Ka Wai Ola - Office of Hawaiian Affairs, Volume 31, Number 3, 1 March 2014 — Aloha ʻĀina [ARTICLE]

Aloha ʻĀina

na Noenoe K. Silva Aia ka mole o ia mea he aloha 'āina i ke 'ano o ka noho 'ana a me ka mana'o'i'o 'ana o nā kūpuna Hawai'i. Ua haku nā kūpuna Hawai'i kahiko i nā mele, nā mo'okū'auhau, a me nā mo'olelo e hō'ike mai ai i nā mana'o aloha 'āina. I ke Kumulipo a me nā mele ko'ihonua 'ē a'e he nui wale, aia ka mana'o o nā kūpuna, ho'okahi wale nō 'ohana o nā mea ola a pau. He po'e kūpuna no kākou ka lā, ka mahina, nā hōkū, nā mea kanu, nā holoholona, a ia mea aku ia mea aku, no ka mea, aia kākou a pau loa i loko o ka mo'okū'auhau ho'okahi. He aloha 'ohana ko nā kūpuna Hawai'i i ka 'āina a me nā mea a pau loa ma luna ona. Eia kekahi, hiki ke 'ike 'ia ke aloha 'āina ma o nā inoa 'āina kuāmanomano, nā wahi pana, a me nā mele he nui hewahewa. He kahua kēia mau inoa e kūkulu 'ia ai nā 'ōlelo no'eau a nā kūpuna. Ke kūkulu lākou i kahi mana'o nui, nānā lākou i ke 'ano o ka 'āina i mea ho'ohālike e akāka ai ia mana'o. I ka wā o ka ho'okahuli aupuni a me ka ho'ohui hewa 'ia o Hawai'i nei me 'Amelika, no'ono'o ihola ka po'e i kāko'o iā Kalākaua lāua me Lili'uokalani i inoa no ko lākou 'ahahui, a 'o ka Hui Aloha 'Āina kai koho 'ia. He Hawai'i ka po'e a he Hawai'i ka 'āina, ho'okahi no kupuna o lāua, a no laila, 'a'ohe wahi pono o ka 'ōnou 'ana i nā ali'i a ka'awale mai ko lākou noho ali'i 'ana aku ma luna o ka 'āina. 'O ko lākou kū'ē ikaika loa a'ela nō ia ma nā 'ano like 'ole he nui. I ke kenekulia iwakālua, ua mau nō ke aloha o ka 'āina hānau o nā Hawai'i. Na Kawena Pukui lāua me kona kōko'olua, 'o Samuel Elbert, i hō'ike mai ma loko o kā lāua puke wehewehe 'ōlelo Hawai'i i ka mana'o o aloha 'āina, 'o ia ho'i, he aloha ia no ka 'āina hānau, a he patriotism wahi a ka haole. No ka wā kahiko mai nō na'e kēia 'ōlelo. I nā makahiki 1970, ho'ā hou 'ia ke ahi o ke aloha 'āina e George Helm, ka me'e o ia mau lā nāna (me ka 'ohana PKO ho'i) i ho'opakele ka mokupuni 'o Kaho'olawe mai nā lima ku'i mai o Maleka. A nui nō nā mele aloha 'āina i haku 'ia i ia mau makahiki, e la'a me "Hawai'i Loa Kūlike Kākou," "Mele o Kaho'olawe," a pēlā wale aku. I loko o nā makahiki 1980 me nā 1990, hlmeni mau 'o Israel Kamakawiwo'ole i nā mele aloha 'āina, a he mau mele politika nō ho'i. I kēia manawa, ahuwale ke aloha 'āina o ka lāhui Hawai'i. Kūlia nō kākou i ka hō'ike aku i ke aloha 'āina a me ke aloha kupuna: 'ōlelo Hawai'i kekahi, mahi 'ai kekahi, haku mele kekahi, ho'āla hou kekahi i nā mele aloha 'āina kahiko, a'o kekahi i nā keiki a me nā 'ōpio, a

pēlā aku. He kuleana ke aloha 'āina e like me ke kuleana 'ohana. 'A'ole ia he kuleana e ho'oili aku ai ma luna o ha'i. 'Auhea ka pono o ke ka'a 'ana o ke kuleana 'ōiwi ma lalo o ka lima nui o Maleka? E ho'omana'o 'ia nā hua'ōlelo a ka po'e aloha 'āina ma nā palapala ho'opi'i kū'ē ho'ohui 'āina i ka MH 1897: . . . ke kue aku nei [makou] me ka ikaika loa i ka hoohuiia aku o ko Hawaii Paeaina i oleloia ia Amerika Huipuia ma kekahi ano a loina paha. Ua ho'ohui 'ia nō kā na'e. Mai ia manawa mai, ua lilo nā 'āina he nui i nā lima 'ē, ua lepo nā kai a me nā wai, ua 'eha loa ka 'āina i ka ho'opahū 'ia, ua ho'okapu 'ia kekahi mau 'āina nui e like me Polihale, a na ka pipi'i loa o ka noho 'ana kākou e wailana aku nei. 'Eā, e paio kākou. Aia nō ka pono o ka 'āina a paio 'ia. 'A'ohe hā'awipio o ke aloha 'āina!