ana me ka olelo a ke Akua."

Oia hoi, ua hookahua ia ma ka olelo a ke Akua, ua hilinai hoi e hooko ia ana na olelo a pau a ke Akua.

9. Ua ike anei o Karisto e lohe mai ana ka Makua i kana pule ana? Ioane 11:42.

"A ua ike no au, ua hoolohe mai oe ia'u i na manawa a pau; aka, no ka aha kanaka e ku mai nei i olelo aku ai au, i manaoio mai ai lakou o oe kai hoouna mai ia'u."

He manao hilinai piha kona e hooko mai ana oia i kana pule, a hoala mai hoi ia lazaro.

10. Pehea o Karisto i ike ai e kokua mai ana ka Makua iaia? Isa. 50:7,9, hapa mua.

"Na Iehova, ka Haku, e kokua mai ia'u nolaila, aole au e hoopalaimaka. * * * Aia hoi e kokua mai no o Iehova, ka Haku ia'u."

11. Ua hooia mai no anei kona mau enemi i kona hilinai io i ka Makua, ia lakou e hoomaewaewa aku ana iaia? Mat. 27:43.

"Ua paulele aku no ia i ke Akua, a ina makemake mai ke Akua iaia, e hooia mai kela iaia ano, no ka mea, ua olelo mai no ia, owau no ke Keiki a ke Akua."

O ka manaoio i loaa ia Karisto, oia ka manaoia e hoola hou ia ai kakou.

 

KA ULU ANA ILOKO O KARISTO.

 

1. Heaha ka inoa kapa no ka huli ana i o Karisto la? 1 Pet. 1:23. (Ioane 3;3, 5-7.)

"Ua hanau hou ia mai oukou, aole hoi na ka hua e pala wale ana, aka, na ka hua pala ole, ma ka olelo a ke Akua ola, ka mea e mau loa ana."

"Olelo mai la o Iesu ia ia, i mai la, Oiaio, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oe, Ina e hanau hou ole ia ke kanaka, aole e hiki ia ia ke ike aku i ke aupuni o ke Akua."

"Olelo mai la o Iesu, Oiaio, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oe, Ina e hanau ole ia ke kanaka i ka wai, a me ka Uhane, aole e hiki ia ia ke komo iloko o ke aupuni o ke Akua.

O ka mea i hanauia na ke kino, he kino no ia; a o ka mea i hanauia na ka Uhane, he uhane ia. Mai kahaha kou naau i ka'u i olelo aku ai ia oe, E pau oukou i ka hanau hou e pono ai."

2. Heaha ka ai kupono no lakou e ulu ai? 1 Pet. 2:2.

"E like me na keiki hanau hou, pela oukou e iini ai i ka waiu aiai o ka olelo, i mea e ulu nui ai oukou:"

3. E noho kamalii mau ana anei ka poe Karistiano? Epeeo 4;14. (hapa mua) a me 15.

"I kamalii ole ai kakou ma ia hope aku i ka alealeia a me ka lauwiliia e na makani a pau o ka olelo, ma ka apiki a kanaka, a me ka maalea a lakou e imi ai i ka hoopunipuni;" Aka, e olelo oiaio aku ana me ke aloha, i nui ae kakou i na mea a pau iloko ona, oia o Kristo o ke poo.

4. Alaila, aole anei he Karistiano e ulu mau ana, e ulu aku ana e like me Karisto? 1 Tesa 3:12.

"Na hana aku hoi oukou e hoopiha a hu aku keia mea i kekahi, a ia hai ae hou a pau, e like me makou ia oukou."

5. Me keaha hou aku ke Karistiano i hiki ke hoohalikeia? Isa. 6:13, (hapa mua) Hosea 14:5.

"I kapaia lakou, He mau oka o ka pono, o ke kanu ana hoi a Iehova, i hoo@ ai oia.

"E like auanei au me ka nau i ka Iseraela; e pua auanei oia e like me ka @ia, a e kolo loa kona mau aa e like me @@."

6. Heaha ka kakou mea i kauoha ia mai ai e hoopaopopo? Mat. 6:28.

"Heaha hoi ka oukou e manao nui ai i ke kapa? E @@ i na @@ o ke kula; i ko lakou ulu ana, aole nae lakou e hana, aole hoi e nalo."

E hoomaopopo i ko kakou ulu ana.

7. Pehea ka ulu ana o na kamalii, a me ka ulu ana o na mea kanu?

Ua ulu hoi mamuli o ka mehana o ka la, ke kehau a me ke ea, ka ai a me ka i-a.

8. E ulu ana no anei na keiki a ke Akua me ka uhane e like me ka ulu ana o na laau a me na pua, a me ka ulu ana o ke kanaka? Isa. 61:11; (Hosea 14:7.)

@@@, e like me ka honua i hoopuka mai ai i @@ muo, e like hoi me ka mahina ai i hooulu i na mea i lulu ia maloko ona, pela no o Iehova ka Haku e hoopuka mai ai i ka pono, a me ka nani, imua o ko na aina a pau."

9. He malamalama anei ke Akua no kakou e like me ko ka la? Hal. 84:11, hapa mua. (Isa. 60:19)

"No ka mea, o Iehova, ke Akua, he la no ia."

10. He kehau a he ua anei ke Akua no kona poe kanaka? Hal. 72:6; Hosea 14:5.

"E iho mai no ia e like me ka ua maluna o ka aina mau-u i okiia; me na kulu ua i hoopulu iho i ka honua."

11. He aia  he i'a anei oia no lakou? Ioane 4:14 a me 6:48.

"Aka, o ka mea e inu i ka wai a'u e haawi aku ai ia ia aole loa ia e make wai hou aku; aka, o ka wai a'u e haawi aku ia ia, e lilo ia i waipuna iloko ona e pipii ana i ke ola mau loa."

12. Heaha ka Karisto i olelo ai oia ka wai a me ka ai i kumu e ola ai? Ioane 6:53. (Heluhelu pauku 48-58.)

"Olelo aku la o Iesu ia lakou, Oiaio, he oiaio kau e olelo aku nei ia oukou, A i ai ole oukou i ke kino o ke Keiki a ke kanaka, a i inu ole hoi i kona koko, aole he ola iloko o oukou."

 

MANAOIO.

 

1. He haawina anei ka manaoio mai ke Akua mai? Rom. 12:3, hapa hope (1 Kor. 12:8,9; Epeso. 2:8)

"Aka, e manao hoohaahaa e like me ka haawina o ka manaoio a ke Akua i haawi mai ai i kela mea a i keia mea."

E haawi ana ke Akua ia kakou i kamanaoio, e like me kona haawi ana ia kakou i ka ikaika kino; aka, i mea e ulu ai o ka manaoio, he kupono e hoohana kakou i ko kakou manaoio.

2. Ua hiki anei ia kakou ke hoohauoli aku i ke Akua me ka manaoio ole? Heb. 11:6, hapa mua. "Ma ka manaoio i noho malihini ai oia i ka aina i olelo mua ia ai."

3. Heaha ka Aberahama i hana ai i pono ai oia? Kin. 15:6, (Rom. 4:3).

"Manaoio aku la oia ia Iehova, a hooili mai la oia ia mea i pono nona."

4. Heaha ka ke Akua i olelo ai i ka poe i hilinai ia ia? Ier. 17:7.

"Pomaikai ke kanaka i hilinai aku ia Iehova, a o Iehova hoi kona mea e manaolana ai."

5. Pehea hoi i ka poe i hilinai aku maluna o kona hoakanaka? Ier. 17:5.

"Ke olelo mai nei o Iehova penei, e poino ana ke kanaka i hilinai i ke kanaka, a manao iho la i ka io i ikaika nona, a haalele kona naau ia Iehova."

6. No ke aha e loaa ai ke ola i ke kanaka i hilinai maka manaoio i ka ke Akua olelo? Ioane 6:63.

"O ka uhane ka mea nana e hoola; aole ke kino he mea e pono ai; o ka olelo a'u e olelo aku nei ia oukou, he uhane ia a me ke ola."

7. Heaha ka ka luna haneri (keneturiona) i olelo ai i kekahi wa, ia Karisto i olelo aku ai e ola ana kana kauwa? Mat. 8:8, hapa hope a me eiwa.

"Ua manaoio oia i ko Karisto olelo wale no e ola ai kana kauwa."

8. Heaha ka Karisto i olelo ai no ka manaoio o ka Luna haneri? Mat. 8:10 hapa hope.

"A lohe ae la o Iesu a manaoio ae la ia, i mai la i ka poe e ukali aku ana, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, aole au i ike i ka manaoio nui e like me keia iloko o ka Iseraela."

9. Ua loaa anei he ola i kona kauwa, ma kona manaoio ana? Mat. 8:13.

"Olelo aku la o Iesu i ka luna haneri. O hoi oe; a e like me kau i manaoio mai ai, pela hoi e hanaia aku ai nou. Oia @@ no kana kauwa @@."

10. Heaha ka Karisto i olelo ai i ka wahine ma'i i hoopaa mai ai i kona aina? Luka 8:48. (Heluhelu 43-48).

"I mai la o Iesu iaia, e olioli no e ke kaikamahine; ua ola oe i kou manaoio; e hele hoi oe ma ka pomaikai."

11. Heaha ka ke Akua olelo no kakou? 1 Ioano 1:9.

"Ina e hai aku kakou i ko kakou hewa, he oiaio mai no ke Akua a he lokomaikai i ke kala mai i ko kakou hewa, a i ka hoomaemae mai ia kakou mai na mea pono ole a pau.

12. Heaha ka kakou e hana ai i mea e hooko ia ai keia oiaio @@@@?

Eia wale no, e hilinai mau i ka ke Akua olelo a e mihi hoi i ko kakou hewa. (@@ 2:13).

 

KA EUANELIO.

 

1. I ka wa hea ka euanelio i ao mua ia ai? K@, 8:1.

"E waiho no au i ka inaina mawaena o olua a me ka @@, a mawaena hoi o kou hoa a me kona hoa; mnana e @@ ma kou poo, a @@@ kuikui aku kona kuekuewawae."

O @@ no ka mea o ka @@ (G@ 3:16, 1@,) a o ka @@@@ iloko o ke kanaka e kue ia @@@@ no ka lokomaikai iloko o Karisto.

2. Heaha hoi ka euanelio? Oia no ka mea @@ ke ola o na lahuikanaka a pau. @@@ "A olelo mai la ka @@ ia kakou: Mai, @@ oukou, no ka mea, aia hoi, ke hai aku nei au ia oukou i ka mea maikai, e olioli nui ai e lilo ana ae na kanaka a pau."

3. Ua haiia aku no anei ka euanelioia Aberehama? Ga. 3:8.

"Ike e iho la ka palapala hemolele, e hoopono ana ke Akua i na lahuikanaka ma ka manaoio, hai e aku la ia mamua i ka euane i ia Aberehama, Ma ou aku la e hoomaikaiia'a na lahuikanaka a pau."

4. Ua haiia aku no ka euanelio i ka poe Iseraela i ka waoakua? Heb. 4:2.

"No ka mea, ia kakou kekahi i haiia mai ka euanelio e like me ia ia kakou; aka, o ka olelo i lohea, aole ia i hoopomaikai ia lakou, i ka hoopili ole ia me ka manaoio iloko o ka poe i lohe."

5. Ua hoike mua ia anei ko Karisto mau popilikia e na kaula? Oih. 3:18. (1 Pet. 1:10,11).

"Aka, o na mea a ke Akua i hoike mua mai ai, ma ka waha o kona poe kaual a pau, e make ana ka Mesia, ua hooko mai ia pela."

6. Ma o na kaula hea la i hoike mua ia mai ko Karisto mau ehaeha? Hal. 22:16-18. (hoohalike me Mat. 27:35). Isaia 50:6, (Hoohalike me Mat. 26:67). Heluhelu Isaia 53.

"Ua hoopuni mai na ilio ia'u; Ua poaiia mai au e ke anaina kanaka hewa; Ua o mai la i ko'u mau lima a me ko'u mau wawae; Ua puunaue lakou i ko'u mau kapa no lakou; A o ko'u aahu ka lakou i hailona ai."

7. E kulike ai me ka Isaia mau olelo wanana, heaha la ka Karisto hana e hana ai? Isa. 16:1,2, (hoohalike me Lu. 4:16-19).

"E hookupu oukou i keiki hipa na ke alii o ka aina, Mai Sela o ka waonahele mai, A i ka mauna o ke kaikamahine a Ziona. E like me ka manu lele, i kipakuia mai kona punana aku, Pela auanei na kaikamahine o Moana, Ma na @@ o A@ona."

8. Heaha la ka Karisto e kuahaua ai mawaho ae o ka "hai ana i ka makahiki oluolu o Iehova." (Isa. 61:2)? "Ka la o ka inaina o ko kakou Akua."

"E nai aku hoi i ka makahiki oluolu no Iehova, A me ka la o ka inaina o ko kakou Akua; E hoomana hoi i ka poe kaniuhu;"

9. Maloko o kana haiolelo ma Nazareta, heaha ke kumu o Karisto i heluhelu ole ai i kela hapa o Isaia 61:2, e olelo ana i ka la o ko ke Akau inaina?

Haina - No ka mea, o ka la o ko ke Akua oluolu ka Karisto hana mua i hele mai ai e hana, i loaa ai he wa no ke kanaka e mihi ai. Aole hoi e hookoia ana ia wa ko ke Akua inaina maluna o ka poe hana hewa a pau na la o kona aloha. (Heluhelu ia Luka 4:20, hapa mua, a me 21.

"Hoopaa iho la ia i ka buke @@, ae la i ke kahu, a noho iho la ilalo. * * * A hoomaka oia e olelo mai ia lakou, O keia mau palapala (olelo) i komo aku la i ko oukou mau pepeiao, ua hookoia i keia la.

Ina oia i heluhelu i keia wahi o Isaia 61:2, e olelo ana no ko ke Akua la inaina, aole loa hoi e hiki ia ia ke olelo ae me ka oiaio: "Ua hookoia i keia la," ua mau olelo la no ko ke Akua inaina, no ka mea aole ia wahi o ka olelo i hookoia.

11. I ka@ ai me ka keia mau olelo, aole anei ka olelo no ko ke Akua la inaina, oia kekahi o ka Karisto euanelio? - Oia no.

12. Heaha hoi ka mea hookahi a Pauolo i ao mai ai? 1 Koe. 2:2.

"No ka mea, ua paa ko'u aole e hoike i kekahi mea o @ waena o oukou, ia Iesu Karisto wale no, a me kona ina@@kua maluna o ke kua."

13. Aole anei oia i hai no kekahi la hookolokolo e hiki mai ana? Oih. 24:25, (hapa mua) Oih. 1@:31).

"A i kana kamailio ana no ka pono, a me ka p@@ko, a me ka hookolokolo."

Ma keia ua ike kakou o ka haiolelo ana a Karisto, he haiolelo pu ana no ia no ka @ o Karisto e hookolokolo ai i ko ke Akua, a hooau aku no ka hewa. Hoik. 19:11 - @. Ua haiolelo o Pauolo no ka hookolokolo e hiki mai ana, @ no ka hookolokolo i @@@@.

14. Ma ka oiaio, @@@ i ike ai? Hoik. 14:@ (hapa mua).

"A ike aku @@ i kekahi anela hou e lele ana iwaena o ka @@, ia ia @@@@.

15. @@@@@@ no ko ke ao a pau; @@@@@.

"E ao ai i ka poe e @@@, no ka mea, @@@@@@@@.

16. Heaha @@@ keia anela? Hoik. 14:@ (hapa @)

@@ - ua hiki mai ka @@ o kona hookolokolo ana, aole e hiki mai ana @@@ a Paulo i olelo ai @@@@ i ka wa kupono e @@@@@@@@

17. @@@@@@@@

E.M.G.