Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 2, 21 January 1899 — Ka Mea Huna i Waihoia E KE AKUA IWAENA O NA ULULAAU O INIA. [ARTICLE]

Ka Mea Huna i Waihoia E KE AKUA IWAENA O NA ULULAAU O INIA.

(C»U o k» 1a o Hi!o lanwaii.) ,

KUMŪLAAU KUPANAHA E HOOPUKA J MAI ANA I KA MANA UWILA I KA | POE E HOOPA AKU ANA. He mea hookahaha loa ka hoike a Prof. Leipeie, ke Ko- / misina Ulolaau o Geremania o pili ana i ka moolelo o na mea ulu. 0 ka hua keia i loaa mai waena mai o na kumulaau o Inia, e waiho wale ana me ka noii ole ia, e paa ana lakou he ikaika o ka uwila, a e hookau māi no ia i na mea kino ola a pau e hoopa aku ana. Ua kapaia koia he *‘Uwila Phiioeeea" He nui ka poe hoole a me * ( ke kanalua i keia mea hou a ! Prof. Leipaie, aka, ua oia mau no kona ku ana, me ka olelo mai, o kela kumulaau kupa- 1 naha leo ma ka honua neh 5 Ua hele pinepine o Herr Leipaie iloko o Inia, a e hoo- l una mai ana oia i kana man hoike waiwai loa, aka, o keia hoike mai nei ka mea kahaha loa ia. Ua holomua oia ma . ka wehe ana’e a moakaka na imnahuna e pili ana i ka ulu ana o na mea ulu. Ua huliia e ia na Ulnlaau Noi mawaena o ka Weatorn : Ghat a me ke kai o Ara\>ia; , aole kekahi mea e waiho wa- ( le’na me ka ike ole ia a pake le aku paha i ka ike’a e ia. e pih ana i na ooi a me na lala o na laau. Ua ukaliia oia e kekahi poe kakaikahi a kom o i ka ululaau ano e, a e huli pu ; ana i na mea huna i hoea mai imua o kona alo. Aia Uoko lilo i loaa akn aij ke Kumnlaau Uwila. Mamua, ua henehene aku oia i na moolelo a na kamaa- 1 ina no ke kumulaau kepolo • e make ai na mea kolo a pela i aku; aka, i kona alakaiia ana * e na kamaaina a hiki imua o ua iaau nei a ke kupanaha . nui wale i noho ai. Ua hoomaka iho la oia e noii a hala I he mau pule ma ia hana ana, i loaa iho iaia he lehulehu na ] pulelehua, a me na manu i j pau i ka make i ka uwila i loaa i ke kumulaau, a ua hai , ia mai e na kamaaina, aole e hiki i na manu ke hoopuna- 1 na malnna o keia kumulaau, a i ka wa e hoopaia aku ai • na lau uliali (dark green) o i ka laau me ka manamanali- < ma e ikeia no na huna ahi , uwila e owaka mai ana, a e hoomaopopo ia no ke komo ana mai o ka ume uwila iloko 0 ke kino. ' •• • j Ua loaa pu no hol ia ProL : j Leipsic kekahi moa, oia hoi • he ikaika ume kona o 80 kapuai ka mamao e ume ia ai j ka mageneti, j O kona manawa ikaika loa 1 ke awakea, aka, i ke aumoe 1 he aneaue e nalowale loa ka mana uwiia iloko o ka laau, a i ka wa ko‘eko‘e a ua paha, aole e loaa he mana uwila ua| j pau ka ikea ana. Oiai o Herr Leipaie e noii nei i keia mea pohihihi. ua haule iho la ke kuaua, a, me kona mau iima ponoi. ua oki ] i ho la oia i kekahi laan a hina iialo, aole he hookahi o I ► j na kamaaina e aa elawelawe ► I pu mai ina no ho dala a kokna paha, (no ka makn’u mai * kekumu) no ia mea i oki hookahi ai oia a eli i ke ku*

mu a hemo mai ka lepo ao. Ponei ka lioiko n Leip$ie no ua laan nei. "He Uumulanu kohu mii keia, o kona ili he keokeo ano omaomao, a o kona iho. he ula uliuli a i kikokohuia e na ano waihooluu like ole, a ho mau maawe kakaikahi e moe ana, o ke kaumaha p keia kumulaau he 88 paona i ke kapuai poi (kuba) hookahl. w Ikawa i hanaia*i a hoomalooia a hoomaemae a pau i ka hoohinuhlnuia, he mea e kona nani ko nana aku ka ua mea he hulali, aka, ua loaa mai no he pilal: no keia laau, he mea nae aohe e loaa kekahi pomaikai* ma ke kalepa ana. (a no kahi wa aku paha e loaa ai.) Ua manao oia e hookomo mai i ke kumulaau a e lioouluia, aka, ua kanaluaia ma ke knlana o na niea e hoopuni ana ame ka lepo, a o na ano like paha. Ua !oaa ka hanohano i ka poe nana oia i kokua. ma kona lilo ana oia ka mea i loua mua.