Ka Oiaio, Volume I, Number 93, 11 May 1896 — Page 1

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

KA PUKALA  OIAIO

 Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no

 50 keneta o ka mahina.

 

BUKE 1.         HONOLULU,  MEI 11, 1896.      HELU 93

 

   OIAIO PUKA  LA

_______________

             HE

  Moolelo na Aina Kahiko

 

  NA KULANA KAU HALE  NA LOWALE I LOAA

        HOU AKU

      Mahele II.

 

       MOKUNA I.

  MAI  JAFA  A  IERUSALEMA

 

   Ke Awa Kahiko loa o ka honua nei---Pilikia

 o ka pae ana aku--- Ke ano o ka noho ana o ke

 au kahiko ma na Aina Hikina --- Ke Kula o

 Sarona--- Ke Kulanakauhale o ke ‘lii Nui---

 Na manoa mua o ka ike ana aku i ka aina---

 Kahi e kumakena ai na Iudaio--- Kuanea a

 anoano ke nana aku---Na Manao aloha no ka

 Aina Hemolele.

 

   A kau iho la makou maluna o kahi waa eia

aia, no mako he mile ekoa mai ka aina mai .

Aole hoi au e poina ana i kela holo ana aku

ma kahi waapa maluna a na ale. E pii mau

ana ka ino a e hihio ana hoi ka makani.

Ua hoomanao ae la a’u i ka mea i loohia

ia Iona ma keia mau kapakai. i ko Paulo ili

a pae olulo ana ma keia moana hookahi no,

a me ko ke ‘liiwahine Anedoromeka hopena

iaia maluna o ka lae pohaku. I hoopaa ia me

na kupee a ka lae pohaku. I hoopaa ia me na

kupee a ke Kaulaha@, he luahi na ka la, ka

makani, a me ke poi ana a na ale, e like me

ia a’u e ike kino ana i ka uhi nalo aku hoi

i kahi ona i hoopaa ia ai, e hoomanao ana

hoi a’u i ko lakou mau poino, oia aku ana

ko makou ia makou e ka ia neiena ale a me

na kikiao ahiu hui makani. Ua poi ia makou

e kekahi ale, a ua manaoio iho la a’u i ko’u

lohe ana i ka leo o ka’u wahine i kona

puana ana, “Auwe, poino kakou! Poino

kakou e!” e poino io maoliana no makou.

He mea oiaio, hookahi hoa nalu e like me

 ia a ua poino hoi mokou; a ike aku la he

nalu hou e ku  mai ana e poi; aia hoi ke

wili iho la ke poo o ka nalu ma ka akau o

makou; ua ike pu aku la hoi ka mea iaia ka

hoe uli, a me ka leo nui ,oia i heaiho ai i

nahoewaa o ka akau e hooikaika, a ia wa,

me ka emoole loa ua pae aku la hoi makou

a kaa ana i ka lulu o Waimahanalua i ke

kipoho halana o Namakaokahai a noho i

kula maloo o ka aekai.

  Me he la, he umikumamalima tausani ka

heluna kanaka o keia kulanakauhale, he

heluna mahuahua hoi, oiai he kakini ona

manawa i lukuia ai a i hoala hou ia ae ai.

O ka manawa hope loa o kona hoopoina ia

ana oia ka wa a Napoliana i lawe pio ai i

ka 1799, i ka manawa ana i luku hoomain-

oino ai i na koa kiai Albani he 4000 oia

kunanakauhale, mahope hoi o kona ae ana,

o kekahi kumu o ko  lakou haawi pio ana

oia ka hoopakele ia o ko lakou ola; a me ka

hanai ana i ka laau make i kona mau koa

ponoi i onawaliwali a hiki ole hoi ke ukali

pu me kona puali koa iaia e haalele ano io

Siria, mahope o kona auhee ana ma ka

hooilikana ma Acre. O kahi i ku ai o ka hale

o Simeona “ka mea hooluu,” kahi o Petero

i noho ai iaia i hoala hou ai ia Tabit ai ke

ola, a kahi hoi i loaa ai iaia ka hihio o ke

au o ka Euanelio, aia ho ke kuhikuhi ia la a

keia la “ma ka aekai” me na hoike hooia

maikai.

  Oiai ke kulanakauhale e kau mai ana i ke-

kahi kiekiena lae, i poniia iho hoi me ka

halealii o ke Kiaaina, e hoike mai ana hoi i

na helehelena maikai i ka nana aku mai ke

kai maiaka, i ka manawa hoi a kou mau

wawae e hehiiho ai i ka honua, ua auhee

aku hoi keia manao mahalo no keia mau

hiohiona o keia wahi. He pakee hoi na

alanui he ololi a he pelapela; ua piha hoo-

keke hoi i na kekake, na kamelo, a me na

ililo, na kanaka makilohele, na ma’i lepera,

a me na kanaka Arabia m@ra aahu-hapa,

e hoolilo ana hoi he mea pilikia no ka poe

hele e kaalo mawaena o lakou. Aka, i ka

manawa ou e haalele iho ai i ke kulanakau-

hale, ia wa koke na loli ae la hoi ka hele-

helena o na mea a pau. Ua keehi aku la

kou mau wawae maluua o ka aina o na

moolelo kahiko a me ka moolelo hemolele

o na moeuhane a me na moolelo-kaao, o

ka aina la a me na pua. A me na ulu mala

maia alani a me pomegaramta, i hoopuniia

hoi me na pa o na laau kuku nona na pua

nani; e noho ana hoi na wahine i uhipai@

ia me na uhimaka e lolii ana malalo o na

laau-pama, a i ole e holoholo an mawaena

o na ilina a me na luakupapau: a o na kane

i wahiia na poo me na ie lole keokeo, a me

ko lakou mau aahu holoku, me na umiumi

loloa, e noho ana hoi ma na ipuka pa o ke

kulanakauhale, a e puhi ana paha i ko

lakou mau i puhue puhi paka malalo o ko

lakou mau lanai laau uwaina a me kumu-

piku, e hoomanao mai ana hoi i na la o ka

poe o ko au kahiko, a e hohola mai ana i

kekahi kii i ike wale ia no ma na aina

Hikina.

  Aia hoi o Ierusalema he elua tausani

eono haneri kapuai kiekie ae a he kaua-

kolu-kumamalima mile ma ka hikina aku o

Iapa, a mawaho ae o ka loaa ana aku o na

kanaka ilihune pilikia ma ke alanui,

makapo, oi hele, a weluwelu, aole hoi he

holo anakaa hele i oi ae ka laulea mamua

o keia holo ana o umi hora. E moe ana hoi

keia alanui no iwakalua mile maluna o ke

Kula Popohepua o Sarona, ka aina hoi o

na Pilisitine o ka wa kahiko, a mawaeua

konu ponoi aku hoi o ka mahina kulina i

lukuia ai e na ilio-ahiu a Samesona. Ua

hoomaka aku hoi makou ma ke kamoe e

pii ana o na Mauna o Iudea e pii mai ke

awawa o AzaIona, kahi hoi a Josua i hoo-

pio ai i na’lii elima o ka lahui Amorita. E

kaalo ana hoi keia alanui ma keia piina

ana aku maluna o kekahi mau lapa pali, a

mai luna aku hoi o lakou i loaa ai ia

makou kekahi mau nanaina nani o ka

Aina o Kanaana; mai kekahi wahi hoi o

keia mau lapa-pali ua oi aku ka maikai, e

ko oke ana ia Emansa, kahi a Karisto i

hoike aku ai iaia iho i kana mau haumana

ma ka la o kona ola hou ana mai, ua hiki

ke ike holookoa ia aku ke Kula o Sarona,

mai Kamela a Askelona, i kikokiko me na

kulanakauhale liilii, me ke kai uliuli’i i

kahi mamao.

  Aka, aole he manawa o kakou e lilo ai i

ka hoomanao i na mea e pili ana i ka hele-

helena o ka aina.       Aole i pau.