Ka Oiaio, Volume VIII, Number 3, 13 March 1896 Edition 03 — Page 1
| This text was transcribed by: | Maggie Butterfield |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/
Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.
“O KA PONO KA AIALII E OLA AI KA AINA”
BUKE 8. HONOLULU. H., I. Maraki Helu 3
NA
Keehina io Karisto La.
oo
HAKUIA E MRS. E, G, WHITE
KA MIHI
(Hoomou u)
He oiaio no uahilahila kanaka i kekahimanawa i ko lakou mau aoao hewa, mamua o ko lakou ike ana, ua kauo ia io Karisto la. Aka, i ko lakou hooikaika ana e huli mai i ka pono, o ka mana a Karisto ka i huki ia lakou. He mana i kike ole ia e lakou, oia ke hana nei me ka uhane, ua hoalaia ka innaikehela, ia na hoomaikai ia ko waho. Aia a kano o Karisto ia lakou e nana i kona kea, e ike i ka mea a ko lakou hewa i hou aku ai, na hoopoliia ke kanawai i ko lakou innaikehala. Ua koikeia la lakou ka hewa o ko lakou noho ana, ka ino hohonu o ka uhane. Hoomaka lakou u ike i kekahi o ko Karist pono, a hooho ae. Heaha la ka hewa, e lilo ai ka mohai e like me ia, i mea e hoolapanai i ka mea hewa? Ua pono anei ke haawiia keia aloha a pau, keia ehaeha a pau, keia hoohaahaaia na a pau, i ole kakou e make, aka, e loaa ke ola mau loa?
E pale aku ana paha ka lawehala i keia aloha, e hoole paha ia e kauoia e Karisto; ina nae aole ona kue aliu, e kauoia no ia io Iesu la: e alakai ana i ka ike i ka mea e ola ai a ke kumu o ke kea me ka mihi no kona mau hewa, na mea i ehaeha ai ko ke Akua Keiki aloha nui ia.
O ka manao ano Akua hookahi e hoohana ana maluna o na mea a pau, oia no ke kamailio nei i ka naau o kanaka a e hookomo ana i ua iini, hiki ole ke haiia aku, no ha mea i loaa ole ia lakou. Aole i maona lakou ma na mea o keia ao. Ke koi mai nei ka Uhane o ke Akua e imi i na mea wale no e loaa’i ka malu a me ka maha, ka iokomaikai a Karisto, ka olioli o ka hemolele. Ma na mana i ike ia a i ike ole ia, ke hana mau nei ko kakou Hoola e hooopili mai i na manao o ke kanaka mao na lealea hooha ole o ka hewa, i lilo no lakou na poinaikai pau ole. I keia mau uhane a pau, na mea e imi wale ana e inu mai na kiowai naha o ke ao nei, na hoounaia mai ka olelo mai ke Akua mai, “O ka mea makewai la, o hele mai ia. A o ka mea makemake, e lawe wale ia i ka wai o ke ola.” Hoikeana 22:17.
O oukou, kua olea e iini nei no kekahi mea i oi aku mamua o na mea e hiki ai i keia ao e haawi mai, na hoomaopopo i kela iiai ana, he leo mai ke Akua mai i ko oukou mau uhaue.
E noi aku ia ia e haawi mai ia oukou i ka mihi, e hoike mai ia oukou i kona aloha palena ole, iloko o kona hemolele kina ole, Ma ke ola ana o ka Hoola ua hioke maopopo lea ia ke ke Akua aloha i ke kanaka, oia hoi kona hooko ana i ke kanawai O ke aloha. O ka haawi pau ia ia iho, oia ke ola o koua uhane. E like me ko kakou ike ana ia ia, e likeme ka pa ana mai o ka malamalama mai ko kokou Hoola mai, pela e ike ai kakou i ka hewa o ko kaou mau naau.
Ua hoapono mai paha kakou ia kakou iho, no ka pololei o ko kakou noho ana, no ka maikai o ko kakou ano ma ka maau, a ke maneo nei paha aole waiwai o ka hoohaahaa ana i ka naan imua o ke Akua e Iike me ka lawehala maoli; aka nae ke pa mai ka malamalama mai a Karisto mai iloko o ko kakou mau naau, e ike auanei kakou i ko kakou paumaele; e ike no kakou i ke ano aloha ole o ka makemake, ka inaima i ke Akua. Ka mea i hoopaumaele i kela a me keia hana o ko kakou ola. Alaila e ike kakou, o ko kakou pono oa like me na welu paunaele, a o ke koko wale no o Karist kai hiki ke hoomaemae ia kakou mai o paumaela o ka hewa a hoohanau hini i ko kakou mau @@a iloko o kona ano pohoi.
Hookahi kukuna o ka nani o ke Akua, hookahi wahi olino mai ka maemae o Kaaristo, oia ke hoike mai me ke akaka lea i kela a me koke kiko o ka pelapela, a hoike lea mai i ka inoino a me na kiua iloko o ke ano o ke kanaka. Ke hoike mai uoi ia i ka makemake hoomolele ole, ke ano ai’a o ka naau, ka pelapela o na lehelehe. Ua hoikeia na hana kipi o ka lawehala i kona hoonoa ana i ke kanawai o ke Akua, a ua hoehaehaia a hoopilikia’a kina uhane malalo o ka mana o ka Uhane o ka Akua. Ua hoowahawaha oia ia ia iho i kona nana ana i ke ano maemae me ke kina ole o ke ano o Karisto.
I ka ike ana o Daniela, ke kauia, i ka naui e hooopuni ana i elele mai ka lani mai, ua pauhia oia no kona nawaliwali a me kona kina iho. I kona hoike ana mai ia mea kupaianaha, i mai la ia, “no ka mea, ua lilo ko’u helehelena me he keokeo make la, aole ikaika i koe iioko o’u.” Dan. 10:8 O ka uhane, i paia e like me ia, e inaiua no ia i kona alunu a e hoopailua i koua aloha ia ia iho, a e imi, ma ka pono o Karisto, i ka maemae o ka naau i ku like me ke kauawai o ke Akua a me ke ano maoli o Karisto. Ke olelo mai nei o Paulo, “ ma ka pono o ke kanawai,’ oia hoi ma na hana o waho, “aole o’u hala;” Pilipi 3:6 Aia nae a ike’a ke ano uhane o ke kanawai, ua ike oia ia ia iho he lawehala. Ina i hookolokoloia ma ke kanawai e like me ko ke kanaka nana ana mawaho, aole oia i hewa; aka i kona ike ana i ke ano hohonu o ke kanawai hemolele a me kona ao ana, a ike ia ia iho e like me ka ke Akua nana ana ia ia, kulou iho la ia me ka haahaa a ae aku i kona hewa, Ke i mai nei oia, “Ola no au mamua me ke kanawai ole, a hiki mai ke kakuoha, ala ae la kahewa, a make iho la au.” Rom. 7:9 I kona ike aua i ke kanawai mamuli o ka uhane, ike’a ae la ka hewa ma kona auo ino loa, a ua pau kona hoomaikai ana ia ia iho.
Aole i like ka nui o na hewa ma ko ke Akua nana ana; he oi aku kekahi mau hewa, a he emi mai kekahi ma kona noonoo ana, e like no me ka noonoo a kanaka, aka nae ina no he liilii ka hewa ma na maka o kanaka, aole hewa liilii ma ka maka o ke Akua. He kapakahi ka hooholo ana o kauaka, aole he pololei loa; aka ua nana mai ke Akua i ke ano maoli o na mea a pau. Ua hoowahawaha ke kanaka oho, a ua oleloia, e hookaawale kona hewa ia ia iho mai ka lani mai; oiai aole i papa piuepiue ia ka hookano, ka alunu, ke kuko i ka hai. He mau hewa hoonaukiuki loa ia mau mea i ke Akua; no ka mea ua kue i ke ano lokomaikai o ke Akua, kue i ke aloha aluuu ole, ka mea e puni aua i na ao hewa ole o ka lani. E ike ana paha ka mea haule iloko o na hewa io o ka haumia i kona haumia a me kona waiwai ma ka lokomaikai o Karisto: aka aola i ike ka haaheo i kona pilikia, a nolaila ua pani aku oia i ka ipuka o kkona naau ia Karisto a me ua pomaikai palena ole ana i hele mai ai e haawi mai.
Ua pule ka luuaauhau i hoowahawahaia, “E ke Akua, e aloha mai oe ia’u i ka mea hewa,” a ua manao oia he kauaka hewa loa oia, a pela no ka manao o na mea e ae; aka ua ike oia i kona pilikia, a me koua haawe kaumaha o ka hoahewaia a me ka hilahila, ua hele aku imua o ke Akua, e noi ana i kona aloha. Ua hamama kona maau i ka Uhane o ke Akua e hooko i kona lokomaikai, a hookuu mai ia ia mai ka nama mai o ka hewa, Ua hoike mai ka pule hookiekie a haanou o ka Parisaio i kona pani ana i koua nanu i ka hooopunana ana ma o ka Uhane Hemolele. No kona kaawale ua mai ke Akua mai, aole i ike oia i kona haumia ponoi, e ku maopopo lea ana imua o ke kina ole o ko ke Akua hemolele. Aole oia i ike i kona pilikia, aole no hoi i loaa iau kekahi mea.
Ina i ike oe i lou hewa, mai kali a oi aku kou maikai ma kou hooikaika ana. He lehulehu ua mea i manao aole pono ke hele i o Karisto la,lno ka mea aole i lawa ka maikai o lakou iho. Ke mauao nei anei oe e mahuahua ae ana kou pono ma kou hooikaika ana? “E hiki anei i ko Aitiopa ke hoano e i kona ili, a me ka leopadi i kona kiko? Alalaila o oukou, ka poe maa i ka hana hewa, e hiki ai ke hana maikai.” Ieremia 13:23 Aia ma o ke Akua la wale no ko kakou kokua. Aole he pono ia kakou e kali a oi aku ke koi ana, a oi aku ua wa kupono, a hemolele ae ko kakou ano. Aole hiki ia kakou e kokua ia kakou iho. He pono ia kakou e hele io Karisto la me ko kakou ano maoli no.
Mai hoopunipuni nae kakahi ia lakou iho me ka manao, e hoopakele, ana ke Akua ia lakou, iloke kona aloha a nie kona lokomaikai, ina e hoole lakou i kona @@omaikai. E ike’a wale no ka ino loa o ka @@@ma ka malamalama mai ke kea @@@@@olelo ana o kanaka no ka lokoma@@@@@@ ua, aole hiki ia ia ke kipaku aku i ka lawehala, e nana lakou la Kalivari, No ka mea aole wahi alanua e ae e pakele ai ka lawehala, no ka mea, ina i ole keia mohai aole i hiki i kanaka e pakele mai ka nana houmia o ka hewa, a hoihoi ole ia oia i ka noho pu ana me na poe hemolele, hiki ole ia lakou e lilo i poe lawelawe ma ko ka Uhane ola, no keia ua lawe o Karisto maluna iho ona ka hewa o ka poe hoolohe ole, as ua ehaeha ma kahi o ka lawehala, Ke hoike nei ke aloha a me ka ehaeha a me ka make o ke Keiki a ke Akua i ka inoino launa ole o ka hewa, a ke hoike mai nei aole he malu mai kona nana mai, aole he manaolana no ke ola kiekie ae, aia wale no ma ka hoohaahaa ana i ka uhane imua o Karisto la.
Ke hookuu nei kekahi poe ia lakou iho, me ka olelo, “ Ua like kuu maikai me na hoahanau o na ekalesia. Aole i oi aku ko lakou hooikaika ana no na mea e, aole i oi aku ko lakou noho amlie, ko lakou noho pono ana i ko’u.” Pela e hoolilo ai lakou i ko hai hewa i mea e pale ai i ko lakou hana ole i ka pono. Aole nae i hookuu ko hai hewa i kakahi mea; no ka mea, ua haawi mai ke Akkua i kanaka he kumu hoohalike kino ole. Ua haawiia mai ke Keiki kina ole a ke Akua i kumu hoohalike no kakou, a o na mea i hoohalahala i na hana hewa a na hoahanau o ka ekalesia, he pono ke oi aku ka pono o ko lakou noho ana a oi aku ka maikai o ko lakou ola ana. Ina ua ike lakou i ka pono kiekie o ke Kariatiano, aole anei i oi loa aku ko lakou hewa? Ua ike no lakou i ka pono, aole nae ne aku e hana.
Mai hoopanee. Mai hooanee i ka wa e haalele ai oe i kou mau hewa, a i ka imi aua i ka maemae o ka naau ma o Karisto la. Ma keia mea ua kuhihewa na tausani o na tausani, me ka oino mau loa, Aole a’u e olelo nui aku ana no ka pololei a me ka maopopo ole o keia ola’na; aka no kekahi pilikia nui he pilikia aole i hoomaopopo lea ia ke hakalia ka hoolohe ana i ka leo koi o ka Uhane Hemolele o ke Akua, ke koho i ka noho ana iloko o ka hewa; no ka mea oia no ke ano maoli o ia hoopanee ana. He poho mau ka hope e ili mai ana ke noho iloko o ka hewa, ina no he uuku ua hewa la loa aole lanakila ana maluna o kahewa, e lauakila mai ana no ka hewa maluna o kako, a hoohana aku i ko kakou poino mau loa.
Ua manao o Adamu laua o Ewa aole he mea nui ka ai ana i ka hua i papaia, aole he poino nui e like me ka ke Akua i olelo ai. O keia hewa liilii nae ka uhaki i ke kanawai naueue ole a hemolele o ke Akua, a ua hookaawale ia ke kanaka mai ke Akua a wehe ia na pani wai halana o ka make a me ka popilikia maluna o ko kakou nei honua. No na kau lehulehu ua pii ae mai ka honua nei he leo kanikau mau, a ua uwe na mea a pau i hanaia me ka ehaeha pu no ko lakou hookuli. Ua komo aku iliko o ka lani ka hua o kona kipi ana i ke Akua. Ke ku nei o Kalivari he kia hoomanao no ka mohai kupanaha i mea panihakahaka no ka haki ana o ke kanawai o ke Akkua. Mai mauao kakou he mea liilii ka hewa.
Ua ili mai hoi maluna ou iho kela hewa keia hewa , kela me keia hoowahawaha ana, a hoole i ke aloha o Karisto; ke hoopaakiki nei i ka naau, ke hoohaumia nei i ka manao hooko, ke hoomake nei i ka i aa iao, ua hooemi i kou makemake e ae aku i ke koi oluolu aua o ka Uhane Hemolele o ke Akua; aole oia walo no, ua emi kou ikaika e ae aku ia koi ana.
He lehulehu na mea e hoomalielie nei i ko lakou luuaikehala me ka manao e hiki no ia lakou e hoololi i ko lakou mau aoao hewa ke koho pela; ua hoowahawaha lakou i ke kahea ana i ke aloha, a mahope ao e ala hou mai ka mauao. Ke manao nei lakou e jhiki no ia la kou ke huli ae mahope o ka hoowahawaha ana i ka Uhane o ke aloha, mahope o ka hoolilo ana i ko lakou ikaika mamuli o Satana, iloko o ka minute pilikia loa e hoohuli ae i ko lakou aianui. Aole nae he mea oluolu keia e hana aku ail He kakaikahi na mea e makemake ana e hoohalike me Iesu, no ka mau o ko lakou ano a me la @@ ana e k@@@@ iloko o ko lakou noho ana.
O ke ano hewa hookahi o ka noho ana, hookahi makemake hewa, i hahai mau ia, e likeno ia i mea e hoopau ai i ka mana o ka euanelio. Ke hooikaika nei kela a me keia e komo iloko o ka hewa i ko ka uhane hoowahawaha ana i ke Akua. E ohi no ke kanaka hoopaakiki ma ka aia, a me ka makemake ole i ka oiaio mai ke Akua mai, i ka hua ana i lulu ai nona iho. Ma ka Baibala aole he leo ao oi aku o ka weliweli mamua o na hua olelo o ka ke kanaka naauao, “E puni ka mea hewa i kona hala iho, e heiia hoi oia i ka hei o kona hewa iho.” Sol. 5:22.
Ua makaukau o Karisto e hookuu ia kakou mai ka hewa mai, aole nae oia i hoohuliaku ia kakou me ko kakou makemake ole; a ina ma ka jooaakiki ana mamuli o ka hewa ua mau loa ke koho ana i ka hewa, aole no hoi i makemake kakou e hookuuia, ina aole o kakou ae aku i kona lokomaikai, heaha la kona mea e hana hou aku ai? Ma ko kakou hoolo ana i kona aloha ua hooopoino loa kakou ia kakou iho. “Aia hoi, ano ka mamawa e maliuia mai ai; aia hoi, ano ka la e lol’i.” “I keia la, i ko oukou lohe ana i kona leo, mai hoopaakiki i ko oukou naau.” 2 Dor. 6; Heb. 3:7,8.
“Ke nana nei ke kanaka i na helehelena, aka, ke nana nei o Iehova i ka naau,” 1Sam.16:7, ka naau o ke kanaka, me ke ano paoniooni o ka olioli a me ke kaumaha, ka naau auwana, helehewa; kahi e noho nei ka paumaele a me ka hoopunipuni. Ua ike no ke Akua i ke ano o kona makemake a me kona ma @@@onoo apau. E hele io na la me kou u@@@ aumaele. E like me ka mea Hakumele. E wehe ae i na keena a pau imua o ka maka e ike ana i na mea a pau, me ka olelo, “e huli mai oe ia’u, a e ike i ko’u naau; e hoao mai oe ia’u, e ke Akua, a e ike i ko’u manao. E nana mai hoi ina paha he aoao hewa iloko a’u, a e alakai ia’u ma ka aoao ola loa.” Hal. 139:23,24. He nui na mea i ae aku i ka hoomana o waho, e “hookohukohu manao ana i ke Akua,” aole nae i hoomaemae i ka naau. He pono ia ow ke pule akku, “E haawi mai i naau maemae no’u, e ke Akua; e hana hou mai hoi i uhane kupono iloko o’u.” E hana oiaio me kou naau iho. E hooikaika, a e hoomau i kou hooikaika ana, me he mea la malaila kou ola. Mawaena o ke Akua a me kou uhaue iho e hoooponopono ai i keia mea no ka wa pau ole. Ina he kuhihewa kou manaolana, e poino loa auanei oe.
E ini i ko ke Akua olelo me ka pule. Ke hoike nei ua olelo la imua ou, iloko o ke kanawai o keAkua a me na loina o ko Karisto ola ana, ke ano nui o ka hemolele, “ aohe kanaka i nele ia mea e ike aku i ka Haku.” Heb. 12:14. Ke hoke mai nei oia i ka hewa; ke hoike maopopomai nei i ke ala o ke ola.
E hoolohe aku iaia, oia ka leo oke Akua e kamailio nei i ko’u uhane.
Aia a ike oe i ke ano ino loa o ka hewa, aia a ike oe i kou ano maoli, mai hoooponoi kou mauao. Ua helo mai o Kaaristo e hoola i ma lawehala. Aole na kakou o hoolaulea i ke Akua, aka, no ka nui o kona aloha! Ponoi a ke hoolaulea nei ke Akua i ko ke ao nei moma iho ma o Karisto la” 2 Kor. 5:19.
Ina e helo mai o Satana a olelo mai ia oe he mea hewa loa oe, o nana iluna i kou Hoola, a kamailio ae ma kona lokomaikai. O kona malamalama ka mea e kokua ai ia oe. E hoi aku i kou hewa, aka, a e i aku i ka ememi. “Ua hele mai o Karisto Iean i ke ao nei e hoola i ka poe hewa, 1 Tim. 1:15 a e ola no oe ma kona aloha lua ole. Ua ninau aku o Ieau ia Simona no na mea aie elua. Ua aie hekahi i kona Haku he mea nuku, a o kakahi he mea nui loa, aka, na kala aku la oia ia laua a i elua a ninau aku la o Iesu ia simon. “O ka mea nana ka aie nui.” Luka 7:48. He mau lawehala nui kakou, aka na make o Karisto i kala ia ai kakou. Ua lawa ka waiwai o kona mohai ana imua o ka Makua he kakou. E aloha ai aku ia ia ka @@@@@@@@@@@@@
Hai palena ola. Aia a hoomaopopo lea kakou i ke aloha o ke Akua e ike pono loa ai kakou i ke ano hewa loa o ka hewa. Aia a ike ae kakou, aia a hoomaopopoiki kakou i ka nohai palena ole a Karisto i kaumaha aku ai no kakou, alaila e uwe ko kakou mau naau me ka ehaeha a me ka nihi.
KA HAI ANA I KAHEWA.
“ O ka mea hana i kona hewa ino, aole oia e pomaikai; aka, o ka mea hooia a haalele hoi, e aloha ia mai oia. Sol. 28:13.
He akaka a ku i ka pono a me ka noonoo no na mea e loaa mai ai ka lokomaikai o ke Akua. Aole i makemake ke Akua ia kakou e hana i kekahi mea kaunaha i loaa ia kakou ke kalaia ana o ko kakou hewa. Aole waiwai na kaahele ana he ehaeha a loihi, aole hoi na hana penitenia, i mea e hoolaulea aku ai i ke Akua o ka lani no ko kakou mau hewa; aka o ka mea hai aku i kona hewa e aloha ia mai oia.
Ke olelo mai nei ka lunaolelo, “E hai aku i ko oukou mau hewa kekahi i kakahi, a e pule hoi kekahi no kakahi, i pohala ai oukou.” Iakoba 5:16. E hai aku i ko oukou mau hewa i ke Akua, oia wale no ka mea mana e kala mai, a i ko oukou mau kina kekahi i kekahi. Ina ua hana hewa oe i kou makamaka a i kou hoalauna paha, e hai aku oe i kou hewa, a he pono ia ia ke kala oluolu mai ia oe. He pono no hoi ia oe ke noi aku i ke Akua e kala mai oia ia oe, no ka mea o ka hoahanau au i hoeha ai no ke Akua no ia, a i kou hana ino ana ia ia ua lawehala aku oe i kou mea nana i hana, a i kou Hoola. Ua lawe ia mai kou hewa imua o ka mea uwao, kko kakou Kahuna Nui ka mea i “ hoowahawahaia’ku i na mea p paa, me kakou la i hoowalewaleia mai ai, aole hoi ona hala;” Heb. 4:15. Ua aloha mai i ko kakou mau nawaliwali, a na hiki ke holoi aku i ko kakou mau hewa a pau i paumaele ai.
Aole i pou.
Olai ma Hawaii.
Aia ka Moiwahine ma Waialua e luakaha la.
I ka Poakahi ae nei e hiki mai ai ka Auseterslia.
O ka mea makemake i poano e hele e kuai ma kahi o L. B. Kerr.
He aupuni mana kkoa keia ina @@ ka puali koa me na paikau ana e ana ia ai kona ano.
Aia o Ilamuku Brown ma Kauai o imi ana i na mea e pili ana i ka opiuma ma ia Mokupuni.
He kanakolu wale no la o L.B. Kerr o kuai ai oia ma ke kuai kumupaa.
Ua make no o Mahoe, kekahi aole o ka mokemahu Kauai, i kona hooio no, wahi a ke Kiure,
Ua aneane palua ka hewa pili waiwai i na makahiki elua aku nei i ko na makehiki eluas mamoa aku he 3725 ko 1894 -5; he 1898 ko 1899-3.
Ua hooholo ka Aha Senate e ikeaku i ka poe kipiuna Cuba. He mau olelo hoehaaha kakahi i ke aupuni Sepania.
Ua hoike ae ke Kuhina Waiwai i ka hoike heha auhau o na hui a pau. Ua kanoha ia nae ka Senate aole e hoike wale ae i ke kaea.
He 300 ka helu kikipu a ka puali loa o Hilo, i ka 421, a Compene B o Honolulu nei, ma ha laua kikipu, hookuku. Ua haule o Hilo.
Ua ka mai ka mokumahu Miowe@a i ka ponei ewalu la holo mai Vanekouva mai. Ua hala aku hoi oia no na Panalaau o ka Hema i ke kakahiaha nei.
He 3000 ka nei o na Areminia i hakuia ona A@bkir. Ke hopohopo la ma kanaka o ke kulamakaulale o Siva o ma O@@@ i ko lakou lukaia, He laku lili @@@@ hoia.