Ka Loea Kalaiaina, Volume II, Number 19, 7 May 1898 — KA MOOLELO O KE KEIKI IKAIKA A ME KE Kaikamahine Koa [ARTICLE]

KA MOOLELO O KE KEIKI IKAIKA A ME KE Kaikamahine Koa

i • i [ I j 1 l X" &f*Httatketke •• no Keikialii j B i » K ALE I. a me II. « E f ■ * i I 1 \ Xtf K> iki •• lh-m n lut Mol Ohohi \ •' i n /VW5roi«. ;i 1 [ A 1 ka hiki ana mai o W5- c t«ma H 5 Pelokane. Ua hoike ia kona akaniai imua o na e keiki naauao o Pelekane, ao- j. [ le nae o lakou i oi ae mamua 1 f ► 0 WHiama n, a lawe ae la o * Kalo moi ia Wiliama h i kei- 1 ki punaliele nana, a malaila r 1 noho lioolailai iho ai o Wi- ► liama ii, me ka manao kuhi- 3 | hewa nao o Kale moi, he kei- j j ki keia na ke kanaka nelene, i | eia ka na kona kaikaina no. i | Maanei e hoi kakou i hope, ia l j Naita H la, a me kona makuaka- * i ue. * i 1 1 ka hiki »na aku o ka lohe i i/elene, ua lilo o Wiliama n i j keiki punahele na ka Moi o Pelekane, olioli loa iho la o Naiia j n a me kon i makuakane inei lono ! a hooikaika loa iho la o Xaita n j t ka imi ana i ka naanao, me , ka manao e l\ akn mamuao kona ] * kaikuoana. i A he mau mahina eha mahope 1 I iho, pau ae la ka ike o ke kmnu ] ia Naito n, hoihoiia aku la o Naita h me kona makuakane, a ua | oku akn ka makuakane i ke kumnao me ka lawa ole o ka uku kuma o kana mau keiki. Nolaila, ] na noi aku la oia i ke knmn. £ j noho aie akn au ia oe. Ua ae mai no ke kumu. A uo ka manao o Naita ii e lawa ana no i kona koi- ' kimana i lilo aku la i punahele t na ka Moi o Pelekane. , Kakau iho la oia i wahi leta, a hoouna aku la a hoomia aku la na koua kaikuaana, A i ka loaa ] ana aku o keia wahi Ieta ia Wiliamu n. Wehe ae la oia a nana iho : la i na huapalapala i kakania ] penei: ! U» lo.i i mai nei ia’u kau lete, ] me ua huaolelo hookano iloko* j£ kuh» «ma paha oe i knu lilo > ana i keiki punahele ua ka Moi, , oia ka mea e lilo mai ai o ka hale , dala o ke aupuni nei ia’u, au i , knnoha mnī nei e hoouna akn au , i inau ihila niio. Wiliama H. <« * A ike nae o Naito H i na oleloi kouakoua o loko o ka leto a koua I, ikaikuaana, hoomanao ae la paha oia i keia mau lalaoi mele; Kapukapu ua maka o Puns i ko i ’kuirwahine ’ Aohe ike wale iho ia Maliu | Ka hnhuki lawe a ilwekahun» j , K« eua wale no ena i ka pua i l T a hoohewahewa paha ia Kah'u < A haha’i aku !a o Xaito H i ka leto a kona kaikuaana i kona mau 1 makuu. I

!SiJ! Wiliama H —Aloha oe: | i Ua lohe mai no au i ko lilo aua \ *. r keiki pnnahele na ka Moi o Pe -1 lekane, aole no hoi paha oe i ne- 1 le i na dala aito, e lawa ai ka uku no ke knmnao a kaua, no ka mea < aa ike no oe uo ka noho ilihune 1 ana o ko kaua mau makna, a pehea la kou mauao? Naito H A pau kana heluhela aua i ke- , ia lete, ua kakau iho la oia i wa- , bi ieto. a hoouna aku la na kona kaikaioa. A i ka loaa ana akn o i kana palapala ma ka Uma o kona ] kaikaina ma Helene, a wehe ae ' la oia, a nana iho la i na Imapalapala i kakania penei: ] d Xaito H —Aloha oe a me na . i makua o knua. | ] A i-ku lohe ana o ka maknaknne. i paue mai la oia me ka huhu nui no i Wiiinma H. O ke keiki manaoino ho make iuo no konu ma ka lima o; i ka poe powa o ka mauna o Poleka- « ne, a e ok.oki ia ana kona kino i na 1 npana like eha, a nau no e kokua i i kona kii»o knpapau, a no e ho- i oiewn hanohano iaia ma ke kulana- ] kauha'o alii o Pelekane. < Aole nae he maopopo ia Xaitr H 1 0 keia mau olelo a pau a kona ma- 1 kunkano. Ninau hou akn la o Naila ] H i kona makuakane. Pehea lu i ■ n.aopopo ai ia oe e niake ana o Wi- 1 linma H ma ka hma o ka poe powa,} ■ no ka mea eia no kakon i Helene , uei, aia no kela i Pelekane’? | ] Pauo mal la kona makuakane.i Ma knu 5ko kilokilo i a’o ia au e ka'u kumii i kuu wa opiopio ma Pelekane, a hele auana mai au a uoho i koia aina a hiki i keia la & kana e kamailio nei. Ano, e haha'i aku au ia oe i ko’u kulana alii, a me ko’uinoa. OKaleEluaau, o Kale Akahi ko’u kaikuaana, kameahoi? nana e hoopunahele mai la kou kai-1 kuaana ma kuu aina makuahiue. j A mamuli iho o kuu manao, ua haa- j lele aku au i kuu nina alh'. j A i ka lohe ana hoi o Naila H i 1 keia mau olelo a ka makuakane, nonoi aku la oiaikona makuakane. Ina hoi ha pela, e hookuu mai oe ia’u, e hele aku au e hoao aku i na hana mnikai imua o Eale Akahi — s kuu makuakane moi: a ina oia e hannioo mai ia’u, alaila, aole īa he kaiku«ana nou, aole hoi hc makuakane no’u. Ae mui la no hoi o Kale Elua i ke noi a kana keiki. A hele aku la o Naita U e ninau i ka moku i makaukau i ka holo i Pelekane. la ia nae i hele aku ai, halawai j uiua iho laoia me kekahi kapenn, i makaukau ka holo i Pelekane iu la, a e hu!i ana nae oia i kona malamamoku i mahuka. Kaa mua nae ka ninau ia Naiia H. E holo ana nae paha koa moku i Pelekane? Ae niai la ke kapena. Ae, e holo ana no, i hakalia wale no i ka mahuka ana iho nei o kua malamamoku, a i na e loai kuke ae i’au« keknhi malamamoku hou, n ka holn koke no i« o ka moku i keia U. Olelo aku o Naita H. A pehei hoi kou manao ia’u, i malamamoku noo? Ae nui la ke kapena. He ae no no, ina oe he makaukau ma ka holo moku. E hoao no paha, wahi a Xaita h. Ninau mai la ke Kapena, Heaha kou ukn o ka mahina? | Hai aku la o Naita H. Ile kanali- | ma iU!n ko’u ukii. ! Pa ae no au, wah» a ke kapena, j ke hoohiki mua mni nae oe, e holoholo i kun mokn a hala na makahiki eono. Ae no au, ke haawi mua mai ee 1 ia'u i hooknhi tausani mo eono haneri date, i ela no to’u uhana, wahi u Xaita H. IAo mai la nu uae ke Kapeua, a hele pu aku la laua uei a hiki i ka Hale l>ute Awa, malaila ke Kapena

. | i haawi mai ui ina dala ia Xaita h. \ 1 A kakau ia iho la ka hoo- j , poa i ka inoa o Nalta H. e holo ma- j lamamoka a h)\ i na makahiki eono. j A hoihoi aku 1a o Xaita h i ke j ■ daia na kona ma» maku». a halia'i: pn aku U oia i ulakuakane no ] kona keoai-i ana i mahunoku a ha’a \ na makahiki eono. * j Ae mat Ja no nae ka makuakane. 2 * A haawi aku lfl keia i ke nluha i I na roakua, a hele nku ia a Uu i ka uioku, ao ka holo iho la no ja. la Na»ta H wale no ka hookele ana o ka moku n» keia holo ana, me fca inakemake o ke Kapena e ike I ] ke akamai o kona malamamoku hou A heakamai io no, a komo nna ka inoku i ke awa o Pelekane. Nui lon iho la kona olioli i ke aka- j •nai o kona malamāmoku bou, hoo-1 | pili ia aku la ka moku i ka uapo* 1 a hoopaa ia aku la na kaulahao eha! mamua o ka mokn a maliope. [ ■ A lehei aku la ke Kapena i uka, j ; a kauoha’e h ia Xaīta H, E noho oe ] > • e malama i ka moku o kaua, a e \ malama pu no hoi me na ra'a o ka j moku; malia aole oe I a’oa’o ia i mamua eko kaoa holo aua mai nei. j E hookaawale ia ra«a o ka moku no ; na Sela. a o hoi>e hoi o ka moku no | kaua a me na iīi malalo iho o kaua; ] ahe kapu loa na luma aole o ■ hele mahepe o ka moku, a oia iho la ka rula o ka moku. 4 * 1 Ae msi la o Naita H. a kakau iho s ' i 1 } laoia i na olelo a pau a ke Kspena | .malunn o kekahi wabi palap:tlfl, a I ; ho-o iho la ma kona pakeke. ■: j Ai ke Kapena nae i hala akn ai i | kahi o na Una noua ka moku. Ua ' kauoha ae IaoNaito H i na ‘;uin«. e mai i na pah,olo. 1 ‘no fcft mea e okūa f?.fcu ka moku | o kakou, a kaawale omna. a kaawa-1 le o hope, ala-.ia, e uoho malie no j hoi oukou mauma, o makou uo hoi j [mehope o ka nioku,me ka lehei ole j i i nka e like me fce kauoha a ke: j Kapena a kakou i iohe ae nei, | j Pane mai la nae kekahi wahi lui- j j na aole paha e peuo ke oki i ka me- i īku a kaawale omiia a kaawale o I | hope, no ka msa ua piha ka moku i | na waīwai he mii loa. > Pane mai o Naita H. Ua oki oe,: no ka mea. o ke Kapona ka mana! } maluna o’u, a owau hoi maluna o j eukou. A hoka wale iho la no ua :■ ..ahi luina nei. A eoki iho la lakou • nei i fca moku, e Hke me ke kauoha ; Naita H, a kaawale omua, a kaawalo; o hope.