Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 4, 4 February 1899 — KA OHUMU MALU A KIVINI, J. A. KAHOONEI KE KIU I LOAA AI NA MEA HUNA. [ARTICLE]

KA OHUMU MALU A KIVINI, J. A. KAHOONEI KE KIU I LOAA AI NA MEA HUNA.

1 I ; kie kumiihana weliweli, I I KA POINO ANA O HA WAII j » NEIAME KAINOAOKi s POEKOKUAOHUMU. - \ i KA Ē. C. MAKAPOLENA OLĒLO WIWO OLĒ. • «

4 k (E hoomauia.) 16 o lanuari 1893, amao ka • Ma na naea i ikeia a i hoo- ae a ike ana aku ike aupnm i komoia iloko o ka Komiaina Kuikawa ina kekahi la ae, oi i Ealaunu hoike, ua loaa iho !a ai no nae he nawaliwali loa . i ka Peresidena kekahi mau no ua nnpuni la me ka hiki , manao hooholo, a uapaaka ole iaia ke malanm iaia iho, t manao ma kekahi alaheloana a oiai no hoi ke Anpuni Kue hana’i, a i ilimai hoi ia'u o mukanawai he hiki loa no ke ka’u hana ia e hoike aku ai kakoo me ka ianakila i kona _ ia oukou. mau mana kneia e kekahi L Oke Aupuni Kulkawa, ao- man 8 ikaika, mawaho aeoko : le oia i kukuluia e na kanaka|^ nie, ’*i ca Hoipuia mana i hoo Hawaīi, aole hoi mamuli o ko mua *»»• . lakou ae ana.n hooholo mai- Nolaila, ua hooholo iho ka ; 1 kūi ana, aole pu no lakou i P«ressdena, aole oia e hoihoi i ‘ kokua a hoomau mamuli o a^u Hoko oka Aha >Sena ] ■ko lukou ae ana, a hooholo * mea na i ft kou e noonoo ai ] . maikai ana paha. * ke kuikahi a-na 5 onuhi inai , > Ua hoole ka Moiwahine i f “ aiIoko mai oia aha ma ] ka haawi ana’ko i kona man a _ ° Maraki i hala. Ama i mana aupuni ike Aupuni Ku 0 eia mea i noo- ] [ ikawa a hiki wale raai no i uoo ‘ a * ua kauohaia niai au e | ikawa i maopopo ai iaia ua P ere9 idena eaj o aku iku } , ae a ike aku ke Kuhlna o wa kupono e hikiwawe ana e j L Amerika Huipuia o lakou ka hoike aku i k>i Moiwahine i ] mana aupuni maoli eku ana km a mea i hooholoia a me i ia wa, aua huipu oiae kakoo. kona mau inanao i na hana ] aku me ka maiama keakea koikoi i ili mai maluna oko 3 1 ana ia lakou me na pualikoa aupuni. Aka nae, ua ] ; 0 Amerika Huipuia, a o ka komo no ka manao ika Tere- ] 1 hoole ana aku ia, he mea ia sidena, mamuli no oko ma- ] 1 e mokuahana hookahe koko kou komo pu ana e lawelawe ] 1 ai rae na pualikoa—Ua a’o ia ina hana i kinohi, ua ili mai s . aku eia a hooiaio pu ia aku e l a maluna 0 makou ke koikoi 3 1 kona mau Kuhina a me na o na hana a na poe a pau e . pooalakai pu hoi o ka poe noho ana iloko o Hawaii; a 1 > lawelawe hookahnli i kona no in mea hoi, aole he hana < 1 Aupuni, ina oia e haawi ana pono ka hoolho ana i kekahi 1 1 malaio o na kumu keakea aoao i mea e hiki ai ke hoo- ] , kue, alaila, e hoolohe ia aku pilikiaia e kekahi aoao. Nola- ] a na mahope aku kona hihia Ua kauoha pu ia mai au 3 raa ke ano hoopono o ka Pe- ma ia manawa hookahi no e j residena o Amerika Huipuia, hoike aku i ka Moiwahine. a , l ... < Mahope iho la, ua haawi ia a heihoi hou ia oia, e ma- \ aku la ka Moiwahine i kona nao aku ana ka Peresidena e 1 mau mana i na poe koa o hana aku ana oia me ka naau - ‘ Amenka Huipma i hoomoana hanohano kiekie ma oka haa ‘ ia ma ia wa ma Honolulu, ma wi ana aku i ka olelo kala-he kona hillnai anamaluna o ka wa piha i ka a pau iloko 1 1 manao maikai, a hooponoolona hana kue iaia, me ke . ■ ka Peresidena mahope iho o|komo pu ana ma iaolelokala 1 1 kona lohe ana ina mea i ha- hewa o na poe e lawelawe ! naia, a na ka Peresidena a j noho a piii oihana a , 1 wehe hou ae ika hana a ko- ano eae p a ha me ke Aupuni na Kuhina, a e hoihoi hou iu Knikawa. me ke kaili ole ae * la me kona mau muna aupu- j kekahi o ko lakou mau po- 1 ni a-na e koi mai nei, oia no no a kuleana paha i nohoia e ka Moi Kumukanawai o ko j a kou mamua ae o ka hookaHawaii Paeaina. huli aupuni o Januari i hala 1 Mahope iho ona nana Uoo aku, a ona hoaie a pau i hamanawanui ia ana o na hoikelnaia e ke Aupuni Kuikawa 1 a Komisina Ealaunu, ua lawulma oka lakou lawelawe hoo-1 1 I I \ • i ka manao oka Peresidena, j kele aupuni ana. 1 ona hana i lawelaweia e kue Mamuli oka hooko ana i aua i ka Moiwahine, ina no na kauoha a ka Peresideua, c aolo i paipaiia, aka uae, ua ua loaa mai ia’u ka ae-Iike a 3 kokuaia a kakooia ia ua hana ka Moiwahine ma keia olelo, ( . la e ka Luna Nui o keia au- a ke waiho aku nei au 1 ke- I puni e noho ana ma Houolululkahi palapala i kakauinoaia e * auu haawi mua oia i kona ia. | 1 ae hoopaa e kokua i kona Ano ia. Ua lilo hou mai i M mau enemi ma na hana e hoo hana na'u ku hai ana aku ia! kahuli ai i ke aupuni Hawaii, oe e ke Keonimana o ka ma-| 1 e kukula hou mamulio‘ka na hooko oke aupuni Kuika-p ikaika i aupuni hou ma ko- wa a rae kou mau Kuhina, i! s na hakahaka, aua hooko oia ka mea i hooholeia e ka Fere 1 1 ikanaae hoopaa ma 0 Kona sidena Ka)ivalana tio koia 5 kauoha ana e hooleleia keka- ninau, a oukou hoi mamuii oj ī hi muheleo n& koa mai luna ka oukou hana, a ine ku k»ji mai 0ka Bosetona ma ka la lloiwahine i hooili ai malnuau

oim. Un mnnnnm onkon, o Imoknn akn me kn Imkalm ole nona i kona ninn kulonnn mann i hnnwiin o ko knmuka nawai. Ann 1«, o Mr* Poro8i* dena a me na Kenninmnn o ke Anp«ni Kniknwn, mamnli 0 na nononoo hohomi nna i ko koikoi o na men o oili ana 1 keia «no knlnnn, n mo ka mnnnolana oiaio. o hookomo ie mai ann iloko o ka onkon pnno kela knlana kiokio o ka mmmn nloha ainn nan» o hoo poinn i nn iini nili kino ponoi iho, nolaila. m« ka inon a me ka mann o Amerika Huipu. ko waiho ako nei an i:nua o oukou i ka ninau. K ae ann anoi onknn e hoo ko malalo o kn olelo hooholo o ka Peresidena o Amenka Huipuia e koi nct o hoihoi koko aku nukon i konn Aupu ni me kn hakalia ole. % 0 koia olelo nane a KuMna Wilisi i ko Aunnni o Dole a mo kona r*nn hui no-a i ke Annnni o ka Afoiwahine, ina ho knn'-kn *-« D*>1*'' a me Alapnki 9 mo kn poe hui o keia ano. ina ua a’o iho i ka hilahila. Aka «olo nae pela; he nni ka poo o pppehi mai nei ia Inkon iho no, no na kuko ino iloko iho no n lakou, a lawe ae la i ke knnla li-kana-ka a nakinaki ponoi iho no ma kn Inkou pn-a-i, a make v. /s 11» o a UU iauiMl m. innuu *mu nvJ t u pela iho la no ka hopena o na niea a pau a ko Akua e uku mai ai i kela a me keia kanaka e Hke me kana hana. O Dolo, Alapaki, Alekanekolo. Rihop‘>, Kauka Hai, he poo i hilinaiia e ka lahui ame na hoHhaimu o ko iakou hooninna. Aka, i keia wa; ua pau ko hikon liilinaiia e ko lakou mau hoahanau a me ka lehulehu; no mt kumu nni a koikoi a lakou i hana aku ai i ka Peresidena Kalivalana ma ka hoopuka ana i ka olelo pakike ma kela olelo pane a Kuhina Wilisi ana i pane aku ai i keia poe no lakou na inoa i hoikeia ae la malana. A ma o ka lakou pane la, ua hoohaahaaia ka inoa maikai 0 ka Peresidena a me ka inoa maikai o ke anpum o Amenka, no ke kumu, he lili i ka Moiwahine a me kona lahuī hala ole, a makou e aa nei e hoopuka i ke akea i na mea a pau i hanaia e lakou, a kakou e ka lahuii iko pono ai, O keia olelo pane a Wiliai ia Dole a me kona poo huimalu po-a i ka Moiwahine & me kona lahui. ua hooliloi aku lakou ia olelo ao naauao! 1 mea ole, mamuli no la o ka| uhane ino e alakai hewa anu! la lakou, ka poe na lakou i j hookumu keia mau hana pe-j gana i kanu ia e Kaahumanu: a nalo a me na ’lii, a i kauia kela huaolelo kaulana e o nei “Ua Mau ke Ea o ka Aina i ■ KA PONO." O keia olelo pane a Wilisi, ua waihoia aku ia i ke aupuni o DoIe no ka pane mai iloko o na la he 20, a maloko o keia mau la i puka a maka’e ai na hana hilahila ole a Alapaki ma i ke akea, a makou e kapa aku ai hc mau hana pupule a hoohaahaa ino loa i ke kulana kiekie i loaa laia mamuli o ka laki c kona ia l hanau. I I E hoopuka ia aku anu nai 'meaapau i lianaia iloko ol |keia manawa i kaupaleia aku | | ai iiuko o na la he 2o, a me i |ku ololu oune u ku Moiwuhine! i i 'ia Wilisi, ka Dole olelo pane jiu Kaltvalaiia ma w kona Kujhina ’hi. u o hoike ia aku no 'na hanu huoliuluu i ke olui

i īVi >> rp**"in. n» m t m.i 11 oka Moiwalmie u mo kon» 1 poe alakai.