Ka Loea Kalaiaina, Volume II, Number 21, 21 May 1898 — HE NANEA HOOMAHIE NO KA Ui o ke kiaha aniani Puaniki o Murino KA OPUU ROSE KAKAHIAKA O KA Muliwai Laan Sitima [ARTICLE]

HE NANEA HOOMAHIE NO KA Ui o ke kiaha aniani Puaniki o Murino KA OPUU ROSE KAKAHIAKA O KA Muliwai Laan Sitima

O AHESOJ}IXA KA MAHIXA A I miAOHKU» A MK KE KKEKIALII KIKONI IU ALlLAUOUINA

Ka Vi //aliai Wailiula » kt aso ahuhi KK KAULIO HAAHEO O KA MAKANl PUAHIOHK) O HIEELA. KA MEA I OLELO IA KA PIKO AKIANI PAHAOHAO O XEBASINA. la wai nwiuwi ae ai ua le Paha►liac??l3, a hehe ae la ka aka «ua i fca mea i piha i fca lealea no kena lioau ia afcu me ueia mau hene aka . ua le la: Uwihihene, Uwihihene. lehene, nhene, ihene, turul>ataicro>i ti-ri-ri. VI —ha. Xe<- —ba, Ois — ba, Bah-kav-dee-loe, a haalo’ulo'u īho la k« aka a na le 4 Ja. Ia wa nuininau kokeaku ai ka Moi 1 ke Kapena Opie. “Heaha nmi la ka hoike a ke fe Pahaehao no ka'a ninaa.” Pane ak« la ke Kapon i opio. “0 ua aina nani la h me kona mea i iilo ai i gula wabi ana i hoike mai nei, oia no o 'Vincba, Xecifteba, Gisaneba, ka lio keokeo Bakedilo. Oia no hoi ke Aniani-huinakohi, ka Poai o ke Kauoha, ka Nohoalii a o ke kmo piha o ka lio keokeo Bnkedi]o, » oia iho la ba pane a ua le ’la*’ “Alaila, o nn huapalapala no ki a makou no i ike ilio nei i ke;a Ja e«?” Wahi a ka Moi. “Oja no;’’ wahi a Homem ke Kapena opio. “A oia hoi K:*'n © hoike ai ia oe, no kau mea i makemake ai \(i ike no ua aina la." ! ‘ O ku ulame he ahi la a kakou i iike akti nei. oia no ka nahu Pnleahi | o ka lio keokeo Bakedilo ku i!i deI bolo o Kalawina i akaain mai nmi l I ka ili mai o kona hueio. i kuiia wa ■ i hele ai e hoowaIej\aI<; i ka poe poj no n ka honna, i wahie ho-a no ka ! luauhi o Oniiinu, a popo'i ia ai \ kona ulmne o ka mana o ua uwoa | niukahi pohina o NehaKina ku (Pl- : ko-aiiiani.) a lole ia ai kona alnalu • poo ine na pepeiaohao. j A kuiliia nkn kana <» niuiKnimun i oīaai ka:iaka mai koiu uiau lima |aku. A unulu iahoi kooa iuau maii ao loloa o na wnwae mo na liina a 1 me kor.a muu kiwi eha. A o;a ili o \ Kalawina o:a ka aahu o ka lio keo- • j keo Bakcdīlo, a me iu imhu « komo I ix\ ua lio keokeo la iloko j ku mulii wai ahi o Babe!oka. i O kn ul \ a kakon i ike uku uei ’ me he ao ulu ln n« ke Komohaiiu i • ka ua li’ula. oia iio ka «imeim o ua ;aahu ili la i ka ikaika weln o ke alii jo kn muHwai ahl o Bubel«ku. * O k<* a kakou i ike ak« n«i.

I “ " | oi« no ka inaalili «na o ka wela o ua aahu la mahopo iho o ka oili ata ; mai o ka lio keokeo mai loko mai o i • [ maliwa? ahi o Babeloka. A ina hoi e i*o ako ana kakou lie • moananuii ike ole ia kona niau J | palena mai o a o, o ka hou no ia o \ na lio keokeo la i loaa m ii mai ka I we!a mni o kel.i muliwai o Ualielo* I ka. n i ka akoakoa nnr o im kulu j hon o ua ho keokeo la. & hni i knhi V l Iiookahi, uu lilo ne )a ia i nioanauui lakeaiiaeole m koua mau j»alena > j mii oao. i i i A inn Imi kakou e -ike aku ana i ; ke kupikipiki-o o na ale o nn inoana I (l.i, oia m» ka. ikuikn o ka maknni '! o nn pukailm o na lio k«?okeo !a, mniiiuH o koiia bo!o ikmkn ana iio* i ko o k<*la muliwni nhi o P.nln'Iokn. A oia nmii makani o kona man puknilm kn men nnna i Imnleale ne i j u-i umana In, n kupikipiki-o ae In ' kona inan wni. a lilo ae ln i miu ale ! kiekie me ho man kuahiwi kii*- | kse la n»im monim 1a. ! A li j mea ku i ka weliwli fca ma- ; hiini o kona in.m p ikallm, e pnlumi ; a- a i n.i mea a j»an mnti.ua o koun ' L ;alnheie, aohe mnim knpna e knpaa' nku imna o na makani o ua pukaiUn i ;o Hakeililo. Ina lie nian iwi oulea; ' konn na hnnaiu n knualm. na lil » ia j ; i men welnwolu liilii loa ilokoo nn i ; hunnimna lehu. ] “ 1 A iim hoi knkou e lohe :iku nua i I i 4 jka uiiiMilu inni o na nle o immoaim-' ; t i ! wai l*i. o : a no ka naenne paupauaho ! I o ka hami o ua liakeiUIo !a mamuli ;o kma kuupau ann i kona mama : ‘ ho|r»; Oia Innu paupauaho o ua lio • k i keokoo la, aa koino uku la ia iloko; | o ua uioana la, n nunulu anu ia ilo- ] j ko o ua moanawoi ln, a hookui ae! i \ j la koia nle kena u!e, a lilu ae la i i i maii leo kn i ka weliweli lon, e hoo-1 i naueue ia ai na manna a me na pn-i ! jiaku o ku hohonn. | I A no ke!a uunulu o ua moanawai 1 j ia, ke maiiao nei au, aob loa he ho-l | okalii o oukou e noho iho una iloko | j ne! o keia keena, e pau loa aku ana j ' j oukou i ke auhee a koe ole iho ilokn; I j neī. Xo ku mea o ka hana a konn! I I mau ale, he ku loa ia i kn weliweli. i 1 1 O ke kani a kona inau pukaihu | ■ | ke uhuhu ne. ua like ia me na heki- | li ikaika ha annalima i h*ma, aohe ! ’l mea ohi i kona leo ke uhuhu mai, e i - | ipili pu ana a palahe liilii ?ca ia na I | mea ola. \ ■j A i kekahi manawa, e paioana ’ | na malumi o im pukaihu o ua Ho j • • 1 1 keokeo la maluna o ua moanawai la, ■ s a o lilo ana ua mau lnakani la i I I j Ipuahiohio ikaikn, a na laua o owili | I i ua moauawai. la a lilo i waipuilani ‘ 1 ! me he k;a pohakumahaU keokeo la e •; - ku ana inai ka papaku ae o ka ho-i honu; B«uonj hoi ko kiekie o ua wai; ’ j piiilani 1b mai ka iliwai . ie he : , lehiku' mile. A ke hehi nawawae! • i mua o iu lio lama kana wahl e ku j • ana me ke po-ha o ko kani o kona ’ huel i ma kona aoao hem-i, e nauo- | 'ueanaua papaku o ka aina o ke {kupua Babeloka, a na ia imueue i ’} hoonioni ae i ke kia inah.iia waipui-1 | lani, a nmi la kona mau ko-| i | lamnwai p.iakai me he ua lanlpili j I la, a ma ko hikou Vahi e haule ai‘ | uo lilo ae la i mau elelo ahi welP |. ;weJiloa. j A ke po<*poe ke kiuo o ua lio kee-1 ’ keo la a like ine he kinipopo la. o! ‘ , ka pii ana iu o ka mhina o na Ho la | : nu kona euemi a mau enemi paha. j i j Alnilii, o ka luku holookoa ana im ia * 1 uii ho ln i ka niim o kona eneini. • i 1 ī. ...n I.. n .... •- l.a.n .. — .. I.. : i i*v * pw ’■ nim uuu« iv- | anai 1 1 konu kaumaha wela maluna ! o keīa mea kino keia mea kino, ina • i I he kupua oia; a ke heiuo Ja mailoko i aku o koua kino poepoe, ka loa a jjmeka Inula o kona ili e uhi paa 1 -iauaikii ain-i holookea ma kahia; i kona kino poepoe o k«a ana n e ka ī liikiwawo ic«. a hiki i ka piha aiui o ! ia aiua i kom* kaumaha. Alaila. e 1 lumemiinki mai no koim i<i i ua: | j | m»M a pan ikoko iJia a koe ole aku 1 1 kekahi u.c»» mnwaho aku o kona ili ‘ 1 [mimiki. A o ka hnlepaahan muaIoa|] j iho la ia >» na kupua e noho ai no ko \\

■ - I x | Inkou hopen* maopop » r-j t *. A mai laila ak«. e konm akn ai :> a,k» ha!»-paahao kaupaku oh* *» k<|oiicaiu*:i kftn i ka len-.i, kah> <» ka e ehaeha u me ke kaniuhu inati !o» i 1 Knhi hoi, i |H>aipmii ia ai e ka maim w i); kini o ua mwo» nmkalii poliin,» »> i j Ne>«s:na, ka Piko-anmiii l*ah;i'ohuV * A no’ii hoh e Hke aii» uii tn«* ka i I inea e huunouae** Uo Jike kona n»au ; l'hunawai Ie]e hulH. iue he laau hoo- j I I hiamoe la. Ama īa ano e k.ij« nmī j liaioukou ia'u, «a iiaalele iho »u i; | kc:a ola aini: a i«a 5«. ano paha e i j eh.’ieha m«i ;ti ko onk»»:j naaii iu»*ii. • i ij Oke kapi aaa u kou « man hnua i wai ke loaa mai i in inea kino. na , | iike ia iae na knikele o> |oa. n ua like -1 no lioi ia iik* ka iuana IiooinwaliwaI .: !i kmo e hele aku. ana i ka hiamoe. • . -jo ka nmko, a pela i kapaia ui koiia . i iiunawai he laau I:ooli5mn >e. Aoh«* i • *' limaua kupua e ianakiia i kona niau ; ? ■ Iiiuiia wa», no ia mea : nia «o ilokoo ] - 1 in mau huuuwa: ke tlu. ka uwila nie i l ka liekili. e s!e ana i na me» main ; knpua a |>a»i 5!oko '■iu j> # _ - j Ai« u ike kakou i ka h.ia io ana I ‘ ' • > * t : jiua»o keia m<u m.-a a pan ma ka •. Mhoikenua nmiaka omle I!otIiumn, I I alaila jke <>ukou i ka mtn a u e !ioj- | ; ke noi. O keia mau men a pau a’u e | . 1 ‘ lioiko neī. he mea ualowale ia unil . * 1 jko kaao i ir.au inaka akn. Aka. ina-1 iinuli o k i iml aua ■? ka « iiiole llodi>: '|«ma i knua hoike u«> kn niea a kan i ', kaikaniahine i aUi» |*1« i konio i ► • nial ai U't mea »?n* te alaheie • i imi mea p*.hihihillM eia hoi kela al i kakou i ike mualiiw-;. ma ua hoo- ■ ; l maikeike a ka c«^#" :;^udi«m3 . ... .•'.•>■ *. '■■*//.■ ••,• f * • •:: ••■ !•:-•?.•••>• yf;:: j Ano knu hoi, knj! > i Opuu Hose o Pua-1 ; ; i aiul o Mi IYITU:. * O f!a-obe-|j I' _«• I _ loheln oka Puimwai kapu o ■uohaima, e halawai ana o a me ko-;. 1 n&hoahaiiau ka lio»e Opuu Auiauil] I ■"•“.•... ~ ~-■•.::• v i |oN«/.*na, a o ka mea huna iloko oh | ke Pawai hoh.i iuaka o Kohimasa, a! | o ka Ui inaalo i ke konane Alahinao ; j Gcsena, a e ahai ia aku ana kau • | ] j kaikamahine e k ua hoahaaau imua I * 1 jo ko iniia makuahine k» Moiwahine ; 1 i o ke Kaimekmele. » he mea hooliau-; * I j i olt lioi ia no.kau kaikamahine. A ke ; 1 j hala ke mau la, e imli hoi n»ai no «ia \ i jmc kona haii-. ii nui. ;j K ka niea-helahelu. He mea pono \ • i ka mea k»kan a Batonif, ke hoo-M j nialkeike iki aka uo kela muliwai* j - ! ahi o Bab.-loka. O Bal>eIokn, he ku-: I j pua oia i huua iaia iho n« keeno|l ;he muliwaiahi, aua noho mana oia ‘ c I maluna oua kino lehulehu iloko o ' |ua nmliwaiahi hi īx.*nex: He kino i-a I uhi oia iloko o ua muliwaiahi la,. j i iuai ui i-a mekalii loa a htki aku | i na i-a kino pilikua, a pela hoi i ;i nn i a ano holoholona ahi e ola; * ■ ana iloko o u:i muiiweiahi ia me; r !ko lakou mr.ii hioua weiiweli ioa.! | A pela li'ō i n» limu e uhi ana ; ! 1 { a nie na mea e ae e ola ana iloku o| 1 ua niuliwaialii la. a ua piha lakon i' i na kinolau oke Kupua Bat>eloka. j j i ! A i»elft o Uaheioka i oielo ai nonn I j ift :iho. u kapa iho ia ia ia iln> o “K», I I * | no©a-e-ola-R'ja-maioko-o-ke ahi.” A I j nolaila, imi he nhi ka mea mana n! t i iia kupua e pa;o mai &i me Bat»e’o- j ] I | ka, e olelo ak« no is, o konn mea ■ k : b i |r»1a niuu ]%m ia no ka inanawa i ■ ; loa. Iiia hoi he wai, o sona inea ia e | |hoonuiloa ia aku ai ko.m iitpahipa| a | malunn « ka w.ii. Nolaila. h« man j 0 ki.um ola lehulehu k« llalieloka il"-i, i : '-'• ko oka w.ii. ka iaau. na holoholoua, i. h ke kilu iuc* ka n pela aku. i * i T . . . . i k ■ — ‘ ■*. • "* •* ■• “ t •>! • 0 I* •• 1 i'.( Jrt *Mtiu KUIilu, | 2 |*tilfei: Ina hi’ii ka laau re«* kn | la*u. e hoea wai Jt » kft weln a me ko I u ahi. o U«l»eIoka i;i ke kupu»oae> a nhi- O ka aih» hoi ** na hololiolo. he ft I he kuimi hoa-a ift i ke ahi, o Bal*c~! i loka n« 5a. Ina kil»M Kft paeainei» ke kila. e ho*-.s mai «« ke iihi, o l*a-ī« I»elok:i n" i:i. hiii «! hui ia ka p«nft „ |me k:i wai. ** kn-k«k« ana ka mahu’ |a i«e k? wela. o Ba’»*eloka noia: aij, ■ pela wale* i*k\ o IUil>t*Ioka ī; i kaj*a sii iaia iho hfe :o«'ft «>n iloko o; R i ke nhi. J h