Ka Oiaio, Volume VIII, Number 12, 22 May 1896 Edition 03 — Page 3

Page PDF (1.00 MB)

This text was transcribed by:  Arnold M. Hori
This work is dedicated to:  Bishop Museum

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

HE HUI HAWAII.

 

Ua lohe mai makou he hui kalepa ke kukuluia nei e kekahi poe kakaikahi ma Kawaia@hao. Ua loaa ko lakou hale kuai ma ke Ala@ mai e kokoke ana i ka luakini ma ka inoa @ apana.

  E hookumuia ana ka hana a ka hui nia na mea pili i ke ola o ke kino, a mahope aku ke @e ia ka pono, e hoomohala ia aku ai ka lakou hana. Ua ohohie kekahi poe, a na nui hoomaloka no hoi ka poe i hiki ole ke hoomaopopo i ke ano a me ka pomaikai o ke kukulu ano i na hana malalo o ka huihai ana.

  Ua ike ia ka pono o keia ano haaa ma na aina e, na hala ka wa o ka hoao ana. Ua kupono loa no hoi keia i ka poe uuku o na wahi loaa, a oia poe o ka lahui Hawaii kekahi

  Me ka hoohuihui i hiki ai i na lahui kanaka a pau ke kukulu i na hana nui, a ina e like a e maikai ka noonoo, a hoopono ka lawelawe ana o na hoa ma ko lakou aoao. he mea maopopo, aole he kumu o na lahui e ae e lilo ai he poe nana e hookeke a e kinai i keia lahui.

  Aka, o ka lili a me ke hoakamai kamailio ka hewa o keia lahui, aoi o ka lokahi, ka hana, a me ka hoomanawanui.

 

KA HOOPII A NA PUKIKI.

 

  Ua waiho ia aku ka olelo hooholo a na Pukiki imua o ka Ahaolelo, a na hoike mai ke Komite o ka Hale iaia waiho ia aku ai ua Olelo Hooholo la. Ua olelo mai ke Komite he kupono e hana ia kokahi hana o hoopau ai i ka pilikia i hoakaka ia ma ka lakou noi, a e waiho ia ke noi ma ka Papa a hoea mai kekahi bila Kanawai no ia mea. He pahee keia mau hana, a me he la, o ka waiho ana ona ka papa oia kona moe malie ana, a hiki mai ka la o hoala ia ai ka poe moe a make i ka la hope.

  He aloha makou i keia poe, i ka uwe helu aku, e i ana, o makou ka poe auanio pu ma na kipi ana a pau e kinai i ke aupuni o na kapaka, a noho ae hoi oukou ma kahi mana a eia makou ke hoopilikia i a nei o oukou ma ka ae ia ana e hookomoia mai na paahana Asia, kue mai ia makou ma na h@a o ka aina.

  Aloha no ka poe kipi, eia no ke ao mia nei e hookahuli hou, aka, malia paha he hoo@ewe wale no keia a loaa aku kahi apana palena ma ka apua, alaila, pau ke kanikani ana. Ma na ano a pau e kuu aku na Hawaii i keia mau hana ia hoi, a e noho malia loa lakou.

 

HAIMANAO HOOLE BAIBALA.

 

He hiaolelo ka Julian D. Hayes i ke ahiahi Poalima, ma ka Rumi maluna ae o ka Haleh@i, kihi Wae a mauka o Alanui Papu a me Hotele. He poolelo pane keia i ka haiolelo a Mr. Garvin o ka ekalesia Charistiano Eudeavor, mauka iki o ke kihi Alanui Moi a me Ala.

  He mea maopopo, he mau alakai keia make diabolo i kanaka, a e like me ka olelo, olelo olalau a kanaka. Aka, aole e pio ka lamaku a Karisio kukulu ai a hiki i ka lawe pio ia @ o na enemi a pau o ka Oiaio a ka Akua Mana. He hupo ka ike o ke kanaka imua o ka Mea nana i hana ke kanaka a me na mea @ e a pau.

  He palapala ka ike o ka Oiaio i hooia ia e na mea a pau e ikea nei, e pili ana i ke kanana a me na mea e ae o keia ao.

 

KO KAKELA MANAO.

 

  Ua olelo ae o W. R. Kakela, ma kona ma nao, ua kue ka rula a ke Kuhina Kalaiaina King, e kauoha ana e kau iho ke kanaka i kona hoailona kuni manamana lima nui, i ke Kumukanawai, ma ka hookoia ana o ka makemake o ke kanawai hoopaa helu ano o ke kahaka. Wahi ana:

  "He hana hupo ka hoailona manamana lima a aole hoi e ku ke kue ia. Aole hoi he olelo ino ke kanawai, o like me ia i hooholoia e ka Ahaolelo. e kanoha ana e kou hoailona ia iho ka manamana nui ma ka palapala hoopaa. a e pili ana i ka poe kaahele o na aina e aole he wahi hune i pili aku ia lakou.

  "Eia hou hoi, ua hooi loa aku ke Kuhina Kalaiaiea i kona mana, ma ka hookomo ana iho i na olelo no ka hoailona lima. O ke kanawai e haawi ana i ka maua i kaupalenaia i @ Kahina aole ia e heawi ana i ke kuleana o k@ mana ahaolelo, kekahi hana maopopo loa @ @ na kumukanawai.

  "Aole keia hila e hiki ko ku  ke hoao ia imua o @ kekahi o na Aha, a he hana ano ole hoi ka @ hoailona kuai lima."

 

KELA A ME KEIA.

  Ua huli hoi mai o W. H. Conuela mai Maui maluna o ke Calaukina i ke kakahiaka la Kapule nei.

  Ua huli hoi mai ke kauka McGettigan a me J. Grace mai Maui mai maluna o ke Calaudina i ke kakahiaka la Kapule noi.

  I keia la ka mokuahi Mikahala i keia ahiahi hora 5 no kona mau awa ku mau.

  E hoomaha ana na kula aupuni i ka la 26 o Iune aole e ae ia na haumana e noho mamua o kela manawa koe ko oma'ima'i ma ke kino.

  Ua huli hoi mai o H. S. Townsend ke kahu kula kaapuni no kana huakai makaikai i na kula o Molokai: maluna mai oia o ka Mokolii i huli hoi mai ai

  He halawai kokeia ahiahi no ka hui H. A. A. C. i ka Y. M. C. A Hall i ka hora 7:30 o keia ahiahi

  Ua ku mai ka Chitagong, kekahi mokumahu o ka laina mawaena o Portand a me Asia, i keia kakahiaka.

  Ua hopuia kekahi mau aliikoa Rusia e kahakaha ana i ke kii o na Papu o Hanakaona, Kina.

  Hookuuia o Mr. Cowan no ka hoopii kolohe, no ka lua o ka manawa, nolaila, ua hoopau loa ia kona hihia.

  A ka hoomaka ana o keia mahina e hoemi aku ana makou i ka uku o ka Puka La Oiaio, a he hapaha ko ka Mahina; a he hookahi dala a me hapalua o ka Puka Pule, ke uku mua ia.

  Ke hoohenehene nei ka Avataisa i ka Ahaolelo

  Ua ao ia aku ke anaina ma ka Halepule Christiano,  @ ihehi i na wawae no ko lakou hoihoi

  Eia o L. A. Auaru o Maui i ke taona nei, mai Maui mai, ma ke Caladine onehinei.

  Ua meke ma ka home o kana keiki Edmund Hart o Mores K. Awailua, a i keia la e hoolewa ia aku ai oia.

  Ua haule iho la iloko o ka poho o ka muliwai Nuuanu kekahi wahi keiki Iapana uuka, a e ole e ike ia aku o kekahi Hawaii pakele ai kona ola.

  He halawai akea ka na Pukiki i keia po ma ke kuea o ka paalii.

  I ka la apopo e ku mai ai ka Malulani mai Hawaii mai.

  I keia po e hookana ia mai ai e ka hana ka leo mele hou i haku ia iho nei e Miss Matilda Walker. iua Ema Kuea. O Liberty March ka inoa o na leo la.

  I ka po Poaono nei, ua mare ia o Sarah Naone me T. W. Rathborne e H. H. Pareka. He ahaaina nui kai haawi ia mahopo o ka mare ana, a ua nui ka poe i kono ia.

  Ua make no ka mai akepau, kekahi haole malihini ma ka Hotele Richekieu i ka auina la Poaono nei, a ua hoolewa ia no Nuuanu.

  I keia la e lawe ia mai ai ka hihia apuka o L. V. Raptdeh imua o ka Aha Jiure.

  He hana ko keia po ma ka Hotele Hawaii.

  I keia ahiahi hora 5 e holo aku ai ke Claudine no Hawaii a me Maui.

  I keia auina la e ku mai ai ka Malulani.

  Ua hiki mai o J, W. Price mai Kapalakiko me na hoa hana keaka lio o ka laua hui me Burns.

  Ua holopuiwa aku kekahi kaa bago o ka Hale Kepal@ Pontheon me kekahi Pukiki e kiai ana. Ua hulihia ke kaa. Ua lele aku ka manamana nui o ke keiki a pakele mai ma na ano e ae.

  He mau niu kanu ka makou no ka poe makemake niu, no ke kumukuai kupono. He niu huakoke keia. wahi a ka oleloia.

  Ua hoopau ia o Emelia no ka olelo ino. he 85, a no ka hookaa ole, e hoopaa ia ana  Aloha no keia wahine mauna wale i kona kino.

  Ua hoopana ka poe i hopuia ai e Hope Makai Nui King ma Hana no ke puhi waiona, he $350 a he ekolu mahiua hoopaahao, no elua; he $300 a me 2 mahina, @ hookahi, a he $100 me 3 mahina no kekahi.

  No umi makahiki, ua hoikeia ae ma ka papa helu, ua emi mai ka inu ia o na waiona ikaika a ua pii ae hoi ka uwaina. He 43 tausani galani o ka mua, a he 97 tausani galani o ka uwaina.;

  Ua ka mai ka moku Dorie i ke ahiahi o nehinei. O keia moku ka oi o ka nani a ma ka holo. No keia moku ka averika holo o umikumamaha mile o ka hora mai Nu Ioka a me Kapalakiko.

  Ua hui ae o Samuela Alekanedero a me Hanale P. Balauwini ma ka oihana hui Kalepa Komisina ma Kapalakiko. He mau ona miliona maopopo laaa, a oiai o ka nui dala ke ana o ka holomua o na hana e holomua maopopo ana uo ka laua hana.

  Ke hookolokolo nei o Lunakanawai Perry i ka hihia hookomo malu opiuma a kekahi Iapana ma Hale Dute.

  Ua hoopiiia na kanaka o ka mokupuni Tapatue no ke puhi ima i ha haakini Kat@lika malaila e h@ Kanikela Enelani.

  Kupilikii ke kulana noho ana aupuni o Sepania a me Amerika.

  Ke olelo nei na alakai o na Pukiki he poe kauwa piliwale ka Ahaolelo i na ona mhiko.

  Ka makemake o na Pukiki e hookiia ka hoopae hou ana mai i na limahana Asia oi@i ua piha ka aika a oi aku e noho nei i keia wa.,

  E hana ia kekahi kanawai i keia kau e hoopau ia ka auhau dute ma ka uwaina o Kaleponi.

  Aole he manao ia e holo ana kekahi bila no ke kokua laina telegarapa. He mau hana makoi wale no keia a na luna Senate i komo ai ka ia i ka lakou kihene, e like ai me na mea i lohe ia no ka hoohui ana ia Hawaii nei.

  Ua noi mai ko Hilo, a me he la o hana ia ana kekahi bila kanawai i kupono ai me ka lakou noi, e ae ia aku ka pono kukuiu laina alahao uwiia no ia taona. E holomua nei o Hilo.

  Piha ka halawai a na Pukiki, a maikai no na manao. Aka, aole paha e hua ana.

  E kipa mei e makaikai i ko makou LOLE. E hiki koke mai ka oi o ka makai.

  Make ulia iho la ke kaikamahine opio a Makaleka o Hilo, oia o Anoi Makaleka, i hauleia e ka paila papa.

  Ua hoopii ia ka auhau o ka ilio wahine. O ke kumu a keia, i mea e emi ai mai ai na kumulau hooulu ilio. Kue loa o Hon. Kamauoha, aka e haule mau ana kana mau noi.

  Ua hoea hou mai nei he hila hoaie audani. Me he ala, he wahi nika maloko o ka p@, ke hoea mau nei kahi nika i ke awakea. Ua pau mua paha ke dala, a i mea e kaa ai ka poe i hoaie mai no na mea i pau mua; keia koi e hoaie. Auwe, ka aie he haku hana mau ka aie, e---.

  He heluna o na poe e haalele ana ia Honolulu nei no ka makaikai i ka lua o Pele maluna o ke Kinau i keia la.

  E holo ana ka mokuahi Kauai no kona mau awa ku mau i keia la,hora 4 p.m.

  Ke hoole loa nei na haole kalepa, aole lakou e ae e hele e hoopaa ia lakou iho, a e kau i ko lakou hoailona e like me kauwa kuapaa o ka wa kahiko. He kupaianaha keia kue ana mahope o ka ku uku nana a holo ke kanawai.

  I keia po e weheia ai o Keena Pauahi Kula Punahou.

  He halawai ma Punahou i keia ahiahi.

  I ka Poakahi ka mokukuna Ooronet e holo ai no Iapana.

  He paani kinipopo ka ka Hoku a me ka Honolulu i keia Poaono.

  He ahaaina ka na Kauka ma ka Arlington i keia ahiahi.

  O Kauka Emekona ka Peresidena o ka Papa Ola i keia wa.

  O Kuhina Cooper, ka Loio Kuhina i keia wa.

  He miliona tona ko paa ka haule ma Cuba.

  He $2000 ke ana haahaa o ka hoomaka ana aku e heluia a auhau ia o ka loaa makahiki. Kokua loa o S. M. Damon, Kuhina Waiwai i keia.

  Ke laha nui la ka ma'i ahulau eleele ma Kina a me Iapana. He mau ouli keia o ka mea e hiki mai ana iloko o ko kakou manawa. He tausani e hina ma ka akau a he umi tausani ma ka hema, o ka mea noho maemae a malama i ko ke Akua mau kauoha, aole e pa ana  Eia aku a hiki mai.

  E hooholo hou ia mai ana ka mokumahu Zilanedia i Honolulu nei.

  Ua hoolewa ia aku o Miss Kase Field i ka auina la o nehinei.

  Ke hoomaka nei na moku o na awa Pakipika o Amerika, e lae mahuahua mai i na ukana mai na mokuaina mawaho ae o Kaleponi.

  Ua hooholo aku la hoi o Kauoii i kona lio iloko o kekahi halekuni pake  I koua lawe ia ana i ka halawai olelo ae la oia aole oia i ike na hana oia i kekahi hana e like me ia. Alaila, o kepalo iloko ona aku la ka mea i hana i ua hana la. O Kanoii nae kai hoopaiia.

  E hookau ia ana he dute mahuna o ke kopaa ma Amerika, ma keia hope aku, mahope o ka la 1 o Iulai. Oia ka lohe.

  He $78,684 ka lilo o ka Hale Pauahi i makana ia aku e Mr.Bihopa i ke kula o ka Punahou.

  Na Presidena Dole ka haiolelo i ka ponei ma ka weheia ana a me ka makana ia ana o ka Hale Pauaahi

  O Rev. Dan. Dole  ka Presidena Mua a ke kula Punahou.

  Ua loaa aku kekahi pipi i lole imua o ka Hale Kuai Metropolitan na mai ia  Ua hoounaia i ka hale hana mea hoomomona lepo. He mea keia e hoike aloe ana he maikai o na io holoholona.

  Kinipopo ko ka la apopo

  Ua hoopii ia o Lai Chong o ka Hui o Wing Wo Tai no ka hoopao ana i na Pake hou malalo o ha palapala ae a hookuu pule ia mahope o la hiki ana mai.

 

E hiki no iloko o ke Ahiu o

ka Waonahele,

 

E ike ia ana no e komoia mai ana na Kamaa o kahi o

M A KAN A N I .

Ua Loaa Kekahi Paa Kamaa o na

                             mea a pau mai Hawaii a Niihau

       Halekua Kamaa o Makanani.

 

HUI KUAI LAKO NOO HALE O

                                  KE KULANAKAUHALE

 

Telephone  846  KEENA HANA.                       @

H. H. WILLIAMS,  :  :  :  :  Lunahooponopono.

-----------MA KE----------

KIHI  O  ALANUI  BERITANIA  A  ME  PAPU.

     E hookomo mau mai ana mai na aina e mai, a e hana ma@li ana na lako hale o na ano a pau, me ka hana ana i na noho nolunolu.

I kia ana na Pla o na aa a pau

 

            E kipa mai ka poe a pau e makemake ana i na lako lumi hookipa na Lako Lumi a pau, Na Noho maoli a me na noho paiapai. Na Noho @, &c, &c.

Na Pakaukau nunui a me Na Pakaukau Liilii.

Na Aniani Kilohi Maka Na kii, Na Laau Kau puka,

Na Puka nahenahe Na Ulupakaukau

Na Lako Hale Ohe a me @.

Na Lako Hale Laau Oka Emi Loa.

 Na Noho Laau a me Ie, no na hale halawai a me na hale na Ahahui.

Pola Uwea a me uluna a me pole moe maoli.

He hoolimalima ia no ke Piano ma ka manawa, pela no hoi na noho.

Na Lako Hoolewa makaukumua

Na Holowaa Kino make nani me ke aniani.

            Ua makaukau o Ms. Uilama o Ialoa i na hana a e hoomoe @ paha i ike ai @.