Ka Oiaio, Volume VIII, Number 11, 8 May 1896 Edition 03 — Page 4
| This text was transcribed by: | Toni Lynne Kaefferlein |
| This work is dedicated to: | Tutu B. McRoy |
Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/
Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.
@@ i hoike mai ai ke ano o ka pe@@ ao liilii i kupu ae iwaenoko@u o na pepeiao hao he umi? Dan. 7:8
1 ko'u noonoo ana i ua mau pepeiaolao la, aia hokupu mai la iwaenakonu o lakou kekahi pepeiaohao a@ku, uhukiia ae la imua ona na pepeiaohao mua ekolu: a iloko o ua pepeiaohao unku la, aia hoi, he-mau maka me he maka kanaka la, a he waha hoi e olelo ana i na mea nui."
2 Heaha ke ano o keia pepeiaohao wahi a ka olelo? Pauku 24.
"A o na pepeia@hao he umi noloko mai no o keia aupuni, he mau Alii ia he umi e ku mai aua: a o kekahi mea e ku mai ana no mahope o lakou: aole like ia me ka mea mua a e luku hoi ia i nalii ekolu."
He aupuni hou e ulu ana iwaena o na aupuni he mai o Roma, a e hoopio ana ekolu o lakou.
3 Ka aniu@ hea mahope mai o M. H. 476, i hoopio ekolu o na aupuni he umi o Roma?
"Ka ekalekia ia o Roma i huiia me ke aupuni a lilo he mana ikaika maluna o na aupuni o keia ao.
Ke kapa nei makou ia mana ka mana Pope."
4 Owai keia mau aupuni ekolu i hoopioia a i ka manawa hea?
O na Heruli@ i ka M. H. 493, na Vanadala i ka M. H. 534, a me na Osotorogota i ka M. H. 538.
5 Heaha ke ano o kela olelo, "He mau maka me he kanaka la? Pauku 8 hapa hope.
Aia hoi, he mau maka me he maka kanaka la, a he waha hoi e olelo ana i na mea nui.
Ke hoike mai nei i ke ano maalea me ka ike hoohonu.
6 Pehea ka hoomaopopo ana i ke ano kamailio o na pepeiaol@mo la? Na Pauka 8 hapa hope loa a me 25 hapa ekohi (3 elau-e.)
"Aia hoi he mau maka me he mau maka kanaka la a he waha hoi olelo ana i ua mea nui."
"A e olelo ia i ua mea nui ku e i ka Mea kiekie."
"Ua kapa o Pope Leo X ia ia iho, Ka Liona o ka ohana I@a." Ua ae hoi o Leo XII e kapaia oia iho. "Ka Haku ko kakou Akua." Ke olelo mai no hoi ka Pope he oiaio kina ole kona mau kanoha ka mea i pili i ke Akua wale no. (E heluhelu hoi Dan. 7:20,2 Tesa 2:3,4)
7 Heaha ka hana a keia mana aupuni i na haipule a ka Akna? Pauku 21.25 hapa elua.
"Ike aku la au i ua pepeiaohao la e kaua aku ana @ na i ka poe haipule, a lanakila ia maluna o lakou"
"A e hookaumaha aku ia i ka poe haipule o ka Mea kiekie loa.
8 Ua hoamau anei ka pae Pope i na kaaaka o ke Akua? Ae. Aole emi mai i na miliona he kahalima i pepehiia a make e ka mana i kapa ia ia iho ka Ekelesia a Karisto.
9 Peha e hana aku ai ka poe Pope i ke kanawai a ke Akua. Pauku 25 hapa ekolu.
"A e manao iho no ia e hookahali i na manawa a me na kanawai"
"Ua manao anei na Pope he mana ko lakou e hoololi i na kanawai a ke Akua? Ae. Ke i mai nei na "Daeretalia" Roma. "He mana ko ka Pope e hoololi i na manawa e hoopaa i na kanawai a e hoonoa i na mea a pau, e laa pu me na ao ana a Karisto."
1 Pehoa ka loihi o ka manawa e haawiia ai i na haipule o ke Akua, a me ke kanawai iloko o ka lima o ka mana pope, ka mea i hoike ia ma ke ano o ka pepeiaohao liilii? Dan. 7:25, hapa hope.
"A e haawiia na n@ Mea la iloko o kona mau lima, a hiki i ku @, a me ka mahele o ko @wa"
2 Mahea kahi i hoike ia ai o keia mea ma ke Kauoha hou? Hoik. 12:14. (Hoik. 13:50@.
"Haawiia mai la i ka wahine elua eheu o ka aeto nui, i lele aku ai oia i ka waonahele, i kona wahi, na hanaiia oia i ka makahiki, a me na makahiki, a me ka hana o ka makahiki, mai ke alo aku o ua moola."
3 Ma na huaolelo hea hoi ka hoike ia ana o keia manawa? Hoik. 12:6 (Hoik. 13:5).
"Holo aku la ua wahine la (Ka Ekalesia) i ka waonahele ma kahi a ke Akua i hoomakaukau ai nona, i hanai lakou ia ia malaila i na la hookahi tausani elua haneri a me kanaono," e like me ia i oleloia ma mokuna 13:5 he 42 malama- -he 30 la helu o ka malana Iudaio ia wa, ua like me 1260 la, a mau makahiki hoi ma ka wanana.
4 Heaha ka rula ma ka Bail@la no ka helu ana i na la hoailona ma na wanana? Eze. 4:3, hapa hope: Nahelu 14:34.
"He hoailona ia no ka ohana a Iserela."
"E like me ka helu ana o na la a oukau i makaikai ai i ka aina, hookahi kanaha la; o kekahi la no ka makahiki hookahi, pela oukou e lawe ai i ko oukou hewa, he hookahi kanaha makahiki."
Nolaila: o na la wanana he 1260 ho mau makahiki ia ma ka helu ana. a o na makahiki ia e mana ai ke aupuni-pope, maluna o na haipule o ke Akua.
5 I ka wa hea i hoomaka mai ai keia au o ka manawa?
Ua hoomaka mai hoi i ka makahiki o ka Haku 588 ka makahiki i pio ai o ke kolu o ke aupuni hoomana Ariana, oia ka Ostrogotha, a oia ka M. H. i hooliloia ia ai o ka pope i poo no na ekalesia.
(E uana@ i ka kapa hope o kela ma nao mua i puka aku,@ Ane-Karisto."
6 Ina i hoomaka aka keia au i ka M. H. 538@, i ka, wa hea la e piha ai? Haina - 1798.
7 Hea ha ka mea i hana ia i ka pau ana o @ makahiki 1260 o ka wanana?
"Ua hoohioloia ke aupuni mana kanaka o ka pope e na koa Farani malalo o Generala Berthier. Ma ka buke moolelo o na Pohai o ke Au, ka Cyclopedia America, me ka moolelo no Generala Berthier:" "I ka malama o Ianuari 1798 ua lona iaia ka oihana alikikaua nui o ka puali koa Farani ma Italia, a ua kauoha iii oia e ke Komite Nui o Farani e hele aku e kaua i ke aupuni o ka Pope. I na la mua o ka malama o Feberuari, ua komo aku hoi oia iloko o Roma, a na hoopau aku koi i ke aupuni pope, a na hoomaka aku ke aupuni luna kanikela o Roma."
Aole i pau
KA ANE-KARISTO.
I mea e komo ole ai na manao kuhihewa i kona mau hoahanau no ka hiki hou ana mai o Karisto, ua kakau aku hoi o Paulo i kona mau hoahanau ma Tesalonika penei: @ * * e hiki e mai ana no mamua ka haulo ana, a e hoikeia ai na kanaka la o ka hewa, ke keiki o ka make: ka mea i kue mai, a i hookiekie ae la ia ia iho maluna o na mea a pau i kapaia he Akua a i hoomanaia hoi: oia hoi, me he akua la e noho ana ikoko o ka luakiui o ke Akua, e hoiike ana iaia iho oia ke akua." 2 Tesa, 2-3, 4.
Ua hoike ia aku no hoi ia Daniela, ke kaula, keia kanaka hookahi no o ka he wa malalo o ka hoailona o kahi pepeiaahao uuku, Dan. 7:8-25. Ua kamaaina loa hoi i na mea a pau i maa i ke kakau moolelo ua mahelehele io ia no ka Emepaea o Roma mawaena o na makahiki 351 a me 476 A. D. O keia mau aupuni he umi, oia no na aupuni o ka Franks, Alemani, Burgundians, Vandals, Suevi, Visigoths, Anglo-Saxons, Ostrogoths, Lombards, Heruli. Na Lahui Baberiana mai ka Akau mai nana i hoopio ka Emepaea o Roma. Mai waena ae o na aupuni he umi i kupu ae ai ke aupuni uhane o ka hoomana pope, he ekalasia i hoohuiia me ka mana o ke aupuni kanaka. Ua hoao hoi keia mana e mana iho maluna o keia honua, ai ka aia hoi kekahi mau aupuni ekolu e kue ana ka hoomana pope. O keia hoi na aupuni o ka Heruli, Vandals a me Otsrogoths@, ka poe e kue ana i ka hoomana Kakolika a e hahai ana i na ao ana o Ariusa.
I ka 492@ na hulihia ka Hernli i na mana Kakolika. I ka 533 A. D. na kana aku ka Emepera Justiniana i ka Astrogoths a me ka Vandals. Ia makahiki no oia i hooliio ai i ka Pope oia ke poo o na ekalesia a pau a oia ka mea nana e ao aku na mea a pau e kue ana i ka hoomana Kakolika. Oiai hoi e kae ana ka lahui Astrogoths a me ka Vandals i ka aoao Kakolika, ua hiki ole hoi keia olelo kuahana a ka Emepera ke lilo i mea mana a hiki i kona hoopio ana ia l aua a elua, ai hooko ia ai hoi ma ka hoopioia ana o ka hope o laua i ka 538 A. D. Ia manawa i lilo ai ka Pope oia ke poo o na ekalesia a pau. A mai keia wa hoi e heluia aku ai kona noho mana ana ma ia auo.
I hoailona ai i kona lanakila ana maluna o na aupuni Ariusa ekolu, oia ke kumu mai o ko kalaunu kukolu o ka Pope e papahi nei a hiki i keia la, he kalaunu i ike oleia ma ke poo o ua moi e ae o ke ao nei. Ua kapa iho keia hoomana iaia iho he hoomana Karistiano, aka, he ane Karisto nae kona ano, no ka mea, ua hoonoho ae oia iaia maluna o ke Akua (2 Tesa 2:3,4) a ua hookuleana iho nona ka mana e hiki ke hoololi ae i ke kanawai o ke Akua. Oiai he nui no na Karistiano iloko o kaekalesia Roma he ane karisto nae ke ano o ka hoomana Pope, aka, nae, e like me ka olelo ma 2 Tesalonika 2:7,8, e kinai ia aku ana no hoi ia hoomana e ka nani o ko Karisto hele ana mai i kona hiki alanui ma a.
Ua hoopomaikai mau ke Akua i ka poe hoolohe a hoohaahaa ma ka manaoio: aka, o ka poe e kue ana i kona mana, i hookuukuuia e hoehaeha me ka hoohihia i ko ke Akua poe kanaka@, no kekahi mau makahiki loihi, e loaa aku ana no i na hopena kupono mahope aku. He hoomana maemae ka ekalesia apokolo i kukuluia e Karisto a hoomauia mai e na apokolo, e hahai aka me ka hoolohe pono i na alakai a kona Poo a me kona Kumu Akua; aka ua hookaowale liilii mai oia mai ka Karisto ao aaa i kela a me keia manawa, ua komo mai na manao like ole, ua haehae ia hoi ka ohana haipule e na iliohae, na ko aku hoi ua kanaka i na haumana mahope o ka lakou mau ao ana, a he lehulehu ua hana pegana a me aia i kukuluia iho ma kahi a Karisto i kukulu ai me ka pohihihi ole. Oih. 20:28-30; 2 Tim. 4:1-4. Ua hooikaika hoi na bihopa naau haakei o Roma e lilo i poo maluna o na ekalesia, me ka olelo ana mai no o Karisto i kana mau paaha na, "aole hoi oukou e kapaia mai, na haku, hookahi o oukou Haku, ka Mesia. Aka o ka mea nui i waena o oukou, he pono e lilo ia i kauwa na oukou," Mat. 23:10,11. O Petero ponoi no, ka mea e oleloia nei nana i kukulu ka hoomaua-pope, kai olelo aku i na hihopa Karistiano, "mai hana hoi me he poe alii la maluna o ka ekalesia, aka, me he poe kumu la, i hoomahuiia'i e kela poe." 1 Petero 5:3
L. B. KERR,
- ma -
NAE O KA HALEKUAI O MOGAN.
He kupono i na lede e hele mai e nana mua maa nei i ko makou puu waiwai nui mamua o ke k@
O KA HOOKAHI DALA I KUAI IA MA KAHI
O. L. R. KERR, UA 'LIKE IA ME ELUA MA NA HALEKUAI E AE.
OIA MOI, UA LO'AA IA OE NA LOLE
nona ke kumukuai Elua Dala HOOKAHI DALA WALE NO,
NA PAPALE,
Na Lipine
Na Pua Papale
Na Hulu
Na Lihilihi.
Na Mikinilima
Na Lole
Na Paku
Na Keokeo Uhi-moe
Na Kihei Huluhulu
ECT ECT
Alanui Moiwahine, : : : Honolulu H.I.
KE KALEPA POLOLEI MAI NA HALE HANA MAI.
E kuai ana i kekahi mea okoa a e kuai ai maka ma@ a ke kumu kuai kukaa.
L. B. KERR.
Na Kuai Ana Wae i,
Na Ku ai ana Homi.
MAKEPONO MA NA LOLE PALEILI.
- MA KAHI O -
N. S. SACHS
250 ALANUI - - Papu HONOLULU
Na Lole Moepoo na Lede no ... .50
Na Muumuu, @ie 35cts, a he ekolu no .. $1.00
Na Palule Paleili o na Leile@ 15cts. a he 7 no .. 1.00 $cts
NA HOOLILO NO NA KUMUKUAI WAE
IA NO NA LOLE AAHU.
Na Lole Huluhulu o ua ano a pau, palua ka laula e na ano waihooluu a pau, no 30k o ka, i-a nana ka waiwai io he @0k o ka i-a. Mai hoaio @oia kuai ana.
NA KUAIKUMUPAA ANA@ NA LOLEKANE.
Ke kua, hoopau aku nei makou i ko makou mau lele o na kane. Ano ko makou manawa e loaa ai na kuai makepono ana.
N. S. Sachs.
Kuai Hoopau Nui
Kuai Hoopau Nui
Ua hoomaka mai au a Kuai hoopaa mai la Poaha mai o Ianuari 23, i hookaawale ia ae kekahi a@ hi e ko'u halekuai no na lolo hou.
E kuai ia akuana na meaa pau okou Hale kuai pau aku na mea e kau nei me ka hookee ale @ a kekahi a e. Loaa aku no nai lopono ana i loaa ole kona like ma Honolulu nei mamua.@
He hou loa ka makou waiwai kuai ia a pau hoi na waiwai hope loa a makou i halo kuai aku nei a Nu Ioka mai o no Lole mai na aina a
N Na Siliki Na Make
Na Lole Nahenahe Na Lihilihi Hana Lima, Na Lihilihi Kuwelu,
Kini. Na Lako Wahine o na Auo a pau
Lako Wahine o na Kane Na Waiwai Lolo o ka noho na hale
E E c
Lele kekahi o na Waiwai, i humuhumu ia no ka noho'na luna Hale iho mau kuai hoemi ana, me ke DALA KUIKE WALKNO.
@ loa au e hoomakaikai aku i keia mau nani i na Lede o Honolulu
E HELE MAI !
E HELE A PAU !
J. J. Egan.
@