Ka Oiaio, Volume I, Number 52, 13 March 1896 — Page 1

Page PDF (715.38 KB)

This text was transcribed by:  Pualani Steele
This work is dedicated to:  Travis Wong

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

KA PUKA LA OIAIO

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 50 keneta o o ka mahina.

BUKE I.             HONOLULU, MARAKI 13, 1896.             HELU 52 42

 

OIAIO PUKA LA

KE AUPUNI O BABULONA.

 

       O keia mau olelo mahope nei mai "Na manao wehewehe i ka Buhe a Daniela, a me Hoikena," e pili ana i ke aupuni gula, i hoailona ia ma ke poo o ke kii kanaka, kekahi mea e hoike ana i ke ano o keia aupuni nani.

       "Ua hoike ia mai ke ano o keia aupuni ma ke ano o na mea i kuhikuhiia mai mai ma ke kii--- ke poo gula.  Ua ku oi kelakela ae keia kulanakauhale o Babulona, ma ke kulana i oi ae i kona mau hoakulanakauhale o keia mau la.  E ku ana hoi oia ma ka mahina ai o ka Hikina; i kukuluia iloko o kekahi huina-ha like he 60 mile ka huina anapuni, a he 15 mile o ka aoao hookahi; i hoopuni ia e kekahi pa kiekie he 350 kapuai, a he 84 kapuai ka manoanoa; i maheleheleia iloko o 676 kuea, he 2 1/2 mile ke anapuni huina-ha; me kona mau alanui he 50, he 150 kapuai ke akea, e holokea ana kekahi i kekahi, me ka pololei a me ka moe iliwai, a he 15 mile ka loihi pakahi.  Ua kukuluia kona mau 225 mile kuea aina me na hale noho a me na malapua nani,---me na mea lehulehu wale hoi iloko iho @na o na ano kamahao o ke ao nei, aka ua oi aku no nae kona kulana kamahao mamua o lakou a pau.  Aole i ikeia kekahi kulanakauhale e like me keia mamua aku ona; aole loa no hoi i ike ia kona lua mahope mai a keia wa.  Aia hoi oia e ku ana me ko ke ao ma kona mau wawae, he alii-wahine iloko o kona nani lua ole, e kono ana hoi i ka peni a ka mea haku moolelo i noho ia e ka uhane hemolele i haawi aku ia ia i keia mau olelo hoonani "ka maikai o na aupuni ka ui o ko Kaladie nani," pela oia i noho ai he kulanakauhale nani kupono no kela aupuni i hoailona ia ma ke poo o ke kii i kaulana ma ka moolelo.  Pela iho la keia Babulona, me kona alii o Nabukaneza, koa, opio, ikaika, a i piha hoi i na ike o keia noho ana e noho ana ma kona nono moi."

       O Babulona, he kulanakauhale i kukuluia ai ke towela o Babela, a malaila i hookahuli ai ka olelo a ka lahuikanaka ma ka olelo hookahi a lilo he lehulehu na olelo.  O ke ano nui o keia olelo Babulona, he huikau, a pela i pili ai ke ano o na hoomana lehulehu o keia manawa.  He huikau na hoomana, he lehulehu na kahua,---a nolaila, ua pololei ke kapaia ana he huikau, a e like me ka nani o Babulona, a hoomaka oia e haalele i ka oiaio a hoao lakou e hapai ia lakou maluna o ke Akua, pela lakou i hoopuehu ia ai, a noho mai he aupuni okoa mahope ona.  Oia ke aupuni dala.

 

HAAWINA HELUHELU BAIBALA.

 

MOOLELO WANANA O KE AO.

 

1  Heaha ka mea nana i hoanoe i ka noonoo o ke Lii Nebukaneza?  Dan. 2:1.

"I ka makahiki elua o ke au ia Nebukaneza ua moe uhane o Nabukaneza, a anoninoni iho la kona uhane, hiaa loa iho la kona hiamoe."

2  I ka manawa i kauoha ia aku ai i na magoi e wehewehe mai i ka moeuhane, heaha la ka lakou i olelo mai ai?  Dan. 2:10, (hapa mua,) a me 11.

"Aole alii, aole haku, aole luna i koi aku i ke kilo, a me ka magoi, a me ke Kaledia i na mea e like me keia.  A he mea pohipohi keia mea a ke alii i koi mai nei: aole loa he mea e hiki ke hoakaka ia mea imua o ke alii, aka, o na akua wale no, na mea i noho pu ole me kanaka"

3  Heaha ke Kauoha a ke alii i kuahaua ai?  Dan. 2:12.

"No keia mea huhu iho la ke alii a ukiuki loa, a kauoha aku la oia e luku aku i ka poe naauao a pau ma Babulona"

4  I mea e alo ai i ka hopena o ka oleo kauhaua, heaha ka Daniela i hana ai?  Dan. 2:16.

"Alaila, komo ae la o Daniela, a noi aku la i ke alii e haawi mai ia ia i kekahi manawa, a e hoakaka aku no oia i ke alii i ka hoike."

5  Mahope o kona pule ana aku me kona mau hoa ekolu, imua o ke Akua i keia mea, pehea la i hoike ia mai ka wehewehe ana o ka moeuhane?  Dan. 2:25.

"Alaila, wikiwiki iho la o Arioka i ke alakai ia Daniela imua o ke alii; i aku la ia ia.  Ua loaa ia'u ke kanaka no ka poe pio o Iuda, oia ka mea nana e hoakaka i ke alii i ka hoike."

6  Owai la ka Daniela i olelo ai, nana i hoike mai ke ano o ka moeuhane?  Dan 2:25.

"Alaila, wikiwiki iho la o Arioka i ke alakai ia Daniela imua o ke alii; i aku la ia ia, Ua loaa ia'u ke kanaka no ka poe pio o Iuda, oia ka mea nana e hoakaka i ke alii i ka hoike."

7  Heaha ke kumu o keia moeuhane?  E hoike mai i na mea a pau no na la hope, e like me ia pauku hookahi no.

8  Heaha ka mea a ke alii i ike ai ma ka moeuhane?  Pauku 31.

"O oe, e ke alii, ua ike oe, aia hoi, he kii nui.  O ua kii la, he mea e kona olinolino, ua ku mai ia i imua ou, a o kona helehelena he mea weliwel loa ia."

9  Heaha la ke ano o na mahele o ke kii kanaka?  Pauku 32,33.

"O ke poo o ua kii la, he gula maemae ia, o kona umauma a me na lima he kala ia, o kona opu me na uha he keleawe ia.  O kona mau wawae he hao ia, a o kona mau kapuai he hao kekahi, a he palolo kekahi."

10  Heaha ka mea a ke alii i ike ai i loohia iho i ke kii kanaka?  Pauku 34.

"Ike aku la oe, aia hoi, he pohaku i kalai lima ole ia oia ka i kui mai i ua kii la ma kona mau kapuai hao me ka palolo a weluwelu iho la."

11  Heaha iho ka mea i ike ia?  Pauku 35.

"Alaila, ua okaoka loa iho la ka hao, a me ka palolo, a me ke keleawe, ke kala, a me ke gula; a ua lilo lakou me he opala la ma ke kahua hebi o ke kau: a ua puhiia hoi e ka makani, aole wahi loaa no lakou; aka, o ua pohaku la i kui i ke kii, ua lilo ia i mauna nui a piha ka honua ia ia."

12  Mahope o ka hai ana aku i ka moeuhane, pehea o Daniela i wehewehe ai i ke ano o ke poo gula?  Pauku 37, 38

"O oe no, ke alii, he alii oe o na'lii; a ua haawi mai no ke Akua o ka lani ia oe i ke aupuni, a me ka mana, a me ka ikaika, a me ka hanohano.  A ma na wahi a pau i nohoia e na kanaka, ua haawi oia i na holoholona o ke kula, a me na manu o ka lewa iloko o kou lima, a ua hooalii mai ia oe maluna o na mea a pau.  O oe no ua poo gula la."  Nota---Maanei ka wehewehe ana i ke ano o ke poo o ke gula.  Na huaolelo, "O oe no ua poo gula la," aole ia i pili ia Nebukaneza hookaki, i aka ma kona ano he poo no ke hahi o na aupuni o aku o ka nani i ike ia ma ke ao nei.  Ua hoike mai na elelo o ka Pauku 39 i keia mea me ka maopopo loa, e i ana, "a mahope o kou (aupuni) e hookuia ana he aupuni e," He mea maopopo aia a ku kekahi aupuni mua, ala la, hiki ka olelo no ke aupuni e mahope aku       Alaila o ke aupuni mua, i hoailonaia ma ke poo gula, oia no ke aupuni o Babulona.

              Hoomauia aku ana.

                     E. H. G.

 

       Ua pau loa na hemahema o ka hale kula haole mahope iho o Kawaiahao, i ka paa, a ke hoomaka nei ke kula iloko o keia mau la.