Ka Oiaio, Volume VIII, Number 5, 27 March 1896 Edition 03 — Page 4

Page PDF (1.06 MB)

This text was transcribed by:  Aloheac
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

H@ PUE MALIHINI MA KA HONUA NEI.

 

            Iloko o na au a pau mahope iho o ka haule aua o ke kanaka, he noho ana malihini wale no ko ke Akua poe k@aka ma keia honna.

            Ua olelo ae ka Haku aole kona poe ao keia honna, e like me ia aole hoi no keia so. Ua hale mai o Karisto ma ka konna ana i hana ai, (Ioane 1:10,) aka ua hoiuo aku no kona poe kanaka ia ia, a na hooliloia kona ola ana ho noho ana kaumaha. Aole hoi he wahi ona e waiho ai i kona poo (Mat. 8:20) NO keaha mai ke kuma o keia? No ka moa na hoolilo ia aku ka honus nei @aloko o ka lima o ka enomi, kela mea hewa (Ioha 9:24) ka mea maau i ke keiki a ke Akua. Ua hookomo aku o Satana iloko o ka naau o kanaka e hoolilo i ko Karisto noho ana i noho ana paakiki loa, no ka mea, na hele mai oia e noho pu iloko o ke aupuni o ka noho ana pouli, o lawe aku ai hoi mai loko ae o ua pouli la, i@ he mea hiki, i kokahi poe mai keia ao e lilo i poe kupa no kona aupuni o ke aloha a me ka lokomaikai. NO ka makemake ole hoi o Satana e lilo aku kanaka o koia aupuni i lilo mai ia ia mai a Adamu mai, ua hookaumaha aku hoi oia i ko Karisto noho aua a hiki wale i kona make maewaewa ana ma ke kea, mamuli o kona kookomo aua i kona mau mauao lili a me kona maina iloko o ka naau o na Iudaio. Oiai hoi ka Karisto poe @eiki ma keia ao, aka aole nae likou e like aku me ko keia ao, oia hoi, oiai lakou ma keia honna aole lakon e hana i na hane hewa o keia ao, a no ia kum, ua inaina o Satana a me kana poe keiki ia iakou. (Ioane 17:14.) O keia iho la ke kulana i na wa a pau. Ua iuaina hoi o Kaina i kona kaikaina, ia Abela, no kona maikai ana a no kona hoolohe i ke AKua. (Ioane 3:12.) Ina i hooko ole o Abela i ka ke Akua mau kauoha, alaila ua aloha o Kaina ia ia. He malihini a he noho manawa wale no o Aberahama (Kin. 23:4) ma keia honua, a aole hoi he kookahi kapuai honua aina i ona ia e ia, koe wale no kahi ilina (Oih. 7:15) i kanuia aku ai oia a me kona ahana. Ua olelo o Davida “no ka mea he malihini au me oe, he mea no ho pokole wale no e like me ko’u mau makuna.” (Hal. 39:12.) A ua kaka@ aku o Petero i kona mau hoahanau e i ana, “ke nonoi aku aei a’u ia oukou. me he poe malihini la a me he poe lowa la.” 1 Pet. 2:11.

            O ka poe e hoopapau ana e imi i na hanohano, na waiwai, a me na loaloa o keia ao, aole lakou iloko o ko Karisto aupuni, aka, aia no lakou iloko o ke aupuni o k@ ao nei, a ua kapaia hoi lakou o Davida, “ka poe aia e maluhia ana ma ke ao nei.” Hal 73:12; a Davida hoi i pule ai e hoopakeleia mai oia mai “ka poe ma keia ao i loaa ko lakou waiwai i keia ola ana.” Halelu 17:13,14. Akanae, aole loa kekahi poe e ololo ana he hoohalike oia me ke ana o ke Akua, o loaa ana ko lakou mahele ma keia noho ana, ua heluia ho lala no ko karisto anpuni, aka, ua heluia lakou he poe noho ma keia ao a aole hoi he poe malihini a he poe noho manawa wale iho no. Maluna oia poe e hiki mai no ka la o ka Haku me he pahele la. (Luke 21:35). Ua olelo hoi ka apokolo Iakoha no ka poe i noho aloha me ko keia ao, o lakou na enemi o ke Akua. Iakoba 4:4. Ua heluia lakou he poe malalo o ka mana o Satana, ke akuna hoi o ke ao. O ka hana a ka euanelio no keia poe, oia no “e hookaakaaia ko lakou mau maka, a e hoohuli ia lakou mai ka pouli a ka malamalama, a mai ka mana mai o Satana a i ke Akua, i loaa ai ia lakou ke kala ana o ka hala, a me ka hooilina mawaena o ka poe i hoomaemaeia i ka manaoia mai ia’u.” Olh. 26:18.

 

HOOWAHAWAHA KA ISERAELA I KE AKUA.

 

            Ua oi aku ka ike o ke Akua i ka moa kupono no ke kanaka mamua o kanaka. I ka manawa ona i kahea ai i na Indaio e hemo mai Aigupika mai, ua lawe ae oia ia lakou i poe koi ki ponoi naua, a ua olelo paa aku o noho aku oia i Akua uo lakou. (Ier. 11:4.) Aole wale o keia, aka , ua olelo paa aku ne hoi oia, e hoopomaikai ana oia ia lakou ma na kihene a me na waihona, e hoonoho ia lakou ma kahi kiekie, maluua o na lahui-kauaka a pau o ka honua, a e naawi aku ia lakou i ka lauakila maluna o ko lakou poe enomi. (Kan. 28:11-4.) Ua kauoha no hoi oia e hoonoho i kona hale maw@ena o lakou, a e hele pu iwaena o lakou. (Oihk. 26:10,11.)

            Aka hoi, ua hoomanao ole loa lakou i keia mau pomaikai, ua huli aku la mai ke Akua, a ua hoowahawaha i koua uohoalii ana maluna o lakou, a e makemake ana i alii no lakou e like me na lahui po @li o ke ao nei. Iloko no o keia hoowahawaha o lakou i keia mau pomaikai nui kamahao, oia hoi ko ke Akua noho pu aua mawaena o lakou, a me ka hele ana mamua o lakou he alakui l@n@kila no lakou, oia no e nana mai ana no ke Akua malu@o lakou, a ua wae mai no hoi i ko lakou mau alii. I ka wa o Davida ma ka nohoalii, ua kauo@ paa aku ke Aku@ o mau lo@ aku ana hoi hona aupuni, @ e noho m@ loa aku @ @ koiki maluna o ka nohoalii. 2 Sam 7:12.15; Hal. 89:4. Ma ka ke kauaka ike aku ua haule keia olelo kauoha pae, no ka men, na hookahulihia ia ko aupuni i ko Hezekiah nohoalii ana, ka hope o na lii Indaio i noho ma ko Davida nohoalii o kona lalani, a na lawe pio ia a noho kaukau aku malalo o ke alii o Bahulona.

            I ke Akua i olelo ai no ka hookahulihia ia ana o keia aupuni, na i ne oia, “na’n no e hookahuli, hookahnli, hookahuli ia mea; a e ola ia, a hiki mai ka mea nona ia pono, a e haawi au ia nona, Ez. 21:27. Eia hoi ma keia he ekolu hulihia ana i wanaua ia. O ka hoohulihia mua oia no ka na Media-Peresia i ke aupuni Babulona, ka lua o ka hulihia ana o Medio-Peresia ia Helene, a o ke kolu i ka manawa o Helene i hulihia ai; ke aupuni Roma. He kaneh@ makahiki mahope mai o ka make aua o Karisto ua hoopuehuia ka poe Indaio i na wahi a pau o ka hunua, mamali o ko lakou hana how@, me ka ike hou ole aku mahope en@ho mai ana kekabi keiki a David@ ma kona nohoalii, “a kiki mai ka moa nona ia pono.” Ua pau loa aku hoi ka Davida poe keiki koe hookahi, a oia mea hookahi ka Iesu i kamailia ai, (Mokuna 9:6,7,) ka mea o noho la ma ka noho alii o kona Makua maloko o ka lani. Heb. 8:1. No hookahi tansani ewalu haneri makahiki a oi aku ka poe Iudaio i hoopu@hu ia ai iwaena o na lahui kanaka o ke ao nei, me ko lakou alii ole. Ua noho hoomalu hoi ke aupuni Roma, ke aupuni nana i hoopio ia lakou, a hoopuehu i ka lahui Indaio, a ua mahelehele ia aku hoi oia iloko o na aupuni he umi. (E nana i ka haawina heluhelu Baibala maluna @ ka wanana o ka mokuna 2 a Daniela.)

            I na la hoi o keia mau aupuni i mahelehele ia aku ai o Roma, iloko oia manawa e kukulu mai ke Akua o ka lani i kekahiaupuni, ka mea e noho mai ana no na manawa pau ole. Dan 2:35,44.

            Aole hoi keia aupuni i hoopaaia i ka poe Iudaio maoli ma ke kino, aka no na Iudaio wale no i lilo he Iudaio ma ka manaoio ia Iesu Karisto: a oia pono hoi e huii pu ana i na keiki a pau a Aberahama me ka mansoio Gal. 3:6,29.

 

HAAWINA HELUEHLU BAIBALA.

KE AUPUNI O KE AKUA.

 

1. I ka hookumu ia ana o ka honua, ia wai ke Akua i waiho aku ai i kona au puni? Kin. 1 26 (Hal 8:6-8.)

“I iho la ke Akua, e hana kakou i ke k@naka e ku ia kakou, ma ka like ana me kakou iho. a e hoalii ia ia maluna o ua i-a o ke kai, maluna hoi o na mana o ka lewa, maluna hoi o na holoholona laka, a maluna hoi o ka honua a pau, a maluna no hoi o na mea kolo a pau, e kolo ana ma ka honua.”

2. Ua lilo anei i ke kanaka ka poopono pono ana o ka honua? Heb 2:8.

Ua waiho ia aku na mea a pau malalo o ke kanaka (pauku 5-8.) aka ua loli ae i keia manawa. “Ke ike nei kakou i keia manawa aole i waiho ia aku na mea a pau malalo ona.”

3. Nawai i hoowalewale ke kanaka a lawe ae i kona aupuni? Hoik. 12:9 (hapa mua.) Kin. 3:1-4; Rom. 6:16.

“Kipakuia’ku la ua deregona nui nei, oia hoi ka mookahiko i kapaia o ka diabalo.” Aole wale i nele ko ke kanaka kuleana ma kahonua, aka ua lilo oia i kauwa na Satana. (2 Pet. 2:19.)

4. Heaha la ka Karisto i kapa aku ai ia Satana? Ioane 14:30. (Mokuna. 12:31:16:11; Eph. 2:2.) “Ma keia hope aku, aole au e kamailio nui me oukou: no ka mea, e hele mai ana ke alii o keia ao aole e loaa ia ia kekahi mea iloko o’u.”

5. Ua olelo ia no anei he aupuni ko Satana? Mat. 12:26; (Hoik. 11:13.)

“Ina paha o Satana e mahiki aku ia Satana, ua mokuahana oia ia ia iho, a pehea la hoi e mau ai kona aupuni?”

6. @aha ko Satana mana i kapaia iloko o ke aupu@ Colo@ 1:13. (hapa mua.) He mana o ka pouli.

“Nana hoi kakou i hoola mai ka mana mai o ka pouli.”

7. He hakoko no anoi ka poe i lawe ola ia aku iloko o ke aupuni o ka lani me ko Satana mana? Col 1:13; Eph. 6:12.

“Nana hoi kakou i hoola, mai ka mana mai o ka pouli, a ua lawe hoi oia ia kakou iloko o ke aupuni o kana Keiki puhahele: No ka mea, aole kakou e hakoko ana me ka mea io a me ka mea koko: aka, me na alii, na mea ikaikia, n@ haku o ka pouli o keia no, a ni@ na uhane ino o ka lewa.”

8. Pehea la no koa Karistiauo e Ianakili ai @ Eph. 6:10. (Heluhelu i ka Pauku 11-17.)

“Eia hoi e ua hoahanau o’u, i ikaika oukou n@ ka Haku, a ma ka ikaika o kona m@.”

9. Aia uo anei ka poe i komo aku iloko o ke aupuni o ke aloha iloko o kei@ ao? Ioane 17:15.

“Aole au e pule aku, i lawe aku ai oe ia lakou @i keia ao aku, aka, e hoopakol@ @ ia lakou i ka ino.”

10 No keia @ an@i lakou? Pauku 14 @pa hope, (aole lakou.)

“ A ua inai@a mai ko ke ao n@i lakou, no @ @, aole no keia no lakou, e @ me @ hoi, @ keia no.”

11 Mai ke@ha lakou i malama i ai? Pauku 15. Gal 1:4. Aole lakou i lawe ia aku mai koi@ no aku aka, “ua hoopakele ia lakou.

“Aole au e pule aku, i lawe aku ai oe ia lakou mai keia ao aku, ak@, e hoopakele oe ia lakou i ke ino Nana i haawi mai ia la iho no ko kakou hala, i hoopakele ae oia ia kakou i keia ao ino nei, @ like me ka makemake o ke Akua, ko kakou Makna; “

12 Heaha la ka Paulo i kapa ai i ka poe o loko o ke aupuni o ke aloha? Heb. 11:13 (He mihi a pela aku.)

“A make aku la kela poo a pau, iloko o ka manao o, aole hoi i loaa ia lakou na mea i olelola mai, aka, i ko lakou ike ana ia mau mea i kahi loihi, ua mannoio a paulele ilila, a ua hai aku ia lakou iho, he poe kanaka @, he poe malihini ma ka honua.”

13 Heaha @ ko ao e kapa ai i ka poe i kaheaia mai keia ao aku? Ioane 15:19

“Ina no ke ao nei oukou, ina @ aloha mai ke no nei i kona iho: aole nae no ke ao nei oukou, ak@, na w@ au ia oukou no loko mai o ke ao nei: no ia mea, he i@i@a mai nei ke ke @o nei ia oukou.” Hoo@ aku ana.

E. H. G.

 

KE AUPUNI O KE AKUA.

 

1. Mahope o ka lilo ana o ke aupuni mua, ma o Adamu la, heaha ka ke Akua i kauoha mai ai e haawi hou mai ana? Puk. 11:5,6, (hapa mua.) “A ina hoolohe io mai oukou i ko’u leo, a malama hoi i ko’a berita, alaila o lilo anei oukou i waiwai no’u, mamua o na kanaka a pau; no ka mea, no’u , mamua o na kanaka a pau; n oka mea, no’u no ka honua noi a pau. E lilo no hoi oukou i aupuni kahunapule no’u, a he lahuikanaka lea.”

Oiai hoiain ke anpuni, ma kona ano nui ma ka lima o Satana (Ioba 9:24; 1 Ioane 5:19), ua makaukau no nae ku Haku e lawe hou aku ia I@eraela, ina e hoolohe, a mai ka poe i laweia e hoolilo hoi ia lakou i aupuni (kanaka) iloko o ke aupuni i lawe wale ia o Satana, a hiki i ka manawa o ka mea lawepio e lawepio ia ai a hoohulihia ia hoi kona aupuni. Ier. 11:4.

2 Ua manaoio anei ka poe Karistiano he aupuni lakou i kahea ia aku mai ka pouli mai? 1 Pet. 2:9.

“Aka, o oukou, he hanauna i waeia, he poe kahuna alii, he aupuni kanaka hemolele, he poo kanaka nona ponoi; i hoike aku ai oukou i ka maikai o ka mea nana oukou i hea mai , mai loko mai o ka pouli a i ka malamalama kupanaha ona.”

3 I ka wa a na Iseraela i noi aku ai e noho mai kekahi kanaka i moi no lkou, ua hoowahawaha anei lakou i ke Akua he alii no lakou? Sain. 8:4, 5, a me hapa hope 7.

“Alaila, hoakoakoa ia ae la na luna kahiko, a pau o ka Iseraela, a hele mai io Samue la la ma Rama, i mai la ia ia, aia hoi ua elomakule oe, aole i hele kau mau keiki ma kou mau aoao: ano e hoonoho oe i alii no makou, nana makou e hooponopono e like me na lahui-kanaka a pau. * * * no ka mea, aole lakou i hoowahawaha ia oe, aka, ua hoowahawaha mai lakou ia’u, i alii ole ai au maluna o lakou.”

Ua noho hoomaluia hoi keia lahuikauaka e ke Akua ma o na kaula la; i kein wa nae. ua makemake lakou i alii kanaka no lakou i like ai hoi me na aupuni o ae o ka pouli kahi o lakou i kahea ia ai e hemo mai.

8 I ka manawa o Davida i lilo ai he moi no lakou, heaha ka ke Akua i olelo kauoha aku ai ia ia? Hal. 89:3 (Pauku 35-37.)

“Ua hoohiki aku au no Davida, ka’u kauwa, e hoonoho paa loa au i kau poe mamo, a e hana no hoi au i nohoalii nou no na hanauna a pau.”

9 Ua kapaia anei ka nohoalii o Davida, oia ka nohoalii o ke Akua? 1 Oihlii. 29:23, hapa mua.

“Alaila, noho iho la o Solomona maluna o ka noho alii o Iehova, i alii ma kahi o Davida o kona makuakane, a he pomaikai kona.

10 Owai ke alii hope i nohoalii iho maluna o k@ nohoalii o Davida, a no keaha oia i hoowaha wahaia ai? 2 Oihlii. 36:11, (hapa mua) a me 13. “He iwakaluakumamakahi makahiki o Zedekia i kona wa i nohoalii ai. * * * Kipi no hoi oia i ke alii ia Nebukane@a, ka mea nana i kena mai ia ia o hoohiki i ke Akua; hooolea ia i kona ai, a hoopaakiki ia i kona naau i kali ole ai ia lehova, ke Akua o ka Iaeraela.”

11 Heaha ka ke Akua i olelo ai no keia alii a me kona aupuni? Ex. 21:25-27.

“A o oe, e ke alii aia howa o ka Iseraela, @a hiki mai kona la e oki ai ka hewa.”

“Na’u no e hookah@ hookahuli, hookahuli ia mea; a e ole ia, a hiki mai ka mea ia ia ka pono, a haawi au ia nona.”

12 Ua noho a@ei kekahi o na keiki a Davida maluna o ka nohoalii o Is@raela mahope mai oia wa Aole.

13 He keiki no anei ka Davida e ola nei e lawe no ai i kona nohoalii? I@. 9:6,7, (hapa mua.)

“No ka mea, ua hanauia mai he keiki no kakou, no kakou i haawi mai ai he k@ikikano, maluna o kona poohiwi ke aupuni; a e kapa@ kona inoa o Kupaiahana, Kakaolelo, o Keakuamana, o Kamakauamanaloa, o Keahiokamalu. Aole e pau ka mahualiue ana o kona aw@uni a me ka malu, ma ka nohoalii o Davida ia ina kona aupuni @ hoi.” He kul@ ko@ i ka nohoalii. (E@ 21:27.)

Hookahi heluhelu i koe ma keia kumumanao.

            E. H. G

            He kanalimakamamawaha ka nui o ua pake i huli hoi aku ma @ @uinu@ @ ouehin@i ma ke maku Ori@, a ua ma@o w@l@ia o li@i hoi haku ana kekahi po@ m@ o ka mok@ki Belgi@.

            Mui @ @ i hole aku no ka hiaop@l@ ma k@ K@ @.

 

Makana Makuna!

He Piano Nani Mai Nu Enelani Mui.

E haawiia ana kekahi Piano Nani e

L. B. KERR.

ALANUI MOIWAHINE E PILI PU LA I KA HALE KUDALA O MOGAN.

 

            E haawi ia ana be kikiki I kola a me kela maa no kela a me kaia $2 50 ana e kuai ai ma @o’u Haleku@i no na kumukuai haah@ loa, a e loaa aua hoi i kela a me keia kikiki he kuleana koho hookahi i ka @u@ o na anoano oloko o kekahi ipupu e kau noi iloko o ko’u Halekuai.

            Mawaho o ke koho ana no ka makana, ke poloni aku n@i au e hele mai, a e loaa no na m@ @ pau a lakou i makemake ai ma ko makou halekuai mai ka papahi poo a na kakini-wawae, me na k@hiko @u o na ano a pau, a me na hulu papale a me lipiae.

 

E HELE MAI!

E HELE A PAU!

L. B. Kerr.

Kuai Hoopau Nui.

Kuai Hoopau Nui.

            Ua hoomaka mai au e Kuai hoopau mai ke poaha mai o Ianuari 23. I hookaawale ia ae k@kahi we hi o ko’u halokuai no na lolo hou.

 

            E kuai ia aku ana na mea a pau o kou Halokuai l pau aku na mea e kau nei me ka hook@ ole ia o kekahi a e. Loaa aku no na kuai holopono ana i loaa ole kona like ma Honolulu nai mam@.

 

            He hou loa ka makou waiwai kuai la a pau hoi @a waiwai hope loa a makon i holo huai aku @i @ wae mai Nu Ioka mai o no Lole mai na @lo@ a pau.

 

Na Iel@l@      Na Sillk@       Na Mak

 

            Na Lole Nahe@ahe Na Lihilihi Kana Lima. Na Likilihi Kuwelu,

            Na Kakini. Na Lako Wahine o na Ano a pau

            Na Lako Wahin@ o a@ @n@ Na Waiwai L@l@ o ka noho n@ h@l@

 

Etc       E         @

Lole kekahi o na Waiwai i h@muh@a ia no ka noho’n@ l@ H@ @ mau ku@i hoomi @n@ m@ @ @LA KUIKE WALKNO. E h@ loa au o hoom@kai aku i kei@ @ i na L@ o @

 

J. J. Egan.