Ka Loea Kalaiaina, Volume III, Number 18, 13 May 1899 — HE MOOLELO [Illegible] HAWAII [ARTICLE]

HE MOOLELO [Illegible] HAWAII

•*,. - , * • —• * , : ’• *..“* / ’ ’••••-. -*>*%*<V/) H . . . . i I:ke„vkaua nuj; weuweli L- AWA EX.a 0 ILULKEAHIALOA ;/-••;„-• *;„• ./•••;•.•;v.• .: * *• * «^ .'•••• •;•• .„.* •* M| •;•.*.*„*;.:*•*/.;. :**••**;•• •••*.••• Ir*.,*, ,••••’* # ’ "’ • '• ■;’•’.*.* : *; y. •. • *' •,'.: * * * *.. * *’ > ‘WāĒa- Ksaka- -. — %*• *• **, * .. , _ • • ikaaLiai

s b:āā?;iiia \i ]<vipvi u 'V\ ra—ne 1*C :r>ae’a. ’ . (K;vliiiii-a iioopnkiliil e 'iW.u: i<i}t:iou".-Inhui'iu-l‘l,•<'/'•> r. Mf* Ka liOKA K'.I.MAIN’A.' 1 »i • t,A (6 oleīo Uoakuku- mna. E na: maknmalea nmo im lioalolia e nolio iiun ’Mai Hawnii a Kiiiian. Ka X lioi e lowo aiui i koia unpepa Oiikmi. i».amuli o l;o’u tnan ft knmanina i I.m ii'-opul.a Mta in:i Moolelo Knao, rv»1oko o »ft Nnpopa mn HoMululn iu> lia wa loihi i hala aenei. A eliko nio ka mii o ua k-o e koi mau mai nei ia’u me lu) hnnehuno nln o na li alolm, e koopukn !io« uku 101 i Moolelo iiou o;ike liie ko ia nu i liala. Nolaim, «a at! aleu au ia mau ;<:o. oi t\ mni keia Moolelo e iieuui'M'Ii! ;;ku la imuu o ko oukmi iilo m o kft ?.s JK05riKo, i %v:io }»c>Mf.S:i ka olelo ana ui i kokahi muu olelo Kumn o :K'i, Moolelo lioi i Mii.om: i». o ka L01.0 fi rae ka • nanau hiunaole mai i kekalii ii?a« Ku;>uha kuhiko <> Hui;i;>ii i'"i A (• o'-oiiai;- i'. i ( nim «-e <■ k:t nien •.■.•nomin » l;' h:o. hi •• koaii nmu n«<ie {_k.it!, | a ho men ns:u! hoi w ko kakuumm i wa ,\;ool(.'!o ka panai una'e i ke.k;;!;! nmu )i«u<ilelo MikomiKo e Minuaka ai o inama sia, elehiho auie kuhi I'apa sia ;feicknue. nmka kolohe. A ri/a kulii o ko 0;iom;\ nia ka’u e lawo ae ni a }jfti>uhi aku. a inu kah o ka inwa olo « kou lei, e wii iho imii nu l:ti moa 0 kakau iiei—a ko I■>wo pu nei au i ua o keia Aioolelo im ka fir MOH-nme ka pane'.a m«i. OWAIi '<0 MK Kf: ALOUAI f/>•:' ■■ !•<•»' lnj i>f;n!b;hf1nutihniha~ le f' !\ '■■■'<. Muh*. M<i,I". 0 Uu muMo muu o keia r*i?» ihj o ī’ole ame kon 1 nlmmi mil n lohulohu wal<.v a rno ko lakou hanauia anii mm mailoko 0 llaumea —Nihooh a ua ololoia hoh 0 Haumon. ho wahino Akua uiii oia t»o kukulu 0 Tahiti* mai-a-ea* : Iu» «ina asa tna ka* hi e pukā rrif*» ui ka fy<i. Aole nei, nolaila, e k-iiu'-oho kakoM }io Haumea a fi-e kaua kuna i maopopo ia f>M 0 ki mo» holuh' hi kahi owi h! kn moa #ftl kē'm 'Mmk\<u nme ko* 1 - ,, ii§ * v/ •• • • hllWo Ma tuu i lue konn i mi. > • • •• ..•••..■•„♦ .* l’ * •• . V • * • . I

. • •,,*• ",•, •-•••• •»»••••**. * . , I ... , ».•/•••••* •••• • • *•••*••*• ••*,•,*,, I,, •••• •• **, •• .• • , ** * I •• ,*••*,*• , ** • • ”*.;•*•:*.* .*•’.*.*.; .*• *v.*:*.y» :**.* .*.• ••...*•••.:••••• * : y ‘L vv ;v»* , ». ,>v »;:* ; * u*. •**;*■ .*H».». *,», •%.;.**, •.. i m • * . » • • •.»•.• .*••••. . * • *,•*," • • , ;«• ; •*, .•• • ,•••• *•••• ,••*• •• , •*».*** *••••**•**•*. * '**•*•*•• .• *, 1(SMB ll i aa ii3. pmuahouiUii i_ij- 1 \ U© frk j» n 'S6'i- ? luun nn*i im knihi *••• • •, •*,,s;«*;*«*, • • % % • ••, ... * , *•• • * ,• ;Il§f0fa iuo ■ mv knik«inaUinl) \ W U<‘1 a ; ak w amv oi kakou g'm a* ; niaa aku o koiu Moololo; M« ki ?u wuhi; ho inoa pouo i ka I mou kalaui ko iioaUaka aku i koanoo ko knno a Haumoa. 0 kom inoa ia i pili i ko ano o ko 01 ūi a mo ka nmna Akua i » kapaia ak« o Ihmkamukaiu* 1 ni (k,) a mo Kamoinunoa (\v.) ‘ .1 ololoin o llookuimikahomia J kokahi iuoa omu Imimu mai 3 ka Moo*Akuu u*mo Uu Moo-alii-Ka Moo-kaula-Ka MooKahuna K« Moo-kuuaka.

I • Kolailu, oliuui mahoio o na 1 Moo ma keia Moolelo k;uio 1 ’ llluwaii, n ma ia nlmmi hoo-L kaui i puka mai aio Hni’moa-1 nihoi - o Maumoauiliowaka- , I i waku kokaiii inoa om», a o| Knnakaokoahi —Kaownkao — kalani. 0 keia ko Haumoa . iiioa oi kelakola loa i kapaia 1 ho Pele. Nolailu. i ka hoo-P maopopo ana i keia inoololo, aia ho mau mahele ano mana ! Akna kino lehulohu \vale i 1 kapuia he poe mana kupu a I ano kamahao, a moiloko mai oluila i puka mui ai na’lii i loll ae ai i mau kino ano kanaka inaoli a lohulehū nalii kane —a wahine. ku poe hoi ! i oleloia “nulii mui ka po moi” i v ««1I -i * t *

(ho kahiko ke ano,) ,a 11 a pili paa loa hoi ia lakou ka inoa Kaiani e 0 nei malana o ko kakou Moiwahine Liliuokaiani, he inoa Kumu inni a Hookumukalani niai a —ho Ilakuluni kahi olelo ana u ka poe kahiko, a pela no a hik’i i ka wa. Ile inoa hooilina keia mahma 0 nalii nui Aimoku 0 Hawuii nei. Ma keia wahi e kainailio kakou no ko Haumea hanau ana i kana mar. keiki mua. Ua ololoia, o Kauilanninmkaehaikalani ka lana keiki mua. aole ka oia i lianau ia nku ma ko Haumea huna [ma‘i] ponoi, ua hanauia ka oi» ma kona mau maka, a oia ka mua i hea hou ia iho ei keia inoa ona o Kahuiluok?.lani —kamakaokeakua, a o Kamohoalii ke keiki kane, he mau keikialii kiekie loa keia na Haumea mn, he mau keiki kapukapu Akua maoli no laua, a o na keiki ea 0 a Haumea ma, aia lakou mnlalo aku o keia mau keiki, n he * mau keiki heleulu ulu keia ma na ano a nau, aia a hiki mai kii moolelo i Hawaii noi, alaila, ikeia ke Alii-kana-na o luamaukoiki la a Uaumea 0 Pele ke kaikomahine liiapo a Haumea ina, oia ka ipukamai mai kawaha mai o nauniea he kino ahi, oia ka mea i hooholo loa ia aku ni kona inoa o Pele-iionuamoa, he kaikamahino kino lohuloho keia i ololoia kawahinekinolau. 110 koikamahino kapu laui keia, ho a-aka ho huhu, aole ona mea 0 na ai 0 komi inaina ke niki moi, !ioj lilo na olelo a Haumeii i moa f 0I0 inia, ho miha mo ka hoo«| mauiiala ka raea maii iaio, n ho manawa walo no kona wa; oluolll. : | lle kapu loa kona wa e hisi-| moo ni, aole e hawanawana, a| 1 makemako na makua e hon-| Ja i kona hiamon, hoomaknu -* kau inini 1 kn ai, ka awn, ku I'iU , llin. iilaihi, hnnla siku tno /i ■ 0.0 pulo IlliiMllii! i' liko HK' Ui hr. „5v I ■ <■ lif> (• i%;< f'('f<’■ |in V.u)n 0 Un Vf]ii lrook lvd<i 0 !</» Pelo lio/i<ifi»MW.AJa rrt/ii ftftft li«i. 1 Ki« ko «1 leo Ui- !

?■££*.■ Kn rtNVII;Ctnuu : 0'lV!«S^;^g^^ knoliMhi A;.;: L-A;';A^L|WSl-y;|i; J \ f 111 iiii li j«§ 1*»! ii ; ;a;;aa : A;§|||| Aln mfti unu hoi, ;lpil i| A/iApL.U» i ku hirt«UH' ■ ; L L ka 'Lhhu,’' . : ;L; :: Lt 1 aUope |n»ii o Polopua | lt a iio u m a I!« o K « p n o 1 o k i n a u ll ,., § • • . * ' |,*i *, • • lio kuiUamnhiuo no, o kola ko \ Kapii-nUi hookuhi iloko:b|k6| J ia inqoi(oicfiL imahopo aku|p| | Kapoulakinau lio mau knlkn* mahino n loluilolm wale, Aiu uno i nn kaikuninhino mnho* 0 po mai o Polo a mo Knpo, ua r iawo aolu o Pelo i kekuhi o j komi mau pokii a mnlama t mo ko nno punaholo iaia ma na ano a paa, o hii mau una % iaia imi kona mnu lima, a e ] hoomoo mau ami no hoi ma ; ■ . 4 kona poli, a kapa aku la oia } i kona inoa o HiiakaikapolioPole. no walū kaiknmahine knonmiha lua koia o kona kulana lie niana kana mau oleio ana. a ho Lom oia mn ka haku melo ana mo ka Jūkiwawe loa, a nona hoi ka lima mana i oleloia, ua hoike ia ma kona moolelo Kalaiaina o J. N. Kapihenui, o Ka- % neoho, Koolaupoko, Oahu, nift “Ka Hoku o ka Pakipika” ika a. r>. 1800-61. Ho aiwaiwa oia mn ka mana ma kona ano kino a wahine, i kona kulai ana aku i kekahi mau kupua o nawaii noi a lilo lakou i mea ole loa imua o Uona alo. A oia kal inoolelo kaapuni honua hoo* kahi i oleloia e ka poenaāuao a me na haolo. A noia nei ( keia mele [pule] hoala a kona kaikunnna Pele i haku iho oi ponoi: . Eala e Hiiakaikapoliopele Eala o Hiiakaikaalo—i—1 Enla e Hiiakaikiialemoe. i Eula e Hiiakawawahilaai Kaln e Kahooilouaikalani-~o—- — alo—raai ana hoi. * } Oia ko niiaka inoa kiekio v loa iloko o ka uwila a me ke alū rae eona maaa piha. , A hoea hou aku. * A m m p—