Ka Oiaio, Volume I, Number 74, 14 April 1896 — Page 1

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

HONOLULU , APERILA 14, 1896.

OIAIO PULA LA –NA-KEEHINA IO KARISTO LA

HAK@IA E MRS. E G. WHITE. KA ULU ANA AE ILOKO O KARISTO.

O ka pule oia no ka wehe akea ana o ka naau imua o ke Akua me he hoa’loha ia .  Aole keia he mea e ike mai ai ke Akua ia kakou, aka I mea e kokua ai ia kakou e apo aku iaia.  Alole ka kakou pule I hooilio mai I ke Akua io kakou ne, aka ua hapai aku I ona la.  Oiai ka Haku ma kea o nein a ao aku oia I ua hamana e pule.  Ua kuhikuhi aku oia ia lakou e waiho ma ka pule I ko lakou mau neie imua o ke Akua I kela a me keia la, a e hooili aku maluna ona I ko lakou man kaumaha a pau.  A I kona ae ana e hoolohe I ko lakou pule, au ae mai oia e hoolohe I ka kakou pule.  Ua pule pinepine no o Iesu ia ia e nohoana iwaina o kanaka.  Ua hoohalike ka Haku ia ia iho me kakou I ike pono ai oia I ko kakou mau pilikia a mea kokakou mau nawaliwali, I kona lilo @@@ I mea noi, e imi ana I na mea e ikaika ai mai ka Makua mai, I puka ae ai oia me ka mahuahua o ka ikaika no ka hana a me ka hoao ia ana.  He Kumu hoohalike oia no kakou ma na ano a pau.  He hoahanau oia iloko o ko kakou mau nawaliwali, “@ hoowalewale ia aku I ua mea me kakou la I hoowalewale ia mai ai;” aka uo knon ano kina ole, ua hookaawaleia mai ka hewa mai; ua hoomanawanui (oia me ka paio a me ka ehaeha o ka naau iloko o keia ao hewa.  No kona ano kanaka nolaila he pono iaia ke pule, oia kona kuleana.  Ua loaa iaia ka malu a me ka olioli I kona wa e kamailio ai me kona Makua.  Ina he pono I ka Hoola o kanaka, I ke Keiki a ke Akua, e pule @laila ua oi loa aku ko kakou kupono e pule mau, oiai he poe hewa a he uawaliwali kakou.

E hoomauia.

Na ke Aupuni aku nein a olelo I ke Aupuni America I kahea ia mai nei kona Kuhina e hoi ak@ a hoomaha loa a @ paha.

NO NA AINA KAHIKO NA KULANAKAUHALE I NOWALE A LOAA HOU AKU.  MOKUNA VI.

Assouana—Na luakalai pohaku o Syene—Ke ano o ka hooneeneeana I na Pohakununui—Na waimimilo o ka Nile—Aitiopa Kahiko—Mokupuni o Philae—Kahi hope loa o ka hoomana Kii—Na Kii pohaku-kalai anoe—Abu Sunebelea—Ke ko ana o ka wanana.

Ua hoolaha mua aku makou I keia moolelo oiaio e pili ana I na aina kahiko I oleloia ma ka Baibala, ma ka kakou mau nupepa “Ka Oiaio” a me “Ka Leo,” a no ke koi mai @ @@ makamaka lawe nupepa e hoopuka hou aku na kaao amen a moolelo, nolaila, ua manao makou e hooko aku I keia nonoi aole ma ua kaao haku wale, aka ma na moolelo kamahao o ka honua nei o nala kinohi a me na lahui kanaka o ke au hookumu honua, e like me ia I hoopuka ia aku ai, a hiki I ka Mokuna V.  e pili auano Thebe a me No–Amona o ka Baibalua.  Ua oi aku ka waiwai o keia mau moolelo no ka hoonaauao ana, a e lawa ai no hoi na a@oai hoonanea o ka poepoe heluhelu, mamua o na Kaao Hoopunipuni.  Me keia mau wehewehe pokole e huli ae kakou a e helu-hela I na mea pahaoha@ I hoike maka ia mai I keia wa e pili ana I na mea a kakou I lo@e ai ma ka moolelo baibala, na mea hoi I hooia ia mai e ka mea nana I haku keia buke moolelo o kana haakai kaahele imi I na mea kahiko.

() Asouana, ke kulanakauhale ma ka lihi aku o Aigupika, e ku ana ma ka welau o ka Wailele Amio mua o ka Ni@e, he ewalu haueri maile mai Alekanedero aku, kahi hipe a makou e kakau ai, e hoopau ana I ka moolelo o na mea e pili ana I ka aina kahiko o na Parao.  He wahi mahuahua keia o ke kalepa ana me na wahi kuloko o ka aina, a he nui hoi na haa ni@ polapola, na iwipalaoa, na hulu manu ostarita, a mea na mea e aku, I lawe ia main a kuaaina mai a keia kulaoakan@ale, a mai ne aku ma ka muliwai Nile no Cairo a mau wahi e aku malalo aku.  Ke kukulu nei hoi ke Khedive I kekahi alanui kaahao mai keia wahi aku a Kbartoon, ma kak Sondana, ma ka hoi ana o ka Nile Wainli a me ka Nile Waikea, kekahi mea nana e hooalu nui hou aku ai I ke kalepa ma Asouana.  Ua paa hoi ka laina alahao mai Cairo mai e komo aua iloko o ka aina, a e moe like ana me ka muliwai, ua hele mai keia paa a he aneane ekolu haneri mile hiki loa mai I Asouana.  Me ha la, he mau makahiki wale no koe ua hiki ke kaahele ia na kiko waena o Aferika

Ma kekahi aoao ponoi mai o keia kulanakauhale e ku la ka mokupuni nani o Elephantine, I hele a phia pono I na hale a me na kia hoomanao e ku helelei la, a iwaena hoi o lakou ka Nilometer I olelo ia e Strabo.  Ma ke kua aku o Asouana, he aneane hookahi mile aku, ua hiki aku ka mea maikaikai I ka lua kalai pohaku garanita o Syene, nona main a pohaku I kukuluia ai na kii, na kia, a me na obeliska o Aigupika.  Aia no kekahi pohaku @@i ke moe la, I kalai ia, he kanaiwa kumamalima kapuai ka loihi a he umikumamakahi kapuai o na aoao pakahi, I kalai ia a a@eane e maikai, he hoike hoi no na hana nui kaulana o na au kahiko.  No ka lawe ia ana aku o keia mau pohaku nunui no ke kukulu ana I na hale alii, na luakini, a me na hale a me na kia pohaku kaulana, ua hana ia hoi kekahi alanui akea, a  paa e nee ole ai, mai ka l@apohaku aku a ka muliwai, aneane hookahi mile, a maluna aku o keia alanui e kauo ia aku ai na pohaku nunui o keia ano , I kau ia hoi maluna o kekahi mau moemoe me na laau poepoe malalo ae I hiki ai ke kaahele, a me ia iho la I pann hele ia ai lakou me ka ikaika kino kanaka, e hiki ana I ka helu tausaui o na kauwa no ka hapai a hoonee heie ana I ka pohaku hookahi.  Ua hiki no ke ike ia kekahi mau mahele o keia alahele I kipapa ia I keia wa, a ua ike ia no hoi ka like o na mea I hanaia me ka hoike a na k@i I kalaiia me na kauwa a me ka haku e hookele ana I ka lakou hana.

Ma keia wahi o ka aina, he mea kamahao ka nani o na hoku o ka lani e kau ana o na p@ molaelae kau wahi opua ole iho.  Ua like hoi ka hoku Venus, ke hoea mai I ke kakahiaka me he wahi la uuku la ka malamalama, e haawi ana I kona mau kukuna malamalama I ana hiki ho ke heluhelu ia na huaolelo; a o ke Kea o Ka Hema, I ka poe I ike mua ole ia pohaka malamalama iloko o ka lewa lani he kelakela o ka nani.  O na waimiwilo o ke kahi na wai papau o ka Nile, he hiki ke oleloia, he wahi papau no ia o ka muliwai, nolaila, I am@o a I paila ai ka wai e kahe kololio ana mawaena hoi o na kowa pohaku a me na ahua mokupuni liilii, e kahi ana hoi ka wai mai keka@i wahi kiekie a @ iki aku I ka h@l@ ana mai o na wai kupikipikio, a kaa aku I kahi iliwai like, a ka wai e kahe ana ma kahi hoohonu.  Me he eo@o a k@ ewalu kapuai kamoe o ka iho ana a k@ wai iloko o kela a me keia @@@ honeri ia moe ana.  Silsiiis, he kanaha mile malalo aku, he lei’na a wai maoli no maanei, a I ka naha ana o ka pale ua ai ia aku ka aina ma ke poo aku o ke awawa a loaa keia kamoe ano maikai o ka waiho n@ o ka muliwai me ka Nile Loko.  Aole I pau.