Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 13, 8 April 1899 — HE NANEA HOONIUA PUUWAI NO KA U-I SILIVA o Ka AINA PUA [ARTICLE]

HE NANEA HOONIUA PUUWAI NO KA U-I SILIVA o Ka AINA PUA

L KAIKAMAHINE NANI O KE —AO NEI — » , Ka men Nano i Knih' i kaPnnwai I o nn > ike o i /ohe inin 1 i h me j KAPUNOHUULA *l i MKona Kaikimane Hakn i Kle 3? r na Pa I I haohao- . : I 1 i ! IS * < > * j | Unnhlia no KA LOEA KALAĪ- \ r i A ĪNA e Lee Tye Kon *: >f ■ m i Ua kamailio aku o Sun Yai i Iti i keia mau olelo i ka ma1 nawa i kaawale aku ai ke kaikamahine e nana i na luhiet hu nani o ka nahelehele, ua hoomauia ke kamailio ana . ma na mea e pili ana ia SUi- • va, h hiki wale no 5 kanhale. 1 Iko lakou hiki una’ku !a e noke ana no kahi Elehine 1ke ku-o, a e helu ana i ke poho okeia nalowale honua . o ke kaikamahine, aku, i bona ike ana mai ia lakou uei e hoi aku mia i kauhale, he mea e kona hauoii, a holo|< I mai la oia ehalawal me lakou nei e hoi aku nei i kauhale o » lakou, a na ninau koke mai la no hoi oia ia Sioko i ka i ana mai, Ihea o Behe i loaa iikn oei ia oe? Ua hai aku la no hoi kahi Elekane iaia; Aole ia’n i loaa ai, aka, ia'u , no e noho ana malalo aku nei i ka elua o na awawa, e hele aku ai a kela kumulaau nui a kaua e kii mau nei i kona lau i mea hoonohu no kaua, a malalo o ke kumu Wilou au kahi i iiooinaha ai i ka ua |mea he maioeloe. a hoonanea |ilm au e moe. ua hikilele ae ]a au ia iu nei, (a kuhihikuhil ae !a ia S«n Vai Jtij i Ue ka-~i mailio aua mai; iu e?» ana’e|| o’u.o ko’u ike koke aku la), no ia i ke kaikamahine o hoij, mai ana. ua hele aku ia no * hoi au a apo aku !a i ke kai-j ( | komahine, a hoi mai nei noj, hoi makou a pau la; mamua , no hoi maua e hoi ai kama- . 4 ilio, mahope mai no hoi oia o maua © hoi mai ai me kona , walea hele ao i ka nani o ke- \ la a me keia a kona mau ma- ' 1 ka © hiaai ai. * t I ka pau ana no o ka Sioko . kamailio ana mai, ua huli ae ' kahi Eiehine a ninau aku la 3 ia Sun V«i Iti. Inahea nei ] r hoi oe i kiki mai nei? a pehea ] hoi kau lulii a olna e noho mai nei? Heaha mai nei hoih | keia loihi i keia mahina aoho j ike iki ia mai nei o ka Elema 1 kule ko kuaana? Ua pane ] aku la o Sun Yai Iti i ka i i i

- - I m. - , , >"m»i anaaku;Epaa aku hoi i ka ka nui o ko waha i ko ku-o a i ke kahen, o ko*u hoi ana'e nei no ia mai kahi ae o kuahine ma. a e hoomaha ana au i keia kakahiaka nui wale, hiki nonei maua me ke keiki ihuin, e ninau ai i ke ano o ko Iuua hoi ana mai me ka bebe a kakou; a pau no hoi la hoi ao nui; eia nae, ua houloloho aku nei no ko’u hoa ilaiiu. me k i makuahine, aia a ahiuhi, nlaila, hoihoi ka maknahine —eia nae hoi i ka hiki «iw’i! uei hoi i kauhale, ; v ka lohe no neia i kou leo ij ke kahea, « i ka nalowalej houua o ke keikl. o ke ku no| hi hi u hele mai nei, a i wae- f mi aku nei la, halawai mai| nei au me Manukeokeo xxxu,r { Park Karp] ia kaikuahine o| inaua e hoi ae ana, u« ninau mai nei an, ina paha ua ike lihi iki ohi, na ae aenei no! hoi kela a kuhikuhi mai nei; ia’u, oia hele pololei mailaj no hoi ko’u la a ioaa pololei: ae nei, hoi mai nei no hoi a| loaa kela ia maua. I I Eia mie, i kela manawa o’u j i lohe ai uu nalowaie honua! % ■ o bebe he mea e ka lele oj ko'u oili, no ko’u manao ku* | hihewa la ua kii ia mai e ka-! ili malu, aia nae a hui maua me ka makuahine, olu iho la ko’u wahi manao. a i ka loaa J io ana’ku nei no hoi kahi ia’u , me kn maikai i kahi ana i knhiknhi mai nei ia’u. Nolaila ea; e noho oukon rne k» oluolu, a e hoi ae au, loiai ke ahiahi loa aku nei, o hoihoi ae auanei keia i ke keiki, aohe au o ka hale, kuhiliewa mai na hala au i ke aupuni o Ah-Si [Ah-Seah,] oiai, mi hai mua aku nei au iaia o hele ana au ilaila, e kuka pu ai no na niea e pili ana i ka hoonaauao anai ke keiki [itr Kapunohuma] ma na men e pili ana i kn noho ana. i komi wa e kanakamakna aku ai nin na ike o kela a ine keia ano, a oiai ke hoikeike mni nei na Ouli o ke ■ keiki, ho kanaka nui oia, oiai n nolio aku ;sna oia e hoomn* iu i koia lahuikanaku aoukou ; leniihonei a me na lahui a jpau e noho nei ma TongSang : i[Kina] Imlookoa; nohiiln, a e 3 (h iomanao hoi oe i ka’u mea i e a’o aku nei ia oe e Si loko. ] A i loaa ia olua kekahi k'.i-a, ] e kahen ae no olua i kahi o i imako*!—a o ke *‘A!oha no ko j olua,” a o kona nalo aku la i no i.i i ka imo ana a ka makn.}] lawa i hala’ku aio Sun Vai j 41 lti, uh hoi aku la laua a me - Siliva a ma ka llumi paiua, a noho iho la o paina i ko lakou aina ahiahi; a ia lakou no e ai ana, ua paue ue la o Siliva, ‘‘Makemake wale no kahoii * ka hele ana e a’o ia mai; i nā ike o kela ano keia ano. o like aku ia me ke keiki a kela kanaka i hoi «ku nei; ua ike! 1 no au i kela keiki, he keiki j maikai loa kela, ia’u i no;i ho mai nei iiailo. no ka moa. * Iie mnu mahina ko’u i noho ; ai me keia kanaka i hoi akuj

nei, o kela keiki, he kou a ke keiki oluola ho malama iu’u, he kohu kaikunane ponoi oia no’o, aole ona hahu mai ia‘u. ke hana ao e like ir n ko’a makemake, aole ia e hu. u iki mai ana ia’n; pela no me keia kanaka, he nui kona malama ia’u; e like no me kona malama i kana keiki, peiano kona maiama ia’u. Mamua, ualawe 0 Mama ia’u i kona hale e noho ai, ua mii loa nae ko’u maka’u, ina paha e hoi mai ana o Mama, aoie paha e nele' ana kona pepehi mai ia’u, oia' nae, i ko’u huipu ana nae me 1 jkana keiki, ua nui loaiholai | ko’u olioli e huipu roe ia e • helo pu mo ia i ke ku!a.” ! 1 ♦ 4 { ī ka lohe ana o na makua i |keiakukoa ka laua kaika- 1 i mahine, ua olelo aku la o Si loko i ka laua kamaiki, i kai ana aku: “ E, auhea oo e kou ! Puamaeole 5 kan nui ia i na • kau a kau, a hiki niai nei i Ikeia wu ua hookoia. Nolaiia, I ikehoike aku nei au, ua ae jau i kou makemake, aole i ‘keia manawa ukohi ou, aia a |mahuahua iki ae kou kino, \o ia hoi, aia a hiki i ka 4 o | kou mau makahiki e like aku la me kMa keiki; aole i keia manawa oia e hele ai i ke / kula, aia a piha ka 4 o na ma kahiki alaila oia hole i ke kula, oiai he mau mahina koe i alail« piha; oia ke kumu o ka! hole ana aku la o kona makuakane e hoopaa e i ka aelike me Ah Seah no ke a'o ana me kana keiki i na ike o kela a me keia auo. Fela no hoi au e manao nei e hele e hoopua i aelike me Manukeokeo xxxn (Park Karp) oo kona a*o ana mai ia oe, no ka mea he kaikamamahine no hoi oe. a i kumukula wahine no hol kan. I ka lohe ana o Siliva i ka ae ana o kona makuakane i kona makemake ua nui loa iho la kona olioli, a ua hoo hoomanao ae la nia i ka Sun V«i Hi.i hai aku ai iaia, a| olelo iho la oia iaia iho. ej noonoo ana penei: “He oiuio> ka Papa Ah Iti i hai mai nei I ia*u i kakahiaka nei, o ko‘u| mau makua keia, na iaua aul % i hanau n>ai. no ka mea, ko‘u hoomaoe ana ae aei no i ko‘u makemake, o ka ae koke mai nei no ka ia, ina paha aole keia o ko 4 u mau makua ina ua pakikeia maii au. aole e neie bo laua olelo] i ka huli ana a koo mau ma-| }kua a waiho mai olelo ae oe 1 1 jko makemake i ka mea, a e kapaia mai ana au i ka hookano. Pomaikai maoli no au i ko‘n ike ana iho nei ia laua i ko laua wa e ola mai ana, a lohe hoi i ko laua loo. ! I ka pau ana’e o ko lakou painu ahiahi ua hoi aku la iakou a ma ka rumi hooluanaj noho iho la lakou o hoonanea, |a e mili mau una no hoi kahi; ! Elehine i ka laua “momi" a i īhiki wale no i ka hiki ana * ; maio Hanakauluna, aia go:oee silipi ana iakou nei a |olelo ae la Vol hoi Fan (Voy

q hoi fun.) Oi hi soi mok, a ma ka olelo Nipoa hoi, penei: E i hol kakon e hiamoe, , No leahi wa. nkn,