Ka Oiaio, Volume I, Number 57, 20 March 1896 — Page 2

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

KA OIAIO PUKA LA.

 

JOHN E. BUSH, Luna Hooponopono @ Puuku

 

HONOLULU                         MARAKI 20, 1896.

 

KE AUMOKU KAUA O ENELANI

            Ma kekahi kii i paiia e kau la ma na ipuka aniani o na hale kuai nupepa a me buke, @ hiki ke ike ia ke kulana makaukau o keia aupuni no ke kaua, mamua o ka hiki ana aku i na olelo ke hoike aku e like me ia ka moakaka.  Ma keia kii, ua hoike ia mai ka lalani mua o ka palekaua o keia aupuni, a ke hoomaopopo ia iho, ma ka nui o na mokukaua o na ano a pau, a makaukau kohu like me kekahi mau mokupuni nee o ka moana, ua ike ia ka ikaika o ke kulana o Enelani, i hiki ke olelo ia, he oiaio, oia ke pookela o na aupuni pookela o ke ao i keia wa, a mahope aku na aupuni o Rusia, o Farani, o Geremania, a me Amerika, a pela aku.  Iloko o keia kulana ikaika, a me ka nui o na kanaka e noho nei, i ko lakou aupuni, o ka aina kumu a me na panalaau, i piha lokahi i na manao aloha a lili no ko lakou aupuni, ua hiki a ua kohu maoli no ka olelo hauoli a ke kupa Enelani, ke puana ae me ka naau ohohie, o Enelani no ka oi, ma ke ao, ma ka mana no ka hoonaauao ana i na lahui kanaka i ka malamalama o keia ao a me ka malamalama o ko ke Akua aupuni.

            He aupuni lili ia o Beritania Nui e kona mau hoa aupuni, aka, ke kaana ia lakou a pau, me he la, ua oi aku ka pono, ka pomaikai, ka holomua a me ka maluhia o ka lahuikanaka malalo o ke hae o Enelani mamua o ko na hae e ae e welo nei i ke ahe a ka makani.  He mau haawina maikai no ko na aupuni e ae, aka, o lakou a pau, ua hui ia a aia iloko o ke aupuni o Enelani.  O keia mau wahi mokupuni uuku e ku la ma ka Akau Komohana o ka mahele aina o ka hikina poepoe honua, oia maoli no ka paionia nana e hoonaauao a e paa nei ka malamalama o ka hoomana Karistiano, a malalo hoi oia kumu i loaa ai iaia ke kulana kamahao o ka papahi olelo hoohanohano, “he moiwahine oia maluna o ke Kai,” e like paha me kela aupuni kaulana o ka wa kahiko, hoailona ia, ma ka wanana ma ke kii o ka liona, e like no me kona hoailona e kau nei i keia wa.

            Aole nae he kumu e o keia pookela ana o Enelani, hookahi wale no o kona hiipoi mau i na ao ana a ke Akua me ka hookikina ole i na kanaka malalo ona.  He aina haipule o Beritania Nui, aka, he minamina makou ke olelo ae, ke hookokoke mai nei ka wa e puehu ai keia mau ano a pau, a e lilo ana hoi he okaoka, imua o ke aupuni pohaku i kalai ole ia e na lima kanaka, ke aupuni hemolele a mau loa o ke Keiki a ke Akua.

 

KELA ME KEIA

            Ma ka la apopo hora 10 e kuai kudala aku ana o Mogan i kekahi paila Wahie ma ka uapo o ka Makeke.

            Mai poino e na makamaka i ke kipa ana ae ma ka halekuai o J. J. Egan

            Ua hopu ia ae e Lutanela Needham a me kekahi poe e ae he eiwa poe pake piliwaiwai.

            E puhi ana ka Bana P. G., i ka hora 7:30 o keia ahiahi ma ka Hotele Hawaii.

            Ua halawai ae ke Kapena o ka puali pualu me ka Ilamuku Brown ma ke ahiahi o ka Poakolu nei

            I keia la e ku mai ai ke Kinau io kakou nei, a me he la maluna ana ona kakou e lohe mai ai i na mea hou o Kilauea.

            Hora 10 o keia kakahi i haalele mai ai ka Malulani i ke Awa lai o kou nei, a niau hookahi aku la no kona mau awa maa mau.

            I keia kakahiaka e holo aku ai o Likelike no kona mau awa maa mau, oia hoi no Olowalu, Paauhau, a me Ookala.

            Na ke Quintet Club e hoohanohano ana ka paina a me kekahi mau lealea e ae e malama ia ana i keia ahiahi ma ka Hotele Hawaii.

            E hele ae ma ka halekuai o Henry Davis & C@ ilaila e loaa ai ka waiu baka helu ekahi, i hana noeau ia hoi i ko’u ai ke mio.

            He haleaina ke wehe ia ana e C. E. Tim, ma ke kihi o ke Alakea a me Moi ma ka aoao mauka o ka halekuai mea ai California Fruit Company.

            He lono kai lawe ia mai i ko makou keena nei, eia na mokukaua Beritania ma Maui e hoolulu la.  O ko makou lohe keia mai kekahi Luna lawe nupepa mai a na oukou no e kaana iho i ka oiaio o keia mau lono e lawe hele ia nei ma na pipa alanui.

            Ua aihue ia ae he $40 a me ekolu umi dala ulaula e kekahi hoakanaka o kakou, mai kekahi Iapana ae ma Moanalua ae nei, a o ka mea nana i aihue ua mau dala la, ua loaa aku ia i ka makai kiu Kaapa, oia hoi o Manuakea.

            Pakele ke ola o kekahi kanaka ona iaia e kuu pau ana i ka holo o kona lio me ka manao ole ae o ka ona eia ae he kaa ke holo a@ nei, ia laua i hoohuli like ae ai ma ke kihi o ke Alanui Alakea a me Moi ua pakika aku la ka lio o ke kanaka ona a holo aku la iluna o ka honua me he Manu la a pii ia aku la oia e ke kaa e holo pu ana me ia

            He oia mau no ka nupepa OIAIO, ma kona alahele e hoike ana hoi i ka malamalama o ka hiki ana mai o ke Keiki a ke Akua, a me kona molia ia ana ma ke Kea no ko kakou mau hala a pau ma ke ao nei a no kona hiki alua ana mai e hoomaemae i ke ao holookoa.  A e ninau mai auanei paha oukou, i ka pono aku nei hoi kakou a lilo ana ke aupuni i ka poe misionari, he mea oiaio no ia, aka, nae aole no ko kakou lilo ana mahope o ka pono, oia ka mea e hoohalikelike aku ai me @a hana hewa a kanaka me lakou no ia.

 

L. B. KERR,

——ma——

NAE O KA HALEKUAI O MOGAN.

 

Alanui Moiwahine                              Honolulu H. I.

 

KE KALEPA POLOLEI MAI NA HALE HANA MAI.

 

            E kuai ana i kekahi mea okoa a e kuai ai ma ka i-a ma ke kumukuai kukaa.

 

            He kupono i na lede e hele mai e nana mua maanei i ko makou puu waiwai nui mamua o ke kuai

 

O KA HOOKAHI DALA I KUAI IA MA KAHI

O L. B. KERR UA LIKE IA ME ELUA

MA NA HALEKUA E AE.

 

OIA HOI, UA LOAA IA OE NA LOLE

nona ke kumukuai Elua Dala HOOKAHI DALA WALE NO.

NA PAPALE

Na Lipine

Na Pua Papale

Na Hulu

 

Na Lihilihi

Na Mikinilima

Na Lole

Na Paku

Na Keokeo Uhi-moe

Na @ihei Huluhulu

 

ECT                 ECT.

 

L. B. Kerr

ALANUI MOIWAHINE

Waikiki iho ka Hale Kudala o Mogan