Ka Oiaio, Volume I, Number 103, 25 May 1896 — Page 2

Page PDF (694.84 KB)

This text was transcribed by:  Inger Hojfeldt
This work is dedicated to:  Daughters of Hawaii

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

KA OIAIO PUKA LA.

 

JOHN E. BUSH, Luna Hooponopono a me Puuku

 

HONOLULU, : : : : MEI 25, 1896.

 

HE HANA A NA KAUKA.

            Aia iwaena o kakou kekahi poe Kauka hou he poe kanaka i koi iho nei e kukulu i kekahi hui kauka, a ua ko keia makemake o lakou.

            Ma ka hoohui ana o kauka, me he la i ka nana aku ma ne mea i ike ia i keia mau la iho e ake ana ka poe hou i hiki mai nei, e kukulu i kekahi monopole, a ma ia ano e imi i kulana no lakou e hiki ai ke hilinai nui ia a e kii nui ia ai e ka poe ma'i.

            Ma ke kamailio a haku manao, he pahee keia poe, eia lakou ke hoao nei e ko i na kauka a pau e kau i kekahi rula o ka uku ana o na ma'i i kii ia aku lakou. He elua mea i ike ia ma keia ano hana, he kiekie loa ka uku, oiai ua lawe ia mai ke ana kaki a na kauka ma Kapalakiko, a o ka lua, he ake ana keia, e hoopoloke i ka lehia ia o kekahi poe kauka e like me Kauka Herbert, Mare, a me ko Cooper ma ano.

            He lili keia poe hou i ka poe kahiko, a nolaila, keia imi ana e hoaui i ke kulana o ke kahua o na kauka i hilinai ia i komo mai ai lakou e apo pu i na pomaikai o ka oihana lapaau. O ka lawe ana mai i keia ano o Kapalakiko oia kekahi hana kapakahi, oiai na kauka malaila e haawi wale ana i kekahi o ko lakou manawa ma na wahi lapaau a haawi laau o ia kulanakauhale i na la a pau o ka makahiki.

            Ma keia ua loaa he pono i ka poe nele a uuku o ka loaa, a o ka poe waiwai, ua @a no hoi lakou e hookaa i na uku kiekie ana. Ma Suedena, ke ole makou e hoomanao hewa, aole he kaki o na kauka, aka, ua waihoia aku no na ka poe i lapaau ia e noonoo mai i ka mea kupono e uku ai i ke kauka. a aole no hoi o ka loaa ole ana o kekahi uku i ke kauka mai kekahi poe i lapaau ia, he mea ia no ia kauka e haalele ai i ka mea i ma'i ia, a me kana mau kahea ana i na wa a pau.

            Aka, o ke ano iho la no ia o keia wa, a e pakela oi aku ana ka manao  puaa o ko ke ao, ma keia hope aku. Aole e pii ana ka manao aloha, e emi ana, a e lilo ana he noho ana aloha ole, aka, he noho piele kue i ka olelo a ke Akua.

 

MAKE O HUEU.

            Ma ke kakahiaka Poaono, la 23 Mei, ua make iho la o George Hueu Davis, keiki a Isace Davis, koolua o John Young no laua mai ka inoa o Nahaolelua. He 71 ka nui o kona mau makahiki; me ke kaikamahine oia kahi i noho ai a make iho la, me Miss Lucy Peabody.

            He moopuna ka mea pili loa ia ia. Ua kaulana, keia ohana ma keia Paeaina, a ma Waimea Hawaii, ko lakou aina hanau.

 

HALE PAU @

            Ma ka hora 3 o ke kakahiaka Kapule ae i na hamu ae hoi na alelo o ke ahi i ka hale o W.H. Konuela, ma Alanui Moi, Kulaokahua. Ua ike mua ia mai hoi ke ahi e C.B. Wilson ia ia i puoho ae ai mai kona hiamoe mahope iho o ka hora 2 wanaao. Nana i telepona aku i ka Luna Nui o ka Oihana Kinai Ahi, a he eono minute mahope iho ua hiki aku la na kaa kinai ahi, aka, na hala ka manawa, ia wa no hanee iho la ka hale. Aole he maopopo o ke kumu o ke ahi oiai aole e noho ia ana ka hale, aka e hooponopono hou ia ana. Ua ike ia hoi kekahi mea ma ke alanui Young e hele mai ana mai ia aoao mai, e kakahi makai kiu. Nolaila, ua haupu ia he puhi kolohe ia, a ke imi ia nei ke kumu. He $6,000 ka nui o ka inesua maluna o ka hale. E kukulu hou ia ana he hale hou e Luka ma i keia mau la iho.

 

NA ULIA.

            Nui na ulia poino e pa nei maluna o a @lahui Iapana a me Pukiki. E like no me ka hanai hookuulala ia o na keiki o keia mau lahui, pela i ulu ae ai lakou me ka hopo ole a noonoo a manao nui ole i na mea e hiki mai ana. Ua like ka poino a me ka make he mea ole ia lkaou mai ka wa uuku mai a kanaka makua, a me he la ua like ke ola o keia poe ka manu ka ulu ae a mae iho.

 

MAKE O WILLIAM McGURN.

            I keia auina la i haule aku ai keia Hawaii opio i ka make, ma kona home ma Kapalama, i ke 33 o kona mau makahiki. Ua waiho iho oia he kaikuaana, he wahine me elua mau keiki opiopio. He hoonohonoho hua paipalapala kana hana i ao ai. I na la kinohi he aloha aina oia, a mahope mai o ke kinai pio loa ia ana o ke aupuni moi e ke Kuhina America, ua haawi pio iho la oia, a noho paahana aku la no ke aupuni hou. No keia ua hoowahawaha ia oia e kona lahui a hou aku la i ka puhaka o kona makuahine honua.

 

KELA A ME KEIA.

            Eia o Mr. Parish o Ulupalakua i ke taona nei.

            Ua loaa ia o Senator Kikila Baraunu i ke omaimai.

            Ua hopu ia o S.K. Aki i ka Poaono nei no ke apuka.

            Ua loaa ia W.R. Kakela he $100,000 no ko hoaie i ka poe kupono.

            Ua haule ka uwaki gula a kekahi lede mawaena o alanui Likeke me Punahou.

            Eia o Loio A.G.M. Robertson ma kona wahi moe i keia mau la me ka ma'i fiva.

            He hookahi wale no hihia o ka halewai i ka po Poaono nei, oia hoi he ona rama.

            Ua oluolu iki ae ka mai o C.J. Creighton i keia ma@la.

            @ oi @ i ho@ nei i ka luaopele, @

            Mai poina na makamaka i ke kua@ @ pau ma ka hale kuai o L.B. Kerr. He 30 i-a kalakoa paa no hookahi dala.

            No ka poe pena a pia i ka helehelena e loaa no ka pia aala "Ramona" ma kahi o Hobron ma.

            Ma kahi o E Helekunihi i pau, he haole kona pani-Hope MakaiNui Carter. O ka hope aku ana keia ma na wahi a pau i ka nana aku, koe na elele, pulumihale a me malama lio.

            Ua huli hoi mai o H.M. Wini mai kana huakai makaikai aku nei i na aina kanu kope o Hawaii, ma ke Kinau o ka Poaono nei.

            Ua huli hoi mai o Daniela Logana mai kana huakai aku nei i ka luaopele o Mokuaweoweo, a ua lawe hou ae nei oia i ka noho Lunahooponopono ana no ka Buletina.

            E wehe aku ana o Kauka J.T. Wayson i keena Kauka nona, ma ka hale iho nei o Rev. Garvin, kihi o alanui Rikeke me Moi.

            Ua waiho aku o C. Crane i ka noho Kapena ana no ka hui waapa Myrtele, mamuli o ka nui loa o kana hana.

            Ua haule iho o Charles Ludwigson mai ke kumu manako iho a haki iho la kona mau lima a elua. He mea keia e ao mai ai i kamalii e aihue nei i ka manago a kahi poe.

            Ma ke Calaudine i hoi mai ai o s. Parker, Hon. H.P. Balauwini. W.H. Conuwela, Kapena J. Ross a me kekahi poe e iho, i ke kakahiaka la pule nei.

            Ua hookui ae ke kaa o kekahi mau lede opio me ke kaa o kekahi lede okoa iho, a pakele mai pilikia.

            Piha pono ke keaka i ka po Poaono nei, a he maikai na mea a pau i hana ia.

            O ka poe Pukiki hoohaunaele mamua aku nei, ua hoopai ia he hookahi makina ma ka hana oolea.

            I ke awakea Poalima nei i make loa ai kekahi keiki Pukiki limahana o ke alakaa hao, ma o kona komo ana malalo o kekahi kaaahii kona wa e holo ana.

            Ua olelo ae kekahi kauka, ua maa no ia i kana uku e kaki ai i kana poe ma'i, nolaila aole oia e hahai ana i ka rula a kahi poe kauka auhau nui i hooholo ai i kela mau la aku nei.

            Ma ka lapule ae nei, ma Wakahalulu ae nei, ua make loa iho la kekahi keiki Pukiki nona na makahiki ehiku, ma o kona lele ana no loko o ka wai, mai kahi kiekie aku. Ua luu ia aku e kona kokoolua, a loaa aku la kona kino i lalo o ka papaku, a ua hooholo ka aha koronero, ua make ulia oia.